Gaurko gizartearen begietan, erretiroaren marra pasatzen dutenek utzi egiten diote ekonomikoki bere alea jartzeari, eta gastuak baino ez dituzte ekartzen: Espainiako Estatuan, 2000. urtean farmaziako gastuen %76 «xaharrek» eragin zuten, 6.010.121 euroko zuloa alegia, eta osasun gastuetan %46 kontsumitu zuten 65 urtez gorakoek. Halaxe diote Espainiako Geriatria eta Gerontologia Erakundearen datuek. Gastuak zentimoka ondo kontatuta daude beraz, estatistika txostenetan; baina oraindik zenbaki bihurtuta ikusteko dagoena da, zenbatekoa den erretiratuek gizarteari gehitzen dioten ondasuna. Izan ere, jubilatuak dira diruz ordaintzen ez diren lanak egiten dituztenak; jubilatuak dira zerbitzuen sektorean gero eta lanpostu gehiago sorrarazten dituztenak, eta jubilatuak dira gaurko enpresei jakituriaren kapitala eskaini diezaieketenak, adinak eman dien esperientzia profesionala belaunaldi berriari transmititzen asmatzen bada.

ikusi nahi ez den lana. Gizarteko «zaharren» taldean dauden guztiei aurpegi bera jartzen diegu: zimurra eta bere burua zaintzeko laguntza behar duena. Baina aurpegi estereotipatu hori ez dator bat errealitatearen ispilu aurrean: adinekoen %15 bakarrik da bizitzeko besteren zaintza behar duena. Horrek esan nahi du, gainerako %85 burujabea dela, eta are gehiago, besteak zaintzeko lana hartzen duela. Gaur egun seme-alaba gehienek 30 urterekin egiten dute etxetik alde, eta orduan bilobak datoz. Gaurko langileei mantenua eman eta biharko langileak zaintzeak Barne Produktu Gordinari zenbateko ondasuna dakarkion ez dakigu zenbakitan, baina handia dela bai behintzat. Lan horri ez datorkio soldatarik Estatutik, baina geure mentalitatean ere ez da sartzen haur-zaintzaile bati ordainduko geniokeen soldata amonari ematea, edota igandeetan gurasoenean egindako bazkaria ordaintzea.


Zaharren dohaina esperientzia dela beti esaten da. Baina «politikoki zuzena» den ideia horri praktikan ez zaio lekurik ematen. Behin 65 urte betez gero, bere lanaz hainbeste dakien horri doala etxera esaten zaio, doala eta bere esperientziako batailatxoak bilobei kontatzeko (telebista izorratzen den egunean), denbora-pasa. Zaharren jakituria profesionala gaur lanean ari den belaunaldiari transmititzeko zubiak eraikitzea da gizarte honen erronka. Ildo horretatik hasi dira sortzen, jada, enpresetarako aholkularitza erakundeak. Secor erakundea da adibideetako bat. Bertako enpresari erretiratuek orientazio eta aholkularitza zerbitzua eskaintzen diete, dohainik, diru arazoengatik asistentzia zerbitzuak kontratatu ezin dituzten enpresa txikiei.
Edadetuek gizarteari eman diezaioketen guztia ez da aprobetxatzen jakin orain arte, gizartean parte hartzeko aukerak ere ematen ez zaizkielako. Une honetan, edadetuek gizartean eskuartzeko indartzen ari den modua, erakundeetan biltzearena da. Nagusilan erakundean, esaterako, lan boluntarioa egiten dute, euren zerbitzua eskainiz zaintza pertsonala baina espezializatu gabea behar dutenei eta ordaindu ezin dutenei, baita haien familiei ere.


Atzora arte familia eredu tradizionalak erantzuten zien etxeko zaharraren beharrei. Familia zen edadetuari mantenua, laguntza eta maitasuna ziurtatzen zizkion egitura. Atzoko familia eredua gaur ia desagertu egin da: EUSTATen datuen arabera, 1998an Euskal Autonomia Erkidegoan gehiago ziren pertsona bakarreko familiak (105.155), familia konposatuak baino (19.628). Eta hiru familiatatik bat seme-alabarik gabea zen. Familia eredu berriak sortzeaz gain, gaur egun emakumeak etxetik kanpora ere lan egiten du (lehen berari utzi zaio etxeko zaharrak zaintzearen ardura). Bestetik, bizi urteak luzatzearekin batera, luzatu egin dira laguntza beharreko urteak ere. Aldaketa hauek guztiek ekarri dute lehen familia tradizionalak zaharrekiko betetzen zituen ardurei gaur gizarteak erantzun behar izatea