SALDA BALEGO...!


2021eko uztailaren 20an
Seme-alabak urrun sentitzen ditut zenbait txikikeriatan. Eta pipertu ere egin izan naiz "salda" edo "gazta" esaten sumatu ditudalarik. Guk beti "saldaa" eta "gaztaa" esan izan bait dugu. Nola idazten den besterik da; baina esan, hala esan izan ditugu. Eta ikasle ere izan nintzenez, lanbroturik baina gogoan daukat Koldo Mitxelenaren azalpena: bokalen artean "n" bat izango zuten hitz horiek eta beste gehiagok garairen batean. "Gaztaa"k galdu du, baina "gaztanberak" eutsi egiten dio fonema galduari. Umeek barre egiten didate zerbait zuzentzen hasten natzaielarik, eta neuk ere, irakasle papera ez hartzearren, jolasean eta txantxatan esaten dizkiet esan beharrekoak.


Galdakaoren bokalen arteko "n"arekin antzeratsu gertatu da. Baina Galdakaorekin gertatu dena ez da txantxetan hartzekoa. Edo niretzat behintzat ez. Lehengoan telebistaz ikusi nuena, niretzat, Galdakao ezezaguna zen. Operación Triunfo programaren azkena zela eta bertako alaba Ainhoari babesa erakustera kaleratu zen herria, trumilka kaleratu ere, oihu eta argazkien artean. Barkatuko ahal didate han ez ziren herritarrek "herria" hitza hain modu erabatekoan erabili izana! Batzurentzat eta batzuetan balio duenak besteetan eta besteentzat ere balio behar luke ordea. Harriturik, larriturik begiratu nion pantailari. Hura ez zen "nire" Galdakao. Nirea, urteroko bertso-saioaren hura da; Arkaitz Estiballesena, Oier Zearra eta Bikanditarrena, potxoloka musu bat ematera hutsik egin gabe hurbiltzen den amona euskaldunarena.
Larritu egin nintzen, eta nire buruaz haserretu, galdakaoarrek ez bait dute errurik. Larritu, aginte-sistemen sofistikazioaren handiak ohargabean garamatzalako hondamendira. Itsasuntzi pitzatu batekin zer egin ez dakiten berberek oso ongi asmatu dute guri pitzadurak nola eragin eta baita gure artekoak are gehiago nola arrakalatu ere. Alferrik dira jotakeirabaziarte eta libreadhesioak. Eurak irabazi dute, gure gizartean arrotz behar genukeena hain natural itsasten asmatzearekin. Sofistikazioaren maila gorena bait da naturaltasuna.
Eta haserretu egin nintzen, nire buruarekin, geure zilborra dugula jomuga konturatzean. Askotan aitortzen dugu bertsolariok, gure zorietan zoriena Euskal Herria ongi ezagutzean datzala. Baina ezagutzen duguna, ezagutu uste duguna areago, ez da gure ingurutxoa baino. Eta ezagutzen duguna ondorengoei erakutsi ahal izateko, propio eta sekulako ahaleginak egin behar dira. Umeak hartu eta "nire" Galdakao erakustera eraman Eguberriak aldera. Aitzitik, bestelako Galdakao hori, hain bestelakoa ze ia "beste" Galdakao batez mintza gaitezkeen, egunero ikusten eta ikasten dute, eurentzat modu atsegin eta erakargarrian.
Ez diet umeei txantxetako gaztakorik emango, salda esaten badute. Ez gaude huskeriatarako


Azkenak
Kalitatezko hezkuntzaren aldeko eserialdia egin dute Iruñeko Hezkuntza Departamentuaren sarreran

Arratsaldeko lehen orduetan Nafarroako ikastetxe publikoeako 30en bat langile sartu dira Iruñeko Nafarroako Hezkuntza Departamentuaren egoitzan eta sarreran eserialdia egin dute. Lehen ekintza gisa planteatu dute eta, adierazi dutenez, honen bidez hezkuntza komunitate... [+]


Jaja Wachukuk ez zuen lo hartu

New York, 1960. Nazio Batuen Erakundeko bilkura batean Nigeriako kanpo ministro eta NBEko enbaxadore Jaja Wachukuk lo hartu zuen. Nigeriak independentzia lortu berri zuen urriaren lehenean. Beraz, Wachuku NBEko Nigeriako lehen ordezkaria zen eta kargua hartu berri... [+]


Europako datu zentro handienetakoa Araban: zein dago proiektuaren atzean?

Ribabellosan 300 megawatioko gaitasuna duen eskala handiko datu zentroa eraikitzen ari da Merlin Propertiers enpresa madrildarra. Milaka milioi euro ari da gastatzen Iberiar Penintsula osoan, ustez puntako teknologia “jasangarria” duten baina elektro-intentsiboak... [+]


2024-12-12 | Julene Flamarique
Iruñeko auzo guztietan euskarazko murgiltze eredua duten haur eskolak ipintzeko eskatu diote udalari

Hamabi haur eskola publiko daude Iruñean, eta horretatik bakarrean dago euskarazko eredua. Protesta egin dute dozena bat eragilek, eta euskal hiztunen “egoera berezia” aintzat har dezan galdegin diote udalari.


Etorkizun bizigarriei buruzko literatura lehiaketaren sari banaketa eginen du ostiralean Sukar Horiak

Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.


2024-12-12 | Irutxuloko Hitza
Nola egin aurre arrazakeriari kazetaritzatik?

Irutxuloko Hitzak asteartean parte hartu zuen Hordago - El Saltok antolatutako mahai inguruan, Hibai Arbide, Lucia Mbomio, Xalba Ramirez eta Miriam Najibi kazetariekin.


2024-12-12 | Julene Flamarique
Espainiako enpresarik handienetan, zuzendari exekutiboen soldata batez bestekoa baino 118 aldiz handiagoa da

Ia 24 milioi euroko ordainsaria jaso zuen Jesús María Herrerak, CIE Automotiveko zuzendari exekutiboak, 2023an. 2022an 20 milioi euroko aparteko prima jaso, eta sei bider handitu zuen urteko soldata. Iberdrolak ere lekua hartu du podiumean, eta 2023an, energia... [+]


2024-12-12 | Leire Ibar
Palestinarekin elkartasunez, McDonald’s berriari boikota egitera deituko dute Santutxun

Abenduaren 13an mobilizazioa antolatu dute Santutxun (Bilbo), enpresa amerikarra palestinarren aurkako genozidioaren parte dela salatzeko. Auzoko kideek azpimarratu dute ez dutela nahi auzoan sarraskiari sostengua ematen dion enpresa multinazionalik.


2024-12-12 | Julene Flamarique
Greba abiatu dute Uberreko langileek Bizkaian, gutxieneko soldata baino gehiago kobratzeko

Grebak 27 egun iraungo ditu, urtarrilaren 6 arte. Gutxieneko soldata kobratzeko “365 egunez eta 24 orduz” lan-baldintza “jasanezinetan” lan egiten dutela salatu dute, eta lanaldiaren benetako zenbaketa egin dezan exijitu.


Berotegi-efektuko gas emisioen %8,8 eragiten du turismoak, eta isurketek gorantza segitzen dute

Azken hamar urteetan turismoak eragindako CO2 isurketen emendioa ekonomia orokorrarena baino bi aldiz handiagoa izan da. Nature Communications aldizkari zientifikoak abenduaren 10ean plazaratu ikerketaren emaitzak dira.


2024-12-12 | Gedar
Europako hainbat herrialdek eten dituzte siriarren asilo-eskaerak, al-Assaden gobernua erori ondoren

HTSk boterea hartu duenetik, babes-eskaerak gelditu dituzte Mendebaldeko hainbat gobernuk. Alemaniak 47.270 eskaera utzi ditu bertan behera bat-batean, "Siriako etorkizun politikoa zalantzazkoa" dela argudiatuta.


2024-12-11 | Julene Flamarique
Lezoko eraso matxista salatu eta ekintza zuzena aldarrikatu du mugimendu feministak

Erasoen aurrean “kikilduko ez direla” eta "nazkaturik" daudela adierazi dute Lezo eta Errenteriako feministek eta autodefentsa feminista eta ekintza zuzena aldarrikatu dituzte.


Ardi moztaileak

Uharteko artzain egunean azaldu zuten Euskal Herriak nazioarteko ardi mozketa txapelketatan aritzeko onarpena lortu duela. Ofizialtasuna Eskoziako 2023ko munduko txapelketan etorri zen, euskal moztaileek aurkeztutako dosierra eta bertan egindako defentsa bikainaren ondorioz... [+]


2024-12-11 | Itxaro Borda
Opari

Segur aski, gutariko gehienek jada erosiak dituzte, han eta hemen, Eguberrikari banatzeko opariak. Olentzeroren bisita gautar hori hitzordu handia baita, bereziki haurrentzat. Denak prestatzen dira urteko garai emankor horretarako: Bilbo sutan agertzen da, Gasteiz, Iruña... [+]


Eguneraketa berriak daude