GALEUSCAREN ESPIRITU GAUTARRA


2021eko uztailaren 28an
Galeusca topaketetan bi izaten dira helburu aipatuenak: literaturaren egoeraz hausnartzea eta idazleak elkar ezagutzea. Bi helburuak betetzea ez da beti samurra izaten, batez ere lehena. Izan ere, Galeusca burutzen den hiri -Mallorca, kasu- erakargarrietara joanez gero, zaila da idazle guztien presentzia hitzaldi guztietan ziurtatzea. Aurtengo Galeuscaren antolatzaileek ederki asmatu dute ordea. Antolamendu ona eta ongi eramana izan dadin dirua behar da lehenbizi, eta horretaz ez dira eskas ibili Balearretako anfitrioiak. Mallorcaren bihotzean dagoen Saratoga hotelean ostatu eman zieten bisitariei, lau izarreko hotelean. Egonaldiko sei otorduetatik bost luxuzko jatetxeetan eskainiak izan ziren. Seigarrena, berriz, Monestir de Cura deritzanean apailatu zuten. Izan ere, aurten, luxuzko egoitzez gainera monasterioak ere ezagutu dituzte idazleek: Monestir de la Real, Monestir edo Convent de Sant Francesc eta Monestir de Cura.

Idazle gazteenek egitaraua zehatz-mehatz ezagutu nahi zuten eguna hastean -aurreko gauaren ajeak uxatu aldera, nonbait-, ekitaldien eta otorduen lekua eta orduez galdetzen zuten sarri. Erantzuna emango zien ageriko arduradunik ez zegoen ordea. Egitarau osoa burutu ahal izateko autobusa hartu beharra zegoen. Itxuraz arduradunik ez bazen ere, egitaraua partehartzaile guztion presentziaz osatzen zen.

RAMON LLULLEN ARRASTOAN.

Monasteriotik monasteriora, Ramon Llull (1235-1315) teologo, poeta eta filosofoaren arrastoan ibili ziren idazle gazte sufrituak egun batean. Haren hilobia eta etxea ezagutu zituzten. Lau bat ordu autobusean eman zuten, uhartea alderik alde korrituz. Artean, autobusean zihoan gidari turistiko baten jarduera astunak eta matxistak -harrigarria izanik ere, Kataluniako idazleen elkartearen partaide omen zena- idazleen algarak eta kexuak jalgiarazi zituen; algarak eta kexuak giza generoen araberakoak izaki, bistan da. Idazleak ere gaineratiko hilkorren enda berekoak direla agerian geratu zen.
Ramon Llull Erdi Aroko pentsamenduaren eta literaturaren funtsezko idazle izan zen, erlijio gizona eta filosofoa. Autobuseko gidari-idazlearen esamesen arabera ordea, ez zion bizitzako plazer debekatuei uko egin. Euskal idazle gazteek ere, teologiaren zama alde batera utzita, poesiaren alde ludikoa hobetsia zuten lehen egunetik beretik eta gaueko filosofiaren arrastoan aritu ziren, nahiz horretarako lo gutxi egitearekin etsi behar izan zuten.

GAUA, POESIA ETA KARAOKEA.

Egunean zehar apurtu gabeko mugak, gauean apurtzen dira halabeharrez. Asier Serrano idazle-kantaria eta Jon Iñaki Lasa poeta aitzindariak izan ziren gaueko jolas-jardueretan. Karaokea izan zuten gaueko hitzen tresna. Denon harridurarako Jon Iñaki Lasak Asierren profesionaltasuna ezbaian jarri zuen Javier Gurruchagaren «Viaje con nosotros» kantuaren karaokea burutu zuenean. Hala izanik ere, Yolanda Castaño, Galiziako elkartaren idazkari eta poetak apurtu omen zituen muga guztiak. Kantari galiziarrrak Sidney O’Connor kantaria plagiatu zuen ingeles bikainean -Bernardo Atxagaren plagioari buruzko teoria berretsiz- bertan zeuden gaineratiko idazle gazteak -Jon Benito, Fernando Morillo eta Aritz Gorrotxategi- aho zabalik utziz. Yolanda Castaño gaueko musa bihurtu zen idazle gazteentzat. Idazleek gaueko ibilaldiei esker, monasterio batetik bestera eginiko bidaiak ahaztu zituzten eta idazleen arteko mugak egun argiko bideetan ibiltze soilarekin nekez apur daitezkeela baieztatu zuten nonbait.

GALEUSCAREN ESPIRITUA BERMATU ZUEN POETA.

Testu literarioen irakurketa Curako Monasterioan hasi zen, eta, berandu egin zelako, jatetxe batean bukatu behar izan zuten idazleek. Damià Pons kultura kontseilaria bertan zegoela, Jon Iñaki Lasak bermatu zuen Galeuscaren espiritua. Bere poemak itzuliak izan zitezen, gaztelaniazko bertsioak igorri zizkien antolatzaileei, euskarazkorik ez ordea. Irakurraldirako kaieran galizieraz eta katalanez agertzen ziren soilik. Poemak haietatik itzuli behar izan zituen euskarara -bide luze eta neketsuan, autobusean zihoala- eta modu hartara irakurri. Hori gutxi balitz, Manuel Molins antzerkigilearen testu bat jokatu zuen katalanez, egilearekin berarekin batean. «Tramoia Jainkotarrra» izeneko idazlanaren pasarte bat antzeztu zuten biek. Molinsek Mariarena egin zuen eta Lasak Jesusena. Zeruko fartsa bat egilearen esanean

«Espainiar nazionalismoaren eraginpeko kulturen autodefentsa sentimen dua»
Aurton Mallorcan egin da Galeusca biltzarra. Oker ez banago hau da Balear Uharteetan egiten den bigarrena, antolaketa herrialde katalanei egokitzen zaienean, Kataluniako Printzerria, Valentziar Erresuma, Andorra eta Balear Uharteak izaten baitira antolatzaile hurrenez hurren. Hasi ere Katalunian hasi zen, eta gorabehera desberdinekin aurrera joan da egundaino. Batzuetan hobeto, beste batzuetan pobreago, lantzean behin gora, Lekeition bezala, eta Euskal Herrian beti ere? Eta gure jendearen absentismoari esker? oso behean beste batzuetan. Oker ez banago, bai Bilboko eta bai Miarritzeko biltzarretan, ohikoa eta berezkoa denaren kontra, gehiago ziren kanpotik helduriko 15 galiziarrak eta hamabost katalanak euskaldunak baino.

Batzeko arrazoia nabaria da: espainiar nazionalismoaren eraginpeko kulturen autodefentsa-sentimendua. Bateren batek, beharbada, horretara Espainiar Estatuaren egitura bersortzen dukegula pentsa dezake, baina guztion buruan, hiru literaturen ordezkarien gustuko, elkartasuna eta elkarrekikotasunak balore sendoagoak ziren eta oraino ere badira, gure gainean daukagun estatuarekiko mimetikotasuna baino. Euskaldunon kasuan, eta inongo zalantzarik gerta ez zedin, azkenaurreko biltzarra Iparraldean egin genuen: Biarritzen, Beloken eta Itsasun, eta espero daitekeen bezala, sarritan Iparraldeko lankideek hartu dute parte biltzarretan.
Eta eragin praktikoa? Galda dezake norbaitek. Nondik begiratu, halakoa izanen da erantzuna. Argitalpenen ikuspegitik ez da Galeusca oso emankorra izan, aspalditxo honetan gero eta handiagoa bada ere hiru literaturen arteko trafikoa. Orain, gainera, nahikoa lotura finkoak hasi dira sortzen funtzio hori bete behar dutenen artean, hau da, argitaratzaileen artean.
Baina, zalantzarik bat ere gabe, elkar ezagutzan datza biltzar interesgarri hauen balio nagusia nire ustez. Biltzar hauei esker denok ezagutu baititugu Galizia eta Katalan herrialdeetako hainbeste idazle on eta irakurgarri, denok egin baitugu modu batez edo bestez loturaren bat urteetan iraun duena eta bateko eta besteko liburuak irakurtzera bultzatu gaitutena. Izan ere, biltzarretan bertan egindako topaketetan, izandako elkarrizketetan, entzundako ideia sustagarrietan dakusat nik Galeuscaren balio behinena, elkarreragin zuzen eta pertsonalean bakarrik gertatzen dena, kopa edo kafe baten inguruan, txangoak egiteko autobusetan, jatetxeetan edo desorduetan, eta ustekabekoetan parte harturiko gehienok kontatzekoak dituzkegunak. Sarritan aipatu dut, baina ostera ere aipatuko dut Susan Sontag iparramerikar saiogileak esandakoa, idazleen arteko biltzarrek helburu bakarra dutela, elkar ezagutzea, elkar entzutea, munduko idazleok garen gizatalde berezian loturak sortzea eta horrekin den-dena eginda dagoela. Eta egia, zer gehiago eska dezakegu?


Azkenak
LAB: “Klase elkartasunaren oinarrizko printzipioa da langile migranteei harrera egitea”

Botere sindikalaren inguruko bigarren azterlana argitaratu du Ipar Hegoa fundazioak. 2016an argitaratu zuen lehena eta, beraz, orain 2016 eta 2023 arteko eboluzioa ikus daiteke. Ondorio nagusien berri emateko prentsa agerraldia egin dute ostiral honetan LABeko koordinatzaile... [+]


2025-01-03 | Leire Ibar
Etxegabetzeko arriskuan daude bi familia Burlatan

Burlatan, Nafarroan, bi familia euren etxeetatik kaleratuak izateko arriskuan daude. Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, familia bat putre-funts batek bota nahi du, alokairu kontratua berritzea ukatu diolako; beste familia, berriz, etxejabeak bota... [+]


WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms plugina euskaratu du Iametzak

WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.


Analisia
2025ean etxebizitza zer?

Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]


Boli Kosta: Frantziako armada kanporatzen duen zazpigarren estatu afrikarra

Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.


2025-01-03 | Leire Ibar
2025etik aurrera, Hego Euskal Herrian alokairuak gehienez %2,2 igoko dira berritzean

Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]


2025-01-03 | Gedar
Pertsona afroamerikar bat kolpeka erail dute kartzelariek AEBetako espetxe batean

Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.


2025-01-03 | ARGIA
Surf irakasle batentzat 85 urteko kartzela zigor-eskaera, adin txikikoei sexu gehiegikeriak egiteagatik

Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.


2025-01-03 | Jon Torner Zabala
Espainiako Pilota Federazioa
“Eskura dauzkagun lege-erreminta guztiak baliatuko ditugu Espainiaren eskubideak babesteko”

Askok espero zuen moduan, Nazioarteko Pilota Federazioak Euskadikoa onartu ostean eskubide osoko kide gisa, Espainiako kirol-erakunde, alderdi politiko edota hedabideek erabakiaren aurkako oldarraldia hasi dute, nork beretik presioa eginez. Ostegunean, Espainiako Pilota... [+]


Euskararen kontrako oldarraldia salatzeko pintaketak egin dituzte epaitegietan eta CCOO eta UGTren egoitzetan

Baionako eta Donostiako epaitegiak margotu ostean, ostegun gauean Eibarko epaitegian pintaketa egin dute zenbait ekintzailek. "Oldarraldia gelditu" idatzi dute eta pintura berdea jaurti diote eraikinari. Abenduan, CCOO sindikatuaren egoitza ugari margotu dituzte, baita... [+]


Segi dezala akelarre antifaxistak

FERMIN MUGURUZA  40. URTEURRENA
Noiz: abenduaren 21ean.
Non: Bilbo Arenan.

-------------------------------------------

Urtero janzten da festa giroz Bilbo abenduaren 21ean. Sagardoa eta taloa protagonista, San Tomas eguneko azoka eguna da. Aurten, gainera,... [+]


Sostengua adierazi diote Marieniako lurren aldeko borrokari hogei kolektibok

Kanboko Marienia eremuan etxebizitzak eraikitzeko proiektua badu Bouygues Immobilier agentziak. "Elkarlanaren bidez" zein "indar harremana" mantenduta, proiektua ezeztatzeko borroka eramateko determinazioa plazaratu dute adierazpen bateratu... [+]


Kultur transmisioa feminismotik zikloa izanen dute asteburuan Beran

Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).


Zunda bat Eguzkitik inoizko gertuen igaro da, arrakastaz

NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]


Langile bat hil da Zornotzan, Forest Trafic SL enpresan

Boroa industrialdean hil zen 41 urteko I.P.C langilea, abenduaren 30ean biltegiko inbentarioa egiten ari zenean. ELA eta LAB sindikatuek, eta Jaurlaritzako Segurtasun Sailak eman dute istripuaren berri.


Eguneraketa berriak daude