«UPN NAFAR BATZUK BESTEEN AURKA JARTZEN ARI DA»


2021eko uztailaren 12an

Legealdi batez izan zen Nafarroako Legebiltzarreko parlamentarioa (95-99). Urte berean izendatu zuten Nafarroako Ezker Batuko (EB) antolaketa arduraduna eta ardura horrekin jarraitzen du gaur egun. Hasi, aldiz, 91n ekin zion EBKo lanari eta baita parlamentukoari ere, laguntzaile gisa. Unibertsitate mailako ikasketetan ere ari da eta, astia hartzen duenean, soziologiako lizentziaturari ikasgaiak urratzen dizkio.

Aurten ere Nafarroako Gobernuaren aurrekontuak berriz luzatuko direla dirudi.
UPNk eta eskuineko bere anaia CDNk akordioa egin dute berriz, baina hori ez zaie nahikoa. UPNk ez du oposizioko alderdiekin negoziatzeko borondaterik, baina gero haien gainean utzi nahi du aurrekontu luzapenaren erantzukizuna, hau berea denean. UPNren aurrekontuak hauteskundeei begira egin dira, gizartearen beharrei muzin eginez. Inoiz aurkeztu dituen txarrenak dira maila guztietan, etxebizitza politika, enplegua, zerga politika...

Aurrekontuei iaz egindako 400 zuzenketekin alderatuta, aurtengoan 70 aurkeztu ditu PSNk. UPN, CDN, PSN akordio aukerarik ikusten al duzu?

Legebiltzarrera eraman aurretik akordiorik egon ez bada, ez dirudi gero lortuko denik, edozein aldaketari begira UPN oso itxia dago-eta.

Zaila da inkesta kontuan asmatzea, edozein eratan, azkenaldian egin direnetan, batez ere Foru Legebiltzarrak agindutakoan, igoera txiki bat aurreikusten zaio EBri. Zer iritzi duzu inkestak oro bat erakutsitako datuekin?
Igoera garrantzitsua aurreikusten zaigu bai, eta horrek erakusten du ongi konektatzen dugula gizarte sektore zabalekin eta gure ezkerreko proposamenak hor direla. Etxebizitza, langabeziaren erreformaren aurkako greba orokorra, ingurugiro politika, globalizazio alternatiboaren inguruan egindako lana, gure lan instituzionala...

Esaten ari zaren hori guztia ere bazenuten 99ko udal eta foru hauteskundeetan eta jaitsi egin zineten.
Hauteskundeetan zenbat eta jende gehiagok parte hartu, guk ere gero eta boto gehiago eta, oro har, ezkerrak boto gehiago. Gure ustez, EBtik ez dago beste alderdi batzuenganako botoen joan-etorririk. Alderdi abertzaleek %20 inguru dute guztien artean eta abagunearen arabera, haien artean dago botoen joan-etorria. Gure hautesleak ulertzen du euskal gaia, eta gure erreferentzia puntuetako bat da, baina ez oinarrizkoa izateraino. Kohesio soziala kohesio nazionalaren aurretik dago. EBren ustez, Nafarroan funtsezkoa da euskal nazionalisten eta nafar edo espainiar nazionalisten arteko elkar ulermena.

Gutxienez, horietako batzuen ulermenik gabe, hau da, PSN, EB eta abertzaleen ulermenik gabe, ez da posible izango UPN gobernutik kanporatzea.

UPN min handia egiten ari zaio nafar gizarteari, gero eta gehiago ari da uzten gizartea multinazionalen esku. Volkswagen da horren adibide esanguratsuena. Aldaketak egon daitezen, garrantzitsuena partehartzea handitzea da, bestela ez da ezer aldatuko. Nafarroa oso plurala da eta hori oso garrantzitsua da, horregatik da horren garrantzitsua gehiengoak ez inposatzea ezer gutxiengoari.

Ikusiko da zer partehartze ematen den, baina edozein eratan, PSN eta abertzale guztien elkar ulermenik gabe, gobernu alternatibak jai du.
Guk argi dugu gure indarra garrantzitsua dela hor, bai batzuekin, bai besteekin mintzakidetza ahalmena dugulako. 95ean Ezker Batua hazi zenean, ez zen eskuineko gobernurik izan Nafarroan. Horregatik jotzen du eskuinak hain gogor gure aurka, toki askotan gu erabakigarriak izango garelako batek edo besteak goberna dezan. Estatu mailan 700 udaletxetan guk erabakiko dugu nork gobernatuko duen.

Ez da zalantzarik, IU presio gogorra jasaten ari da estatu mailan, eta batzuetan eraginkorra ere izan da, Alderdi Politikoen Legea dela-eta abstenitu egin zen Diputatuen Kongresuan.
Guri alde guztietatik barkatzen ez zaiguna koherenteak izatea da. Guk Alderdi Politikoen Legearen aurka bozkatu genuen, terrorismoaren aurkako borrokan dena ez delako baliagarri, nahiz eta nazioarteko egungo giroa dena baliagarri izatearen aldekoa den. Eskubide demokratikoen handitzetik etorriko da terrorismoaren aurkako borroka eraginkorragoa, ez alderantziz. Batasunaren lehen etsaia hautesontziak dira, eta Batasunak EAEko azken hauteskundeetan bere sostenguaren erdia galdu zuen. Oraingo bere aurkako neurriekin, ordea, eta inkesten arabera, berreskurapen maila bat erakusten du. Gure abstentzioa legearen aplikazioan izan zen, argi genuelako ez ginela joko horretan sartuko, ez Batasunaren alde ez aurka. IUk beti defendatu izan du Kode Penala nahikoa zela terrorismoaren aurka borrokatzeko, eta bide hori erabili behar zela Batasunak ETArekin zerikusirik izan zezakeela ikusiz gero. Dena den, oso egoera kezkagarria bizi dugu, garai demokratikoan orain artean inoiz bizi gabeko autoritarismo eta askatasun eza bizi dugu.

Baina Alderdien Legeak IU eta EAEko EBren arteko tentsioa sortu du, agerikoa izan da.
Bi osagai dira hor eta ez da komeni nahastea. Gauza bat da terrorismoa eta askatasun demokratikoen eremua, eta hor diskurtsoa bakarra da IUn, eta bestea da EBk Eusko Jaurlaritzan parte hartzea. Politika antiterrorista eta Estatu espainiarraren eraikuntza bereizi nahiko nituzke. Nafarroako EB ez dago ados eskuineko alderdiak gobernuan izatearekin, baina EAEn egoera berezia bizi da, eta ulertzen dugu erabaki hori hartu izana.

Nafarroako Ezker Batuak, beraz, ez luke parte hartuko Nafarroako Gobernu batean EA eta EAJrekin.
Eusko Jaurlaritzaren norabidea bere gehiengo subiranozaleak markatzen du eta, beraz, gure diskurtsoak ez luke zentzurik hor. Oso bestelakoa litzateke ikuspegi aurrerakoia nagusi litzatekeen gobernu bat, eta hor alderdi abertzaleak egotea, Nafarroan izan daitekeen bezala. Ezker Batuak estatu federal solidarioaren aldeko apustua egin du eta ikuspegi horrek arazo asko konponduko lituzke.

EAEko EBk Ibarretxeren proposamena federalista dela dio. Zuri zer iruditzen zaizu proposamena?
Ikuspegi nazionalista plazaratzeko modu ausart bat da. Subiranismoa ez da gure apustua, gure apustua estatu federal solidarioa da. Jakina, hor herrien borondatea kontuan hartu behar da eta errespetatu. Egia da, bestalde, negoziazio borondaterik ez dagoen eremu batean, hordagoa botata, zenbait ale eraman daitezkeela. Hori gerta daiteke Ibarretxek atxikimendu libredun Estatu independentearen proposamena mahai gainean jartzean. Ezin dugu kritikatu UPN esanez nafarren multzo baten alde bakarrik egiten duela, eta gero Ibarretxerena babestu, ikuspegi subiranista duen euskal gizartearen zatira zuzenduta doanean.

Zer iruditzen zaizu Nafarroako Gobernua euskararen inguruan egiten ari den politika?
Ikaragarria da egiten ari dena eta bere muturreko jarreran euskara eta terrorismoarekiko laguntza lotzera iristen da. UPN haserre handia sortzen ari da gizartean, politika horrekin nafar batzuk besteen aurka jartzen ari da. Euskara ez da funtsezkoa Berriozarren iturgina izateko, eta ez genuke onartuko euskara jakitea ezinbestekoa izatea; baina ez dugu onartzen, halaber, Lesakako gizarte lanetan aritzeko lanpostu batean euskara kontuan ez hartzea, bere lanpostuan lagungarri izango zaiolako. Euskara hizkuntza bizia da, pertsonen arteko komunikazio tresna da, eta ez enfrentamendurako tresna. Euskarak bi etsai argi ditu gaur egun: bata UPN, zeinaren helburua Nafarroan euskara desagertzea den, eta bestea, ENAMen ikuspegi maximalista. Oraindik ez dut ulertzen eremu ez euskaldunean D ereduko haurrek euskara ikasteko eskubidea izan zezaten proposatu zenean, zergatik UPNk eta HBk uko egin zioten proposamenari


Azkenak
Estatuaren biolentziaren beste 93 biktima aitortu ditu EAEko Balorazio Batzordeak

Asteazken honetan beste 93 biktima aitortu ditu estatuaren eta talde parapolizialen biktimen azterketak egiten dituen Balorazio Batzordeak. Baliabide faltagatik, bere lanarekin aurrera jarraitzeko zailtasunak ere aitortu ditu batzordeak. Egiari Zor Fundazioak ongi baloratu du... [+]


2024-10-31 | Leire Ibar
Ostegunetik igandera, Gazte Topagune Sozialista antolatu dute Altsasun

"Alternatiba sozialista indartzera bidean" GKSk eta IAk eztabaidarako, hausnarketarako eta aldarrikapenerako espazioak antolatzeko beharra azpimarratu dute, eta horren baitan antolatu dute Gazte Topagune Sozialista. Ostegunetik hasita igandera arte izango da Altsasun.


2024-10-31 | Andoni Mikelarena
“Haurrek Halloween ospatzeari esker jakin dugu gurean ere kalabazekin jolasten zutela duela ehun urte”

Halloween ospatzera gonbidatu zutela esan zion alabak Jaime Altunari eta honek festara joaten utzi zion, baina deseroso sentitu zen. Altunak bere aitari kontatu zion gertaturikoa, eta honek erantzun, eurek ere ospatzen zutela halakorik. Fenomenoa ikertzen urte eta erdi eman dute... [+]


2024-10-31 | Leire Ibar
Korrikaren karbono isuria nola murriztu daitekeen ikertu dute lehenengo aldiz

Ingurumen-inpaktuaren berri izateko eta, hurrengo edizioei begira emisioak murrizteko egin du azterketa Lander Crespo klima adituak. Garraioa izan zen Korrikako azken edizioan isurketa gehienen jatorria.


2024-10-31 | Justus Johannsen
ANALISIA
Öcalan gabe ez dago konponbiderik Turkiaren eta PKKren artean

Abdullah Öcalanek, Kurdistango Langileen Alderdiko (PKK) buruzagi espetxeratuak, bere iloba Ömer Öcalanen lehen bisita izan du. Ia lau urtez ukatu dizkiote bisitak, telefono deiak eta kanpoaldearekiko komunikazio oro. Azken 25 urteetan ia erabateko isolamendu... [+]


2024-10-31 | Julene Flamarique
Energia konpainien gaineko zerga berezia bertan behera uztea adostu du Espainiako Gobernuak, EAJ eta Juntsekin

Enpresek presio handia egin dute azken boladan eta “inbertsio estrategikoak arriskuan egon daitezkeela” mehatxu egin zuten. Iberdrolako presidenteak ordea, zerga honek bere kontuetan “oso gutxi suposatzen duela” adierazi zuen duela aste bi. Bankuen... [+]


2024-10-31 | Euskal Irratiak
Baigorri-Tafalla egunak ospatuko dituzte asteburuan Baigorrin

Baigorri eta Tafalla herrien arteko senidetzea ospatuko dute asteburuan Baigorrin. 1978an hasi ziren lehen harremanak, baina hautetsien aldaketarekin pixka bat galdu zen ondotik. Haatik, duela hiru urte Tafallakoak berriz Baigorrira hurbildu ziren.


2024-10-31 | Iñigo Satrustegi
Bizitza ez da esateko erraza

MIÑAN
NORK: Artedrama. Sambou Diaby, Ander Lipus, Eihara Irazusta, Mikel Kaye.
NON: Bilboko Arriaga Antzokian.
NOiz: Urriaren 25ean.

----------------------------------------------

Euskaraz kontatu zuten Ibrahima Baldek eta Amets Arzallusek Miñan 2019an. Bost urte... [+]


2024-10-31 | Nicolas Goñi
Zuhaitzen migrazioa dugu oihanek klima larrialdiari aurre egiteko soluzioetariko bat

Gero eta egoera larriagoan daude munduko oihanak, klima aldaketak ekarritako bero uhin eta lehorteek bultzatzen dituzten suteengatik, bertzeak bertze. Latitude ertain eta borealetan klima jadanik aldatu arren, oihanak orain arte oso guti prestatu ditugu aldaketari, batez ere... [+]


Murrizketak, bazterkeria eta negozio interesak: hondamendi batentzako koktel hilgarria Valentzian

Valentzian denboraleak eragindako hildakoen eta kalteen atzean faktore meteorologiko hutsak daudela pentsatzea inozoegia litzateke. Generalitateak larrialdia nola kudeatu duen salatu du askok, baita multinazionalen negozio egarria lehenetsi dela ere. Eta gune pobreenak kaltetu... [+]


2024-10-31 | Jon Torner Zabala
“Eskolak ezin dio heriotzaren gaiari bizkarra eman”

Iragan astean kontatu genizuen etorkizuneko hilerriaz gogoeta prozesua egin dutela Antzuolan, eta protagonista nagusietakoak umeak izan direla, Herri Eskolan heriotzaren bueltan 1980ko hamarkadaz geroztik egiten ari diren lanketaren ildotik. Hain justu, “hainbat urtetan... [+]


Komun idorrak instalatu dituzte Hendaiako San Bixente ikastetxean, trantsizio ekologikoaren izenean

Hendaiako ikastetxean komun klasikoak kendu eta komun idorrak eraiki zituzten martxoan. Ikuspegi ekologikoari tiraka, egitasmo orokorrago baten barne dute aldaketa: hondarrak jangelako konpostari gehitu eta guzia baliatzen dute ikastetxean duten baratze pedagogikoan, Hendaiako... [+]


Nafarroako Gobernuak 2025eko aurrekontuen proiektua aurkeztu du, EH Bilduren oniritziarekin

EH Bilduk seigarren urtez jarraian Chivite lehendakariaren aurrekontuak ahalbidetuko ditu, abstentzioaren bidez. Egungo akordioa mantenduz gero, abenduaren 19ko Osoko Bilkuran gauzatuko da proposamena.


Kontzientzia kritikoa existitzen al da egungo gizartean?

 Wikipedia.org-en arabera, Gish gallop (Gish-en lauhazka) edo falazien metrailadorea "eztabaida teknika bat da, aurkariari ahalik eta argudio gehienekin eraso egiten diona, argumentu horien zehaztasuna edo sendotasuna kontuan hartu gabe", eta albo-ondorio gisa... [+]


Eguneraketa berriak daude