Urola ibaia Aizkorri mendizerraren iparraldeko maldetan jaiotzen da, Legazpiko udalerrian, eta Zumaian itsasoratzen da. Bere ur emariak Legazpi atzean utzi ostean Urretxu eta Zumarraga bustitzen ditu, horiek igarotzean Azkoitiranzko bidea hartuz. Urolak banatzen ditu Kilometroak festa jasoko duten bi herriak. Alde batera Zumarraga eta bestera Urretxu. Dena den, euren arteko lokarri ere bada. Hala, bakoitzak nortasun propioa duen arren, herri biak bakar batean bilakatzen dira sarri, Kilometroak festaren antolaketa lanek erakusten duten bezala. Aurtengo ibilbideak muga hori bi bider zeharkatuko du, nahiz eta euskaltzale asko ziurrenik ohartu ere egingo ez den. Zirkuituak, bestalde, Urretxu eta Zumarragako leku interesgarrienak bisitatuko ditu, eta paisaje zoragarriaz gozatzeko aukera emango die hara bertaratzen direnei. Begien gozagarri diren aldetik, eta ibilbidea kontuan izanik, Zumarragako Antiguako baselizaren inguruak eta Urretxuko Santa Barbara atsedenlekua dira gune garrantzitsuenak.

Zumarragako Andre Mariaren eliza edo Antiguako baseliza euskal erromanikoaren altxor ederrenetariko bat da. Hiru Tenpluen Ibilbidearen ardatz da, Loiolako San Inazioren Santutegia eta Arantzazuko Andre Mariaren Santutegiarekin batera, eta "euskal ermiten katedrala" bezala da ezaguna. 1576. urtera arte izan zen Zumarragako lehen parrokia, egun herriaren erdian dagoen Andre Maria Jasokundearen parroki eliza eraiki zen arte, hain zuzen ere.
Antiguako baseliza Beloki mendiaren maldetan dago, eta Zumarraga eta Urretxuren ikuspegi ederraz gain, Aizkorri eta Txindoki ere ikus daitezke handik. Gainera, Antiguaren parean, ibilbidearen beste muturrean, Irimo mendia eta Santa Barbara daude, bi udalerriek osatzen duten paisajeari halako oreka berezi bat emanez. Antiguako baselizak eta paisajeak berak erakarrita, Euskal Herriko txoko guztietatik eta gure mugen kanpotik etorritako ehunka lagunek bisitatzen du leku hau urte guztian zehar. Dena den, egun bat azpimarratu behar bada, hori uztailaren 2a da, Santa Isabel eguna, alegia. Zumarragako jaietako egun garrantzitsuena da, eta Antiguako baseliza da ezbairik gabe protagonista nagusia. Herritar guztientzat urteko egun ederrena da, eta ermita bera eta bere inguruak jendez gainezka egon ohi dira goizean goizetik iluntze aldera arte. Orduan ikus daiteke herrian mirespen handiena sortzen duen ikuskizuna: Zumarragako ezpata dantza.
Zumarragako ezpata dantza bi bider dantzatzen dute urtean zehar Irrintzi taldeko kideek, uztailaren 2an Antiguako baselizan eta abuztuaren 15ean Andre Maria Jasokundearen parrokian. Bere jatorria ezezaguna izateak eta gaur egun eliza barruan dantzatzen den bakarra izateak altxor etnografiko garrantzitsu bilakatu du Zumarragako Ama Birjinaren ohorez dantzatzen den obra hau. Orotara hamabi lagunek osatzen dute taldea, lau kapitainek eta "soka" osatzen duten zortzik. Aurrenik, kapitainek ezpata dantza dantzatzen dute baselizaren barruan, eta ondoren kide guztiek aurreskua eskaintzen dute kanpoaldean.
Aurten, Gipuzkoako ikastolen aldeko festarekin bat eginez, Irrintziko kideek igande honetan ere eskainiko dute ezpata dantza, ezezagun duenarentzat lehen aldiz ikusteko aukera paregabea emanez. Antiguan egongo da 6. gunea, eta Kilometroak jaiaren antolatzaileek, uztailaren 2ko giroa bisitariei hurbildu asmoz, egun seinalatu horretan osagai garrantzitsua izan ohi den beste zerbait ere prestatu dute: "Jaitsiera". Santa Isabel egunean, iluntze partean, Antiguan bilduriko lagun guztiak, dantzariak barne, txistu eta trikitiaren doinuen pean jaisten dira herrira, erromeri giro alaian, festarekin bertan jarraitzeko. Hala, urriaren 6an, 6. guneko egitarauari amaiera emanez, han dauden euskaltzaleak giro ederrean abiatuko dira Euskadi enparantzarantz.

Euskadi enparantzan eta Lizeoaren inguruan dago kokaturik 8. gunea, eta bertan itxiko da Kilometroak festako egitaraua, Tapia eta Leturiak eskainiko duten kontzertuarekin. Emanaldia jendetzaren gainetik altxatuko den ikusle berezi batek jarraituko du, agian zumarragatar ezagunena den Miguel Lopez de Legazpik. Enparantzaren erdian, Udaletxeari begira, Filipinar Uharteak kolonizatu zituenaren estatua bat dago, 1897an inauguratua eta bere garai oparoenen erakusgarri dena. Zehatz jakiterik ez dagoen arren, jakin badakigu 1500 eta 1505 urte bitartean jaio zela Lopez de Legazpi. 1526an Zumarragako zinegotzi izan zen, eta Manilan, Filipinetako hiriburuan, hil zen 1572an. Euskadi enparantzatik kilometro batera, Renfeko tren geltokiaren alboan, Migel Lopez de Legazpiren jaiotetxea dago. Dorretxea XIII. mendean eraiki zen, eta hasiera batean defentsarako altxatu zuten arren, gerora jauregi eta nekazaritza etxe bilakatu zen. Historian zehar hainbat berriztatze lan izan ditu, eta gaur egun kultur ekitaldiak antolatzen dira bertan.

Urretxun, Antiguarekin parez-pare eta Irimo mendiaren magalean, Santa Barbara dago. Aipatu bezala, ibilbide luzea soilik helduko da bertara. Han dago 3. gunea, eta apur bat beherago dagoen 4. gunearekin batera musika eskaintza zabalena biltzen du, bi gune horietan arituko baitira, besteak beste, Etzakit, Sen, Alaitz eta Maider, Hira eta Kuraia.
Santa Barbara atsedenlekura igoko diren lagunek bertako ermitaz gain Cristobal Ipeñarrietaren aginduz 1605ean eraikia izan zen herreriar estiloko Ipeñarrietatarren jauregia ikusi ahal izango dute. 1556an jaio zen, Urretxun, baina bere bizitza batez ere Gortean eman zuen. Erregearen kontulari nagusi izatera heldu zen, eta Calatravako ordenako zaldun izendatu zuten. Miguel Lopez de Legazpik bezala, Ipeñarrietak ere udal karguak izan zituen, eta urte batzuetan Urretxuko alkate izan zen. 1612an hil zen.
Santa Barbaran eta 4. gunean bilduko diren euskaltzaleak ere erromeri giroan jaitsiko dira Urretxura Kuraia taldearen kontzertua amaitzean. Izan ere, Urretxun ere bada ohitura urtean behin Santa Barbaratik "Jaitsiera" egiteko. San Juan egunean izan ohi da, ekainaren 24an. Kasu honetan, jaiaz gozatzen ari diren herritar guztiak Gernikako Arbola plazarantz abiatzen dira txistulari eta trikitilariek beheranzko bideari ekitean.

Urretxuko seme ezagunena Joxe Mari Iparragirre koblakari handia da. Alzola etxean jaio zen 1820an, gaur egun bere izena daraman kaleko 8. zenbakian, oroitarri batek gogorarazten duen bezala. Oso gaztea zela Madrilera joan zen bere gurasoekin, eta hantxe zegoela, egun batean ama agurtu -eskolara zihoala esan zion- eta etxera itzuli zen, karlisten lerroetan boluntario sartuz. Bergarako besarkadaren ostean Londresen egon zen atzerriraturik, baina urte batzuk igarota berriro Euskal Herrian zen. Gero Madrilera joan zen ama bisitatzera, eta han abestu zuen lehen aldiz, 1853an, bere obra ezagunena: "Gernikako arbola". Ondoren, atzera Euskal Herrira itzuli eta Bilbora eginiko bidaia batean abesti bera kantatu zuen. Batzuen ustez, ordea, kanta probokatzailea zen, eta patuak Iparragirre Tolosako kartzelara bidali zuen. Orduan konposatu zuen, ama gogoan, "Nire amak baleki" abestia. Gero berriro erbesteratu zuten eta 1877an, Baionan zegoela, "Ara nun diran" bere obra zoragarrienetako bat egin zuen. 1881ean hil zen Zumarraga eta Ormaiztegi artean dagoen Ezkioko Zozabarroko bentan. Iparragirreren abestiek ordea bizirik diraute oraindik, eta "Gernikako arbola" Urretxuko ereserki bilakatu da.
Koblakari urretxuarraren omenez bere estatua bat jarri zuten 1890ean Iparragirre plazan. Plaza horretan bertan dago Ipeñarrieta-Corral jauregia, XVII. urteko eraikina, Cristobal Ipeñarrietaren aginduz eraikia, egun udaletxea dena. Gainera, koblakariaren estatuaren atzealdean hiribilduan dagoen eraikuntza zaharrena dago, Tours-eko San Martin eliza.

Aipatu lekuez gain, bada Kilometroak 2002 honetan jende ugari erakarriko duen beste gune bat, 5.a, alegia. Urretxuko Gernikako Arbola eta Urretxu eta Zumarraga batzen dituen Areizaga-Kalebarren plazetan dago kokaturik, eta bi herrien erdigunean egotean, egun osoan zehar jendez lepo izango da. Urretxuko Iparragirre plazaren eta Zumarragako Euskadi enparantzaren artean dago aipatu gunea, eta bere azpitik Urola ibaia pasatzen da. Garai batean Urola trenak ere zeharkatzen zuen Areizaga-Kalebarren plaza, eta egun bere omenezko eskultura bat aurki dezakegu bertan.