Lau txapel jantzi dituzu. Nolakoa izan da bakoitza? Lehenengoa jauzia izan zen, sorpresa. Oso lehiakorra naiz, eta irabaztera irten nintzen, baina zail ikusten nuen. Bezperan askatu zuten osaba, eta nik bi egun lehenago jakin nuen. Huraxe zela txapela lortzeko mementoa sentitu nuen, berari eskaini nahi bainion. Eta lortzeko amorru horrek lagunduko zidan, noski.
Bigarren txapela konfirmazioa izan zen. Final hark bete ninduen gehien. Hirugarrenak Euskal Herriko finalera ez pasatzeak utzitako arantza txiki hori kentzeko balio izan zidan.
Aurtengoa, urtez urte egindako lanaren fruitua da. Ilusioa bai, baina ez du lehenengoak adina poz ematen.
Hurrengo urtean, bosgarrena?
Pentsatu beharko da Txapelketarekin zer egin, eta nik zer egingo dudan. Aurten, inoiz ez bezala, nekatuta bukatu dut. Ilusioa pixkanaka jaisten doa.
Aitonaren rolla egokitu zitzaizun bi aldiz, eta bitan Amets zahartzean izango denaren larruan sartu zinen. Zergatik kantatu zenuen zuretik?
Gaia guregana ekartzen saiatu ginen. Erosoago aritzeko egin nuen, iruditzen zitzaidalako gehiago neukala emateko, gaia kanpotik hartuta baino. Dudak izan nituen, gaitik aterako ote ginen beldur. Baina uste dut bidea horri esker egin genuela.
Gaitik ateratzeko beldurraz gain, zer beste gauzari erreparatzen diozu Txapelketan?
Bakarka, berez, sei puntukoan egitea pentsatuta neukan. Baina aukeratu nuen oin familia landu samar neukan, eta zeresana ere ikusten nuen. Zortzi puntuan kantatzea erabaki nuen, baina horrek poto egiteko arriskua dakar. Nahi adina ez emateko beldurra ere beti izaten da. Beldur horiek Txapelketakoak dira. Lotuago ibiltzen gara plazan baino.
Une estuetan hazi egiten zara.
Bai, lehiaren har txiki hori badut. Beste edozein arloetan ere berdin. Aurreko finalak ere azken txanpan irabazi ditut, neure buruari presioa sartzean. Nahiago nuke saio hasieratik neure buruari presioa sartzen asmatuko banu.
Txapelketa honetan hasieratik garbi utzi duzue lehiatzera zindoaztela.
Bai, horrek harritu ninduen. Bertsotan sekula ez da horrela izan. Boxeo konbateen aurreko adierazpenak irakurri, eta elkar txikitzera doazela egiten dute mehatxu. Bertsotan ia alderantziz da. Aurten desafio ederrak entzun dira. Eta hori ez da txarra. Txapelketara doanak lehiatzera joan behar du.
Zuen mailan, hobetzeko, nola lantzen duzue bertsogintza?
Plazak errodajea ematen du. Zeresan gutxi dagoenean ere baleko bertsoak botatzen ikasten da. Txapelketarako bertsoa kargatzen, janzten, jokoak egiten, oin familiak lantzen aritzen gara. Hori etxean, paperaren aurrean jarrita lantzen du norberak.
Edozein liburutan, kalean, aurki daitezke gero bertsotan baliatuko ditugun ideiak, irudiak edo mezuak. Horregatik, Txapelketa aurretik gauza denei adi egoten gara.
Bertso eskolan gaia jarrita jarduten dugu. Aritzen gara bestearen bertsokera pixka bat aztertzen, kritika egiten, eta nola hobetu elkarri aholkuak ematen, baina gehiago egin beharko genuke.
Zenbat saio egiten dituzu? Eta nolakoak?
Urtean ehun pasatxo. Lehen egiten nituen saio gehienak informalak ziren, orain berriz, alderantziz. Hamar saiotatik bederatzi Hegoaldean egiten ditut. Zortea dugu, eliteko bertsolari helduekin eta gazteekin egiten ditugulako saioak. Une honetan bi aldeetatik deitzen digute.
Bertsolaritzan zer helburu dituzu?
Plazaz plaza jarraitzea da helburu nagusia. Euskal Herriko Txapelketa da bi urte barru, eta Belodromoan sartzen ahaleginduko naiz.
Zertan aldatu dizu bertsolari izateak bizimodua?
Aldaketarik handiena da bizitzako ardatz bertsoa hartu izana. Orduan konturatu nintzen nire lehentasuna bertsoa bihurtu zela, ez ikastea. Asteburua etxetik kanpo pasatzen dudala da gehien nabaritzen dudana. Zortea dut, Hendaiako kaleetan beti bezala ibiltzen naizelako. Han jendeak ezagutzen banau, ez da bertsoagatik behintzat.
Zein dira bertsogintzako zure egungo kezkak?
Bertsolaritza mundu mailara zabaltzeko asmoa dago, urte honen bukaeran bertan egingo diren Kulturarteko Topaketetan. Baina benetan iruditzen zait bertsolaritza herriz herri dabilen jardun hori dela, eta saio horiek direla zaindu eta aztertu beharrekoak.
Bertsolamintza jardunaldietan aztertu ziren bertsotako gaiak eta hor ere badago zer aztertua eta eztabaidatua. Bertso Eguna ere sarri ibili da ahoz aho, eta saioa denon artean osatzen dugunez, bertsolariok ere eduki behar dugu saio horrekiko ardura eta erabakitzeko ahalmena.