MERKATARITZA ARAUTZEKO ALA SAREA KONTROLATZEKO?


2021eko uztailaren 19an
Merkataritza elektronikoa, on line egiten dena alegia, gero eta gehiago entzuten den hitza eta aurrera eramaten den jarduera da. Nahiz eta Euskal Herrian oraindik joera hori ez izan nabarmenegia, Interneten web guneren bat duten herritarrak gero eta gehiago dira. Horregatik ziur, dagoeneko euskaldun askoren belarriei lau hizki hauek ezagunak egiten zaizkiela: LSSI edo berdina dena, Informazio Gizartearen eta Merkataritza Elektronikoaren Zerbitzu Legea. Espainiako gobernuak onartutako lege proiektu bat izan arren, sareko euskal jarduera beronen menpe geratzen da. Alberto Unamunzaga, «Eusko Alkartasuna Sarean»eko komunikazio arduradunak zentzu honetan dio Euskal Autonomi Elkartearen eskuduntzak direla ikerkun-tza zientifiko eta teknikoa, barne merkataritza, azokak, kontsumitzailearen eta erabiltzailearen babesa eta merkatal burtsen ezarpen eta erregulazioa. «Non geratzen dira Gasteiz eta Nafarroa prozesu honetan? Estatutuko iruzur berri baten aurrean gaudenaren susmoa daukat».

Legearen sorburua Europako Batasunak estatu partaideei luzatutako zuzentarau bat izan da. Asmoa Internet bidezko merkatal harremanak arautzea da, enpresari zein kontsumitzaileek ildo konkretu batzuen arabera joka dezagun eta segurtasun juridikoa bermatuta gera dadin. Espainian otsailaren 8an Ministroen Kontseiluak LSSI lege proiektua onartu zuen. Martxoaren 12a arte emendakinak aurkezteko epea zabalik egon da eta orain Kongresura pasako da behin betirako onartua izateko.
Lege proiektu hau onartu aurretik, bitartean, eta baita orain ere, kritikak edonon entzun eta irakurri ahal izan dira. Baina zergatik hainbeste zalaparta ustez guztien onerako izan beharko lukeen lege baten inguruan? Kritika guztiak bilduko lituzkeen premisa bat aipatzea nahikoa da irakurlea arrastoan sartzeko; LSSIren atzean Internet kontrolatzeko nahia dagoela uste dute hainbat sektorek. Azter dezagun ordea, zer dioen legeak eta zer suposatu lezakeen. Isabel Hernandok Europako Komisioan lan egiten du teknologia berrien inguruko legeak aztertzen. Bere aburuz, «ziberzentsuraz hitz egitea gehiegizkoa da. Beste gauza bat da etorkizun hurbil batean ziberzentsura eman daitekeela, momentu konkretu batean herri batek izan dezakeen profil politikoarekin jokatzen ari baikara».


Legeak arautzen duena.

Legeak sarean jarduera ekonomikoren bat dutenak merkataritza erregistroan beren datuak ematera behartzen ditu: enpresaren izena eta web helbidea besteak beste. Bestalde, linean egiten diren kontratuak zer kasutan diren baleko zehazten da. Era honetako kontratu batek balio dezan enpresak zehaztasun guztiak irakurrarazi behar dizkio bezeroari, horretarako prestatua dagoen orrialde batera eramanez. Bestalde, spam edo publizitate erauntsia galarazten du, baldin eta erabiltzaileak aurretiaz baimenik eman ez badu. Zerbitzua eskaintzen dutenen ardura noraino iristen den ere arautzen du, zerbitzua eskaintzen dutenen eta edukiak jarri edo bidaltzen dituztenen aldea zehaztuz. Zentzu honetan legeak dio zerbitzuen hornitzaileak ez dituela zertan edukiak gainbegiratu behar.


Legeak ekar lezakeena.

Baina onura horien atzean, zehaztasun eza eta zentsura ikusten dutenak asko dira.

Informazioa eta merkataritza jardueren arteko mugak ez dira bereizten errazak eta askok ez dakite adibidez, zer gertatuko den iritziak eta zerbitzuak eskaintzen dituzten orriekin edo informazioa izan baina autofinantzatzeko publizitate bannerra jartzen duten orrialdeekin. Azken kasu hori, publizitatea jartzea merkataritza egitea denez, legeak arautzen duen esparrua bihurtzen baita. Zentzu honetan adierazpen askatasuna arriskuan egon litekeela diote batzuk. Gainera, ez dago delitua egin beharrik. Legearen arabera, ordena publikoa edo pertsonen duintasuna bezalako baloreei eraso egiten dieten edo eraso egin diezaioketen zerbitzuen aurkako neurriak hartu ahal izango dira. Erabakia hartuko duen agintearen inguruan ere bada hainbat eztabaida. Legeak «agintari eskuduna» aipatzen du. Baina nor da aginte hori? Askoren aburuz mota honetako erabakiak epaile baten esku bakarrik egon beharko lukete. Denborak erakutsiko digu susmoak egia bihurtzen diren, ia inork ez baitu zalantzan jartzen legea aurrera aterako denik l

Sinadura elektronikoa
Merkataritza elektronikoaren legea sinadura elektronikoaren legearekin osatzen da. Lehenak funtzionatzeko beharrezkoa da bigarrena, nolabait ziurtatu behar baitugu igorlea benetan berak esaten duena dela. 1999tik sinadura elektronikoaren inguruan erret dekretu bat dugu, baina ez da oso erabilgarria izan eta orain gai beraren inguruan lege proiektu bat garatzen ari dira. Gaiaren inguruan oraindik ez da gehiegi hitz egin, baina oso kontutan hartzekoa izango da

Interpretazio maltzurra
Espainiako gobernuak dio adierazpen askatasuna ez duela murriztuko LSSI legeak, eremu horretan ez dela sartzen, soilik jarduera ekonomikoa duten web guneak arautuko dituela. Baina uste dut ez direla fidatzekoak eta hala uste dute beste askok. Nahikoa da lege horren interpretazio maltzurra egitea. Adibidez, zure web gunean iragarkiak jartzen badituzu, nahiz eta dirurik jaso ez, jarduera ekonomikodun web gunetzat har daiteke.

Gobernu hori legeen interpretazio zabalak egiten aditua da eta «terrorismoaren» kontzeptuarekin ikusi dugun bezala, sareko edozein jarduera «ekonomikotzat» jo daiteke eta ondorioz lege horren pean jarri

Birtualtasuna
Mundu birtualean» zuzenbidezko estatua «birtuala» izango da baita ere. «Agintari administratibo eskuduna»k «mundu errealean» botere judizialaren ardura diren neurriak hartu ahal izango ditu, adibidez eduki bat atzera botatzea; eta sarbide hornitzaileek Zientzia eta Teknologia Ministeritzako ikuskatzaileei inolako ordena judizialen beharrik gabe eskatutako dokumentazioa erakutsi beharko diete.

Bestalde, doan ostatatuta dauden orrialde pertsonalak, normalean publizitatea dutenak, jarduera ekonomiko gisa hartuko dira eta beraz legearen ezarpen eremuaren barnean geratuko dira

Zentsura elektronikoa
Duela bost urte, Internet «mutiko arraro» batzuen gutizia baino ez zenean, asaldaturik zegoen talde bati «ETAren aldeko»tzat jotzen zuten web gune bat erasotzea bururatu zitzaion, Euskal Herria Journal. Beraien helburu bakarra orri hura ziberespaziotik ezabatzea zen, Miguel Angel Blancoren erahilketaren mendeku bezala. Uda hartan Espainia osoan zabaldu zen gorroto kolektiboaren emaitza bezala, anekdota hutsa izan beharko lukeena, sarearen aurkako zentsura kasurik garbiena bihurtu zen.

Orain Gobernu zentralak zentsura elektroniko mota hori instituzionalizatu nahi du. Informazio Gizartearen eta Merkataritza Elektronikoaren Zerbitzu Legea onartuz gero (LSSI), nahikoa izango da «agintari eskuduna»ren erabaki bat Euskal Herria Journal bezalakoak ixteko. Internauta kritikoek ez dute e-posta bidez bonbardaketarik egin beharko. Nahikoa izango da Gobernuaren ideologiarekin bat egitea


Azkenak
1936an kontzentrazio esparru izandako Pequeña Velocidad pabiloia mantendu egingo dute Irunen

Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]


Irakasle baten jazarpena eta ukituak
EHUk baieztatu du hainbat salaketa formal jaso dituela eta genero indarkeriaren aurkako protokoloa aktibatua duela

EHUko Errektoretza Taldeak ARGIAra igorritako oharrean zehaztu duenez, Filologia Hispanikoko irakaslearen aurkako salaketen "berri izan zuen unetik abian da protokoloak zehazten duen prozedura". Denuncias Euskal Herria Instagrameko kontuan bost salaketa anonimo... [+]


Tabakoaren kea irensten duten haurrek erretzaile aktiboen antzeko arrastoak dituzte DNAn

Erretzailea ez izan arren tabakoaren kea jarraikortasunez irensteak ekar ditzaken osasun arazoak ikertu ditu Bartzelonako Osasun Globaleko Institutuak, eta frogatu du arrasto arriskutsuak uzten dituela haurren DNAn.


2025-02-12 | Hala Bedi
Maren Lazpiur (Ikasle Abertzaleak): “Gizartean gertatzen ari den gorakada erreakzionario horretan, unibertsitatea ez da salbu gelditzen”

Kurtso hasieran, 2024ko irailean EHUko Bizkaiko campusean lan-zuzenbidea irakasten zuen irakasle faxista baten berri eman zuten ikasleek. Beste irakasle bat salatu berri dute, oraingoan EHUko Arabako campusean Farmazia Fakultatean, sare sozialetan mezu eta ideia erreakzionarioak... [+]


Netanyahuk gerrarekin mehatxu egin du larunbatean preso trukea egiten ez bada

"Hamasek gure bahituak larunbat eguerdia baino lehen itzultzen ez baditu, su-etena amaitu egingo da eta armadak gogor borrokatuko du Hamas garaitu arte", adierazi du Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk, talde palestinarrak preso trukea behin-behinean... [+]


2025-02-12 | Euskal Irratiak
Marieniako lurren aldeko militanteen epaiketa, irailaren 9ra gibelatua

Irailaren 9ra gibelatu dute Kanboko kontseiluan gertatu kalapiten harira, hiru auzipetuen epaiketa. 2024eko apirilean Kanboko kontseilu denboran Marienia ez hunki kolektiboko kideek burutu zuten ekintzan, Christian Devèze auzapeza erori zen bultzada batean. Hautetsien... [+]


Adimen artifizialean 200.000 milioi euro inbertitzeko konpromisoa hartu du Europak

Otsailaren 10 eta 11n ehun bat estatuburu elkartu dira Parisen, Adimen Artifizialaren sektoreko ordezkariekin batera, AAri buruzko laugarren gailurraren kari. Abiadura handian garatzen ari den teknologia horri buruzko kezkak eta galderak entzun badira ere, ez zen horientzako... [+]


Yamili Chan Dzul. Emakume, indigena, prekarizatu
“Gure mugimenduak ahultzeko estrategiaren parte da emakumeak hiltzea”

Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]


2025-02-12 | Iñaki Barcena
Aroztegiaren silogismoa

Silogismo baten argumentuak hiru proposizio ditu, eta horietatik azkena nahitaez ondorioztatzen da beste bietatik. Logika deduktibo horrekin aztertu daiteke, nire aburuz, Nafarroan gertatzen ari den Aroztegiako gatazka sozioekologiko luze eta traumatikoa.

Tesia: Baztango... [+]


Antzinako hegaztien gidaliburua

Poloniar ikerlari talde batek Sevillako Italica aztarnategiko Txorien Etxea aztertu du, eta eraikinaren zoruko mosaikoak erromatar garaiko hegazti-bilduma xeheena dela ondorioztatu du. 

Txorien etxean 33 hegazti daude mosaikoetan xehetasun handiz irudikatuta. Beste... [+]


Despremu deprimituaren ondarea

Berriki landu ditut klasean Etxahun Barkoxeren kobla eder eta hunkigarriak. Gaizo gizona! “Edertasunez praube” sortu zelako hasi zitzaizkion etxeko nahigabeak, baina hamazazpi urtetan zen pulunpaka sartu zorigaitzaren itsasoan, maite zuen Marie Rospide doterik gabeko... [+]


2025-02-12 | Edu Zelaieta Anta
Gainbabesaren desbabesa

Elkarrizketa berritu dugu fakultateko idazkaritzan, auskalogarrenez: urruti daude, euren matrikula egiteko, ikasleak bakarrik etortzen ziren garaiak. Aspaldixko aldatu zen joera, eta gurasoek –nabarmenago amek– gero eta paper aktiboagoa hartzen dute seme-alaben... [+]


Harreman publiko-komunitario-kooperatiboak eraikitzeaz

Gure lurraldeetan eta bizitzetan sortzen diren behar, desio eta ekimenen inguruan gero eta gehiago entzuten dugu harreman eta proiektu publiko-komunitarioak landu beharraz, eta pozgarria da benetan, merkaturik gabeko gizarte antolaketarako ezinbesteko eredua baita. Baina... [+]


Eguneraketa berriak daude