BARREA: GIZAKIAREN ARMA ERAGINKORRENA

George W. Bush Estatu Batuetako eskola batera joan da bisitan. Ikasgela batean sartu da, beti bezala bere bizkarzainak alde banatan dituela. Orduan, Amerikaren inguruan, amerikar izatearen urguiluaren inguruan eta abarren inguruan bere diskurtsoa botatzen hasi da. Amaitu eta galdera hau bota die haurrei:

-Inork zalantzarik ba al du?
Ikasgelaren atzealdean haur batek eskua jaso eta horrela esan dio:
-Nik! Kaixo, Jimmy naiz eta hiru galdera egin nahi nizkizuke:
1. Zergatik faltsifikatu zenituen hauteskundeak?
2. Zergatik ez zenuen ebitatu Irailak 11koa?
3. Zergatik saiatzen ari zara Iraken kontrako gerra probokatzen?
Une horretan jolas garaiko txirrinak jo eta denak kanpora doaz. Jolas garaitik itzuli eta Bushek hitza hartu du berriro:
-Ongi da. Inork beste zalantzarik ba al du?
-Nik! Kaixo, Tommy naiz eta bost galdera egin nahi nizkizuke:
1. Zergatik faltsifikatu zenituen hauteskundeak?
2. Zergatik ez zenuen ebitatu Irailak 11koa?
3. Zergatik saiatzen ari zara Iraken kontrako gerra probokatzen?
4. Zergatik jo du txirrinak 20 minutu lehenago?
5. Non dago Jimmy?

Internet bidez lagun batek bidalitako txiste honi esker, agian, bateren bat barre-algaraka hasiko zen. Alegia, poz bizia eta bat-batekoa adierazteko aurpegiko muskuluak modu berezian mugituko zituen, horrekin batera hasperen zaratatsuak eginez (entziklopediak hori dio behintzat). Eta aurpegiko muskuluez gain, sabeleko muskuluak, diafragma eta barruan ditugun beste hainbat gauza ere mugituko zitzaizkion. Ekintza hori egiteko agindua bere garunetik etorriko zitzaion, zehazki garuneko ezker-goiko aurreko zirkunboluzioan kokaturik dagoen bi cm2-ko gune batetik (Kaliforniako Unibertsitateko ikerle talde batek hori deskubritu du behintzat).
Barre egitean ondo sentituko zen gainera, hurrengo orrialdeetan azalduko ditugun barrearen efektu onuragarriek eraginda. Eta beharbada hobeto sentituko da, egin berri duen hori gaitasun esklusiboa dela jakitean. Gizakia baita munduko espezie guztien artean irribarre eta barre egiteko ahalmena duen espezie bakarra.
Egia da hienak barre egiten dutela esan ohi dela. Animalia hauek egiten dutenak, itxuraz gizakien barrearen antza du, baina ez du zerikusirik poza sentitzearekin, krokodiloen malkoek nahigabearekin zerikusirik ez duten bezala. Gainera hiena gaixoek daramaten bizimodua kontuan hartuta, ez dirudi barre egiteko arrazoi gehiegirik dutenik.
Egia da, era berean, Tarzanen filmetan Txita txinpantzea behin eta berriro ikusten dugula barrez, itxura batean behintzat. Txitari hainbatetan ikusi diogun keinu hori, gure lehengusu txinpantzeek naturalki egiten dute. Ez, ordea, poz adierazpen modura. Barrea dirudien keinuaren bitartez, indartsuago diren beste txinpantzeekiko errespetua eta beldurra adierazten dute. Itxuraz antzekoak diren bi keinu hauen artean harremanak aztertzen saiatu da hainbat etologo. Agian, lehen gizakiek barre edo irribarrearen antzeko keinua errespetuz egingo zuten eta errespetu hori denborarekin poz bihurtuko zen... Baina oraingoz ez dira ausartzen baieztapenik egitera.
Baieztatu dezakeguna da, beraz, barrea gizakion gaitasun esklusiboa dela. Eta ariketa osasungarria dela. Eta euskaldunok esaten dutena baino sarriago praktikatzen dugula

(IRRI)BARREAZ

«Giza arrazak arma benetan eraginkor bat du: barrea».
Mark Twain

«Irribarre egin ezazu, irribarre triste bat bada ere, irribarre tristea baino tristeagoa baita irribarre egiten ez jakitearen tristezia».
Anonimoa
«Barre egitea askatasunaren benetako seinalea da».
René Claire
«Irribarrea benetako bizindarra da, aldaezina mugitzeko gai den indar bakarra».
Orison M. Marden
«Barre egiteko ausardia duena besteen gainetik dago, hiltzeko ausardia duena bezala»
Giacomo Leopardi
«Edertasuna boterea da; irribarrea, haren ezpata».
Charles Reade
«Guztiaz barre egiten saiatzen naiz, negar egitera mugatzeko beldurragatik».
Pierre-Augustin Caron de Beaumarchais
«Gizaki bat bere barre egiteko moduagatik ezagutzen da».
Fiodor Dostoievski
«Inoiz bihotzez eta benetan barre egin duenak ezin du erremediorik gabeko pertsona gaiztoa izan».
Thomas Carlyle
«Egunik alferrikakoena barrerik ez den eguna da».
Nicholas de Chamfort

«Gizakiak hain modu ikaragarrian sufritzen du munduan, ezen barrea asmatzera behartuta egon baita».
Friedrich Nietzsche
«Barrea bizitzaren perfumea da herri zibilizatu batean».
Aldo Palazzeschi
«Irribarre batek asko esan nahi du. Hartzailea aberasten du emailea pobretu gabe. Segundo bat irauten du, baina bere oroimena, batzuetan, ez da inoiz ezabatzen».
Anonimoa
«Negua giza aurpegitik uxatzen duen eguzkia da barrea».
Victor Hugo
«Ez dago ezer hain seriorik, irribarre batez esan ez daitekeenik».
Alejandro Casona
«Barreak haserreak baino zentzuzkoago mantentzen gaitu».
Pedro Marcos Gaston, Levisko Dukea
«Barre egitea deformazioa eragiten duen eta soinu ez artikulatuekin batera datorren barruko konbultsioa da. Kutsakorra da eta, intermitentea izanda ere, sendaezina».
Ambrose Gwinnett Bierce
«Munduan ez da ezer aldatu, irribarrea izan ezik».
David Blunkett
«Errazagoa da nahi den hori irribarrearekin lortzea, ezpataren puntarekin baino».
William Shakespeare

«Negar egitea erraza da: barre egitea zaila».
Oriana Fallaci
«Barrea gure nagusitasunetik jaiotzen den loria besterik ez da».
Thomas Hobbes
«Zientzia ez zait interesatzen. Niretzat preziatuak diren gauzak, ametsa, zoria, barrea, sentimendua eta kontraesana, ez ditu kontuan hartzen».
Luis Buñuel
«Umore sublimea gizakiak bere burua serio hartzeari uko egiten dionean hasten da»
Hermann Hesse
«Beste irribarre batek eragiten du ia beti irribarrea».
Anonimoa
«Haurrak irribarrearengatik ezagutzen du ama».
Leon Tolstoi
«Barre egiten den bitartean seriotasunerako denbora beti dagoela pentsatzen da».
François-René de Chateaubriand
«Irribarre egiten dugun bakoitzean mundu guztiak egiten digu irribarre».
Joe Goodwin eta Larry Shay
«Geure buruaz barre egiten dugun lehen aldian iristen gara benetako heldutasunera».
Ethel Barrimore

«Barre eta amets egitea dira hobeto bizitzeko sekretua».
onimoa
«Irribarre zabal bat jigante aurpegi eder bat da».
Charles Baudelaire

«Inoiz barrerik egin ez duena ez da pertsona serioa».
Friedrich Von Hardenberg
«Ez dago garaiz kanpoko barrea baino gauza garaiz kanpokoagorik».
Catulo

«Barre egiteko ausardia duena munduko nagusia da».
Gesualdo Bufalino
«Egin ezazu irribarre... bihar okerrago izango da eta».
Arthur Bloch


Azkenak
47 urteko gizon batek bere ama hil du Irunen

Atzo eguerdian labanaz eraso zion bere amari Irunen eta Donostiako Ospitalean hil da. Erasotzailea epailearen aurrean deklaratzeko esperoan dago.


Ipar Euskal Herriko lehen indarra izaten segitzen duela ohartarazi du ELBk, botoen %48 jasorik

Otsailaren 6 honetan zenbatu dituzte departamenduko laborantza ganberarako bozak. Biarnoa eta Ipar Euskal Herria biltzen dituen departamenduan lehen indarra izaten segitzen du agroindustriaren sustatzailea den FDSEAk baina indarra galdu du: %54tik %46ra pasa da.


2025eko urtarrila, mundu mailan inoiz erregistratu den urtarrilik beroena

Aurtengo urtarrila 1850. urteaz geroztik beroena izan dugu. Gainera, aurreko hilabeteen joera mantentzen du, azken hemeretzi hilabeteen artean, hemezortzigarrena da bero erregistroak apurtzen. 


Ehunka emakume hil eta bortxatu dituzte Kongoko Errepublika Demokratikoko espetxe batean

Nazio Batuen Erakundeak adierazi duenez, Goma hiria hartu ondoren hango espetxe batean zeuden ehunka emakume bizirik erre zituzten M23ko matxinoek, eta denak hil. Herrialdearen ipar ekialdean borrokan diharduten talde armatuek sexu indarkeria "arma gisa" erabili dutela... [+]


EITBko Euskara Batzordearen adierazpena

Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]


Euskal Herrian Euskarazek manifestazio nazionala deitu du apirilaren 6rako Baionan

Manifestazioa goizeko 11:30ean izango da, Justizia Jauregian. Mugimenduak euskaldunon eskubideen alde eta auziperatuekiko elkartasunean luzatu du deialdia. Auziperatuek iazko Euskararen Egunean Baionako Justizia Auzitegian "Justizia Euskararentzat" pintaketa egin zuten... [+]


Trumpen Gazarako proposatutako garbiketak etnikoak hautsak harrotu ditu nazioartean eta AEBetan

AEBetako presidentearen Gazako palestinarrak kanporatzeko asmoak aurkako erreakzio ugari eragin ditu nazioarteko nahiz herrialdeko politikan, baita Alderdi Errepublikanoan ere. Gehienek "garbiketa etnikoa" sustatzea egotzi diote, baina Trumpek bere asmoa berresten... [+]


Maddi Isasi, LABeko idazkari feminista
“LAB Euskal Herri feminista baten eraikuntzan ekarpen sindikala eginen duen subjektua izatea nahi dugu”

Izena duen oro bere izanaren jabe liburua plazaratu du LAB sindikatuko idazkaritza feministak, hainbat kide feministaren lekukotasunak oinarritzat harturik. "Genealogia edo glosario bat gauzatu dugu edo, agian, gauza biak batera dira edo baliteke ez izatea ez bata ez... [+]


Ortuzarrek ez du EAJko buru izaten segituko eta bidea libre utzi dio Estebani

EAJren barne prozesuan ez du bere burua aurkeztuko, nahiz eta garaile irten den orain arteko bozketetan. Itxura guztien arabera, Aitor Esteban izango da EBBko buruzagi berria.


Armagintza sustatzeko Jaurlaritzaren konpromisoa adierazi du Torres lehendakariordeak, Zedarriak-i erantzunez

Bigarren lehendakariorde eta Ekonomia, Lan eta Enpleguko sailburuak armagintza industria goraipatu eta zabaldu diren “aukera” berrien aurrean sektorea “babestuko” duela azaldu du. “Beste kontu bat da gutako bakoitzak izan ditzakegun posizio... [+]


Zaldibarko hondamenditik bost urtera, erantzukizunak argitu gabe eta zabortegien kontrola ezbaian

Bost urte bete dira Zaldibarren 800.000 tona zabor maldan behera amildu eta Joaquín Beltrán eta Alberto Sololuze langileak aurretik eraman zituenetik. Ikerketa judiziala amaitu gabe dago oraindik, Verter Recycling enpresak ez du ezer ordaindu zigilatze lanengatik,... [+]


Kaldereroak: ‘blackface’ bat donostiar erara?

Ni ez dut nahi nire alaba ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Nik ez dut nahi nire alabaren eskolako haur ijitoak ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Ijito izatea ez delako mozorro bat. Ijito izatea ez delako urtean behin egiten den festa bat, arropa exotikoekin eta aurpegia ikatzez... [+]


2025-02-06 | dantzan.eus
Lazkaon aspaldi galdu ziren inauteriak berpiztuko dituzte

Lazkaon 1960-70ko hamarkadan galdu ziren inauteriak berreskuratzeko asmotan dabiltzala irakurri dugu azken asteetan. Festa haietatik abiatuta herriko hainbat talde elkartu eta otsailaren 28an plazaratuko dira inauteriak ospatzera. Xehetasun gehiago jakin nahian Oin Arin dantza... [+]


2025-02-06 | Gedar
Autobusak antolatu dituzte ostiralean Gasteizera joateko, Maccabiren aurkako manifestaziora

Israelgo Estatuko saskibaloi taldeak ostiralean jokatuko du Gasteizen, eta mobilizatzera deitu du Palestinarekin Elkartasunak.


Berriztagarrien lurralde plana aldatu du Jaurlaritzak, eskala handiko eolikoei toki gehiago egiteko

Abenduaren 20an Eusko Jaurlaritzak planaren behin-behineko bertsioa onartu zuen eta gaitasun “baxu eta ertaineko” eremu ugari gaitasun “ertain eta altukoak” bezala ageri dira orain.


Eguneraketa berriak daude