SALAM-PAX, BAGDADEKO GURE KRONISTA


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Oraindik bere irakurleek aurpegia ezagutzen ez dioten gizonak, dear_raed.blogspot.com helbidean azaltzen ditu bere kronikak eta bertan daude bildurik iazko irailetik hona idatzi dituen guztiak ere. Baina nor da "Salam-Pax" («Bakea" arabieraz eta latinez) sinatzen duen gizon hau? Kazetari ingeles batek eman ditu bere xehetasunak: "The Guardian" egunkariko Rory McCarthyk Bagdaden egin du topo gizonarekin eta bere egunkarian astean bitan kronika plazaratzeko tratua egin du.

"Hau zen gerraren ironia handia -idatzi du "The Guardian"en McCarthyk- munduko egunkari eta telebista kate handienek gerrako albisteak emateko milioika libera xahutzen zuten bitartean, gerrako eguneroko bizimoduaren deskribapenik onenak irakiar gazte azti batek eskaintzen zituen bere etxetik".

Familia on bateko semea da kronikagilea eta bere idazkietatik dakigu 29 urte dituela, arkitekturan graduatua dela, zortzi urte pasatu zituela Europan bizitzen. Ingelesez primeran hitz egin eta idazten du. Maila sozial oso onekoa da bere familia, Bagdadeko aginte zirkuluak ondo ezagutzen ditu, eta Saddam Husseinen alderditik aparte egon dela dio "Salam-Pax"ek. Kronikez gain hainbat eztabaida ere izan ditu bere irakurle-erantzuleekin, eta horietan barna joan da marrazten Irakeko eta batik bat Bagdadeko egunerokotasunaren mila xehetasun. Bizimoduaren zailtasunak bezala Husseinen zerbitzu sekretuen sarekadak, 200.000z goiti eragindako desagerketak... Hori gutxi balitz, bere homosexualitatea ere aitortu du sarean. Arriskugarria Bagdad batean, nolanahi bere nortasuna azaltzen hasteko.

Eliteko irakiar gazte honek gerra osteko Bagdadeko bizimoduaren erretratu apartak egiten ditu. Itzultzaile eta interprete lanetan edo Campaign for Innocent Victims In Conflicts (CIVIC) erakundearen langile moduan etorri den bere lagun Raed jordaniarraren laguntzaile, batetik bestera mugitzeko erraztasun handiak ditu, eta ikusten dituenak gordintasun ironiko batekin kontatzeko ere bai.

Ekainaren 12an ia zuzenean ikusi genuen bere kronika batean Irakeko erregegaiaren etorrera. Aireportura iristea, ongietorriko arkumearen hiltzea, hilerrira bisitaldia, errege-nahiaren lehen diskurtsoa ("bere arabierak behartu itxura du" deskribatu du zehatz), etorrera kameretan bildu nahi duten kaztarien arteko saltsa-maltsa... Eta bukaeran, gure lagunaren sententzia: "Prentsaurreko bat txukun antolatzeko gai ez diren tipo horiek nola uste dute beraiek izatea herri hau berriz martxan jarriko dutenak?".

Gerraren alde edo kontra egon, Mendebaldekook gauzak gure begietatik ikusten ditugu beti. Eta bitartean Bagdaden ere jendea bizi da, gure telebistetan agertu ez arren. Horregatik da interesgarria tarteka Salam-Paxen kroniken leihora hurbiltzea, kamera gehienek alde egin dutenean bertan gelditu direnek bizi dutena ikusteko.

Raed adiskidearekin Irak osoan zehar egindako bidaiatik hainbat kronika eta argazki eder utzi digu gure lagunak. Gogoan al dituzue, adibidez, Nasiriayh eta Basora hiriak? Haietara laguntza humanitarioa bidaltzekotan ginen mendebaldarrok eta... "Hegoaldeko eskualde hauetara iristen den 'laguntza humanitarioak' komedia beltz baten itxura du. Nasiriayhko ospitalera 20 kaxa iritsi dira, eta horietako seitan xanpua zetorren. Odol transfusio bat behar al duzu? Tori xanpua, oso usain ona du... Beste lau edo bost kaxatan jostura puntu kadukatuak zetozen. Basoran, Saudi Arabiatik 'laguntza humanitarioz' hornituta zetozen kamioiek Pepsi kaxak ekarri dituzte. Hemengo Pediatria sailetik sukarra jaisteko botika eske ari ziren, baina orain Pepsi daukate. Irrigarria litzateke... film bat balitz".

Gerra bera absurdoa bada, gerra ostea are absurdoago gerta liteke. Ikusi bestela argazkietan Saddam Husseinen afitxak gerriz gora Khomeini-ren erretratuz hornituta edo oraindik lehertu gabe dauden bonbez ohartarazteko afitxak... analfabetoak nagusi diren eskualde batean.

Irakiarrak berriro eguneroko bizimodua martxan jarri nahian ari dira, ura ekartzea dela, argindarra, ospitaleak berriro artatu, sare komertzialak berreraiki, negozio ttikiak berriro abiarazi. Aspalditik desagertutako senideen bila dabiltza asko, azaltzen ari diren hilerri kolektiboetan arakatuz. Eta denek ere egunero bizi behar dute, etenik gabe gora eta gora ari diren prezioen artean. Askotan, noraezak eta zurrumurruek itota. Nahikoa baita, adibidez, Al Jazzira kateak zabaltzea 10.000 dinarreko bileteak faltsuak omen direla, horiek merkatu beltzean askoz merkeago trukatu behar izateko.

Bitartean, militar okupatzaileek auzoz auzo arma bila segitzen dute, batik bat amerikarrek, eta gero eta gehiago dira etxeetan sartzen diren militarren eta herritarren arteko liskarrak. Aldi berean, Saddam Husseinen Mukhabarat zerbitzu sekretuko kideak kontratatu nahi ditu CIAk...

Guztia irakiarrak salbatzeko zela argudiatu zion irakurle amerikar batek «Salam-Pax»i. Eta erantzuna: "Ez al dizu inork esango inoiz zure askatasunerako astindu bat eman behar dizula. Bonbak erortzen direnean edo zure kalean gerra makinen hotsa entzuten duzunean, seguru burutik ez zaizula zure 'berehalako askatasuna' pasako".

http://www.argia.eus/nethurbil helbidean, gai honi buruzko informazio gehiago eta Interneteko loturak.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Irak
2023-03-30
Mendebaldearen izenean

20 urte bete ditu argazki honek, baita AEBek, Europako bere mariatxiek lagunduta, Irak inbaditu zutela. “Suntsipen handiko armak” hondatzea eta herrialdea “askatzea” izan ziren argudioak. Herrialde bat birrindu egin zuten: milioi erdi irakiar baino... [+]


Kurdistanen aurkako erasoak areagotu ditu Turkiak, gehiengoaren arreta Ukrainako gerran jarrita dagoela probestuz

Turkiak operazio militar berria abiatu zuen igandean Bashurren, PKK (Kurdistango Langileen Alderdia) desegiteko argudioarekin. Kurdistango Askapen Mugimenduak salatu du Ukrainako gerraren testuinguruan Kurdistanen aurkako erasoak areagotzen ari dela Turkia, eta horrez gain,... [+]


Droneekin milaka zibil hil eta isilpean pasa dituztela frogatu dute Pentagonoaren dokumentu ezkutuek

Gudarako droneen teknologian milioika dolarreko inbertsioak egin ostean, “historiako aire kanpaina zehatzena” iragarri zuen Barack Obama, AEBetako presidenteak. 2014tik gaur arte Pentagonoak bildutako dokumentuak aztertuta, ordea, “aire guda hau inteligentzia... [+]


2021-09-21 | Axier Lopez
Irailaren 11ko legatua: Yes we drone

2001eko urrian, irailaren 11n World Trade Centerren aurkako erasoak gertatu eta hilabetera, Amerikako Estatu Batuetako Aire Armadako pilotu batek historia egin zuen: drone moderno batekin (The Predator) eraso hilgarria egin zuen lehen pertsona izan zen. Ordutik, droneak XXI... [+]


Basamortuko ekaitzerako aterki mediatikoa

Persiako Golkoa, 1991ko otsailaren 28a. Golkoko Lehen Gerra amaitu zen, AEBak buru zuen koalizioaren garaipenarekin. Gerra hartan komunikabideak arma estrategiko bihurtu ziren, "gerra garbiaren" kontzeptu berria indartzeko eta iritzi publikoak erasoei zilegitasuna eman... [+]


Mosul digitalki berregin dute

Google Arts & Culture plataformak, The Art & Soul of Mosul izeneko ekimenaren bidez, hiri hartako ondarea digitalki berregin du eta hiru dimentsiotako ereduak eskaintzen ditu azken urteotako gerran galdutakoa bisitatzeko.


2020-07-28 | ARGIA
Hiru manifestari hil ditu Irakeko poliziak, zerbitzu publikoaren aldeko manifestazioetan

Uztail bukaera honetan Bagdadeko Tahrir plazan errepikatzen dabiltzan manifestazioetan gertatu dira ezbeharrak. Aurreko gobernuak bideratu errepresio bortitzaren tonua dute hilketa hauek.

 


2020-05-25 | ARGIA
Irakeko protestetan ia 500 hildako eta 120 bahitu zenbatu ditu NBEk

2019ko urritik 2020ko martxoaren 21era 490 hildako, 7.793 zauritu eta 123 bahiketa egon direla salatu du NBEk. 2019ko urrian hasi ziren protestak Iraken, gobernuaren dimisioa, parlamentuaren desegitea eta sistema politikoaren erreforma helburu. Lehen ministro ohiaren dimisioaren... [+]


2020-04-07 | ARGIA
Iraken epidemia zabaltzen bada, herrialdeak ezingo dio aurre egin

Jasan dituen gerren ondorioz, Irakeko osasun sistema jota dago eta koronabirusaren epidemia bati ezingo lioke aurre egin. Hala ohartarazi dute agintariek.


2020-01-08 | ARGIA
Iranek AEBen bi baseri misilekin eraso die, Soleimaniren hilketari erantzunez

Irango Goardia Iraultzaileak dozena bat misil jaurti ditu Iraken AEBek dauzkaten bi baseren kontra. AEBetako agintariek berretsi dute erasoa izan dela eta Irango atzerri ministro Javad Sarifek esan du bere herrialdearen "autodefentsa neurri gisa" eginak izan direla... [+]


AEBek Iranen aurka hasitako gerra gaitzetsi dute dozenaka hiriburu estatubatuarretan

Deialdia "Ekialde Hurbileko gerra berri baten aurka eta AEBetako indar militarrak ateratzearen alde" egin zela azaldu dute antolatzaileek.


AEBek Irango Soleimani liderra erail dute Bagdaden misilez

Ameriketako Estatu Batuetako Defentsa sailetik jakinarazi dute erasoak Iranen etorkizuneko planak "gutxiestea" zuela helburu.


Irakeko matxinada odoltsua haserrealdi globalaren eta Iran-AEB gerraren artean

Enbata zakar baten gisa hedatu da munduan zehar protesta-haizea 2019an. Gobernu eta eredu sozio-ekonomiko oso ezberdinetako herrialdeetako kaleak sutu dituzten matxinadok 1848ko eta 1968ko matxinada sail salbuespenezkoekin alderatu ditu zenbait adituk. Nola interpretatu horien... [+]


Eguneraketa berriak daude