Deflazioaren mamua Europara iristen ari da

  • Herrialde batzuk kezkaturik dabiltza, prozesu inflazionista dela kausa. Beste batzuen buruhaustea, aldiz, kontrako prozesua da, hots, prozesu deflazionista. Azkeneko horien artean daude, besteak beste, Japonia, Estatu Batuak, Alemania eta Suitza bezalako herrialde garrantzitsuak. Prozesu horiek beste herrialde batzuetara heda daitezkeenez, ekonomiako adituak hasiak dira horretaz ohartarazten.

2021eko uztailaren 20an
Europako eta munduko gainerako herrialde ugari dabiltza kezkati, beren ekonomietan igartzen den prozesu inflazionista (prezioen indizearen igoera) dela kausa. Beste herrialde batzuk, aldiz, agian garrantzitsuenak, edota jada kontrako egoeran daude, hots deflazioa dute (jaitsiera iraunkorra prezioen indizean), hala nola Japoniak, edota ia muga horretara iristeko zorian dira (egoera horretan dago Alemania nonbait, eta Estatu Batuak ere ez dabiltza urruti). Eta, jakina denez, inflazioa bera baino okerragoa izan ohi da deflazioa ekonomian.
Deflazioa inflazioaren kontrako egoera da, eta ekonomiaren arloan arriskutsuagoa. Deflazioa, berez, ondasunen eta zerbitzuen prezioen jaitsiera etengabe, orokor eta iraun handikoari esaten diote. Hau da, egoera ez da horrela kalifikatzen, baldin jaitsiera sektore bati edo produktu jakin batzuei bakarrik badagokie. Prezioen jaitsierak, bada, orokorra eta iraun handikoa izan behar du. Baina nola gertatzen da deflazioa? Jarduera ekonomikoaren jaitsiera handiren baten ondorioz gerta daiteke deflazioa, segidan nolabaiteko depresio ekonomikoa badakar behintzat.
Ekonomiako hainbat eta hainbat adituk diote munduko ekonomia deflazio global batean murgildua dagoela laurogeiko hamarkadaren amaierako urteez geroztik, eta egoera hori burtsan kotizatzen duten enpresen balorazio handiei esker mantendu dela ezkutuan. Antza denez, joan den urteko martxoan gertatu zen balio merkatuen jaitsiera orokorrak bistaratu zuen prozesu deflazionista, hainbat herrialderen oraingo buruhaustea dena hain zuzen. Aditu horiek berek azaltzen dutenez, urrea, zilarra, beruna eta petrolioa, laurogeiko hamarkadako lehen urteetako mailatik jaitsi izana da horren guztiaren adierazle onena.


Alarmatuta Estatu Batuetan, Alemanian eta Suitzan.

Azken asteotan, deflazioaren alarmak saltatu egin dira Alemanian, Suitzan eta are Estatu Batuetan ere. Alemaniako Ikerketa Ekonomikoen Institutuak (DIW), joan den hilabetean, ohartarazi zuen Alemaniak arrisku handia duela ez bakarrik atzeraldi ekonomikoan erortzeko, baita deflazioan lerratzeko ere, baldin eta koiunturaren egoera txarrak prezioen eta soldaten maila presionatzen segitzen badu. Hori gertatuko balitz, ziurtatzen du Alemaniako Institutuak, lehen ere Japonia deflaziora eraman zuen konbinazioa gertatuko litzateke. Japoniak badaramatza bost urte deflazioko egoeran, prezioen etengabeko jaitsieran. Aski da seinalatzea prezioen batez besteko indizea %-0,7an jarri zela 2001. urtean eta %-0,91n 2002n. 2003. urte honetarako aurreikuspena %-0,3an dago.
Estatu Batuetan ere hasi dira alarma batzuk jotzen. Horren frogagarri da BBVAren analisi ekonomikoen aldizkariak, "Situación" izenekoak, galdera honekin heldu diola gaiari: "Estatu Batuak: ba ote du funtsik inflazioaren arriskuak?". Dena dela, ziurtatzen du, oraingo koiunturan, Ameriketako ekonomia ez dagoela deflaziotik gertu. Hala ere, biltzen ditu sektore batzuen baitan saltatu diren alarmak. Horrela, seinalatzen du deflazioaren beldurra berriro agertu izana hainbat faktore konbinatzen diren koiuntura batetik datorrela: desazelerazioa espero baino gehiago luzatzea, burtsetako beheraldiak sakontzea eta beste aktibo batzuen prezioak berriro erortzeko arriskua. Kontestu horretan, analistak planteatzen hasiak dira deflazioa piztuko ote den, eta bankari zentralak hasiak dira kezkatzen ea politika monetarioak, interes tasek jaitsiera metatuak izan eta gero, mugatuak geratuko ote diren zerotik haragokoa egiteko ezinagatik.

Deflazioa kaltegarria al da ekonomiarentzat?
Deflazioaren jatorria zein den, ezberdina da galdera horren erantzuna. Ekonomiaren historian, lehen ere bizi izan dira prezioak jaitsi izandako garaiak. Deflazioko episodioetako bat, ekonomian eraginik negatiboenetakoa izan zuena, Estatu Batuetan gertatu zen, 30eko hamarkadan, Depresio Handia deiturikoarekin. Orduan, prezioak espero gabe amildu ziren; ez, ordea, konkurrentziaren eta produktibitatearen areagotzeagatik, baizik eta eskari agregatuaren kontrakzio larri batengatik. Beste episodio deflazionista batzuk arinagoak eta aurrez igarriak izan ziren, eta, ondorioz, eraginak ez ziren negatiboak izan ekonomientzat. Joan den mendearen azken laurdenean gertatu zirenak izan ziren. Haien ezaugarria, hain zuzen, inbertsioa eta produktibitatea areagotzea izan zen, eta prezioak beheratzea ekarri zuen horrek. Kasu horretan, prezioen beheratzeak aktibitatearen areagotzea ekarri zuen berekin.
Azkenik, aipa dezakegu beste deflazio mota bat ere, zeinen jatorria baita aktiboen merkatuetan prezioak beheratzea, gehienbat burtsan eta higiezinen sektorean. Hori izan da Japoniak azken hamarkadan izan duen esperientzia, eta paradigma moduan erabiltzen da Estatu Batuetako ekonomian gaur egun gerta litekeenarekin paralelismoak ezartzeko. Kasu horretan, burtsako eta higiezinen sektoreko burbuilen zulatzeak kalte larria ekarri zien banku sistemari eta, hedaduraz, enpresen ehundurari. Horri gaineratzen badiogu politika ekonomikoek oso motel gestionatu zutela krisia, hortik ateratzen den emaitza Japoniako ekonomia azken hamabi urteotan murgildua dagoen deflazio atzeraldien espirala da.
"Situación" aldizkariko analisten aburuz, deflazioak ekonomian dituen eraginak, azken batean, faktore askoren mende daude, hala nola lan merkatuaren malgutasuna, zeinek soldata nominalak doitzeko aukera ematen baitu, soldata errealek gora egin ez dezaten. Aurrezte urriko ekonomia batean, prezioen jaitsierak berekin ekar dezakeen interes tasa errealen gehitzeak lagun dezake aurrezkien tasa ere gehitzen. Alabaina, eskariko arazorik baldin bada, deflazioak oso ondorio negatiboak izan ditzake; batez ere, zorpetzearen maila oso altua denean, Estatu Batuetako ekonomian orain gertatzen den bezala. Inflazioak zordunak faboratzen dituen bezala, goratu egiten baitu kolateralen balioa, prezioen luzaroko jaitsiera jeneralizatuak kalte egiten die zordunei. Deflazioak goratu egiten du zorraren balio erreala, eta horrek zordunak gehiago aurreztera behartzen ditu, zorrari aurre egiteko. Horrek kontsumoa eta inbertsioa bat-batean doitu beharra ekar lezake berekin, eta, ondorioz, eskariaren atzerapena.


Azkenak
Donostiako kaleratzeak Stop plataformak iruzurrezko alokairuen aurkako kanpaina bat abiatu du

Plataformak gida bat aurkeztu du maizterrek iruzurrezko kontratuak dituzten ala ez egiaztatu dezaten.


2024-10-21 | Bertsozale.eus
Alaia Martin Etxebestek irabazi du Eibarko lehen final-laurdena
Lehen final-laurdena izan da larunbatekoa. Saioa irabaztearekin batera, finalaurrekoetara sailkatu da Martin. Igandean izango da hurrengo saioa, Errenterian.

2024-10-21 | Behe Banda
Barra warroak |
Eutsi, banarama eta

Ez galdetu zergatik, baina sarritan pentsatu izan dut kalte egiten diguna onartzeko erraztasun handia dugula. Erraztasuna, edo agian, beharra. Azken batean, dikotomia nabarmena planteatzen duen auzia da beharrarena: bere kausaren aurka egin dezakezu, ala hezur eta guzti irentsi... [+]


Txaro Marquínez, Zaintza Araba-ko kidea
“Alarma soziala sortzea leporatu digute; ez, alarma egon badago, ez dugu guk sortu”

Arabako zahar egoitzen egoera lehen planora pasa da berriz ere azken asteetan. Zaintza Araba elkarteak Gasteizko Arabarren eta Laudioko San Roque erresidentzietako egoiliarrei ematen zaien tratua salatu dute, hainbat senideren testigantzak jaso ondoren. Langileen lan-baldintza... [+]


Euskal Herriko tomate agroekologikoek %38,6 CO2 gutxiago isurtzen dute Almeriako tomateek baino

EHNE Bizkaiak bultzatutako azterketaren emaitzek baieztatu dute eredu agroekologikoan ekoiztuak diren tomateek berotegi efektuko gasen isurketan, eta batez ere energia kontsumoan, inpaktu txikiagoa dutela eredu agroindustrialean ekoiztuak diren tomateekin alderatuta. Honetan,... [+]


Une baten eternitatea

Atal honetan behin baino gehiagotan aipatu izan dugu izaki txikien munduan (gurean bezalaxe) itxurak okerrera eramaten gaituela, sarritan. Eta gaur dakarkigun laguna horren adibide garbia da, animalia gutxi izango baita Lurrean itxura ahulagoa edo kalteberagoa duenik. Horrez... [+]


2024-10-21 | Garazi Zabaleta
"Haziak" liburua
“Liburuarekin jendea animatu nahi dugu haziak ekoizten hastera”

Hazien munduan buru-belarri ari dira urte askotatik Miguel Arribas Kelo eta Marc Badal, Haziak liburuaren egileak. Hazien ugalketari buruzko azalpen praktikoez gain, elementu historiko, ekonomiko, politiko eta kulturalak jaso dituzte; beraz, baratzerik ez dutenentzat ere... [+]


2024-10-18 | ARGIA
Langile bat hil da Lizarran, biltegi batek eztanda egin ondoren

56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.


Beldurra espazio komun gisa

Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]


Puig Antich, Estatuak ez du inoiz barkamena eskatzen

Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]


Sinwarren hilketaren ondoren, gerrak bere horretan jarraitzen du

Yahya Sinwar Hamaseko burua hil ondoren, Ekialde Erdiko gerrak nola jarraituko duen aurrera mintzagai da hilketaren biharamunean. AEBek, Joe Bidenen ahotik, berehala iragarri dute orain su-etenak bidea libre izan dezakeela. Bide beretik jo dute Mendebaldeko hainbat buruzagik... [+]


2024-10-18 | Ahotsa.info
Azken hiru urteetan altueratik erorita Nafarroan 10 langile hil direla salatu dute

LAB, CGT, Steilas, ESK, EHNE eta Hiru sindikatuek salatu dituzte Nafarroan altueratik erorita hil diren hamar langileen kasuak.


Marcos Maceira, A Mesa pola Normalización Lingüísticaren presidentea
“Oso zaila izango da galiziera leheneratzea PPren hizkuntza politika ez bada zuzentzen”

Galiziako Estatistika Institutuak galizieraren egoeraren inguruko inkestaren azken datuak ezagutarazi ditu. Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez... [+]


Eguneraketa berriak daude