SALDA BALEGO...!


2021eko uztailaren 20an
Seme-alabak urrun sentitzen ditut zenbait txikikeriatan. Eta pipertu ere egin izan naiz "salda" edo "gazta" esaten sumatu ditudalarik. Guk beti "saldaa" eta "gaztaa" esan izan bait dugu. Nola idazten den besterik da; baina esan, hala esan izan ditugu. Eta ikasle ere izan nintzenez, lanbroturik baina gogoan daukat Koldo Mitxelenaren azalpena: bokalen artean "n" bat izango zuten hitz horiek eta beste gehiagok garairen batean. "Gaztaa"k galdu du, baina "gaztanberak" eutsi egiten dio fonema galduari. Umeek barre egiten didate zerbait zuzentzen hasten natzaielarik, eta neuk ere, irakasle papera ez hartzearren, jolasean eta txantxatan esaten dizkiet esan beharrekoak.


Galdakaoren bokalen arteko "n"arekin antzeratsu gertatu da. Baina Galdakaorekin gertatu dena ez da txantxetan hartzekoa. Edo niretzat behintzat ez. Lehengoan telebistaz ikusi nuena, niretzat, Galdakao ezezaguna zen. Operación Triunfo programaren azkena zela eta bertako alaba Ainhoari babesa erakustera kaleratu zen herria, trumilka kaleratu ere, oihu eta argazkien artean. Barkatuko ahal didate han ez ziren herritarrek "herria" hitza hain modu erabatekoan erabili izana! Batzurentzat eta batzuetan balio duenak besteetan eta besteentzat ere balio behar luke ordea. Harriturik, larriturik begiratu nion pantailari. Hura ez zen "nire" Galdakao. Nirea, urteroko bertso-saioaren hura da; Arkaitz Estiballesena, Oier Zearra eta Bikanditarrena, potxoloka musu bat ematera hutsik egin gabe hurbiltzen den amona euskaldunarena.
Larritu egin nintzen, eta nire buruaz haserretu, galdakaoarrek ez bait dute errurik. Larritu, aginte-sistemen sofistikazioaren handiak ohargabean garamatzalako hondamendira. Itsasuntzi pitzatu batekin zer egin ez dakiten berberek oso ongi asmatu dute guri pitzadurak nola eragin eta baita gure artekoak are gehiago nola arrakalatu ere. Alferrik dira jotakeirabaziarte eta libreadhesioak. Eurak irabazi dute, gure gizartean arrotz behar genukeena hain natural itsasten asmatzearekin. Sofistikazioaren maila gorena bait da naturaltasuna.
Eta haserretu egin nintzen, nire buruarekin, geure zilborra dugula jomuga konturatzean. Askotan aitortzen dugu bertsolariok, gure zorietan zoriena Euskal Herria ongi ezagutzean datzala. Baina ezagutzen duguna, ezagutu uste duguna areago, ez da gure ingurutxoa baino. Eta ezagutzen duguna ondorengoei erakutsi ahal izateko, propio eta sekulako ahaleginak egin behar dira. Umeak hartu eta "nire" Galdakao erakustera eraman Eguberriak aldera. Aitzitik, bestelako Galdakao hori, hain bestelakoa ze ia "beste" Galdakao batez mintza gaitezkeen, egunero ikusten eta ikasten dute, eurentzat modu atsegin eta erakargarrian.
Ez diet umeei txantxetako gaztakorik emango, salda esaten badute. Ez gaude huskeriatarako


Azkenak
Ane Urkiri izendatu dute ‘Naiz’ atari digitaleko zuzendari berria

Duela hamabi urte sortu zen Naiz agerkaria, Gara egunkariaren atari digital moduan, eta denbora horretan Iñaki Altuna izan da zuzendaria. Aurrerantzean, Ane Urkiri (Mutriku, 1993) izango da Gara egunkariaren Naiz atari digitalaren zuzendari berria. Hedabide horretako... [+]


2024-10-21 | Leire Ibar
Bilbon bost gizon homosexual erailtzegatik akusatutako gizona epaituko dute berriro iruzur delitu batengatik

2022ean auziperatu zuten Nelson David Moreno, Bilbon gutxienez bost gizon homosexual hiltzea eta beste bi erailtzen saiatzea egotzita. Astelehenean, urriaren 21ean, Morenoren aurkako bigarren epaiketa hasi dute. Iruzur delitu batengatik epaituko dute, biktimei lapurreta egitea... [+]


Israelek gutxienez 150 gazatar baino gehiago hil ditu asteburuan

Asteburuan indiskriminatuki bonbardatu ditu Gaza eta Beirut hegoaldea. 2023ko urriaren 7az geroztik, 42.600 pertsona baino gehiago hil ditu Israelek Palestinan, Gazako Osasun Ministerioak zenbatu ahal izan duenaren arabera. The Lancet aldizkari zientifikoak uztailean kaleratu... [+]


Analisia
Lehentasunak, enkantean

Kontinente zaharrak gerra komertziala plantatu dio Txinari, auto elektrikoen merkatu europarra porrot historiko eta irrigarri izatetik gertu dagoelako. Txinatarren errua omen, kotxe elektriko europarrak bi aldiz garestiago izatea haienekin alderatuta. Min egiten dietena da... [+]


2024-10-21 | Leire Ibar
Frantziako Gobernuak mugako kontrolak indartuko ditu azaroaren 1etik aurrera

Neurria ezartzeko "ekintza terroristen gorakada eta migratzaileen fluxu irregularra errazten duten sare kriminalen igoera" argudiatu ditu Frantziak. Azaroaren 1etik apirilaren 30era bitartean egongo da indarrean. Horren berri eman dio Frantziako Gobernuak Europar... [+]


Palestinarekin elkartasuna, sionismoa eta alderdi instituzionalak

Urtebete pasa da palestinar erresistentziak burua altxatu eta Israelek inoiz egin duen ofentsibarik bortitzena hasi zuenetik. Tamalez, egoerak okerrera egin du, Israelek bere ofentsiba areagotu baitu palestinar lurrez harago, Libano, Siria, Yemen edota Iranen aurkako eraso... [+]


2024-10-21 | Moon of Alabama
Yahya Sinwar
Kausa justu baten aldeko gerlaria, halaxe hil da

Joan den asteazkenean Hamaseko buruzagi Yahya Sinwarren heriotza erresistentziaren garaipen esanguratsu gisa oroitua izango da.


2024-10-21 | ARGIA
Guggenheim Urdaibai proiektua gelditzeko eskatu dute milaka herritarrek Gernikan

Urriaren 19an, milaka lagunek manifestazio zaratatsua egin dute Urdaibai Biosfera Erreserban Eusko Jaurlaritzak egin nahi duen Guggenheim proiektuari ezetz esateko. Guggenheim Urbaibai Stop plataformak, manifestazio bukaeran irakurritako agirian, eskaera zehatza egin die... [+]


2024-10-21 | Leire Ibar
Aiora Jaka, Jon Urzelai eta Julia Otxoa dira Euskadi Literatura sarietako gainerako irabazleak

Euskarazko Literatura Itzulpena, Saiakera Euskaraz eta Gaztelaniazko Literatura kategorietako irabazleen berri eman dute Donostiako San Telmo Museoan egin den aurkezpenean. Saiakera Gaztelaniaz saria ez ematea erabaki du epaimahaiak.


NEE/TEN jardunaldiak, Nafarroarako benetako Energia Plana

Joan den irailaren 3an, Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratu zen Nafarroako Gobernuak Nafarroako Energia Planaren eguneraketa publiko jarri duela. Urrats garrantzitsua izan beharko luke horrek gure komunitatearen etorkizunerako, energiak zein beronen erabilerak gure... [+]


2024-10-21 | Estitxu Eizagirre
Iturrietako Mendiak eta Gasteizko Mendiak babesteko erresistentzia eguna egin dute

Mendi horietan egin nahi dituzten zentral eoliko eta fotovoltaikoen aurkako aldarriak zabaldu dituzte urriaren 20an herritarrek egin duten mendi martxaren bidez. Arabako Mendiak Aske elkarteak antolatu du egun osoko egitaraua.


2024-10-21 | Zuzeu
47. Euskal Zine Bilerak aurtengo Urrezko eta Zilarrezko antzarak eman ditu

Jone Arriolaren “Dena asmatuta dago” filma izan da Urrezko Antzararen irabazlea larunbat honetan ospatutako sari banaketa ekitaldian. Euskal Zinemaren Begiradak Itziar Ituño aktorearen ibilbidea omendu du.


Eguneraketa berriak daude