ETA AFRIKA KAZETARIOK USTE BAINO NORMALAGOA BADA?
«Albisterik ez zeukaten, bada», ondorioztatu du garratz, Warahk. «Gauzak okerrago ipintzeko, gobernu berriak iragarri du, heriotza bakar bat gertatu gabe, lehendakari ohiak kexurik gabe utzi duela bere kargua. (...) Kenyak frogatu du, berriro ere, Mendebaldeko komunikabideek Afrikaz duten ikuspegiaren gainetik pasa beharra dagoela».
Mende luzez Afrika mitikoaren irudia landu dugu Medebaldeko jendeok, eta orain gure aurreiritzien gatibu gaudela pentsatzen dute hango gure lankideek. Kontinente zabal hura lurralde monolitiko bat bailitzan ikusten dugu eta hori okerragotzeko Afrikaz ditugun erreferentzia guztiak «begi ez afrikarrek» ikusitako errealitateak dira.
Guk haiena ez bezala haiek gure literatura eta kazetaritza ezagutzen dituztenez, Rasna Warahk bi autore eta obra oso ezberdin eta ospetsu aipatzen ditu, aurreiritzietatik inork eskapo egiten ez dugula frogatzeko.
Alde batetik gure artean prestigiorik handiena duen kazetaria hautatu du, Ryszard Kapuscinski poloniarra, «Eguzkiaren errainua» idatzi duena. Kapuscinski lehen aldikoz 1957an iritsi zen Afrikara, Ghana independentziara iritsi zen urtean, eta 40 urtez hemengo hainbat gertakizun kontatu ditu bertatik, Zanzibarko kolpetik hasi eta Rwandako genozidiora. Poloniarrak aitortzen du liburua ez dela Afrikaz, berak Afrikan ezagututako jendeei eta haiekin pasatako denborari buruz baizik.
Kapuscinskik idatzitakoetatik, denborari buruzko pasarte bat hautatu duWarahk. «Europarron mundu ikuspegian, denbora gizakiarengandik kanpo dagoen zerbait da, objektiboa, neurtzeko modukoa, eta izakera lineal bat duena. Europarra denboraren esklabu sentitzen da, bere mende. (...) Afrikarrak diferente ikusten du denbora, horren kontzeptu zabal, elastiko eta subjektiboagoa du. Gizakiak eragiten du denboran, bere joan eta erritmoan». Sinple itxura duela? Agian. Baina Warahk eskertzen dio Kapuscinskiri -ironia puska batekin, hori bai- Afrikako jendeengana hurbiltzeko ahalegina: «Gutxienez Kapuscinski saiatzen da ulertzen ea zein arrazoi metafisiko edo kulturazkorengatik afrikarrak beti berandu iristen diren».
Kazetari amerikar beltz honen kronikak garratzak dira, eta aurreiritziz beteak. «Zenbait lider beltz argitsuk esan ziguten Amerika zuriak zerbait zor zigula gure arbasoak esklabo moduan eraman zituztelako. Eta Ama Afrika sarritan erakutsi zitzaigun paradisu beltz baten gisan, non esklaboen ondorengoak ondo hartuko gintuzten eta non gizon eta emakume zuriek duintasun osoz paseatu zezaketen. Sentitzen dut, baina izan naiz han. Ak-47 fusil bat eduki dut sudurraren aurrean ipinita, eta hitz egin dut beren azken biktimen odola kamisetaren gainean zipriztinduta zeramatzaten Hutu miliziano matxetelariekin». Afrikan ikusi dituen basakeria ugarien zerrenda luzea egin du ondoren Richburgek, eta honela bukatuko du: «Eskerrak Jainkoak nire arbasoak handik eraman zituela, bestela haietako bat izango bainintzen».
Kenyako idazleak oso garbi bereizten ditu Kapuscinski poloniarraren eta Richbur amerikarraren jarrerak. Beren liburuetan Rwandako genozidioa nola esplikatzen duten ikusi baizik ez baitago bien ikuspegiak bereizteko. Kapuscinski gertakizunen sustraien bila doa, eta hutu eta tutsien arteko gatazka tribuen arteko kontuetatik askoz urrunago iristen dela ohartzen da. Ez da lekurik denentzako, bizimodu prolema dago hasteko. Baina Belgika kolonialistak urtetan landu duen elkarrenganako gorrotoa ere hor da.
Richburgek aldiz Rwandako jendeak abere basati gisa deskribatzen ditu, gizatasunik gabekoak bailiran. Eta Rasna Warah bera horren zergatiak esplikatzen saiatuko da: beltz amerikarraren konplexuak egon daitezke tartean, edo oharkabean «Washington Post»eko bere kolegek edo irakurleek onartu nahia, agian enpresaren politika editoriala...
Azkenean, Kapuscinskik bezala Richburgek aurkezten dituzten Afrikako irudiak egiazkoak izan daitezke, baina ez dira egia osoa. Wilfred Biok psikoanalistak esan zuenez, gizakiok egia ez ezagutzeko desio handia dugu. Egia bilatuz, aurkitu nahi ez dugun zerbaitekin egin dezakegu-eta topo. Munduko erreportariek nekez pasatzen dute lerro hori, gerta bailiteke aurkitzea azken finean berek deskribatzen duten jendea berak bezain pertsonak direla, eta horrek bihurtuko luke arrunta... ez interesgarria»
Hobekuntza horiekin izokinak eta beste espezie migratzaile batzuek erruteko eremu optimoak lortzea eta bizirik irauteko aukerak handitzea espero da. Europako funtsekin finantzatutako jarduera da, Life Kanturibai proiektuaren baitakoa.
Epaiketa prozesua abiatu du ostegun honetan gazte antolakundeak. 2023an egindako bi ekimenen ondorioz 290.500 euroko zigor ekonomikoa jarri dio Eusko Jaurlaritzak. Ekonomikoki "ito eta desagerrarazteko" mekanismoa dela salatu du Ernaik.
Adinekoen egoitzako egoiliarra da asteazken gauean hildako emakumea. Larriki kolpaturikoa ospitalera eraman zuten, baina bertan hil zen emakumea. Bertako egoiliarra den 68 urteko gizon bat atxilotu dute, indarkeria matxista leporaturik.
Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]
Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]
Asteazkenean banatu dituzte Rikardo Arregi sariak, Andoainen. Kazetaritza Saria Berria-n argitaratutako Feminizketak elkarrizketa sortak jaso du, eta Komunikazio Saria Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen Ikusgela proiektuak. Ohorezko mugarria Ana Galarraga Aiestarani eman dio... [+]
Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.
Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]
Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]
Enpresa jo dute egoeraren erantzuletzat, baita erakunde publikoak ere. Langile batzuek bost hilabete baino gehiago daramatzate kobratu gabe, eta ostiral honetan egingo dute manifestazio bat, ontziolatik abiatuta: ez dezatela itxi aldarrikatzeko.
Ostegun eta ostiral honetan 40 hizlari baino gehiago ariko dira EHUko Leioako campusean Lana eta sindikalismoa XXI. mendean Nazioarteko Lehen Biltzarrean. Lan munduaren eta sindikalismo eraldatzailearen erronkez eta estrategiez eztabaidatuko dute.
Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]
Azaroaren 25ean hasi eta abenduaren 1era arte iraunen du Hego Koreako Busan hirian aitzina doan gailurrak. Petrolio ekoizle diren estatuak eta beraien lobbyak oztopoak jartzen dabiltza, ekoizpenaren mugatzerik ez dutelako nahi.