Datorren ekainaren 30etik aurrera, itsas laneko araudi berria izango dute Hego Euskal Herriko arrantzaleek, Espainiako estatuko gainerakoek eta merkataritzako nabigazioko langileek. Oraingo araudiak ezartzen duenaren arabera, arrantzaleek eta merkataritzako nabigazioko langileek ezingo dute aurrerantzean 12 ordu baino gehiagoz lan egin egun bakoitzeko. Zahar-berria da araudia, ezbairik gabe, zeren, 1995ekoak bezalaxe, ez baitu hobetuko enpleguaren kalitatea. Eta, kalitate ezak, prekariotasunak edo bestela esanda, ontzietako segurtasun eskasak sortzen dute, hain zuzen, laneko hainbat ezbehar arrantzako sektorean; iritzi horretakoak dira behinik behin euskal arrantzaleak eta sindikatuak.

2000ko datu ofizialen arabera, 364 ontzik eta 3.400 lagunek osatzen dute murriztuz eta murriztuz joan den sektorea. Orain, gogora ditzagun 1995eko datuak: garai hartan, 748 barku zeuden abian eta 8.350 lagun zebiltzan lanean Hego Euskal Herrian, arrantzako sektorean. Hortaz, erdira etorri da edo erdira ekarrarazi dute sektorea bost urteren buruan. Ekarrarazi diogu, Hego Euskal Herriko arrantzako sektorea horretarako etxeko lanak egiten aritu baita azkeneko hamarkadan, gure aldizkarian behin eta berriz jakitera eman dugun moduan. Horregatik, konplitu duenaren arrazoiz kritikatu eta baztertu dituzte euskal arrantzu sektoreko sindikatuek, kofradiek eta arduradunek Europako Komisioaren eta Europako Arrantzako Ministroen Kontseiluaren erabakiak, berriro ere, azken aste hauetan egiaztatu den bezala, sektorea errotik erreformatzera bideratutako deliberamenduak. Oraindik etxeko lanak egin ez dituztenei dagokie orain horretan aritzea. Horixe izan da euskal kontsigna.


Itsas lanetako dekretu berriak, datorren ekainaren 30ean indarrean jarriko denak, artikuluetan ezartzen du itsasoko laneko denbora ezin dela luzatu 12 ordutik aurrera, ezta aparteko orduak kontuan hartuta ere, hala ontzia portuan denean, nola itsaso zabalean dabilenean. Lanegunen arteko deskantsuari dagokionez, berriz, gutxienez sei orduko deskantsua izateko eskubidea izango dute arrantzaleek edo langileek, edota 14 orduko aldea baino ez duten bi periodotan ere banatu ahalko dute atsedenaldia.
Araudi berriak, gainera, astean egun eta erdiko atsedena izateko eskubidea ezagutzen die langile guztiei. Langileari metatu egingo zaizkio ontziratze bakoitza bukatutakoan hartu gabe geratu zaizkion atseden egunak, eta ontzia denbora luzean portuan denean edo oporrekin batera hartu ahalko ditu egun metatuak.
LAB sindikatuaren iritziz, oraingo legea 1995ekoaren oso antzekoa da eta ez dio benetako konponbiderik ematen sektoreko arazoari, hots, prekariotasun handiari. Horregatik, lehen bezain ez egonkorra izango da sektoreko enplegua eta lehen bezain segurtasun laboral eskasa izango dute ontziek. Egungo egunean ere, arrantza da lanbide arriskutsuena Europako Batasunean, sektore horretan gertatzen baita lan istripu gehien: gainerako sektore ekonomikoetan baino bi aldiz istripu gehiago izaten da arrantzako lanetan.
LABeko sektoreko arduraduna den Leo Belaustegik dioenez, hain eskasak dira lan baldintzak eta hain apalak soldatak, non langileek berek hausten baitituzte indarrean dauden arauak, lansari duin samarra atera ahal izateko. "Prekariotasun larria, garantia laboral eza eta soldata eskasa tarteko, ordu gehiagoz egiten dute lan arrantzaleek, lansaria osatzeko", baieztatu digu Belaustegik. Kontuak horrela, nahiz eta arauz debekatua izan 12 ordu baino gehiagoz lan egitea, arrantzaleak ez dira ausartzen lanegun luzeagoak salatzera, lanik gabe geratuko diren beldurrez.
Hain zuzen ere, prekariotasun laboralaren ondoriozko ez egonkortasuna dela kausa, arrantzaleen seme gazteek ez dute segitu nahi aurrekoen lanbidean, eta beste enpleguren baten bila hasten dira, arrantzako prekariotasunetik ihes egiteko. Arrazoi horregatik, gero eta sarriago ikusten ditugu Afrikako, Hego Amerikako eta Europako Ekialdeko etorkinak, hemengo portuetan eta ontzietan.


LAB sindikatuaren ustez, arrantza sektoreko lan baldintzak hobetzeko, arrantza politika propioa ezartzeko modua egitea da ezinbestekoa. Horretara iritsiz gero, sektorea hobeto arautzea lortuko litzateke, hala arrantzari berari dagokionez, nola enpleguan eta babes sozialean.
Tesi horixe defendatzen zuen LAB sindikatuak. Bien bitartean, joan den apirilean, Eusko Jaurlaritza Europako foro guztietan egon zedila eskatu zuen ofizialki Hego Euskal Herriko arrantza sektoreak, bereziki Europako Batasuneko arrantzako ministroen bilkuretan, erakunde horrek defenda ditzan, ez Espainiako Gobernuak, hemengo sektoreari dagozkion interesak. Gero eta premiazkoagoa da eskabide horren aldeko erantzuna, oraintsu ere, joan den ekainaren 11n, hain zuzen, Europako Batasunak euskaldunon interesak gogotik kalte ditzakeen erreforma drastikoa proposatu du arrantzako sektorean. Jakina, oraingoz ez dugu ahots propiorik Europako foroetan, eta, ondorioz, Espainiako ministroari begira egon behar dugu, zeinen interesak ez baitira berariaz gure arrantzaleek eta arrantzako sektoreak dituztenak.
Hego Euskal Herriko baxurako arrantzako sektore guztia, Bizkaiko eta Gipuzkoako arrantzaleen kofradien federazioak, arrantzako armadoreen elkarteak, ekoizpeneko, kontserbetako eta komertzializazioko erakundeak, arrantza herrietako udalak eta alturako arrantzako sektorea batu ziren, eta denek ahalegina egitea erabaki zuten, bai Eusko Jaurlaritzak, bai arrantzako sektoreak berak, Europako Batasuneko Arrantzako Ministroen Kontseiluan zuzeneko parte hartzea izan dezan.
Joan den apirilean azaldu zuten jendaurrean agiri bateratua. Orduan jakitera eman zutenez, beharrezkoa da, halaber, Hego Euskal Herriko arrantzako sektoreak eta Eusko Jaurlaritzak Europan zuzeneko parte-hartzea izatea, Hego Euskal Herriko arrantzaren garapenaren eremuarekin ikuskizun duten Europako programak "zuzenean eta esklusiboki gestionatzeko". Alde horretatik, Hego Euskal Herriko agente ekonomiko eta sozial guztiak gonbidatu zituzten Bruselan ahots propioa izatea lortzeko ekintza bateratuak bideratzeko formulak aurkitzen saiatzera. Agiria aurkeztu zuten taldeek adierazi zutenez, legezko nahia da hori guztia, dagoeneko Europako beste nazionalitate batzuek indarrean duten eskubidea baita. Horrez gainera, euskaldunon aberastasuna eta ongizatea hobetzeko ere balioko omen du.
Agiria aurkeztu zutenen iritziz, Espainiako Gobernua izan dute "etsai" behin baino gehiagotan, Europako negoziazioetan. Horregatik, arrantzako laguntza estrukturalen gestio guztia Eusko Jaurlaritzari uzteko eta arrantzako konpetentzia oro transferitzeko eskatu diote erakunde horri