Jose Manuel Ibar «Urtain» zestoarra gazte-gaztetandik oso estimatua izan zen harri-jasotzaile gisa Euskal Herrian. Baina gero, batzuren batzuek burua berotu zioten boxeoan murgiltzeko, eta nahiz eta mundu horretan ere oso famatua izatera iritsi -Frankismoaren azken urteetako euskaldunik ezagunenetarikoa izango zen bera-, tongo hitza gehiegitxotan entzuten zen Urtain boxeolariaren izenarekin lotua, kontua guztiz garbia izateko. Eta hain zuzen, gai hori zuen hizpide Imanol Laspiurrek ZERUKO ARGIAn, 1972ko abendu hartan.
«URTAIN» IRABAZLE
Zestoako Arroan gazte gihartsu hura sortu baino lehenago ospetsu izandako beste boxeolari euskaldun bati eskainitako kantu batek zioenez, «Uzkudun como era vasco/ todos le tenían asco./ Ahora como es campeón,/ todos le piden perdón». Arrazoiren bat izango zuen hori asmatu zuenak ere. Eta baliteke «Urtain» bera ere halako zer edo zeren atzetik ibiltzea, arerioa ukabilez jotzen saiatzen zen bakoitzean, baina, antza denez, beti uzten zion atea irekia zalantzari. Hona hemen Imanol Laspiurrek aipatzen zuena: «Abendu hil honen 3an Urtainek Paul Rondon amerikar beltzarekin burrukan egin duelarik, irabazle jarri dute juezek. Ez da halere jendea konforme atera; gutxienez parra behar omen zuen izan, edo eta Rondon horrek berak irabazia izan arren Urtaini eman omen zaio txapela.
Beldurrik gabe esatera noa. Urtaini aspaldi hartu zitzaion neurria. Neurri hori majo hartu zion Etxeberriak berak, Peraltak, Blin-ek eta zer esanik ez Cooper-ek eta portorrikar King Romanek. Bozeoan aurrera eta goraka bidean abiatzeko, baina batez ere goren mailako burrukalari izateko, klase handiz eta nagusitasunez eratsi behar ditu ‘bere aldean’ dituen aurkakoak. Ray Shugar Robinson erdi pisuetan, Joe Louis, Rocky Marciano, Cassius Clay, Joe Frazier, George Foreman eta beste batzuk astunetan, beren klase bikain horregatik iritxiak izan dira goreneraino. Goren maila horretara heldu baino lehen, munduan diren beste guztiak edo gehienak menderatu izan dituzte eta beren aurrekaldean jartzeko din izan direnak, aldian aldiko eta mendean mendeko, beha joak izan dira. Goren maila horretara heldu ahal izateko, klasea lehenbizi eta gero entrenaldi handi eta gorputz zainketa sendoa behar da, noski. Horrela ez baldin bada, kontura orduko lelotze bide latzetan abia daiteke bozeolaria».
Eta zer gertatzen ote zen, bada, garaian hain ospetsua zen «Urtain» euskal boxeolariarekin? Ezer onik ez, itxura guztien arabera: «Egia esan -zioen Imanol Laspiurrek-, nik neuk ez nuke Cooper batek Urtain erabili zuen eran berriz ikusterik nahi; ezta ere, azaldu zaigunez, Peralta beraren edo Blin baten aurrean hartu zuen tratu txar horretan. King Romanen aurka jokatu zuenean, benetan gartsu eta ausart borrokatu omen zen Urtain, baina galdu egin zuen. Eta zer irabazi balu ere -galdetzen zion bere buruari artikulu haren egileak-, aurpegia markatua eta handitua bukatzeko? Galtzetik at, ez dakit nahikoa jendek ikusi duen Urtainek hartua duen arrisku bidea, King horrek majo joa eta mazpildua utzi bait zuen. Baina nor dugu bada King Roman hori? Egia esan, Urtainen aurka agertu baino lehen ez genuen ezagutzen. Hori hainbateko bozeolariak erruz omen ditugu Amerika aldean».
Beste hamaika ukabilketa eta xehetasun eskaintzen zituen Imanol Laspiurrek bere artikuluan, baina denak ezin hemen jaso, haietaz interesaturik dagoenak jo beza Z. ARGIAren 511 zenbakira.
RONDONI IRABAZITAKO ZERA
Aipatuak aipatu ondoren, hauxe baino ez zioen gizonak: «Ez gaitzate engaina. Bozeoan gauza zikina dabilkigu eta dirua da nagusi. Gizonak ez du kontatzen. Hala ere honelatsu esan omen du Urtainek Rondonekin burrukatu aurrean: ‘Pierda o gane seguiré boxeando, seguiré, como el de la tele’. Honetan datza Urtainen benetako arriskua».
Inuzente bat ote genuen, bada, «Urtain»? Baliteke. Dena den, honakoa zen Imanol Laspiurrek ordukoan azaldutakoa:
«Madrilen Rondonen aurka izan duen burrukaldi horretan, Urtain inoiz ez bezala geldo eta motel agertu omen da; indarrik gabe gainera, kolperik gabe. Baina, gora ala behera dihoakigu Arruako gure morroskoa?».
Boxeo kontuez zekitenek ziotenez, hogeita bost egunetan bakarrik entrenatua zen «Urtain», eta Imanol Laspiurrek bazeukan kontseilurik harentzat: «Urtainek ez omen du serio hartzen bozeo arazoa. Beraz, utz beza kirol zail hori eta etxera bedi. Oraindik garaiz dagoke, baina geroago beranduegi luke. Aurrenik gizon irautea du eta ez jostailu bihur. Benetan maite duten adiskideak ote dabilzkio inguru? Zer nahi dute Urtainengan, gizona, txapelduna ala dirua egiteko makina? Kontuz bide horretatik».
Izan ere, Laspiurrek garbi zeukan «Urtain fenomenu ikaragarria» zela, baina «harri astunak jasotzen», haatik «bozeoan ezina» zitzaiola «gorago iristea eta bai ordea korde galdurik noizbait agertzeko arriskua». Beraz, honakoa zioen: «Urtain atleta ikaragarria da; bere gorputza dotore eta indarrez betea da. Baina bozeoan ez da aski». Eta horregatik esaten zion: «Urtain, etxera hadi; ez zaik inoiz ere damutuko. Egina dukana asko egina duk. Horren denbora gutxian asko egin duk; konforme gatxaudek»