HIZKUNTZA ASKOTARIKOA DELAKO


2007ko otsailaren 21ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Euskararen Erabilera Berezituei buruzko Mintegia (EBM), izenak berak dioen bezala, hizkuntzaren erabilera berezituez edo espezialitate-alor ezberdinetan egiten den hizkuntzaren erabileraz jarduteko eta hizkuntzalaritza aplikatuarekin zerikusia duten gaiez gogoeta egiteko xedea duen mintegia da.

Joan den udazkenean Euskal Herriko Unibertsitateko Zientzia Fakultateko bi irakasle -Euskal Filologia Saileko Juan Carlos Odriozola eta Igone Zabala- izan ziren euskararen erabilera berezituei buruzko mintegi egonkor bat abian jartzeko dei egin zutenak.
Mintegia eratzeko arrazoiak argi ikus daitezke deialdia egin zuten bi irakasleon hitzetan: "Asko gara egun Euskal Herrian euskararen erabilera berezituak aztertzen ari garenok: batzuk irakaskuntzan (Euskara Tekniko izeneko irakasgaietan edo bestelakoetan), beste batzuk hiztegiak egiten, hedabideen eguneroko eginkizunetan edota testuak zuzentzen. Ez dira gutxi gure eguneroko eginkizunetan aurkitzen ditugun arazoak, batzuek euskara orokorrarekin eta beste batzuek zehazkiago erabilera berezitu batekin edo batzuekin zerikusia dutenak. Zenbaitetan erantzukizun handiaren zama nabaritzen dugu halako arazoren bati aurre egin behar diogunean: euskararen gramatiketan deskribatu gabe dagoen puntu baten inguruan, kontraesanak dituzten deskribapenak daudenean, estiloarekin zerikusia duten liburuek edota joerek kontraesanak dituzten ohiturak edo proposatzen dizkigutenean, norbaitek maiz erabili dugun hizkuntz baliabideren bat txarto erabilita dagoela aldarrikatzen duenean eta abar". Arrazoi eta arazo horiekin bat egin duen edota bat etor litekeen profesional oro da eta izan daiteke mintegikide.
Mintegikideen artean hainbat unibertsitatetako irakasle ugari bada ere, badira unibertsitatetik kanpoko arlo askotako profesionalak ere, hots, hedabideetan, administrazioan, irakaskuntzan eta bestetan dihardutenak. Izan ere, mintegia zabalik dago eguneroko jardunean hizkuntza baliabide edota xede izanik, hizkuntzaren normalizazioak kezkatuta daukan edonorentzat.
Lehenengo deialdi hari erantzun ziotenen artean eztabaidatu zen mintegiak zein izen hartuko zuen, nolako bilerak egingo zituen, zein gai azter zitezkeen eta abar. Zerrenda elektronikoa sortzea ere erabaki zen eta bide hori erabili da geroztik deialdiak egiteko. Zerrenda elektronikoa, orobat, partaideen artean informazioa eta iritziak trukatzeko baliabide ere bada. Mintegiko partaide izateko zerrendan sartu behar da eta horretarako listproclg.ehu.es helbidera "subscribe" (zuriune bat) "aadebm" (zuriune bat) eta horren ostean norberaren izen-deiturak jarrita, mezua bidali behar da.

BILERA ETA GOGOETA UGARI.

Hainbat bilera egin dira orduz geroztik Leioako Zientzia Fakultatean eta zenbait gai jorratu dira eta jorratzen ari dira -gaiak azaldu, eztabaidatu eta erabilera-esparru ezberdinetan egin daitekeen aplikaziorako ondorioak atera-, hala nola, erdal erreferentziazko adjektiboen euskal ordainez jardun zuen Igone Zabalak abenduan eta hitz-hurrenkeraz aritu zen Bittor Hidalgo otsailean. Hitz-hurrenkerari buruz mintzatuko dira bai Zabala bai Hidalgo datozen mintzaldietan ere. Hizlari horiek jorratuko dituzte hitz-hurrenkeraren inguruko gaiak, oraingoz, apiril eta maiatzerako deitu diren bileretan. Era berean, asmoa dago hainbat estilo-liburutan hitz-hurrenkeraren eta puntuazioaren arteko harremanaz esan direnak aztertzeko, ikuspegi kritiko eta zientifiko batetik ondorio batzuk lortzearren, hitz-hurrenkeraz eta puntuazioaz erabiltzaileei irakatsi behar zaienaz.
Halaber, laburdurak hizkuntza-gertaera modura aztertu eta haien osaera eta erabilera aztertu nahi lituzke Odriozolak uda inguruan.

EUSKALTZAINDIAK ESANDAKOAK AZTERGAI.

Beste gai batzuk ere proposatu dira, oraindik mintzaldiak finkatu ez diren arren: Euskaltzaindiak emaniko zenbait arauren interpretazioa dela-eta sortzen diren arazoak, hala nola, mugagabearen erabileraren inguruan edota zenbait hitz-elkarketaren inguruan sortzen direnak.
Ildo horretatik, Odriozolak asmoa du hitz elkartuen ikuspegi orokorra eskainiko duten zenbait hitzaldi emateko eta, bereziki, hitz elkartuen osaeran eta idaztarauetan Euskaltzaindiak erabat deskribaturik ez dituen esparruak jorratzeko.
Bestalde, lehenengo deialdi hartan irakur zitekeen gisara, "didaktikarekin eta hizkuntzalaritza aplikatuaren alderdi teorikoak jorratzearekin zerikusia duten kontuak" ere aztergai ditu mintegiak.
Mintegiak egiten dituen bileretan, deialdia egin zutenek hasiera-hasieratik proposatu eta ondoren erabaki bezala, hiru arlo jorratu dira eta jorratu nahi dira aurrerantzean ere: batetik, euskararen erabilera berezitua (edota zeharka erabilera orokorra) ukitzen duen edozein gai, interes orokorrekoa dena; bestetik, Euskara Tekniko izeneko irakasgaiekin zerikusia duten didaktika-kontuak (batez ere irakasgai hauek ematen dituzten irakasleen interesekoak liratekeenak); eta, azkenik, hizkuntzaren erabilera berezituen edota terminologiaren inguruko alderdi teorikoak jorratzen lagunduko luketen kontuak


Azkenak
Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Gemma Piérola
“Historiak ezin du ezikusiarena egin gu protagonista garen eguneroko arazo horien aurrean”

Duela 40 urte sortu zen Geronimo Uztariz Institutua, Nafarroako Historia beste era batera ikertzeko eta zabaltzeko helburuarekin. Jende anitza bildu du lau hamarkada hauetan, eta gai ugari ikertu ditu denbora horretan. Historialari gazteak ere batu zaizkie. Zahar eta berriaren... [+]


Añube
Elkar besarkatzeko musika

Aspaldi ezagutu genuen gaur gaurkoz Añube taldeko abeslari den Aitor Bedia Hans. Garai berean adiskidetu ginen egun Añube taldeko gitarra jotzaile ohia den Beñat Gonzalezekin. Unibertsitateko garaian izan zen, Debagoienako bi gazteak musika zainetan... [+]


Eguneraketa berriak daude