GLOBALIZAZIOA ETA LANDA GARAPENA AURREZ AURRE


2021eko uztailaren 27an
Arabako Errioxak, Biasterik zehazki, hartuko du Nazioarteko Landa Foroaren II. Mundu Kongresu garrantzizkoa. Bertan globalizazioak landako espazioan eta biztanleengan nola eragiten duen aztertuko dute. Kongresistak Villa Lucía izeneko ardoaren zentro tematikoan bilduko dira urriaren 24, 25 eta 26an, eta ekonomia, laborantza eta ekologia arloetako mundu guztiko adituek hartuko dute parte, globalizazioak landan duen eraginaren analisian. World Rural Forum (WRF) erakundea da II. Mundu Kongresu honen bultzatzailea. Lehenbizikoa Gasteizen izan zen duela lau urte, eta, orduko hartan, Gasteizko deklarazioa deritzona onartu zuten, hots, "landako espazioaren garapenarekin bateratzeko moduko globalizazioaren aldarria".


HELBURUAK. II. Mundu Kongresuak hiru eguneko iraupena izango du, eta, betiere garapen globalari begira, globalizazioak munduko ekonomian eta landaren garapenean dituen ondorioez gogoeta sakona egiteko bilkura da. Antolatzaileek diotenez, ikuspegi ezberdinen gaineko hausnarketa benetakoa ahalbideratzea dute xede: globalizazioa elementu positiboa garapenean; globalizazio eredu honen alternatibak; pertsona, globalizazioaren etorkizuna... Bestalde, jardun eremu gero eta globalizatuagoaren ikuspegitik, landa garatzeko hainbat tipotako politikak ere estudiatu eta aztertuko dituzte.
Hiru eratako pertsonak eta instituzioak bildu nahi dituzte antolatzaileek, instituzio publiko eta pribatuetatik. Batetik, laborantzako, landaren garapeneko, ekonomia agrarioko, ingurumeneko, merkataritzako eta garapeneko laguntzako departamentu instituzionaletako ordezkariak ekarri nahi dituzte; bestetik, unibertsitateetako kideak eta nekazaritzako elikagaien azterketan edo bestelakoetan diharduten institutu publiko eta pribatuetako ordezkariak (guztiak, jakina, landarekin eta laborantzako ingurumenarekin ikuskizun dutenak). Azkenik, nazioarteko harreman ekonomikoen analisian eta haiek landako biztanlerian, naturan eta ingurumenean dituzten ondorioen azterketan aritzen diren gobernuz kanpoko erakundeak nahi dituzte berekin Biasteriko kongresuan.

PONENTZIAK.

II. Kongresu honetan, oinarrizko sei ponentzia azalduko dituzte, eta sorta horrexen gainean izango dira eztabaidak eta bukaerako ondorioak. Lehenbiziko egunean, hainbat adituk honako gai honi buruzko iritzia emango du: "Nolako eragina dute gaurko ekonomia mundialean globalizazioak eta sistema hori sostengatzen duen eredu kapitalista neoliberalak? Eta, zein dira sistema horren eredu alternatiboak?". Bigarren egunean, garapen globalaren ikuspegitik aztertuko dute landaren garapena.
Pedro Luis Uriartek azalduko du lehen ponentzia, zeinek "Globalizazioa, garapen ekonomikoa generatzen duen prozesua" baitu izenburu. Ponentzia horren bidez, gaurko ekonomia mundialaren sistemaren ikuspegi bat emango du hizlariak. Sistema ekonomiko neoliberalean, prozesu positibotzat definitzen da globalizatzeko joera, eta, aldi berean, hazteko eta garatzeko sistema bakartzat jotzen da. Pedro Luis Uriartek oraingo sistema ekonomikoa defendatuko du, hazteko, garatzeko eta aberastasuna sortzeko sistema gisa.
Francois Houtart jaunak azalduko du "Globalizazio neoliberalaren ereduaren alternatibak" izeneko bigarren ponentzia, eta munduko ekonomiaren globalizazioak sortu dituen hainbat eratako arazoak izango ditu aztergai. Txostengile horren ustez, aldatu egin behar da gaurko sistema ekonomiko mundiala, eredu horren kariaz gertatzen baitira bereziki krisi ekonomiko, sozial eta politikoak. John Gray jaunak aurkeztuko du hirugarrena, "Globalizazioak pertsona xede" izenburupekoa. Hizlari horrek, alderdi teoriko, sozial eta filosofikoetan funtsaturik, munduko ekonomia garatzeko prozesu ororen ardatza pertsonak izan behar duela defendatuko du; bestela esan, pertsonen zerbitzuko ekonomia eratu behar dela aldarrikatuko du.
Jose Manuel Silva jaunak Europako Batasunak landa garatzeko zehaztu duen politika defendatuko du laugarren ponentzia honetan: "Europako Batasunaren landa garatzeko politika berria, globalizazioaren esparruan". Vandana Shiva andrearena izango da bosgarrena, "Landaren garapen iraunkorra" izenekoa, eta, betiere esparru globalaren barruan, landak zer erronka dituen azalduko du, baita planetako eremu geografiko kulturalak zein abiapuntu ezberdinetatik abiatzen diren ere. Frank Gaskell jaunak aurkeztuko du seigarren eta azken ponentzia: "Landaren garapena mendiko eskualdeetan". Txostengile horren iritziz, mendiko eremuetan noraezekoa da garapen iraunkorraren planteamendua, zeren berez ahulak baitira alderdi sozioekonomikotik eta oso erraz uzten baitira alde batera garapen globalaren prozesuan.

ZER DA WRF ERAKUNDEA?

Irabazasmorik gabeko elkartea da World Rural Forum edo Nazioarteko Landa Foroa erakundea. Arkauten dauka egoitza, eta pertsona fisikoak nahiz juridikoak ditu bazkide. Guztiak munduko lan-sare batean bildurik daude, eta landa nazioarteko testuinguruan garatzea dute xede, jardun eremu hori ezinbesteko jotzen baitute garapen globalerako. Landako bizibideari dagokionez, erakunde horrek garapen sozioekonomiko iraunkorra sustatu nahi du eremu geografiko orotan, baina bereziki politika globalek aintzat gutxien hartzen dituenetan. Laneko estrategiari gagozkiola, WRF erakundeak honela jokatzen du nagusiki: bere iritzia eta lanak jendaurrean erakusten ahalegintzen da, eta, era berean, garapen globalarekin ikuskizun duten eskualdeko, nazioko eta nazioarteko instituzio guztietara heltzen (erakunde horietako arduradunak jakinaren gainean jartzen). Instituzioetan, bestalde, ordezkaritza aktiboa mantentzen saiatzen da.
Gaur egun, pertsona eta instituzio hauek dira WRF erakundeko zuzendaritzako batzordeko kide: Jose Maria Laskurain (lehendakaria), Jose Maria Zeberio (idazkaria), Iñaki Nubla Kooperatiba Agrarioen Federazioko ordezkaria (diruzaina), Lorrako Martin Uriarte (batzordekidea), Kepa Rekakoetxea (batzordekidea), IKTko Luis Jabier Telleria (batzordekidea), Luis Felipe Fernandez de Trokoniz (batzordekidea), Mendikoiko Xabier Arruti (batzordekidea) eta Iparlateko Jose Maria Alonso (batzordekidea). Idazkaritza teknikoan, berriz, lagun hauek ageri dira: Jesus Mari Alonso, Jose Mari Zeberio, Miren Larrea, Anuska Ezkurra, Jose Antonio Osaba, Jorg Wyder (Europa), Alexander Daniel (Asia) eta Nestor da Costa (Hego Amerika)

Partaideak
Anitz adituk hartuko dute parte munduko kongresu horretan, hala nola, Pedro Luis Uriartek (BBVAko kontseilari ordezkari ohia), Francois Houtart ekonomialari belgikarrak (Zentro Trikontinentaleko zuzendaria eta Alternatiben Munduko Foroko lehendakariordea), John Grayk (Europako Pentsamenduan katedraduna eta Tony Blair lehen ministro ingelesaren aholkularia), Jose Manuel Silva Rodriguezek (Europako Batzordeko Laborantza Saileko zuzendari nagusia), Vandana Shivak (fisikoa, idazlea eta ekologista) eta Frank Gaskellek (Euromontanako lehendakaria). Aurreko horiez gainera, kongresuan izango dira, halaber, Kongoko Tshimpanga Matala (zientzia politikoetan doktorea), Uruguaiko Nestor Da Costa soziologoa (WRF erakundearen ordezkaria Hego Amerikan eta Kariben), Filipinetako Victoria (Landa Berregiteko Nazioarteko Institutuko zuzendaria), Suitzako Jorge Wyder (Suitzako mendiko taldeko lehendakari ohia) eta abar

Globalizatzen ari dira pobrezia eta esklusio soziala
Word Rural Forum erakundearen II. Mundu Kongresuan, zein Arabako Errioxan izango baita urrian, kontuan izan beharko dituzte, ezbairik gabe, joan den otsailean ondoz ondo New Yorken eta Porto Alegren egin ziren Foro Ekonomiko Mundialeko eta Foro Sozial Mundialeko bilkuretako ondorioak, zeren bi leku horietan ongi islatu baitziren globalizazioaren bi aldeak. Hain zuzen, WRFko ordezkari batzuk hartu zuten parte Porto Alegreko foroan, eta, nolanahi ere, denek arretaz jarraitu zuten New Yorkeko bilkura. Kontuak horrela, ondorioak atera zituzten, eta gu laburbiltzen saiatuko gara segidan.

WRF erakundekoen iritziz, Estatu Batuak buru direla herrialde garatu askok sustatzen duten hazkunde libre eta mugagabeak ez ditu bermatzen herri eta nazio guztien aberastasuna eta garapena, zeren garapena, lehenik eta behin, pertsonen zerbitzuko ekonomian funtsaturik eraiki behar da, aberastasuna berdin sortzera eta banatzera bideratu behar da, sozialki nahiz ekologikoki iraunkorra izan behar du eta mantendu egin behar du herrien nortasun kulturala. Hitz batean esanda, munduko pobrezia gutxitu behar du eta garapen ekonomikoari eman behar dio bide. Datuek, ordea, errealitate hauxe erakusten dute: globalizazio liberalak herrialde aberatsen egoera hobetzeko bakarrik balio du. Horrela, oraingo gure planeta globalizatuan, 800 milioi pertsona bizi dira goseak, beste halako bi baino gehiago desnutrizioak jota daude eta 1.300 milioi lagunek eguneko dolar bat baino gutxiagorekin atera beharra daukate bizimodua.
Herrialde pobreen eta aberatsen arteko diferentzia gero eta handiagoa eta larriagoa dela ikusirik, WRF erakundeak uste du txirotasuna eta esklusio soziala direla benetan globalizatzen ari diren fenomenoak. Datu ofizialen arabera, munduko biztanle aberatsenen %20ak kontrolatzen du munduko Barne Produktu Gordinaren %86a eta ondasunen eta zerbitzuen esportazioen %82a. Zehazki landari gagozkiola, gogora dezagun ezen Merkataritzako Munduko Erakundeak liberalizazio komertziala ezartzen diela bere kide guztiei 1995. urteaz geroztik, eta joera hori are nabarmenagoa dela laborantzako politiketan eta laborantzako produktuen trukean. Politika neoliberalek landako esparruan ondorio negargarriak dituen "landagabetzeko" prozesua bultzatu dute: munduko txiroetan, %70 bizi dira horrelako eremuetan, eta nekazaritzaren eta landaren garapena behar-beharrezko dituzte bizirik irauteko.
WRF erakundearen ustez, aldatu egin behar dira Merkataritzako Munduko Erakundea eta nazioarteko merkataritza gobernatzen dituzten arauak. Ildo horretan, ez dator batere bat egungo globalizazio-sistemarekin, zeren, bere iritziz, enpresak eta merkatua lehenesten baititu, pertsonen, herrien eta bizitzaren beste alderdi guztien gainetik. Aurrez aurreko bi foro horien testuingurua dela eta, WRF erakundeak beharrezko ikusten du gogoetetan, analisietan eta ekintzen identifikazioan parte hartzea, globalizazioak kontuan izan ditzan, herrialdeen hazkundearekin batera, landaren garapena, dagozkion elkarteena, ekonomiarena, ingurumenarena eta kulturarena. Horregatik, landa garatzeko programak abian jarraraztera bultzatu nahi dituzte eskualdeko eta nazioko erakundeak eta instituzioak, bide horretatik posible ikusten baitute landan bizimodua hobetzea, lan egiteko eta bizitzeko aukerak ematea eta irauneko garapena bermatzea


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Elikadura burujabetza
2024-09-18 | Estitxu Eizagirre
Haziak eta etorkizuneko auziak

Haziak nola egin azaltzen duen jakintza praktikoa eta hazietan datzan ikuspegi politikoa. Biak uztartu dituzte Haziak liburuan Miguel Arribas Kelo-k eta Marc Badal-ek. Hamaika auzi baitaude jokoan hazi bakoitzean: biodibertsitatea vs estandarizazioa, autonomia vs menpekotasun... [+]


2024-09-16 | Estitxu Eizagirre
‘Haziak’ liburua irailaren 20an aurkeztuko da, Azpeitiko Elikagunean

Liburuaren lehen aurkezpena irailaren 20an izango da, ostiralarekin, 18:30ean Azpeitiko Elikagunean. Bertan izango dira Miguel Arribas Kelo eta Marc Badal egileak, Markel Lizasoain itzultzailea, Maitane Gartziandia diseinatzailea eta Dani Blanco argazkilaria. Egileen azalpenak... [+]


2024-09-16 | Garazi Zabaleta
Barazki bizidunak
Barazki ekoizpen proiektua Berrobin

Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]


Baserritarren oporrak

Baserritarrek badute oporrik? Galdetu dute eskolan. Ezezkoa erantzun dute ikasleek. Orduan, egunero lanean, baserritar izan nahiko zenukete etorkizunean? Eta inork baserritarra izan nahi ez badu, nork egingo du guretzako janaria? Airean gelditu da galdera.

Pertsonaren osasun... [+]


2024-09-08 | Garazi Zabaleta
Hobbea
Zereal ekoizleen eta okinen mugaz gaindiko harremanak sustatzen

Nafarroako Hazialdekoren, Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkartearen (BLE) eta Gipuzkoako Biolurren arteko elkarlanetik sortu berri da HoBBea, mugaz gaindiko proiektua. “Garien bueltan bagenuen aspalditik harremana gure artean, baina, nolabait, harreman horiek... [+]


2024-09-02 | Garazi Zabaleta
Habelarte
Leitzako festetako sukaldea, baserritar agroekologikoen eskutik

Bigarren urtez segidan hartu du Habelarte baserritarren elkarteak Leitzako festetan, Gaztetxean, afariak emateko ardura. Nafarroako Mendialdeko ekoizle agroekologikoen produktuekin osatu dute eguneroko eskaintza, eta ehunka lagun pasatu dira abuztuaren 10etik 14ra haien... [+]


2024-08-26 | Garazi Zabaleta
Baztan
Elizondoko zahar-etxean menu osasuntsu eta jasangarrien bila

Aurreko urte bukaeran Elizondoko zahar-etxearen kudeaketa publifikatzeko jauzia eman zuen Baztango Udalak, eta geroztik, haren esku gelditu da egoitzaren antolaketa. Eskualdaketa horrekin batera, elikaduraren alorrean eraldaketa sustatzea izan da udalaren erabakietako bat... [+]


2024-08-12 | Estitxu Eizagirre
Baratze-oihana
Bizitzaren ederra lantzen buruaskitasunerantz

Odei Etxeberri Bimboire, Gorka Roca Torre eta beraien seme Oihan eta Miru buruaskiak dira elikaduran. Horretarako, aztertu behar izan dute gorputzak zer elikagai eta zein kopurutan behar dituen; horiek zein janaritan dauden; urtaro bakoitzean horiek denak eskuratzeko zer landu... [+]


Su artifizialak

Bitxia egiten zait oso askok su artifizialei dieten miresmena. Ikuskizunak sortzen duen itsutasun eta gorreria aukeran nonahi. Ni uxatu egiten nau giro piroteknikoak. Baina onartzea besterik ez daukat gehiengo batek horretan murgilduta bizi nahi duela; besteak beste, sistema oso... [+]


2024-07-12 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektua hasia da konponketa lanak, landaketak eta formazio saioak egiten

Zestoako Iraeta auzoan, Urola ibaiaren meandroan daude Amilibia baserria eta bere lurrak. Horiek modu kolektiboan erosteko dirua biltzen ari da Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkartea. 2025 bukaerarako dute hitzartua azken ordainketa, baina erosketa fasean egon arren,... [+]


“Ebaki eta bota” teknika

Baso naturaletan estratu eta funtzio ezberdinak betetzen dituzten espezieak aurkitzen ditugu. Batzuek gaina hartuko dute, eta mende ugari bertan igaroko dituzte. Beste batzuek lehen urratsak emango dituzte, baso-kideengatik sakrifikatuko dira eta beraien gorpu ustelak sistemari... [+]


2024-06-19 | Estitxu Eizagirre
Nola biziberritu herriko azoka? Bergarako esperientzia

Bergaran Elikadura Mahaia martxan dute eta bertatik hainbat ekintza ari dira aurrera eramaten herriko azoka indartzeko eta baserritarren erreleboa lantzeko. Elikadura Mahaiko kide dira Jon Ruiz de Egino baratzezaina, Eskubaratz proiektuko kidea. Eta Aitziber Plazaola dendaria,... [+]


2024-06-17 | Garazi Zabaleta
Lurbizi
Lurraren bankua sortzen, nekazaritzarako oinarrizko baliabidea bermatzekoa

Oiartzunen nekazaritza bultzatzeko eta elikadura burujabetzarako bidean pausoak emateko sortu zen Lurbizi egitasmoa, 2016 urte inguruan. “Herritar talde batek denbora zeraman herrian nekazaritzaren eta lehen sektorearen egoera kaxkarraz hausnartzen”, adierazi du Ibon... [+]


Eguneraketa berriak daude