Araba eta Bizkaia artean harro altxatzen da 1.000 metrotik gora Gorbeiako mendikate izugarria. Altuerak zehazten du mendi klima, neguan elurte ugariak direlarik. Aldiz, mendilerroak itsasotik datozen haize hezeak geldiarazten ditu, hegoaldeko isurialdean eurite ugariagoak eraginez.

Bere 20.016 hektareekin Gorbeia EAEko Parke Naturalik handiena bilakatzen da, hein handi batean pagadi sakonez estalita. Baso aberats eta ugari hauek erraztu dute oreina bertan bizi izatea, parkeko erregea eta ikurra bihurtuz. Garai batean, Gorbeia aldetik desagertu zen, baina duela zenbait hamarkada berriro hasi zen hemengo basoetan bizitzen, arrakasta handiz. Ikusgarriak izaten dira iraila aldera arren artean suertatzen diren borrokaldiak, eme taldeak bereganatu nahian. Oreinen araldian parke osoa betetzen da marrumaz arratsaldetan.

Oreinaz gain, 167 animalia mota bizi dira Parkean, gehienak eurosiberiar jatorrikoak, bakan batzuk mediterraneoko zonaldekoak badira ere.

Bertan aurkitzen dugu Euskal Herrian desagertzeko arriskuan dauden hainbat animalia, igaraba, esaterako. Animalia honentzat ezinbestekoak dira ur garbia eta egoera onean mantentzen diren ibai ertzetako basoak. Eta Gorbeiako ur gardenetan aurkitu du aterpe animalia maitagarri honek, Pirinioetako desman, buztanikara hori eta ur-zozoekin batera.

Ibai eta basoen artean hamaika anfibio espezie bizi dira Gorbeian, baso-igel iberiarra, esaterako. Baso beltzetan, aldiz, oreinarekin batera, lepahoriek eta basakatuek babesa aurkitzen dute, ibiltarien urratsen zelatari.

Basotik atera eta altuera handiagoko eremuetan txilar, ote eta iratzeen zonaldean sartzen gara, Gorbeiako tontorren bidetik. Gorbeia erreferentzi nabarmena da Araba eta Bizkaiko paisaian eta garrantzi handiko gertaera topografikoa. Kareharrizko gailurrak ugari dira, Nafarkorta, Oderiaga, Berretin eta Gorbeiagane bera, Euskal Herri osoan ospetsua den gailurra. Tontor honek harro erakusten du apaingarri gisa daraman gurutzea eta ikusmira paregabea eskaintzen digu, mendizaleen artean tradizio handiko gailurra izanik.

Parke osoan naturaren adierazpen basatia nabarmena bada ere, gizakiaren aztarna aspaldikoa da. Bai kobazuloetako biztanleek eta baita megalitoak eraiki zituzten artzainek ere, Gorbeiako goiko larreak erabili zituzten. Mendizerra osoa betetzen duten txabolek eta kortek artzaintzan tradizio luzeko lurraldea dela erakusten dute. Olagizonak eta ikazkinak ere hemendik ibili ziren, lehenengo burdinolak IX. mendean dokumentatuta egonik.

Hau guztia eta askoz gehiagoren informazioa jasoko duzue Gorbeiako Interpretazio Zentroan. Zentro honen helburu nagusia bisitariei harrera egitea eta Parke Naturalaren ezaugarrien eta aukeren berri ematea da. Erakustokia egokitu da Zentroan bertan, panelen eta sistema interaktiboen bidez Parkeari lotutako hainbat gaien arloak lantzeko: eztigintza, oreinen mundua edo bizimodu tradizionala… Gorbeiako Parkea hurbilagotik ezagutzeko aukera paregabea. Sarrera dohainik izaten da eta Zentroa urte osoan zabalik dago, astelehenetan izan ezik.

- Casa del Patrón Hotela (Murgia)
945 462 528
- Altube Hotela (Altube) 945 430 173
- Goikuria aterpetxea (Sarria
94 470 0747
- Perrenku Nekazaletxea (Markina)
945 430 224
- Gorbea Bide Nekazaletxea (Sarria)
945 430 046
- Albertegi Nekazaletxea (Markina)
669 972 313

- Arlobi jatetxea (Sarria) 945 430 212
- Casa del Patrón jatetxea (Murgia)
945 462 528
- Izarra taberna-jatetxea (Bitoriano)
945 430 073
- Amaya taberna-jatetxea (Murgia)
945 430 109
- Areso taberna-jatetxea (Murgia)
945 430 220
- Iglesias taberna-jatetxea (Murgia)
945 430 142
- Piscinas taberna-jatetxea (Murgia)
945 462 434
- Txoko taberna (Murgia) 945 430 029
- Gorbea taberna (Murgia) 945 430 127
- Aldaia taberna (Murgia) 945 462 545

Oharra: Aurreko aleko Ihesi sailean, Zigoitiari buruzko artikuluan, ondorengo informazioa gehitzea falta zen:
Non lo egin:
- Izpiliku Nekazaletxea (Akosta)
945 464 154
- Lizardi Etxea Nekazaletxea (Zaitegi)
945 460 976