GALEUSCA: IZAN ALA EZ IZAN
- Galeuscak jite eta izaera politiko soila zuen hasieran. Frankismoaren garaian ekimen debekatua izan zen. Diktaduraren osteko aroan, literaturaren ordezkariek -editoreen Galeusca ere badago- hartu zuten Galeuscaren lekukoa. Alabaina, 1984ra arte ez zen idazleen lehen Galeusca burutu. Aurtengoa, Mallorcakoa, XIX. Galeusca izan da. Aurten, halaber, katalanek AELCren (Associació d'Escriptors de Llengua Catalana) XXV. urteurrena ospatu dute. Herrialde Katalanetako literatur ordezkariak sendo ari dira; euskaldunak, berriz, literaturaren bidea sendotu beharrean; eta Galiziako ordezkariak bidea zabaldu nahian.
Mailar Aleixandre idazle galiziarrak, berak galizierara itzulitako Harry Potter-en lehen liburua aldatu diotela adierazi zuen galderen txandan, eta globalizazioak kolonianismo kultural berri bat ekarri duela salatu zuen sutsuki.
«Galeusca, itzulpengunea» gaia eztabaidatu zen segidan. Markos Zapiain kritikaria filosofiaren ikuspuntutik mintzatu zen. Zein da itzulpengintzaren muina?: «Euskaraz, itzulpengintzaren muina joan-etorria da. Itzultzeko joan egin behar da, euskaraz iraun nahi badadugu joan etorriko bidaia egin behar dugu. Joan, ikasi eta itzuli». Alta, Zapiainek hizkuntza bakoitzak -Heidegger, Nietzsche, Sapi edo Txillardegik esan bezala- bidean aurkituko dugun ikusmolde ezberdin bat eskainiko digula, adierazi zuen.
Xavier R. Baixeras galiziarrak, katalanetik galizierara itzulitako lanen berri eman zuen: «Itzultzen dena urria izanda ere, Galizian eskaerarik ez dago» azpimarratu zuen. Galiziako egoera gainontzeko herrialdeetakoa baino larriago dela agertu zuen, administrazioa gogorki kritikatuz.
«Mugak hausten, oraingoa eta etorkizuna» lemapeko ekarpenak entzun genituen segidan Xulio Ricardo Trigo galiziar-katalanaren ahotik: «Baliteke gure burua engainatzen aritzea. Ez dugu gure burua aski ezagutzen, eta hortik hasi beharko genuke lehenik. Zergatik ez egin, Galeusca izeneko web gune bat?». Miguel Anxo Fernán Vellok Xulio Trigoren iritzia onartu zuen: «Ezin diegu erru osoa administrazioei bota, idazleok ez dugula estrategia komunik aitortu behar dugu», azpimarratu zuen.
Azkenik, Andolin Eguzkitzak Xabier Mendiguren editorearen txostena irakurri zuen. Gure herrialdean bizi dugun salbuespen egoera mozorrotua eta etnozidio plana aipatu zuen lehenik. Segidan, ordea, apaltasun eta errealismoko «dutxa hotza» hartzea komeni dela azaldu zuen, baita galdera ugari planteatu ere.
Jaume Pérez Montaner AELCko presidenteak, Tere Irastortza EIEko lehendakariak eta Yolanda Castaño Galiziako Idazleen Elkarteko idazkari nagusiak jardunaldiaren ondorioak bildu zituzten idazki komun batean. Ondorio praktiko bakarra, sare informatikoan harreman gune berria eratzeko konpromisioa izan da. Horretarako, elkarte bakoitzaren aldetik arduradun bana izendatua izan delarik.
Finean eta funtsean, aurtengo Galeusca, iraganaren eta etorkizunaren arteko ekitaldi «zubi» izanaren inpresioa hartu dugu. Etorkizuneko Galeusca berria eta ezberdina izango da edo ez da Galeusca askoz gehiagorik izango. Etorkizuna ekintza finkatuen garaia izango da edo Galeusca idazleen arteko harremanak lantzeko topagune soila baino ez da izango. Nahikoa ote?
Ez gara aldaketa garaian bizi bakarrik, garai aldaketan baizik. Mugarik muga, Galeusca osatzen duten hiru errealitateek horretaz jabetzeko ahalmena izanez gero Galeusca biziko da etorkizunean
Eta, nahikoa leku izango banu, hementxe idatziko nituzke banan-banan ezagutu ditudan pertsona horien guztien izenak; bai, hementxe seinalatuko nituzke, pentsamendu bakarraren industriari, hizkuntza estekatuari, literatura domestikatuaren feria sentimentalari edo histamina mediatikoak ezarri «egitate diferentzialaren» tolerantziazko baremoari jaramon egin gabe, sorkuntzaren harian bizi diren lagun horien guztien izenak. Galeusca nazioan, ez gabiltza arrakastaren atzetik, zeren porrotik gabeko nazioa baita berez, edota, berdin dena, amets baten zaintza.
Alabaina, ametsa ez da paradisua. Apika, ez du zertan izan, baina, edonola ere, gure zoritxarrerako, izan ez da. Are gutxiago, berriz, Galeusca, zein somnanbuluen esku itsuekin eta bizirik irauteko senaren begi irekiarekin amestu behar baita. Hogei urte hauetan, gatazkan dabiltzan gure nazioen bide gurutzatuak ikuspegiz aldatuz joan dira; bereiziz eta garaiera ezberdinetan berriro elkarrekin gurutzatuz, zola ezberdinekin eta patu ebentual bereiziekin. Arindu egin da hitzen pisua, eta hutsarte ideologikoak salgai suntsikorrekin eta etengabe berritzekoekin bete dira. Literaturak elikagaien departamentua hartzen zuen lehen; orain, aldiz, oparitako gauzakien saila betetzen du. Gure hiru tradizio ezberdinek ez dute beste erremediorik: landa-turismora igaro behar dute, edota, bestela, hiriko geriatrikoetan eskatu behar dute plaza, sinesten dutelarik, egungo modernitateak, beste abantaila ugariz hornitzeaz gainera, utziko diela zahartzaro luze bezain gozoa bizi izaten, eta, beharbada, zergatik ez?, asmakizunak hainbeste izanik, in vitro ernalketak emango diela irauteko itxaropena, nahiz eta betiere muga batzuen barruan izan.
Beste urte askotan ospatuko ote dugu Galeusca? Ederra izango litzateke ez ospatzeko modua iritsi dugulako agerpen horren beharrik ez izatea, hots, urteko egun guztiak betetzea. Agian gure esku dago, baita gaur egun ere, hala gertatzen ohi baita beste amets askorekin
Botere sindikalaren inguruko bigarren azterlana argitaratu du Ipar Hegoa fundazioak. 2016an argitaratu zuen lehena eta, beraz, orain 2016 eta 2023 arteko eboluzioa ikus daiteke. Ondorio nagusien berri emateko prentsa agerraldia egin dute ostiral honetan LABeko koordinatzaile... [+]
Burlatan, Nafarroan, bi familia euren etxeetatik kaleratuak izateko arriskuan daude. Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, familia bat putre-funts batek bota nahi du, alokairu kontratua berritzea ukatu diolako; beste familia, berriz, etxejabeak bota... [+]
WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.
Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]
Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.
.jpg)
Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]
Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.
Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.
Askok espero zuen moduan, Nazioarteko Pilota Federazioak Euskadikoa onartu ostean eskubide osoko kide gisa, Espainiako kirol-erakunde, alderdi politiko edota hedabideek erabakiaren aurkako oldarraldia hasi dute, nork beretik presioa eginez. Ostegunean, Espainiako Pilota... [+]
Baionako eta Donostiako epaitegiak margotu ostean, ostegun gauean Eibarko epaitegian pintaketa egin dute zenbait ekintzailek. "Oldarraldia gelditu" idatzi dute eta pintura berdea jaurti diote eraikinari. Abenduan, CCOO sindikatuaren egoitza ugari margotu dituzte, baita... [+]
FERMIN MUGURUZA 40. URTEURRENA
Noiz: abenduaren 21ean.
Non: Bilbo Arenan.
-------------------------------------------
Urtero janzten da festa giroz Bilbo abenduaren 21ean. Sagardoa eta taloa protagonista, San Tomas eguneko azoka eguna da. Aurten, gainera,... [+]
Kanboko Marienia eremuan etxebizitzak eraikitzeko proiektua badu Bouygues Immobilier agentziak. "Elkarlanaren bidez" zein "indar harremana" mantenduta, proiektua ezeztatzeko borroka eramateko determinazioa plazaratu dute adierazpen bateratu... [+]
Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).
NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]
Boroa industrialdean hil zen 41 urteko I.P.C langilea, abenduaren 30ean biltegiko inbentarioa egiten ari zenean. ELA eta LAB sindikatuek, eta Jaurlaritzako Segurtasun Sailak eman dute istripuaren berri.