MIREN AZKARATE: "EUSKALDUNON EGUNKARIAK AHULDADEAK IZAN DITU"
- Joan Mari Larrartek, Jon Sudupek eta Luis Alberto Aranbarri "Amatiño"k bere iritzia eman digute gertatutakoari buruz eta Eusko Jaurlaritzako Kultura sailburu Miren Azkarate elkarrizketatu dugu. Martxoaren 11n elkarrizketatu genuen Miren Azkarate. Solasaldiaren bukaerako bere hitzak paratu ditugu hasieran: «Nahita ere ez dut politikaz hitz egin nahi».
Espainiako PPren Gobernuaren estrategia politiko baten barruan kokatzen ausartuko al zinateke?
Euskalgintzn jarrera, lan molde eta iritzi desberdinak daude. Batzuen esanetan, Euskaldunon «Egunkaria»ren inguruan ez zen proiektu guztiz homogeneo bat gauzatu. Espainiako Gobernuak ere horiek guztiak ezagutzen ditu edo badaki euskalgintzaren ahuleziez...
Prentsako zure azken artikuluetan, 1982ko Euskararen Legeak eta Espainiako Konstituzioak euskarazko prentsa izateko ematen duten eskubidea aipatu izan duzu. Espainiako legeak berma dezake euskarazko prentsa?
Euskalgintzan harreman kaskarrak ere badirela ezaguna da. Ez dakit Espainiako Gobernua horretaz jabetu den, baina adostasun bat ez dagoenean errazagoa da handik edo hemendik erasotuak izatea eta «Egunkaria» bezalako proiektu bat kolokan jartzea.
Gizarteak oihu argia eta indartsua bota zuen erasoaren ondoren. Martxelo Otamendik egunkari berria, Ave Fenixa bezala, indarberriturik atera beharko litzatekeela esan zuen. Berak torturatu izana salatu du halaber. Zuk sinesten diozu Martxelori? Beste askok sinetsi izan dioten bezala, funtsean.
Espainiako barne ministro Angel Acebesen kereilaren aurrean «Nork demonio defendatuko gaitu» galdetu dute «Egunkaria»ren langileek. Torturaren gaian zer egin dezake Eusko Jaurlaritzak?
«Egunkaria» «epel»tzat joa izan da batzuen aldetik. Zure idatzietan zuk zeuk «guztion» beharra azpimarratu duzu proiektu berrian inplikazio sakonago bat izateko. «Helburua ez da euskarazko egunkari bat izatea bakarrik, baizik eta buruaren jabe izango den egunkaria izatea», idatzi duzu. Asmo horretan ez al zaio «arrazoi» inplizitu bat ematen PPri? Alegia, itxi duten «Egunkaria» ez zen bere buruaren jabe nonbait.
EAEko instituzioak hizpide ditugula, instituzioak ideologia ezberdineko alderdiek gobernatuak daude. Batzuen ustez, nazionalistek gobernatuak diren instituzioetatik euskarazko hedabideekiko atxikimendua izaten da, baina praktikan erdarazko komunikabideak dira balio dutenak, baita zenbaitetan negozio modura ere.
Dena dela ere, ikuspegi honetatik beretik, batzuen ustez, euskaldunok eskizofrenikoak gara gai honetan. Jartzen diren jomugak ez bide dira eguneroko errealitatearekin ezkontzen. «Euskaldunon Egunkaria»k 15.000 ale saltzen zituen egunero eta bere itxieraren biharamunean 75.000 saldu ziren. Horrek zer adierazten dizu zuri?
Esango nuke, euskalgintzan ari den sektore handi batek euskarazko egunkari bat eros lezakeela baina ez duela erosten. Arrazoiak arrazoi, bere burua erosoago sentitzen du erdarazko prentsan.
«Egunero» egunkarian «Errautsak Zimentarri» izenburuko artikulua idatzi zenuen martxoaren 6an. Biharamunean, antzekoa edo bera «El Diario Vasco»n «El vuelo del Ave Fenix» izenburukoa...
Bada, alegia, berriz ere, esango nuke euskalgintzan ari den sektore handi batek «El vuelo del Ave Fenix» delakoaren berri izan zuela aurrekoa baino lehenago eta artikuluak oihartzun gehiago izan zuela gizartean orobat «Errautsak Zimentarri» delakoak baino. Oraindik ere, euskaldunok «El Diario Vasco»k hegaldatzen gaitu, antza denez.
Joan Mari Larrartek, «Egunkaria»ren langileen bozeramaileak, honako oinarriak aipatu ditu egunkari berria gauzatzeko: euskalduna eta euskaltzalea, nazionala, baterakoia, zabala, independentea alderdi politikoengandik, independentea erdarazko komunikabideengandik, ez instituzionala, diruz lagundua, militantea, profesionala eta berria. Bat al zatoz asmo honekin?
Jaurlaritza aurrerantzean herrigintzatik etor daitekeen egunkaria laguntzeko prest dago, hala ere.
Zimentarriak ipintzeko moduko harriak al daude batzordean? Agertu daiteke Fenix hegaztiaren espiritua?
«Egunkaria»ko langileek itxi dieten egunkariaren irizpide berdineko egunkari berri bat eratzea aipatu dute. Espainiako barne ministroak asmo honen aurrean «epaileak eta Zuzenbidezko Estatuak hartuko dituzten erabakiak kontuan hartuko direla» berretsi du. Alegia, geroago ere, nahi badute, euskarazko hurrengo egunkaria ixtea badute. Eusko Jaurlaritzak diruz lagunduta bada ere.
Zure ustez, euskaldunok nahi dugun euskarazko egunkariaren nolakoa ez dagokizu zuri erabakitzea. Baina zein aholku emango zenieke egunkari berria eratuko dutenei?
«Euskaldunon Egunkaria» ohiaren Administrazio Kontseiluko kideak ezagutu dituzu, pertsonalki ezagutu dituzu...
Carli Pup (Udine -friuleraz Udin-, 1973) Friuli [friuleraz, Friûl] herriaren ekintzaile kultural garrantzitsuenetako bat da. Bere hizkuntza gutxituaren idazle, hizkuntzalari eta bere herriaren historialari bihurtu da.
Gaur egun, Informazione Friulana kooperatibako... [+]
Hezkuntza publikoko irakasleok hamabost urtetan berriztu gabeko lan-hitzarmena eguneratzeko eta hobetzeko beharra eta eskubidea dugu. Horretarako, benetako negoziazio batean murgilduta egon beharko genuke, baina errealitatea negargarria da. Negoziazio batean, alde oro ados... [+]
Martxoaren 27an aurkeztu zuen ARGIAk Bizi Baratzea Orria, lurrari begiratzen dion urtarokako aldizkari berria. Martxoaren hasieran zabaldu zen kide egin eta formatu oso berezia duen orri handia etxean jasotzeko aukera. Erantzun oso beroa izan du. Kide hauen profila ezagutu nahi?
Jaitsiera AEBen muga zergen igoerari erantzun ez dieten eta negoziatzeko prest azaldu diren herrialdeei aplikatu diela argudiatu du Donald Trumpek, Europar Batasuna barne. Txina eta AEBen arteko lehia komertzialak gora egiten jarraitzen du.
Hirugarren greba zikloa iragarri dute Steilas, ELA, LAB eta CCOO sindikatuek maiatzaren 12tik 16ra bitartean, hezkuntza publikoa indartzearen alde. Azaldu dute Hezkuntza Sailak helarazitako azken proposamenak ez diela euren aldarrikapenei erantzun egokirik ematen.
Sarriguren, Tafalla, Noain, Buztintxuri eta Gares herrietako D-PAI ereduko ikastetxeetako familiak kalera aterako dira Hezkuntza Departamentuak foru lege bidez ingeleseko orduak handitu nahi dituela salatzera. Euskarazko murgiltze ereduaren kontrako erabakia dela iruditzen... [+]
Nafarroako funtzio publikoan 30.000 langile zeuden grebara deituta asteazken honetan. Deialdiak jarraipen desberdina izan du sektorearen arabera, eta sindikatuek salatu dute foru gobernuak "abusuzko" gutxieneko zerbitzuak ezarri dituela nahita.
Iazko abuztuan, Irundik gertu, ertzainek atxilotzean izan zuen bihotzekoa gizon batek. Eneko Valdésen heriotzaren ikerketan, Polizia errugabetu zuten.
Bekat’uros LGBTQIA+ euskal besta hirugarren urtekoz iraganen da Atharratzen. Apirilaren 12an egun osoko egitaraua antolatu du Prefosta elkarteak, usaiako karrika inguruarekin, kontzertuekin eta ikusgarriekin.
Bi langileek Microsoften 50. urteurreneko ekitaldia moztu zuten ostiralean, eta enpresako buruei Gazako genozidioan duten papera leporatu zieten. Adimen artifizialarekin eginiko armak saltzen dizkio multinazionalak Israelgo armadari.
Poloniar bat, bi irlandar eta estatubatuar batek jaso dute Alemania apirilaren 21a aitzin uzteko manua. Hori gertatu ezean, kanporatuko dituztela argitu die Berlineko Migrazio Bulegoak. Salaketa jarri dute kanporaketa prozedura geldiarazteko xedez.
UPNk jarritako salaketa bati erantzunez hartu du erabakia auzitegiak. Apirilaren 17an gazte topagunearen baitan Berriozarren antolatutako "Kurdistan eta Euskal Herriko preso politikoen" aldeko ekitaldia da UPNk bertan behera utzi nahi izan duena "terrorismoaren... [+]
Gerra Hotza bultzatu zuten politiken alboan egon ziren ere bakearen aldeko ildoak. Ez zuten Ekialdea eta Mendebaldea batzeko moduko berregituraketa politiko berririk ekarri, baina errealitate berriak josi zituzten Europako Mendebaldea eta Ekialdearen artean. Horietako... [+]
Bere burua 2027ko Frantziako Estatuko presidentzialetako garaile gisa irudikatzen duena –Marine Le Pen– gogorki zigortu du Parisko Auzitegi Korrekzionalak, lau urteko kartzela-zigorra, 100.000 euroko isuna eta batez ere, bost urtez aurkezteko debekua bideratuta. Tonu... [+]
Indartsua, irribarretsua eta oso langilea. Helburu pila bat ditu esku artean, eta ideia bat okurritzen zaionean buru-belarri aritzen da horretan. Horiek dira Ainhoa Jungitu (Urduña, Bizkaia, 1998) deskribatzen duten zenbait ezaugarri. 2023an esklerosi anizkoitza... [+]