Artisten patu goibela


2021eko uztailaren 19an
Inbidia galantaz begiratu ohi diogu gauza ederrak sortzeko gai denari, baina beharbada oker gaude eta bereak eta bost jasateko etorri da pertsona hori mundura. Horrelako zer edo zer zioen 1972ko ekaina amaierako ZERUKO ARGIAren editorialak behintzat. Izenburu hauxe zeukan: "ARTISTA: Gizon enparagarria", eta itxura guzien arabera, berriki gertatutakoa zuen oinarri.


BATZUEK BESTEEI BIDALITAKO ESKUTITZA

Editorialgileak ez zuen arazoa gehiegi argitzen, eta ezin esan, bada, nik zertara zetorren, zuzen, gorabehera. Egia da garai hartan, ika-mikarik ez zela falta korronte bateko eta besteko artista euskaldunen artean, eta zenbaitek "espaiñolistatzat" hartu ohi zuela Oskorri musika taldea, adibidez (hain zuzen ere Oskorriren ekitaldi batez ziharduen Amatiñok aste hartan), baina ezin jakin zehazki zergatik eraman zuten editorialera gaia, han agertzen zena hauxe baino ez baitzen: "Bi alderditan zatiturik dagoen mundu ontako alderdietako bati eskutitz bat zuzendu diote oraindik orain beste alderdian bizi diran artistak. Errukia eskatu diote, artistak beroiek ez dauden alderdi nagusiari, erasotua dagoen artista lagun batentzat".
Norentzat? Auskalo... Ez azaltzeagatik, editorialgileak ez baitzuen azaltzen ezta zer motatako artista zen kaltetua! Nolanahi ere, esaten zuenaren arabera, ez bide zen horrelako eskutitzak ezagutzen ziren lehenengo aldia, hara.
"Ez da aurrenekoa. Auziak, artista elkarteetatik artistaren bat uxatzeak lehen eta orain gertatzen direnak dira. Berdintsu gertatzen da eskutitza izenpetu duten artisten alderdian ere. Ez daukagu tokirik, baiña izen-zerrenda aundia jarri diteke. Eta iñor ez litzake garbi geldituko. Asko dira beren aberritik ihes egin beharrean arkitu diran artistak. Are gehiago isilaraziak eta zokoratuak. Baita gaixotzat eta zorotzat artuak ere. Ez dut uste oker aundia denik artista jendearen gaurko egoera negargarria denik esatea".


HIL ETA GERO, SALDA BERO

Horrelako ondorio batek argibideak behar zituen, eta haiexek emateari ekiten zion editorialgileak jarraian. "Zenbati il eta gero omenaldia egin zaie, bizi ziran bitartean ahaztuak, baztertuak eta muzinduak izan badira ere. Binbitartean, berriz, beste zenbait dekoradore, abeslari eta izlari eskas goraipatuak dira. Denborak gauzak ahaztutzen dituenean, baztertuak goraipatzen dira eta goraipatuak baztertzen. Negargarria artisten izaera. Oihu egiten du, ez guri entzunarazteko, guk dugulako aren oihuaren beharra baizik; eta guk entzungor egiten diogu. Edertasuna sortzeko gauza dana da artista. Ortarako gaiñeko azal zakarra desegin behar du barruko edertasuna gaiñeratzeko. Guk ikusten dugun munduaren mintza ausi behar du guri mundu berri eta ezezagun bat erakusteko. Orregatik da artista enparagarria, bihurria. Bizi geran munduan ondo bizi diran guztientzat batez ere. Aatik isilarazten dute, ahazten eta zokoratzen. Itzegiten duena ohartu gabe isilarazten duena argien. Orregatik jarriko du arte lana irabazpide. Eta apaingarri eta gustagarri bihurtuko du eder-lana. ‘Giñol’ baten antzera esku-keiñuka jardungo du artistak andik aurrera. Baiña iñork ez dio entzungo. Oihuka ari dela usteko du, baiña illik dago".



DENENTZAT SOBERAN

Patu goibela, benetan, artistarena, Z. ARGIAko editorial hura burutu zuenaren ikuspegian bederen. Eta alfer-alferrik ibiliko zen itxaropenari leihoren bat ireki nahian, gainera! "Enparagarri eta bihurria, artisten lana, baita egoera jakin bat onartzen ez dutenentzat ere eta aldatzeko irrikaz lanean ari direnentzat. Berentartzat jotzen dute artista. Bizi dugun egoera aldatu nahi du onek ere. Beren burrukaren aldekotzat eta abeslaritzat artzen dute. Arriskugarria. Esku-keiñuka ari dan txori izugarri bihurtu nahi dute. Beren molde eta egitarauetan esitu nahiko dute. Artistak, bere ahotsa, galduko du. Bere ahotsa gordetzen badu, berriz, bakartitzat eta iheslaritzat joko dute. Negargarria artistaren izaera, enparagarria batzuentzat eta besteentzat".
Hala ere, izateko eskatzen zion artistari editorialgileak, beharrezkoa zela gogoratu, zeren negargarria bazen bere orduko izaera, are "negargarriagoa oraindik artistarik gabeko erriarena. Patxaran eta lasai biziko da, baiña ez da sekulan mundu berrien leihotilara iritxiko. Baiña azkenean aspertu, nazkatu eta okiturik il egingo da. Oraindik ez dana jartzen die artistak begien aurrean egoera ala dela diotenei. Orregatik isilarazten dute. Baiña, ez dena, dena baiño egiazago da. Geroak, oraiñak baiño indar-eragille gehiago du. Negargarria artistaren izaera, baiña are gehiago bere artistak aintzakotzat artzen ez dituan erriarena. Erriak beharrezko bait du bizitzeko artista enparagarri ori. Erriak uzten dioenean egin dezake artistak bere lana"

Alkilatzeko
Iragarkia, 1972-VI-25

JATSUn, Baionatik 13 kilometrotara, baserri bat. Baditu: ur, elektrizidade, telefono, 4 gela, sukalde, garbitegi, komon, jangela, sala eta abar.

DONOSTIAn, bizitza bat hutsa: 7 gela, 2 garbitegi, komona eta 2 aszensore. P° Ramon Mª Lili, n° 8.
ZERUKO ARGIAn galda.
SALGAI:
LUHOSOAn, Baionatik 29 kilometrotara, etxe haundi bat (etxe xinplea, ez dotore hoietakoa).
BIARRITZen, etxe haundi dotore bat.
ZERUKO ARGIAn galda

Pake atarian ote gaude?
Basarri, 1972-VI-25

Viet-Nam-go gerra azkenetan ote degu? Betiko asi zala zirudiena, bukatuko ote da oraingo ontan? Politiko argi begi-zorrotzek diotenez, ez da arrigarri izango onela gertatzea. Jaunak bakarrik daki Nixon-ek eta Rusiako agintariek zer asmo artu zituzten Mosku-ko izketaldietan. Komeni zaiena zabaldu dute, ta komeni zaiena ixildu ere bai. Goiko diplomazia dantza bizian ikusten da egun auetan. Rusiako lendakari (presidente) Podgorny, Hanoi-ra; Nixon lendakariaren esku eskubidea dan Kissinger, Pekin-era. Udazkenean botazioak dira Ipar-Amerikan lendakari berria autatzeko. Edo lengoak aurrera agintzen jarraitzeko. Dexkuidoan Viet-Nam-go gerra bukatzeko modua egiten badu ta soldadu amerikanoak etxeratzekoa, ezta errez izango botazio oietan Nixon menderatzen. Beste urte batzutarako bera geldituko da jaun da jabe. Presa duela dirudi Nixon-ek Indotxina-ko pakeak egiteko. Antzeman diteke zer motiborengatik; datozen botazioengatik, batipat, berez pakezale izango dala zalantzan jartzen ezpadegu ere

D. Kosme pipiak jota
Arostegitar Jok, 1972-VI-25

Ez dabil bere onean gure On Kosme. Ez da txantxetakoa, izan ere, sendagilleak eman dion azken epaia: "Zure biotza pipiak jota dago; zure tentsioak aur koskor batena dirudi; pultsoa ia eziñ arrapatu, erdi illa, neurri batekoa ez. Leenik artu bear duzun neurri zorrotza au duzu: Sekula-santan ez duzu zigarro bat gehiago erreko". "Farias koskor bat ere ez, besterik ezean, Obispuaren egunean?". "Ezta Sakristauaren egunean ere; ez Farias bat eta ez kolilla mutur bat ere. Berealaxe oera joan bear duzu". "Ogeita lau ordutarako?". "Hogei eta lau egunerako gutienez. Alkoolik ez sekulan". "Wiski pitin bat ere ez, sendagille Jauna? Zaiñak zabaltzen dituela diote, bada, Wiski pitin batek". "Gaxoak bere buruari iruzur egiteko erabiltzen duan engaiñu bat da, Wiski zikiñ ori. Aldaparik ez duzu gehiago igoko". (...) On Kosme gizajoak, tipili-tapala, pulliki pulliki eskaillera maillak jaisten ditu. Tristuraz negar ere egingo luke. Saturrarandik Ondarruraiño igerika joan etorria, iñun gelditu gabe, egiten zuana, oe zulora, alajaiña (...)


Azkenak
2025-02-19 | Ahotsa.info
Yala Nafarroak manifestazioa deitu du otsailaren 22rako

Yala Nafarroak bat egiten du Israelek nazioarteko zuzenbidea sistematikoki urratzen duela salatzeko mundu osoan zehar egiten ari diren mobilizazioekin, eta iragarri dute mobilizazioei eutsiko dietela Mendebaldeko gobernuek Israelgo erregimenarekin duten konplizitatearekin amaitu... [+]


2025-02-19 | Irutxuloko Hitza
Irutxuloko Hitzaren hogeigarren urteurreneko ekitaldia, iruditan

Donostiako San Telmo museoko aretoa jendez bete da Irutxuloko Hitzaren hogeigarren urteurreneko ekitaldian.


Galeperra ez da galzorian deklaratuko eta bere ehiza baimenduta egoten jarraituko du

2022an galeperra galzorian izendatzea proposatu zuen Espainiako Zientzialarien Batzordeak, bere ehiza debekatzea ekarriko lukeena. Espainiako Gobernuak orain erabaki du ez ematea babes hori espezieari, eta ehiztarien lobbyak eskainitako informazioa erabili du horretarako.


“Euskarazko murgiltzea erasotzen ari dira PAI ereduaren zabalkundearekin”

Ingelera orduak handitu eta euskarazkoak murrizteko foru aginduaren kontrako helegitea aurkeztu du STEILAS sindikatuak. “Murgiltzea ataka larrian jartzen ari dira” salatu dute.


Onkologia Osakidetzan integratuko dute ekainaren 30erako

Alberto Martínez Jaurlaritzarne osasun aholkulariak jakinarazi du erabakia, Gasteizeko Legebiltzarrean. Langile guztiak subrogatuko dituztela ere esan du. 


Langile bat hil da AP-15 autobidean Nafarroan, kamioi batek harrapatuta

Eguerdian gertatu da istripua, 25. kilometroan, Nafarroako Martzilla herriaren inguruan. 2025ean hil den zazpigarren lagilea da.


EITBren Bilboko egoitza aurrean kontzentrazioa egingo dute, zuzendaritza postuak euskalduntzea exijitzeko

"EITB euskalduna, zuzendaritzatik hasita!" lelopean, otsailaren 25ean egingo dute elkarretaratzea, asteartean, EITBko ELA, LAB eta ESK sindikatuek nahiz Aldatu Gidoia ekimenak deituta.


Lizarrako UPNk eskoletako bertsolaritza programa eten du

Lizarraldean euskara sustatzeko lana egiten duen Bagara elkarteak egin du salaketa: "Sorkuntzarako gaitasuna bultzatzen da eta pentsamendua kritikoa lantzen, hori guztia ikuspegi ludikotik, gozamenean oinarrituta".


EAEko gazteen %88aren ustez buru osasuneko tratamenduak Osakidetzaren gain egon beharko lirateke

Future Game proiektuak EAEko gazteen osasun mentalaren inguruko ikerketa egin du. 18-35 urteko gazteen %87,7ak osasun mentaleko tratamenduak osasun publikoak bere gain hartu beharko lituzkeela pentsatzen du; %64,5ak osasun mentalaz hitz egitean haien iritzia kontuan hartzen ez... [+]


AEBak eta Errusia batzartu dira Saudi Arabian, Europak albotik behatzen duen bitartean

Ukrainako gerra hasi zenetik, bi potentziak ez dira mahai beraren bueltan eseri. Negoziatu egingo dute nola amaitu gatazka belikoa. Ukrainako presidenteak, ordea, esan du ez duela mahai horretan adosten den ezer onartuko, bera ez baitute gonbidatu.


Guggenheim Urdaibai: nork nori entzun eta zertarako?

2021ean hasi ginen Guggenheim Urdaibai proiektuaren inguruko lehen oihartzunak entzuten…Bai ala bai egingo zela esan zigun orduko Unai Rementeria ahaldun nagusiak. Bere esanak indartzeko, 40 milioi euro utzi zituen “blindatuta” museoak eraikitzen zirenerako... [+]


Lau urteko espetxe zigorra ezarri diote Irungo irakasle bati, Txingudi Ikastolan ikasle bati sexu abusua egiteagatik

Lau urteko kartzela zigorra, zazpi urteko inhabilitazioa eta hiru urtez 12 urteko biktimarengandik urruntzeko agindua eman du Gipuzkoako Probintzia Auzitegiak. Neskari 6.000 euro ere ordaindu beharko dizkio erasotzaileak kalte-ordainetan.


Kripto-txanponekin eginiko iruzur batek krisi betean murgildu du Milei

$LIBRA izeneko kripto-txanponean inbertitzeko deia egin zuen Argentinako presidenteak sare sozialetan. Une batean 4.500 milioi euroko balioa izatera iritsi zen arren, ordu gutxiren ostean behea jo zuen kripto-txanponak eta galera asko eragin zizkien bezeroei. 100 salaketa baino... [+]


2025-02-18 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Gorabehera ekonomikoak otorduraino heltzen direnean: arrozaren krisia

Estatu Batuen muga-zergak nahiko buruhauste ez balira, pasa den asteko albiste xalo samar batek dardara-uhinak helarazi ditu mundu-parte handi bateko otordu-mahaietaraino: Japoniako gobernuak bere arroz-gordekin estrategikoetako 210 mila tona merkaturatzeko agindua eman du,... [+]


Martxoak 3a “askatasunez” oroitzeko aldarria egin dute

ELA, LAB, ESK eta STEILAS sindikatuek eta M3 elkarteak "herrikoia eta sozialki plurala" den memoria eguna "errepresiorik gabe" egitea eskatu dute. Eusko Jaurlaritzari zuzendutako eskaera da, "iaz ez bezala", aurten manifestatzeko eskubidea... [+]


Eguneraketa berriak daude