Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
osteguna 2024ko abenduaren 26an
IÑIGO URKULLU: "TERRORISMO KONTZEPTUA EDOZER ESTALTZEKO BALIATZEN ARI DA"
Azkenean lortu da EArekin koalizioa lotzea. Zer iritzi duzu negoziazio prozesu korapilatsuaz eta lortutako emaitzaz?
Bizkaiko akordioa nahikotzat jotzen duzue?
Dena den, zenbait lekutan EAko herri batzordeek ez dute ontzat jo akordioa. Kezkatuta?
Honek guztiak koalizioaren eraginkortasuna higatu dezake?
Etorkizunari begira koalizioa iraunkor egitearen aldekoa al zara?
Maiatzaren 25eko hauteskundeak Ibarretxeren planari egindako azterketa bilaka daitezke?
Estatuaren erasoen artean kokatzen duzu «Egunkaria» itxi izana?
Botere judizialarekin bat eginda?
Barne Ministerioak kereila jarri die tratu txarrak salatu dituzten «Egunkaria»ren aurkako operazioko atxilotuei. Zer irizten diozu?
Erasoaldi horren aurrean ba al dago indar abertzaleen arteko erantzun bateratua emateko aukerarik?
Azkarate sailburuak «Egunkaria» baino euskarazko kazeta zabalago baten beharra azpimarratu berri du. Bat zatoz asmo horrekin?
Auzitegi Gorenak ontzat jo du Alderdien Legea eta Konstituzionalak Batasuna legez kanpo utzi du. Zer irizten diozu jarraitu den prozesuari eta Batasuna datozen hauteskundeetan ezin egoteari?
Hauteskunde bakoitzak bere ezaugarriak ditu eta egoera ere aldatu egiten da. Orain dela lau urte hasi genuen EArekin koalizioan joateko esperientzia eta testuingurua asko aldatu da tarte honetan. Egungoak ez du zerikusirik 1999ko su-eten egoerarekin eta, beraz, prozesuak eta prozedurak horren arabera aztertu behar dira. Oraingoan, prozesua luzea eta nekeza izan da eta EAJtik beti agertu dugu koalizioan joateko asmoa eta ilusioa. Duela lau urteko esperientzia ez zen oso onuragarria izan emaitzen aldetik, baina bai abertzaletasunaren esparru berean bizi garen bi alderdiok elkarrekin joateko joera bat zabaldu zuelako. Egoera politikoak berak azal ditzake prozesuaren neketsua ulertzeko gako batzuk. Dena den, akordioa itxi eta gero ilusio hori gauzatzeko gai izango garela uste dugu. Koalizioaren esparrua nahikoa delakoan gaude, EAEn populazioaren %80 hartzen baitugu. Nafarroan, hala ere, egoera bestelakoa da eta posible ikusten genuen koalizio akordioa herri gehiagotara zabaltzea.
Bizkaiko akordioa nahikotzat jotzen duzue?
Bizkaian dauden 111 udalerrietatik 86etan elkarrekin joatea eskaini genion hasiera batean EAri. Azkenean, 31etan lortu dugu akordioa, populazioaren %85 bilduz, baina prest geundeke koalizioarekiko konpromisotik abiatuta hori zabaldu ahal izateko. Duela lau eta bi urte eskaini genuen formula aproposa da hautesleriari etorkizunera begira ditugun egitasmo egonkorrak eta konpromiso serioak aurkezteko.
Dena den, zenbait lekutan EAko herri batzordeek ez dute ontzat jo akordioa. Kezkatuta?
Kezkatu egiten gaitu batez ere horrelako gauzak publikoki agertzeak. Uler dezakegu alderdi bakoitzak errealitate eta ikuspuntu ezberdinak dituela barruan, eta horrek tentsioak sortzen dituela, baina harrituta gaude koalizioaren gainean eragiten duten gaiak publiko egiten direlako. Negoziazio prozesuan EAk beti esan digu nazio mailako negoziazio batzordeak (aberri batzordeak) zuela euren aldetik akordioak ixteko ahalmena eta hitzarmenaren barruan dagoena beteko dela espero dugu. EAren aldetik, koalizioaren onuragarritasuna azalduko diegu herritarrei.
Honek guztiak koalizioaren eraginkortasuna higatu dezake?
Herritarrek orokortasunari erreparatzen diote eta ez herri batean edo bestean gertatzen denari. Bizi dugun egoera politiko honetan jendeak jakingo du baloratzen zer-nolako ahalegina egin dugun akordioa lortzeko. Alde horretatik lasaitasuna adierazi nahi dut.
Etorkizunari begira koalizioa iraunkor egitearen aldekoa al zara?
Koalizio akordioan idatzita dago EAJk eta EAk proiektu propioak dituztela eta, beraz, errespetu horretatik abiatu behar dugu. Etorkizunak berak esango du zer gertatuko den. Memento honetan alderdiotatik gaur egungo egoerak baino ezin ditugu aintzat hartu, hain da korapilatsua testuinguru politikoa. Beste kontu bat da zein gogoeta egiten duen alderdi bakoitzak indar metaketaren inguruan eta guk, zehazki, uneon horren beharra badagoela uste dugu herri bezala dauzkagun erronkei aurre egiteko eta, Ibarretxe lehendakariak egin duen legez, irtenbideak bideratzeko. Aberri zentzua bera dago jokoan gaur egun eta egitasmo ezberdinetatik komunean lan egiten jarraitu beharko dugu. Gero gerokoak.
Maiatzaren 25eko hauteskundeak Ibarretxeren planari egindako azterketa bilaka daitezke?
Beste esparru bateko hauteskundeak izan dira orain arte eta ez dut uste Ibarretxe lehendakariaren egitasmoa aztergai izango denik, nahiz eta batzuk hala planteatu nahi duten. Estatuaren erasoa izango da aztergai, duela bi urte jazo zen legez. Mayor Orejak dioenean PPk eta PSOEk elkarrekin joan behar dutela ez dio zerrendak osatzeko zailtasunengatik edo askatasun ezagatik, helburu politiko batzuekin baizik. Udal eta foru hauteskundeek ohiko ezaugarriez gain beste hau ere izango dute.
Estatuaren erasoen artean kokatzen duzu «Egunkaria» itxi izana?
Bai, jakina. 1997an Katalunia eta EAEko PPk sinatutako dokumentu batzuk eskuratu eta publiko egin genituen eta haietan hurrengo bospasei urteetarako zituzten asmoak eta planteamenduak zehazten ziren eta erabili beharreko baliabideak ere. Nortasun ikurrei, hizkuntzari eta beste arlo batzuei zegozkien bertan esaten zirenak. Beraz, aurretik planifikatutako zerbait dela uste dut. Jazotakoa PPren gobernuaren erasoa dela esan liteke...
Botere judizialarekin bat eginda?
Baita. Eta hor Estatua sartzen da. Politikaren judizializazio eta justiziaren politizazio ikaragarria dago. PP eta Espainiako gobernua ahalegin horretan sartuta daude. «Egunkaria»ren kasuan Barne Ministerioaren eta Entzutegi Nazionalaren ohar bateratua kaleratu zen. Botere judiziala ere jokoan sartu da eta gobernuaren erasoaz baino gehiago estatuaren erasoaz hitz egin genezake.
Barne Ministerioak kereila jarri die tratu txarrak salatu dituzten «Egunkaria»ren aurkako operazioko atxilotuei. Zer irizten diozu?
Terrorismo kontzeptuak edozer estaltzeko balio duela ematen du. Estatu Batuetan Guantanamoko esparruan dituzten presoei buruz ere eskubiderik ez dutela eta antzeko astakeriak esan dira. Ustez torturatu dituztenak salatuko dituztela adieraztea edozelango logikatik kanpo dago. Tratu txar salaketak aztertu beharko lituzkete. Izan ere, giza eskubideak errespetatzeko ardura denok daukagu baina inork horretan argi jokatu behar badu hori estatua da. Bestela dena zalantzan jar daiteke.
Erasoaldi horren aurrean ba al dago indar abertzaleen arteko erantzun bateratua emateko aukerarik?
Alderdi abertzaleen indar metaketari buruzko iritzi garbia azaldu dugu beti. Abertzale hitzaren atzean edozerk ere ez du balio. Egia da herri bezala sentitzen dugun erasoari buruz hausnarketa egin behar dugula, baina joko arau batzuk errespetatuta. Aniztasuna errespetatu behar da eta konpromisoa hartu behar da ildo horretatik. Memento honetan ez dut uste batzuk konpromiso hori hartzeko gai direnik. Ondo dago abertzaletasuna defendatzea, baina bateragarria denean eta herriaren osotasuna aintzat hartzen duenean.
Azkarate sailburuak «Egunkaria» baino euskarazko kazeta zabalago baten beharra azpimarratu berri du. Bat zatoz asmo horrekin?
Bai, guztiz. Jaurlaritzak argi hitz egin du eta euskararen munduko beste zenbait eragilek ere bai. Euskara guztion ondarea da eta, orain arteko esperientzia baliatuz, eta bizi duguna bizi dugulako, egitasmo bateragarriak behar ditugu, gizartetik sortutakoak baina erakundeak atzetik dituztenak babesa emanez.
Auzitegi Gorenak ontzat jo du Alderdien Legea eta Konstituzionalak Batasuna legez kanpo utzi du. Zer irizten diozu jarraitu den prozesuari eta Batasuna datozen hauteskundeetan ezin egoteari?
PSOEren ekimenez eta PPren atxikimenduarekin Terrorismoaren aldeko Ituna deritzana abian jarri zenean argi ikusi zen abertzaletasunaren aurkako egitasmoa zela. Alderdien Legea Batasunaren ilegalizazio prozesua martxan jartzeko erabili izan da eta kezka agertu dugu beti abertzaletasuna higatzeko baliatzen ziren bitartekoen aurrean. Honek guztiak helburu politikoa du, mapa elektorala aldaraziz EAEko erakundeetan agintean dauden indarrak hortik kendu nahi baitituzte. Batasunaren ilegalizazioa pentsaera adierazpide bat ukatzea da, nahiz eta ez gatozen bat adierazpide horrekin, eta herria bera kaltetzen du aukera bat kentzen diolako eta normalizaziorako bideak oztopatzen dituelako. Ona izango litzateke Batasuna bezalako proiektu batek aukera izatea joko politikoan parte hartzeko. Gizartea bera izan behar da arrazoia eman eta kendu behar diguna, duela bi urteko hauteskundeetan ikusi zen legez. Herriaren erabakiak normalizaziorako bide gisa ikusten ditugu
Patxi Lopezen aroan aldaketarik ez
Gipuzkoako sozialisten buru Manuel Huertasek abertzale eta ez abertzaleen arteko komunikazio falta amaitzeko garaia dela adierazi du. Ba al dago maiatzaren 25etik aurrera PSE-EErekin nolabaiteko akordioak lortzerik?
Hauteskunde orokorrei begira PSOEn aldaketarik egon daitekeela uste al duzu?
Patxi Lopez idazkari nagusi denetik aldaketarik atzematen duzue?
Akordioak oso urrun ikusten ditut, baina badago hitz egitearen beharrizana. Zenbaitzuk ez dute EAJrekin hitz egin nahi izan, zerbait pozoitsua bagina bezala. Beharbada, PSE-EEk bere gogoetak egin beharko ditu PPk eurekiko izan dituen asmo politikoez, sozialistek barrura begira izan duten egoeraz eta beste hainbat kontuez. Estatuari begira Euskal Herritik ezin da gaur egun askorik espero PSE-EErengandik, baina datozen hauteskunde orokorrak direla-eta arduratsu ari beharko dira eta abertzaleekin kontatu nahi badute hori zelan landu ikusi beharko dute.
Hauteskunde orokorrei begira PSOEn aldaketarik egon daitekeela uste al duzu?
Hasi beharko dela uste dut. Baina zail dauka, badakielako PPk Euskal Herria erabiliko duela bozak irabazteko. Orain arte sozialistek PPren jokabide bera baliatu dute baina jendeak nahiago izaten du originala kopia baino.
Patxi Lopez idazkari nagusi denetik aldaketarik atzematen duzue?
Ez, ez dugu atzematen. Normalizaziorako konpromisoaz, euskal gizartearen borondatearekiko errespetuaz eta aniztasunaz hitz egin beharko genuke PSE-EErekin, baina ez du ematen arlo horietan euren aldetik bideak jorratzerik dagoenik. Nicolas Redondo dimititzera eraman zuten arrazoiak ikusita, harrituta gaude gero etorri denarekin. Dena den, sozialistek indarkeriaren ondorioz dituzten mugetaz ere jabetzen gara
PSE-EEn haustura sor lezake
Aski Da! bezalako mugimenduek oihartzun zabala lortu dute PSE-EEren baitan. Horrek inolako zatiketarik edo mendekotasunik eragin al dezake?
Ez dut uste Aski Da!-k PSE-EEren buruzagitzan inolako mendekotasunik sortzen duenik eta, gainera, horien planteamenduetatik at egoten ahalegintzen direla irizten diot. Adibidez, hauteskundeetara PPrekin aurkezteko aukerari ezezkoa eman diote. Dena den, Aski Da!-ko zenbait buruzagi PSE-EEkoak direla kontuan izanda, horrek nolabaiteko haustura sor lezake edo, agian, haustura baino gehiago, pertsona batzuek alderdi sozialistatik alde egitea
«Kontsultarena auzian dagoen kontzeptua da»
Legegintzaldi hau amaitu aurretik Ibarretxe lehendakariak proposatutako kontsulta egingo al da?
Zaila ematen du epe laburrean indarkeria amaitzea...
Xabier Arzalluzek laster utziko du Euzkadi Buru Batzarreko lehendakaritza. Alderdiaren ildoan aldaketarik ekar lezake horrek?
Zure burua ordezkoen artean ikusten al duzu?
Kontsultarena auzian dagoen kontzeptua da. Herri bezala urteetarako izan beharko dugun proiektu berri bat abiarazteko kontsulta batetaz ari gara, eta hori indarkeri adierazpiderik gabe egin behar da. Legegintzaldi honetan indarkeria amaitzerik izango al da? Hori da erronka, baina ez dago ez lehendakariaren ez EAJren esku. Elkarbizitzarako proposamen berri bat eskaintzen diegu herritarrei, guztiontzat den proiektua, eta alde horretatik indarkeria bazter utzita jo behar da aurrera. Hori legealdi honetan gauzatzea da helburua.
Zaila ematen du epe laburrean indarkeria amaitzea...
Ez daukagu itxaropenerako daturik baina egoera oso aldakorra da.
Xabier Arzalluzek laster utziko du Euzkadi Buru Batzarreko lehendakaritza. Alderdiaren ildoan aldaketarik ekar lezake horrek?
Ez. Xabier bera da bere egoeraz erabakitzen duena eta nik horretan ez dut ezer esaterik. Norabideari dagokionez, 107 urteko alderdi batek oinarri sendoak ditu. Lau urtetik behin alderdia bera da bere ildoaz erabakitzen duena eta ez dut horren inguruko kezkarik. Pertsonak aldi baterako gara baina EAJren oinarrizko planteamenduak argi daude eta mementoan mementoko praktika politikoa egiten dugu. Argi dugu zer garen eta nora joan nahi dugun.
Zure burua ordezkoen artean ikusten al duzu?
Alderdikideak dira horren inguruan hitza dutenak eta dagokionean ikusiko da zer gertatzen den. Argi daukat zeintzuk diren nire konpromisoak eta uneon beste kezka batzuk ditut buruan.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
Xabier Letona Biteri
#3
#4
Nagore Irazustabarrena Uranga
Azkenak
2024-12-24
Xabier Letona Biteri
Orkatz Gallastegi preso politikoak EPPK utzi du
Berangoko euskal preso politikoa Zaballako espetxean dago gaur egun eta bertatik helarazitako idazkian Euskal Preso Politikoen Kolektiboa utzi duela iragarri du.
2024-12-24
Julene Flamarique
Airearen kutsadurak 1.270 heriotza eragin zituen 2022an EAEn, Europako Ingurumen Agentziaren arabera
NO2 eta PM2.5 partikulak bezalako kutsatzaileei aurre egiteko hobekuntza planik ez dagoela salatu du Ekologistak Martxan elkarteak. Trafikoa murriztea eta airearen kalitatea hobetzeko alternatiba jasangarriak lehenestea galdegin du.
2024-12-24
Xabier Letona Biteri
Turkiak 120 argitalpen kurdu debekatu ditu azken hiru asteetan
Editore Kurduen Elkarteak abenduaren 22an egin zuen salaketa: azken hiru asteetan Turkiako agintariek kurduei buruzko 120 liburu, aldizkari, egunkari edo bestelako argitalpen debekatu dituzte, Duvar hedabide kurduak jakinarazi duenez.
2024-12-24
Gorka Peñagarikano Goikoetxea
Garraio publikoa doan izango da 12 urtez azpikoentzat, duela bi urte bideragarria ez bazen ere
Garraio publikoak erdi prezioan jarraituko du datorren urtean ere, Espainiako Gobernuak bere hobarien parteari eutsiko diola iragarri ostean.
2024-12-24
Urko Apaolaza Avila
Amaya Zabarte zauritu zuten ertzainen arduradunak identifikatu nahi ditu epaileak
Realaren eta PSGren arteko futbol partidu batean larri zauritu zuten zalearen kasuan, epaileak onartu du familiaren abokatuek egun hartako bideo irudi guztietara sarbidea izatea. Oldarraldian parte hartu zuten ertzain taldeetako arduradunak identifikatzeko ikerketa ere eskatu du.
2024-12-23
Nagore Irazustabarrena Uranga
Santa Klausen ejertzito antikapitalista
Kopenhage, 1974ko abenduaren 18a. Eguerdiko hamabietan ferry bat iritsi zen portura eta bertatik 100 Santa Klaus inguruz osatutako taldea lehorreratu zen. Antzara erraldoi bat zeramaten haiekin. Asmoa “Troiako antzara” moduko bat egitea zen, eta, hirira iristean,... [+]
2024-12-23
Urko Apaolaza Avila
Eski estazioetako festibaletan kutsadurak goia jotzen du
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
2024-12-23
Estitxu Eizagirre
Jaurlaritzak onartu duen planaren aurka mobilizatu da EH Bizirik
“Egungo eredu kapitalista gainditzea ezinbestekoa da larrialdi ekologiko eta energetikoari aterabide bat aurkitzeko”
Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]
2024-12-23
ARGIA
Hiru lagunek osatutako lehendakaritza izango du Seaskak
Erik Etxartek, Sophie Layusek eta Antton Etxeberrik osatutako lehendakaritzak ordezkatuko du Peio Jorajuria, 2019tik Seaskako lehendakari dena.
2024-12-23
Julene Flamarique
Vidalina Morales, nekazaria eta ekintzailea
“Kaleetan gerra tankeak ikustea normalizatu dugu, gerran egon gabe ere”
Santa Marta komunitateko (El Salvador) ADES Garapen Ekonomiko eta Sozialerako Elkarteko presidentea da Vidalina Morales. “Rol horretatik harago, ingurumen ekintzailea ere banaiz, giza eskubideen defendatzailea eta emakume baserritarra; hainbat urtez borrokan egon diren... [+]
2024-12-23
Julene Flamarique
Emakumeak nola bortxatu aholkuak partekatzeko 70.000 partaideko Telegram kanal bat atzeman dute Alemanian
Mundu osoko 70.000 gizonek baino gehiagok hartzen dute parte emakumeak nola drogatu eta bortxatu hitz egiteko txat-talde batean. Alemaniako ARD irrati publikoko bi kazetarik egin dute ikerketa urtebetez eta erakutsi dute kasu batzuetan biktimak bikotekideak, arrebak eta amak... [+]
2024-12-23
Ahotsa.info
“HTX-k bukatzen du bere zikloa, baina oraindik daude borrokatzeko eta aldarrikatzeko motiboak”
HTX ROCK jaialdiaren azken-aurreko edizioa izanen da abenduaren 28an, eta Atarrabiako herrian ospatuko den azkenekoa, alegia.
2024-12-23
Lander Arbelaitz Mitxelena
Hegoaldean 222 milioi euro gastatu dira Espainiako Loterian, sarietan jasotakoa baino bost bider gehiago
Gabonetako Loteriaren datuak eman berri ditu Espainiako Gobernuaren menpeko Estatuko Loteriak eta Apustuak elkarteak. Horien arabera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan batez beste 84,33 euro gastatu ditu herritar bakoitzak, eta nafarrek, berriz, 53,38 euro, EiTBn irakur daitekeenez... [+]
Eguneraketa berriak daude