Bi hilabete dira "Prestige" petrolio ontziak, itsasoan hautsi eta hondoratu ostean, Galizian eta Kantauriko itsasertzean ezagutu hondamen ekologiko eta ekonomiko handiena ekarri zuela. Gertaeraz geroztik, handia eta etengabea da itsas garraioari buruzko kezka, eta Euskal Herrian ere, inon izatekotan, badira larritzeko arrazoiak. Munduko flotaren %90 kasko bakarreko itsasontziz osatua dago, horietako asko zaharkituak dira, komenentziazko bandera dutenak eta ordainsari kaskarra kobratzen duten langilez hornituak. Egunero, horrelakoxe itsasontziak ibiltzen dira gure itsasoetan barrena, hots, noiznahi "leher" daitezkeenak, benetako lehergailuak, baina zoritxarra gertatu arte ez gara jabetu ere egiten. Oraingoan, "Prestige" ontziak zabaldu du hondamena Galiziako itsasoan, 1999an "Erika" ontziak izorratu zuen Bretainiakoa, eta 1992n, berriz, "Mar Egeo" ontziak galdu zuen Galizia aldea.

Bada, kontuak horrela, edonoiz ikus dezakegu gure itsasertza marea beltzek zikindurik: oraingoan "Prestige" ontziaren isuria iritsi zaio, baina gaur, bihar edo etzi beste batenak hel dakizkioke. Izan ere, gogora dezagun ontzi horrek 70.0000 tona fuel olio zeramatzala barruan, eta esan dezagun bidenabar, nahiz eta dakigula orain arte istripu larririk ez gertatu, baldintza antzekoetan edo okerragoetan dauden "Prestige" ugari porturatzen dela gurean egunero. Bai, halaxe da, 350 itsasontzi baino gehiago heltzen dira Abrara urtero, hau da, itsasontzi bat eguneko; "Prestige" bat eguneko. Horrelako ontziak Petronor enpresaren Luzero lurmuturreko portuko instalazioetako bost atrakalekuetara sartzen dira. Datu ofizialen arabera, 2001. urtean, 12 milioi tonatik gora heldu ziren petrolio gordinean, produktu deribatuetan eta bestelako materietan, Petronorren itsas terminal horretara (12.452.202 tona zehazki, 2000. urtean baino %8,86 gutxiago). Irabazi gordinari dagokionez, 2001ean ia 211 milioi euroko sarrera izan zuen petrolioa fintzeko enpresa horrek, eta, ekitaldia itxi ondoren ikusitakoaren arabera, etekin handiagoa izan du 2002an. Nolanahi ere, hilabete batzuen buruan jakingo ditugu 2002ko datu ofizialak, eta bien bitartean 2001eko datu ofizialekin aritu beharko dugu.
Beste euskal portuetan urtero 35 itsasontzi nabigatzen dira petrolio gordinarekin eta deribatuekin. Baionan petrolio gordin eta deribatuen 800.000 tona mugitzen dira urtero eta Pasaian 250.000 tona.


Abraren barruan dago Petronorren itsas terminala; Luzero lurmuturrean, zehazki. Leku horretan, erruzkoa da petrolio gordinaren joan-etorria: batetik lehengai gisa sartzen da; bestetik, produktu bihurtuta esportatzen da kanpora. Mugimenduaren neurria azaltzeko, ekar ditzagun hona Bilboko portuari buruzko datuak: 2001. urtean, portu horretako sarrera-irteeren %46,7 egin zuten Petronorren itsas terminalera heldu ziren merkantziek (adierazi dugu gorago 12.452.202 tona iritsi zirela petrolio gordinean, produktu deribatuetan eta bestelako materietan). Zifra horiek berez erakusten dute zeinen ardurakoa eta zeinen arriskutsua den terminal hori, edota, bestela esan, zeinen garrantzizkoak eta arriskutsuak diren instalazio horiek eta itsas alde hori.
Petronorren Luzeroko instalazioetara, bederatzi milioi tonatik gora (9.220.329) heldu ziren petrolio gordinean eta bestelako materietan, 2001. urtean. Kantitatearen jatorriari dagokionez, Ekialde Ertainetik iritsi zen gehien: Irandik, Iraketik eta Siriatik. Hurrena, berriz, ondoko leku hauetatik: Ekuatore Gineatik, Errusiatik, Ipar Itsasotik (Erresuma Batua eta Norvegia), Mendebaleko Afrikatik (Nigeria eta Gabon), Venezuelatik eta Mexikotik. Eremu bakoitzetik zehazki zenbat etorri zen jakiteko, ikusi artikulu honetako taula. Esportazioari gagozkiola, Petronorrek ia bi milioi tona (1.936.032) esportatu zituen garai horretan (terminaleko irteeren %59,9 guztira). Salmentari dagokionez, enpresa horrek honako produktu hauek merkaturatu zituen ondoen: gasolina, fuel-olioa, nafta, gasolioa, asfaltoa, bunkerra, LPG eta kerosenoa. Herrialde produktu hartzaileetan, ondoz ondo herrialde hauek izan ziren garrantzizkoenak 2001. urtean: Estatu Batuak, Herbehereak, Frantzia, Singapur, Gibraltar, Britainia Handia, Portugal, Mexiko, Kanada, Grezia eta beste batzuk.
Milioi tona horiek guztiak garraiatzeko, 351 itsasontzi behar izan ziren 2001. urtean (hala eta guztiz, 2000. urtean baino %9,53 gutxiago da kantitate hori). Hortaz, esan gabe doa, urteko egun guztietan dago ontziren bat abian Petronorren Luzeroko instalazioetan. Alabaina, zer baldintzako ontziak dira gurean porturatzen diren horiek? Zenbat dira bi kaskokoak? Petronorren instalazioetara heltzen diren ontziak banan-banan aztertuz gero, ziur aski munduko petrolio flotaren ezaugarri guztiak izango genituzke begien aurrean: kasko bakarreko ontziak (hala da munduko flotaren %90), ontzi zaharkituak, segurtasuneko eta prebentzioko neurri gutxiegi dituztenak, paradisu fiskaletan erregistratutako komenentziazko banderak, gutxi kobratzen duten langileak eta abar. Bistan denez, era guztietako ezbeharren habia paregabeak, baina, batik bat, zoritxar ekologiko, ekonomiko edo laboral ororekiko erantzukizunak nahi bezala saihesteko tresnak.
Guztiarekin ere, aitortu behar da Petronor saiatu dela bere itsas instalazioak ahalik eta ongien segurtatzen. Duela bi urte, 2001ean, terminala berritzeko hainbat obra egin zuen: 5. atrakalekuan, esaterako, Yokohama moduko defentsa flotanteak ipini zituen. Defentsa horiek energia gehiago absorbitzen dute, eta hobeto gaitzen eta segurtatzen dituzte atrakalekuak. Horrez gainera, kontroleko sala berriaren eraikuntza bukatu zuen eta martxan jarri zuen beste erako instrumentazio bat.


Petronor enpresak itsas garraioa baliatzen du bereziki, baina, horrez gainera, errepidekoa eta beste zenbait ere erabiltzen ditu. Esate baterako, betuna, disolbagarriak, sufrea... errepidez garraiatu zituen 2001. urtean: 372.937 tona zehazki, hots, 2002an baino %0,75 gehiago. Guztizko horren %68 banatu zuen Espainiako Estatuan, eta gainerakoa esportatzeko izan zen. Azkenik, 2001ean, 5,1 milioi tona bidali zituen oliobideetan barrena, CLH, Repsol Butano, Iberdrola, Tepsa eta Esergui enpresen instalazioetara (2000an garraiatuarekin konparatuz gero, %3,48 gutxiago)