Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
asteartea 2025eko urtarrilaren 21ean
«DATOZEN UDAL HAUTESKUNDEAK ERLOJU-BONBA BAT DIRA»
Abenduan hauteskunde sindikalak izango dira Iparraldean. LAB lehenengoz aurkeztuko da horietan. Zer espero duzue?
Eta ondoren, hauteskunde sindikalak Hegoaldean. Ordezkaritza sindikalari eustea al da helburua?
Maiatzaren 13ko hauteskundeetan EHk kolpe handia hartu zuen. Politikoa eta sindikala bi mundu oso desberdinak dira, baina ematen al dizue beldurrik batean gertatutakoa bestean ere islatzeak?
ELA izango da zuen lehiakide handiena seguruenik. ELAk negoziazio kolektiboa eta borroka armatua ikusten ditu oztopo nagusi zuen harreman kaskarrean.
Ezker abertzaletik ELAri egin izan zaio LAB irentsi nahi izatearen akusazioa. Halakorik ikusten duzu?
Beraz, halako giroan, hauteskunde sindikalen garairik gogorrena pasatu arte, harremanak bere horretan izango direla pentsa liteke.
LABek nola ikusten du ELAk burujabetzaren inguruan egin zuen proposamen hura?
Bere garaian proposamen interesgarria zela aipatu zenuten.
Ibarretxeren proposamenak ba al du ezer onuragarririk?
Beraz, ez dago ezer onuragarririk.
Euskal Herri osoaren aitortza eta lurralde horrentzat autodeterminazio eskubidea. Printzipio horietan adostasunera heltzea ez litzateke oso gaitza seguruenik, kontua da hori nola gauzatzen den, hor datoz arazoak.
Batasunarekin zer gertatzen ari den ikusita. Estatuaren hurrengo helburuetako bat izan daitekeen beldurra ba al du LABek?
Alderdi abertzale nagusienek adierazi dute jada hauteskundeetara joango direla.
Guretzat erronka handia bezain polita da, bost sektoretako zerrendak osatuak ditugu, Iparraldean inurri lana egiten ari gara, eta sektore abertzaleetan LABi bozka ematea Iparraldeko dinamika sozialerako ona dela zabaldu nahi dugu datozen asteotan.
Eta ondoren, hauteskunde sindikalak Hegoaldean. Ordezkaritza sindikalari eustea al da helburua?
LAB indartzen doan sindikatua da eta hauteskunde hauetan gure proiektuak batez ere gazteei, etorkinei eta emakumeei zabaldu nahi dizkiegu. Gazte independentistek badute tresna bat sindikatu honetan beraien eskubideak defendatzeko, eta eraikuntza nazional eta sozialean beren ahalegina bideratzeko gune bat. Oraingoan ere gure proiektua indarturik aterako delakoan gaude.
Maiatzaren 13ko hauteskundeetan EHk kolpe handia hartu zuen. Politikoa eta sindikala bi mundu oso desberdinak dira, baina ematen al dizue beldurrik batean gertatutakoa bestean ere islatzeak?
Langileen mugimenduan legitimazioa eguneroko lanarekin lortzen da. Abagune desberdinek ere eragina dute, baina gure historian zehar ikusi dugu ezker abertzalea egoera desberdinetan egon arren, sindikatuak aurrera egin izan duela. Afiliazio datuak eta enpresa handiei begira ditugun datuen arabera, baikor gara.
ELA izango da zuen lehiakide handiena seguruenik. ELAk negoziazio kolektiboa eta borroka armatua ikusten ditu oztopo nagusi zuen harreman kaskarrean.
Azken finean, elkar lanean aritu beharrean, lehiakide bezala ikusten gaitu eta horregatik gugandik bereizteko egiten duen ahalegina. Gu isolatuz, gu desgastatzea nahi izan du, LABentzat bere maiatzaren 13a bilatu du. Niretzat pertsonalki eta LABentzat ere bai, azken bi urteak oso etsigarriak izan dira ELArekiko, batasun sindikalarekin aurrera jarraitzeko traba gisa jartzen dituen arrazoiak aitzakia direlako. Duela lau, bost, zazpi urte, osagai horiek hor zeuden eta elkarlanean aritzen ginen. Berriz batasun sindikalari heldu ezik, sindikalgintza abertzaleak harmailetatik jarraituko du prozesua.
Ezker abertzaletik ELAri egin izan zaio LAB irentsi nahi izatearen akusazioa. Halakorik ikusten duzu?
Azken garaian hori izan daiteke bere helburuetako bat bai, eta ESK ere antzerako egoera batean harrapatu nahi izan du. Apustu horrek porrot egin du. Gu gaizki pasatzen ari gara garai honetan, baina bi sindikatuok, hegemonia kontuak alde batera utzi eta mahaian eseri beharra dugula argi dugu.
Beraz, halako giroan, hauteskunde sindikalen garairik gogorrena pasatu arte, harremanak bere horretan izango direla pentsa liteke.
Hauteskunde sindikalak ezin dira izan elkarrekin diagnostiko bat egiteko oztopo. Sindikatu bakoitzaren tokia onartuz, burujabetzaren aldeko dinamikan ikuspegi estrategikoa izango duen akordioa lortu behar dugu, eta zenbat eta lehenago hobeto.
LABek nola ikusten du ELAk burujabetzaren inguruan egin zuen proposamen hura?
Guk horretaz hitz egin nahi dugu ELArekin, duela bospasei hilabete esan ziguten barne eztabaidan zirela gaiarekin eta harrezkero zain gaude. ELAk aspaldi du LABek batasun sindikalari berrekiteko egin duen lau hankatako plan bat: diagnostiko politikoa, burujabetzaren aldeko prozesu baten oinarriak, lan harremanetarako euskal esparrua eta konfrontazio demokratikoan sindikatuok izan behar dugun zeregina.
Bere garaian proposamen interesgarria zela aipatu zenuten.
Zer eztabaidaturik bazegoela, baina interesgarria zela esan genuen, ELAk burujabetzari buruzko azterketa praktiko eta analitikoa lehenbiziz egiten zuelako. Aztertu beharra dago nola egiten den beste egoera bateranzko iragaite politikoa, fase horretan zer zeregin jokatu behar duten egungo instituzioek, zer instituzio berriek, zer Udalbiltzak, zer motako ariketa subiranistak egin behar ditugun estatuek jarritako harresiak gainditzeko... Badago zer aztertu, eta batik bat arlo sozio-laboralean, hor dugu sindikalgintza abertzaleak prozesu subiranistari egin beharreko ekarpen handiena.
Ibarretxeren proposamenak ba al du ezer onuragarririk?
Ibarretxeren proposamena une politiko berezi batean erori da, eta Espainiako indar mediatikoek eman dioten erantzunarekin badirudi abertzale guztiek begi itxiekin onartu beharko genukeela. Geografia eta historiari dagokionez hausnarketa egokia egiten du, baina proposamen politikoa hiru herrialdetarako da. Ez du Euskal Herri osorako proposamenik egiten eta gainera eskaintzen duena estatutu berri bat da. Duela 25 urte egin zen akats berdina errepikatzen ari da. 25 urte ondoren Gernikako Estatutuaren etxea guztiz deseginda dago eta Ibarretxek horren gainean beste bi solairu egin nahi ditu. Eta guk uste dugu, une honetan, euskaldunok lur politikoa lortu behar dugula, ondoren lur horren gainean eraikitzen hasteko. Lur politiko hori lortuta -Euskal Herriaren aitortza eta autodeterminazio eskubidea-, agian gero erritmo desberdinak izango dira, baina ezin da Euskal Herri osorako oinarririk ez duen proiektu bat onartu.
Beraz, ez dago ezer onuragarririk.
Guk argi dugu EAJ eta beste sektore batzuekiko konbergentzia batera jo behar dugula, baina konbergentzia hori Maltzaga politiko baten inguruan egin behar da, eta ez proiektu politiko baten inguruan. Konbergentziarako oinarriak herriaren aitortza eta autodeterminazio eskubidea dira. Niri harrigarria egin zait proiektu honekin EAJk EA nola irentsi duen ikustea. Hau proiektu politiko bat inposatu nahi izatea da. Lortu beharrekoa jokaleku politiko bat da, gero bakoitzak nahi duen prozesu politikoa abiarazteko; orduan bai, independentista gisa, guk gurea eskainiko dugu eta eskaini dezala EAJk estatutu berri baten proposamen hau. LABek bere ekarpen zehatza egingo dio Ibarretxeren proposamenari.
Euskal Herri osoaren aitortza eta lurralde horrentzat autodeterminazio eskubidea. Printzipio horietan adostasunera heltzea ez litzateke oso gaitza seguruenik, kontua da hori nola gauzatzen den, hor datoz arazoak.
Ni ziur nago, gaur egun erakundeetan dugun indar harremanarekin eta gizartean dugun indarrarekin, gai garela gatazka nazioarteko komunitatearen aurrean eta bi estatuen aurrean jartzeko, eta prozesu horretatik Euskal Herriaren ezagutza lortuko genukeela. Ezagutza horretatik posible izango genuke prozesu politiko bat abian jartzea. Gero, jakina, badakigu abertzaleen indar harremanak desberdinak direla lurralde desberdinetan, baina, eta hau ere beti aitortu dugu, guk ez dugu beldurrik mugarik gabeko demokrazia batean aritzeko. Konfrontazio demokratikoan, Gasteizko instituzioek zeregin garrantzitsua dute, baina beti Euskal Herriko ikuspegi orokorraren barruan.
Batasunarekin zer gertatzen ari den ikusita. Estatuaren hurrengo helburuetako bat izan daitekeen beldurra ba al du LABek?
Garzonen autoetan edozer gauza sartzen da eta autodeterminazioa edo independentzia helburu duen edozein izan daiteke Garzonen helburu. Dena den, lanik ez zaigu falta eta gu ez gara halako espekulaziotan sartuko. Marko politiko hau gero eta ahulago egon, Estatuak ere gero eta gogorrago emango du. Hori betikoa da. Horrez gain, zenbait sektore, EAJ, EA eta Ezker Batua (EB) barne, ilegalizazioaren aurka agertu dira teorian, baina praktikan, legea bete behar den horrekin, de facto ilegalizazioarekin kolaboratzen ari dira. Jaurlaritzak sekulako ahaleginak egiten ditu urratuak dauden eskubide batzuen defentsan, mehatxatuak dauden zinegotzienak esate baterako, baina gero urratuak dauden beste eskubide batzuen alde -ezker abertzalekoak direnean- eskubide urraketa horiei babesa ematen die. Hor ez dago koherentziarik. Hurrengo hilabeteetan Batasunaren ilegalizazioaren aurrean egingo dutena nahiko froga izango da Ibarretxeren proposamenean noraino sinetsi daitekeen ikusteko. Edo haiek pentsatzen dute, akaso, egoera antidemokratiko batean ezker abertzalerik gabeko hauteskundeetara joan daitekeela? Pentsatzen ote dute egoera horretan beste eszenatoki politiko baterako prozesurik egon daitekeela? Hala pentsatzen badute, oso erratuta daude.
Alderdi abertzale nagusienek adierazi dute jada hauteskundeetara joango direla.
Mingarria da EAJk eta EAk egiten dutena, beste aldera begiratzen dute eta badirudi onartu egiten dituztela ezker abertzalerik gabeko hauteskundeak. Harrigarria da ikustea nola sartzen ari diren kanpainan normaltasun osoz. Ezker abertzaleak ezin du aldaketa prozesua berak bakarrik egin, baina argi gelditu behar da ezker abertzalerik gabe ere ezin dela egin. Estatuak ezker abertzalea eszena politikotik kanpo utzi nahi badu eta EAJ, EA eta EBk hori onartzen badute, pentsatzen al dute akaso era horretan egoera normalizatu batean sar gaitezkeela? Hurrengo hauteskundeetan aukera handia dugu Estatuarekin pultso bat egiteko eta Euskal Herriaren hautagaitzak eta proposamenak mahai gainean jarriko bagenitu, ziur nago gauza asko lortzeko egoera berri bat abiaraziko genukeela. Eta ziur nago, borroka armatuaren inguruan ere beste era bateko eztabaidan sartu ahal izango ginatekeela. Ikusi zenbat gauza gertatu diren irailean zehar. Hemendik eta maiatzera arte denbora asko dago eta gauza asko egin liteke, baina udal eta foru hauteskundeak hor daude, tik tak tik tak, erloju-bonba bezalakoa dira, eta ezin dugu zer gertatuko den zain geratu
«Neoliberalismoak amildegira darama mundua»
Beste mundu bat posible dela esan berri duzue munduko 32 sindikatuk Donostian. Zer egin dezake Europa aberatseko herritarrak mundu hobe hori egiten hasteko?
Munduko populazioaren %20 gainerako %80k egindakoaren gainean bizi da. Horrek ez du zentzurik, eredu neoliberal hori agortua dago. Globalizazioaren aurkako dinamika sendotzeaz gain, eraiki beharreko alternatiba integralean sakondu dugu. Neoliberalismoak amildegira darama mundua, itzulera gabeko egoera batera, mundu mailako diktadura ekonomiko-soziala sortzen du eta horri aurre egin behar zaio.
Eta herrialde garatuetako biztanleok zein erantzukizun dugu egoera horretan?
Indibidualki eta kolektiboki erantzukizun handia dugu. Europan dagoen bizi kalitatea Afrika, Asia eta beste toki batzuetan egiten den zapalkuntzan oinarritua dago. Ezin gara mugatu herrialde txiroetako herritarrek euren egoera nola aldatzen duten ikustera. Bermoldaketa ideologiko handia egin behar dugu eta jakin, benetako matxinada etiko, sozial eta morala herri aberatsetatik ere bideratu behar dela. Bestela, gurea hipokrisia besterik ez da.
Neoliberalismoa agortuta dagoela esan duzu lehen, baina kapitalismoak garaian garaiko egoerara egokitzeko gaitasun handia erakutsi du beti.
Neoliberalismoak egungo sistema mantentzeko gero eta sistema militar eta politiko handiagoak antolatu behar ditu mundu osoan, gero eta zapalkuntza handiagoa eta hortik porrota datorkio. Sistema berez ez da gai demokratikoki harreman ekonomiko eta sozialak mantentzeko.
Munduko populazioaren %20 gainerako %80k egindakoaren gainean bizi da. Horrek ez du zentzurik, eredu neoliberal hori agortua dago. Globalizazioaren aurkako dinamika sendotzeaz gain, eraiki beharreko alternatiba integralean sakondu dugu. Neoliberalismoak amildegira darama mundua, itzulera gabeko egoera batera, mundu mailako diktadura ekonomiko-soziala sortzen du eta horri aurre egin behar zaio.
Eta herrialde garatuetako biztanleok zein erantzukizun dugu egoera horretan?
Indibidualki eta kolektiboki erantzukizun handia dugu. Europan dagoen bizi kalitatea Afrika, Asia eta beste toki batzuetan egiten den zapalkuntzan oinarritua dago. Ezin gara mugatu herrialde txiroetako herritarrek euren egoera nola aldatzen duten ikustera. Bermoldaketa ideologiko handia egin behar dugu eta jakin, benetako matxinada etiko, sozial eta morala herri aberatsetatik ere bideratu behar dela. Bestela, gurea hipokrisia besterik ez da.
Neoliberalismoa agortuta dagoela esan duzu lehen, baina kapitalismoak garaian garaiko egoerara egokitzeko gaitasun handia erakutsi du beti.
Neoliberalismoak egungo sistema mantentzeko gero eta sistema militar eta politiko handiagoak antolatu behar ditu mundu osoan, gero eta zapalkuntza handiagoa eta hortik porrota datorkio. Sistema berez ez da gai demokratikoki harreman ekonomiko eta sozialak mantentzeko.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Mikel Garcia Idiakez
#2
#3
Estitxu Eizagirre
#4
Lander Arbelaitz Mitxelena
#5
Gorka Peñagarikano Goikoetxea
Azkenak
2025-01-21
Gorka Peñagarikano Goikoetxea
Baztango aroztegiko zazpi auzipetuek dei egin dute otsailaren 1eko manifestaziora joateko
“Talde kriminal antolatu bat izatea eta derrigortze eta bortxa delitu larriak egin izana” egozten diete Espainiako fiskaltzak eta obraren enpresa arduradunak. Zehazki, 20 urteko kartzela zigorra eta 56.000 euro eskatu dituzte zazpi herritar horientzat.
.JPG)
2025-01-21
Julene Flamarique
2024. urtean biolentziak “areagotu” direla ondorioztatu du Talaia Feministak
Lau ardatz nagusiren inguruan egin dute 2024ko azterketa: indarkeria matxista; lurraldea; gerra eta gatazka armatuak; eta eskuin muturra. Euskal Herrian “erresistentziak metatzea” funtsezkoa dela ondorioztatu du Talaia Feministak, eta analisiaren sozializazioaren... [+]
2025-01-21
ELA sindikatua
ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxaldek gutxieneko soldata propio baten aldeko bidea ireki dute
2025-01-21
Imanol Kañamares Muguerza
50 urte Potasaseko grebatik
Gaur, urtarrilak 21, gure oraintsuko historiaren efemeride interesgarri bat gogora ekartzeko eta hari buruz hausnartzeko eguna dugu. 50 urte bete dira Potasas de Navarra enpresako 47 langilek itxialdia amaitu zutenetik. Hamabost egun iraun zuen itxialdi horrek eta greba orokorra... [+]
Industria militarraren konbertsioa, behar etikoa
Duela aste pare bat Norvegiako zenbait datu plazaratu ziren. Ipar Europako herrialde hartan auto elektrikoak nagusitu dira, eta Tesla marka dute salduena; energia birziklagarriaz sortutakoa omen da han kontsumitzen denaren %90. Aldiz, Norvegiako enpresa publikoek ez dute inolako... [+]
2025-01-21
Euskalerria irratia
Oibarko ikastetxe publikoak D eredua izango du
Hezkuntza Departamentuak Oibarko ikastetxe publikoan D eredua ezarriko dutela iragarri du. Hilabeteetako protesten ondoren, euskarazko lerroa ezartzea lortu dute.
2025-01-21
Mikel Aramendi
ANALISIA
Joe Biden eta Marcus Garvey: barkamenak barkatzailea itsusten duenean
Bere agintaldiaren azken egunetan Joe Biden AEBetako presidenteak egikaritu duen barkamen-zaparrada historikoak zeresanik eman behar luke, halakoen onuradun ezagunenetako batzuen kasuan behintzat ezinbestez egin beharko litzatekeen irakurketagatik. Edo ez al da justiziaren... [+]
2025-01-21
Oinharri eskola
Oinharri eskola - Formakuntza politikorako gure metodoa
MULTIMEDIA - erreportajea
2025-01-21
Hala Bedi
Ekaitz Samaniego (All In Da Haus): “Hemen irabazle bakarrak preso politikoak dira”
Joan dira All In Da Hauseko hiru final aurrekoak. Oñati, Gernika eta Hendaiako Gaztetxeetaraino iritsi da freestyle txapelketaren bederatzigarren edizioa. Orain arte egindako bide honen balorazio positiboa egiten dute antolatzaileek, "Euskal Herriko txoko hauetan,... [+]
Moriartitarrek ere badute Urrezko Danborra
Aitor Arregik, Jon Garañok, Jose Mari Goenagak, Asier Achak eta Xabier Berzosak osatzen dute ekoiztetxe donostiarra, eta euren lana aitortu nahi izan du Donostiako Udalak.
2025-01-21
Mikel Garcia Idiakez
Umeek debekatuta dute Debako liburutegian egotea, denboraren zati handienean
6 urtetik beherakoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute liburutegian egon Deban, eta 2 urtetik beherakoek zuzenean debekaturik dute. Bestelako neurri baztertzaileak ere jasaten dituzte. Ageriko diskriminazioak haurrak literaturatik aldendu baino ez ditu egiten, eta borroka luzea... [+]
Depresioarekin lotutako hainbat gene identifikatu dira lehenengoz, mundu osoko populazioetan
Dibertsitate genetikoaren ikuspegitik inoizko metaanalisi zabalena egin dute, depresioaren arriskuarekin lotutako geneak identifikatzeko. Horri esker, aurrez ezagutzen ez zituzten 700 aldaera eta 300 gene inguru aurkitu dituzte.
2025-01-20
Gorka Peñagarikano Goikoetxea
Larrialdi egoera Mexikorekin mugan: migratzaileen aurkako ehiza abiatu du Trumpek
"Ameriketako Estatu Batuen gainbehera aldia amaitu da", esanez abiatu du kargu hartze ekitaldiko diskurtsoa Donald Trumpek. Besteak beste, trans eta pertsona ez-bitarren eskubideak deuseztatuko dituela promestu du, baita energia berriztagarrien aldeko politikekin... [+]
2025-01-20
ARGIA
Otegi buru, “belaunaldi berri batek” hartuko du EH Bilduren gidaritza
EH Bilduk astelehen honetan abian ipini du mahai politikoa berritzeko barne prozesua. Zuzendaritzak zerrenda proposatu du. Arnaldo Otegik buruzagi izaten segituko du.
Eguneraketa berriak daude