Termometroa


2021eko uztailaren 21ean

ESPERANTZA IZPI BAT

Bilbon izan zen euskal gizartea ordezkatzen duten eragile soziopolitikoen gehiengoa. Jende eta sentsibilitate ugari nahasian kalean behera, Alderdi Politikoen Legearen aurkakotasuna azalduz. Oraingoz hori da guztia. Ikusi behar Bilbon bildutakoek aurrerantzean zer eratako dinamikak eragiteko gai diren, baina epe laburrean bederen ez bide dago esperantza handiegietarako tarterik. Uda gainean da -ikusi behar hotza ala beroa- eta uda ondoren udal eta foru hauteskundeetarako lasterketa irekia izango da guztiz. Eta jadanik, denak Batasunaren ilegalizazioa noiz gauzatuko zain.


ESPERO ZEN BEZALA, JACQUES CHIRAC JAUN ETA JABE

JACQUES Chirac presidenteak guztiz libre ditu eskuak datozen bost urteetan Frantziako politikan egin eta desegiteko. Frantziako Legebiltzarreko ganberaren aulkien herena zentro-eskuineko diputatuez beteak izanen diren bitartean, ezkerrak aulkien herena hartuko du. Alderdi komunistak talde parlamentarioa osatu ahal izanen du, baita François Bayrouren UDF zentroko alderdiak ere. Jean-Mari Le Penen Front Nationalak ez du diputatu bakar bat lortu. Ipar Euskal Herriko diputatuak, bestalde, eskuindarrak dira: Jean Grenet baionesa eta Daniel Polou urruñarra, bigarren honek Michele Alliot-Marieren hautatuaren aulkia hartuko duelarik. IV. barrutian -eusko-bearnesan- zentro-eskuinak eutsi dio aulkiari -Jean Lassalle diputatua izaki Frantxua Maitia sozialistaren kaltetan-; alta, Iparraldeak Michel Intxauspek betetzen zuen aulkia galdu du. Abstentzioa izan da bigarren itzulian ere protagonista. Boz emaileen ia %40k ez zuen botorik eman, eta ia %5ak baliogabe eta zuri bozkatu zuen.


PSE ERAGINA HANDITU NAHIAN BERE 25. URTEURRENEAN

HERRITARREN askatasuna, udal demokrazia eta autogobernu osoa ardatz hartuta, ekimen politikoa berreskuratu nahi du PSE-EEk bere 25. urteurrenean. Horretarako PSOErekiko autonomia handiagoa bilatuko dute Patxi Lopez eta Jesus Egigurenek, euskal gaiei dagokienean PSE-EEk behar duen protagonismoa izan dezan. Kataluniako federazioa litzateke PSEren erreferentzia garrantzitsuenetakoa, bai pentsamolde zein Ferrazekiko funtzionamenduari dagokionez. Bi oztopo bide daude zeregin horietan: bata, PSC bezain indartsua ez izatea; bestea, Euskal Herrian gertatzen dena guztiz erabakiorra dela Madrilen gobernatu nahi duenarentzat. Dirudienez, oraingoz PPk denbora baterako dena ondo lotua du Madrilen, eta, ahalegin mediatikoen gainetik, PSOEk ere dena ondo lotua du PSE-EErekiko.


EZUSTEKORIK EZ ITOIZKO URTEGIAREN EPAIAREKIN

BEDERATZI bat hilabete barru hasiko ei da betetzen Itoizko urtegia, Entzutegi Nazionalak berau betetzeko legezko arazorik ez dagoela ebatzi ondoren. Ez dirudi ebazpenak inor ezustean hartu duenik, eta urtegiaren aurkako tarte juridikoa bere amaierara iritsi dela esan liteke, nahiz eta teorikoki bidea ez den guztiz agortu. Nafarroako agintariek beti izan dute argi urtegia bere osotasunean beteko zela eta asmatu dute. Beste gai askorekin bezala, legea beraientzat ez dela arazo erakutsi dute, uneren batean legea oztopo bada ere berau aldatzeko inolako arazorik ez dagoelako, orain txarra eta desegokia dena biharko ona eta egokia bihurtuz.


JON ABRILI ORDAINARAZITAKO PREZIO GOGORRA

EUSKARAZKO komunikabideetan eta era batera ala bestera abertzaleen kontrolpean diren medioetan izan du oihartzun maila bat Jon Abril kazetari beratarraren auziak. Estatuko botere mediatiko nagusienen menpe diren medioek kazetarien aurkako erasoak daudenean antolatzen dituztenekin konparatuta oihartzun nimiñoa. Indar harreman mediatikoen beste erakusle bat izan da. Prezio handia ordaindu behar izan du Abrilek espetxe arriskua gainetik kentzeko. Epaileei baino, Estatuari interesatu zaiona. Auziaren nondik norakoak aztertuta, zaila da beste erabateko irterpretaziorik egitea.


EUSKARAREN ERABILERA: ERREALITATEA ETA IPARRA

SEI elkarteak euskararen erabileraren IV. kale neurketaren emaitzak aurkeztu ondoren datuen azterketarako tarte zabala geratzen da aurrera begira. Datuetan argiak eta itzalak ageri dira, egileek aitortzen duten legez, baina seguruenik errealitatearen izaera den bezalakoa agertzen du, eta ez nahi litzatekeena. Datuetan argi gorriren batzuk ageri badira ere, iparraren gakoetako batzuk non diren ere azpimarratzen dira. Ezaguna da hizkuntzaren ezagupenak ez dakarrela berez erabilpena, baina praktikan egiaztatzeak ere kalte baino mesede egingo du.


Azkenak
2024-12-31 | Julene Flamarique
24 urteko espetxe-zigorra bete ostean libre da Guillermo Merino durangarra

Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.


2024-12-31 | Leire Ibar
Prezioek gora egingo dute urte berriarekin batera

Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.


2024-12-31 | ARGIA
Apirilaren 11n egingo da Aberri Egun bateratua, Euskal Herria Baterak deituta

Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.


2024-12-31 | ARGIA
Gontzal Fontaneda euskaltzale gasteiztarra hil da

Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]


Eraikiz kolektiboa: “Gizonok matxismoaren aurrean ardurak hartzeko unea iritsi da”

Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.


2024-12-31 | ARGIA
Zarautzen terapia kontsulta duen gizon bat atxilotu dute, emakume bati sexu-erasoa egitea egotzita

Getariako etxebizitza batean egin dio eraso, Segurtasun Sailaren arabera. Emakumea astero joaten zen terapia naturaleko kontsultara, eta Ertzaintza ikertzen ari da ea antzeko ekintzen biktima gehiago dauden.


2024-12-31 | Leire Ibar
Kataluniako emakume kazetarien erdiak baino gehiagok jasaten du sexuagatiko diskriminazioa

Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.


2024-12-31 | Julene Flamarique
Akusazioak hemezortzi urteko espetxe-zigorra eskatu du Mario Lopez Gernikako entrenatzaile ohiarentzat

Sexu erasoak 1998an hasi ziren, biktimak 13 urte zituenean. 2003an kluba utzi bazuen ere, emakumeak iaz salatu zituen sexu erasoak, Mario Lopezek taldeko entrenatzaile gisa jarraitzen zuela. Orain 18 urteko espetxe-zigorra eskatzen du akusazioak, fiskaltzak baino lau urte... [+]


Israelgo espetxerik ankerrenean atxiloturik dago Gazako azken ospitaleko zuzendaria

Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.


2024-12-31 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Obrak eta obrak, marra horia lausotzeko

Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]


Petardo eta bengalak, albo-kalteak dituen tradizioa

Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]


2024-12-31 | Usurbilgo Noaua
Beste sute bat izan zen erraustegian

Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.


2024-12-31 | Josu Iraeta
Borroka luzearen ametsak, egiazko nahi ditut

Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]


Bizilagunekin plataforma munduko futbol kopa Donostian jokatzearen aurka: “Ez dugu gure aurkako golik ospatuko!”

Bizilagunekin plataformak gogor kritikatu du Donostia 2030eko munduko futbol txapelketaren egoitzetako bat izatea, Marokok, Portugalek eta Espainiak antolatuko duten edizioan. “Hiria munduko mapan kokatzea” eta “lehen mailako kirol ikuskizuna herritarrei... [+]


2024-12-31 | Sustatu
Max streaming plataforman ere euskarazko edukiak agertzen hasi dira

Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude