NAFARROAN BAGINEN ETA BAGARA

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Eeuskaraz bizitzeko eskubidea aldarrikatzen duten bi kanpaina egin dira azken bi hilabeteetan Nafarroan: bata otsailean jorratu genuen Oinarriak elkargunearen «Euskaraz, eskubide osoz!» eta bestea IKA koordinakundearen «Ya somos 100.000 navarros/as». IKAko Arturo Campion euskaltegiko zuzendari eta kanpainako koordinatzaile Sagrario Alemanekin izan gara eta gaztelania hutsean egindako kanpainaren nondik norakoak eta hark izandako oihartzuna izan ditugu hizpide.

«Ya somos 100.000 navarros/as« bi epetan burutu da. Lehenean ehun mila nafar bazirela esaten zen, ez zen ezer gehiago eransten eta jendearen jakin-mina piztu nahi zen. Bigarrenean, aldiz, 100.000 nafar euskaldun badirela zioen kanpainak eta gainera kanpainaren hartzailearekin euskaraz aritzeko nahia dutela. 100.000 pertsona horien artean denetarik dago: euskaraz gutxi dakitenak, gehiago dakitenak, gehixeago dakitenak eta asko dakitenak, normalean euskaraz aritzen direnak... Datuok azken inkesta soziolinguistikotik abiatuta atera dituzte.
Kanpainaren mezua helarazteko 41 iragarki ipini dira «Diario de Navarra»n, «Diario de Noticias»en eta «Gara»n eta 87.000 aleko propaganda-tartekoa egin da lehen bi egunkarietan. Iruñeko eta Tafallako Ser , 40 Principales, Cope eta Cadena 100 irratietan 450 iragarki ipini dira. 27 zine aretoetan ere iragarkiak sartu dira. Eta azkenik, 13.000 diptiko banatu dira kalean.
Kanpainak erdaldunak izan ditu jomuga, sentsibiliza daitezen. Gainera, kanpaina gehienak euskaldunei edo hurbileko jendeari begira egin izan direla oharrarazi du Alemanek. Horrexegatik egin dute kanpaina gaztelaniaz, erdaldunek ez zituztelako ulertzen. Halaber, hizkuntza eskubideak erdaldunenak ere badirela esan nahi izan dute, eskubide horiek errespeta daitezen bidea erraztea badutela, euskara ikasiz gero hizkuntza bat edo bestea erabiltzea hautatzeko askatasuna izango dutela. Bestetik, euskararen prestigioa berreskuratzea izan du helburu. «Gobernutik eta inguruetatik desprestigioa sortzen duten mezuak eman dira. Jende askok oraindik pentsatzen du euskara ez dela Nafarroako hizkuntza, eta sinestarazi diete edo beraiek zuten uste hori indartu egin diete. Argi eta garbi zera adierazi diete hainbat esaldi eta artikuluetan: lingua navarrorum ez zen euskara, baizik eta Nafarroako erromantzea», adierazi digu Sagrario Alemanek. Horri beste hainbat mezu gehitu behar zaizkio: egun irakasten den euskara asmakizun bat dela, benetako hizkera Hegoaldeko goi nafarrera dela, ikastoletan irakasten dutena Nafarroaren kontrako historia dela... Alemanek dioenez, orain arte euskaltegietara hainbat pertsona hurbiltzen zen «nire hizkuntza delako ikasten dut euskara» esanez edo lanerako egokia zela iritzita.


IKASLEEN BEHERAKADA. Azken urteetan euskaltegietako matrikulazioak gutxitu direla gauza jakina da. IKAren kasuan ere gauza bera gertatu da. 1998 urtera arte matrikulazioek gora egin zuten eta urte hartatik gutxitzen joan dira. Hala, 1997-98 ikasturtean 1.461 ikasle zituzten eta egun 1.100 inguru. Matrikulazioek Euskal Herri osoan egin dute behera, baina Nafarroa izan da probintziarik kaltetuena.

Aurretik aipatutako desprestigioaz gain, arrazoi gehiago aipatu ditu kanpainaren koordinatzaileak matrikulazioen beherakada azaltzeko. Hainbat azterketetan ageri denez, jendeak euskara ikasteko denborarik ez duela dio. «Uler daiteke motibazio aski ez duela edo lehentasuna beste gauzatan jartzen duela. Bestalde, gauza gehiagotan aritzen da jendea egun: informatika, dantza… Eta guk eskaintzen dugun modeloa orain dela hamabost urte segitzen genuen bera da: zortzi ordu astean». D ereduak eragina izan dezake Gipuzkoan, baina Nafarroan gutxi du Alemanen ustez. Beraz, jende motibatuarengan jakin-mina piztu dute, baina ez dira beste jende batengana iritsi. Eta horixe izan dute helburu, erdaldun horiengan motibazioa piztea.


HARRERA ONA.

Kanpainak izan-dako oihartzunarekin pozik ageri dira IKAn. Kontrako erreakzioren bat izan da, baina gehienek ondo hartu dute. Jende askok deitu du IKAko euskaltegietara eskaintzen dituzten ikastaro arruntez, udako ikastaroez eta barnetegiko egonaldiez galdezka. Batzuek euskarari berari buruzko galderak eta IKAri buruzkoak egin dizkiete. Izan da halaber kanpainagatik zoriontzeko euskaldunen deirik. Horiez gain, bete du beste funtziorik kanpainak. Irailean matrikulazioak jaitsi ziren azken urteetako joerari jarraiki. Otsailean, ordea, aurreko urtean baino matrikulazio gehiago egon da, iaz lehen urratseko bi talde abiatu ziren eta aurten hiru


ASTEKARIA
2002ko martxoaren 10
Irakurrienak
Matomo erabiliz
Azoka
Azkenak
Gurekin egiten dutena

Ba al dakizue frantses batzuk harritu egiten direla mugaren alde honetan ere euskaldunak bagaudela jakitean? Ba bai, harrigarria bada ere, behin, Donostian, frantses batzuei entzun nien sinetsi ezinik beren buruari galdetzen: “Saint-Sébastien est au Pays... [+]


Su ta Gar, Kaotiko, Gatibu, Maruxak eta Leihotikan ere Hatortxu Rockeko azken jaialdian

22 talde gehiago iragarri dituzte Lakuntzan uztailean izanen den HatortxuRockerako: Bad Sound, Dupla, Su Ta Gar, Chuleria Joder!, Brigade Loco, Leihotikan, Burutik, Tribade, Maskak, Les Testarudes, Non Servium, Añube, Dj Plan B, Gatibu, DJ Trapella, La Jodedera, Süne,... [+]


Jon Urzelai Urbieta, fisikaria eta soziologoa
“Zaila da ezagutzen arteko banaketa zurruna gainditzea”

Jon Urzelai Urbieta ohituta dago itzalean lana egiten, baina Su festak musika-jaialdiei buruzko saiakerak dezenteko ikusgarritasuna eman dio, iaz Euskadi Saria eman baitzioten lan horregatik. Ez da, hala ere, irabazi duen sari bakarra, hori baino lehen, 2021ean, CAF-Elhuyar... [+]


Betharramgo indarkerien berri “komunikabideen bidez” hartu izana zehaztu du Baionako apezpikuak

Prentsaurrekoa eskaini dute ostegun honetan Marc Aillet Baionako apezpikuak, elizbarrutiko hezkuntza katolikoko zuzendari Vincent Destaisek eta Betharramgo biktimen entzuteko egiturako partaideetarikoa den Laurent Bacho apaizak. Hitza hartzera zihoazela, momentua moztu die... [+]


2025-03-14 | Gedar
Vox Nafarroako Parlamentutik kanpo geratu da ia, barne-desadostasunak direla eta

 Maite Nosti diputatuak kargua utzi du alderdiarekin izandako desadostasunengatik, eta horrek kide bakar batekin utzi du alderdi faxista, talde mistoan sartzera behartuz.


2025-03-14 | Euskal Irratiak
Bidarteko bahitzailea militar-ohia zen, eta prokuradorearen arabera “hil egin nahi zuen”

Bidarteko gasnategian bahiketa burutu duen gizona, militar ohia zen. Asteazken arratseko 7.30tan Erretegia izeneko gasnategian bertako kudeatzailea bahitu eta poliziaren kontra tiro egin duen gizonak 54 urte zituen.


2025-03-13 | ARGIA
EAJk eta PSE-EEk zerga erreforma adostu dute Ahal Dugurekin

PPrekin eta EH Bildurekin negoziazioetan porrot egin ondoren etorri da Ahal Dugurekin adostutako akordioa. Indar politiko honek aitortu duenez, maximalismoak atzean utzi eta errealitateari heldu diote, errenta baxueneko herritarren aldeko akordioa lortuta.


2025-03-13 | Uriola.eus
Correoseko langileen eskubideak eta zerbitzu publikoaren kalitatea defendatzeko eskatu dute

“Posta publikoa eta kalitatezkoa. Eskubideen aldeko Hitzarmen eta Akordio baten alde” aldarrikapenarekin, LAB, ESK eta ELA sindikatuek lan-baldintzak eta posta-zerbitzu publikoaren kalitatea defendatzeko mobilizazioa egin zuten atzo, hilak 12, Bilboko Eliptika Plazan.


Amasamendin eolikoak ezartzeko proiektu bat dagoela jakinarazi du Villabonako Udalak

Herriko EH Bilduko zinegotzi eta legebiltzarkide den Ander Goikoetxeak egindako galdera parlamentario bati Jaurlaritzak emandako erantzunaren bidez jaso informazioa hau. Bi haize sorgailu ezartzeko asmoa dago eta Cluster Hernani izeneko proiektu zabalago baten barruan kokatzen... [+]


Milaka ikaslek Hego Euskal Herriko hiriburuetako kaleak hartu dituzte, IAk deitutako greban

Hezkuntza bi arazo handik zeharkatzen dutela adierazi dute IAk: "ideia erreakzionarioen" gorakadak eta "ikasleen egoeraren okertzeak". Mobilizazioaren deialdia hedatzeko, goizean errepide mozketak egin dituzte Donostian, Iruñean eta Gasteizen. Bilbon, Euskal... [+]


Hau Pink da, Europako gure lehengusu txikia, eta 1,4 milioi urte ditu

Atapuercako aztarnategian hominido zahar baten aurpegi-hezur zatiak aurkitu dituzte. Homo affinis erectus bezala sailkatu dute giza-espezieen artean, eta gure arbasoek Afrikatik kanpora egindako lehen migrazioei buruzko teoriak irauli ditzake, adituen arabera.


Beste epai euskarafobo bat: Bitarteko Idazkari izateko lan poltsa eskaeraren aurka

Gasteizko 1 zenbakiko Auzitegi Kontentzioso-Administratiboak emandako epaia berretsi du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. Lan poltsan parte hartzeko euskara maila altuenaren baliokide diren 3. eta 4. eskakizunak indargabetu zituen Gasteizko Auzitegiak. 


2025-03-13 | Ahotsa.info
“Ez da soilik memoria ariketa bat, baizik eta NATOren kontrako borroka deialdia”

Hainbat eragilek deituta, NATOren aurkako elkarretaratzea egin da Iruñeko Udaletxearen aurrean. Izan ere, gaur, martxoak 12, 39 urte bete dira Hego Euskal Herriak, Espainiar Estatua NATOn sartzeko erreferendumari ezezkoa eman ziola. Askapenako kide batek adierazi du, gaurko... [+]


Bi minututan galdutako elkarrizketak

Azkar! Azkar! Adi egon, ez daukat astirik eta! Ohartarazi behar zaitut, denborak agian ez baitit uzt… Pipipipi-pipipipi! Pipipipi-pipipipi!

Goiz jaiki, eguneratuta egoteko irratia piztu, dutxa hartu, ilea lehortu, orraztu, bizarra kendu edota makillatu, kafea egiten den... [+]


Nola eragingo die AEBen eta Europaren arteko norgehiagokak Euskal Herriko produktuei?

Europako Batzordeak 26.000 milioi euroren inportazioak zergapetuko ditu apirilaren 1etik aurrera, Donald Trumpek altzairuari eta aluminioari ezarritako muga-zergei erantzunez. Enbido-komertzialek jarraitzen badute, Euskal Herrian lehen sektoreak nozituko du gehien norgehiagoka... [+]


Eguneraketa berriak daude