«JAURLARITZAK BERAK EGIN BEHARKO LUKE KONTZERTUAREN ARAUDIA»
Ordutik gaurrera -Espainiako Estatua Europako Batasunan (EB) sartzean- zergen estrukturak aldatu dira, BEZ eta beste hainbat zerga berregituratu dira. Pujanaren ustez, horretan datza Kontzertuaren inguruan bizi den gatazkaren gakoetako bat. Badago besterik, ordea: «Kontzertua ez da alde baten kontua, bi aldeen ituna baizik. Gatazka handi batean gaude, Espainiako Estatuak autonomiari buruzko planteamenduak aldatu nahi dituelako. Esaterako, Nafarroako hitzarmena eta EAEko Kontzertua, biak bat datoz izate juridikoan eta egituran, Kontzertu berri hau egituratzean lehenengo ezberdintasunak elkartu baitziren».
1839. urteaz geroztik hasi ziren Espainiako Estatua eta Hego Euskal Herriko lurraldeen arteko tirabirak. Pujanaren arabera, berauek indarrez sartuak izan ziren Espainiako Konstituzioan. Hortik dator egungo gatazkaren jatorria. Nafarroa Erresuma probintzia arrunta bilakarazi zuten juridikoki:«Foralistek esan dezakete nahi dutena, baina gogora dezaten gertaera hori. 1841eko ‘Ley paccionada’ delakoa osorik irakur dezaten. Lege hori gerra eta inposaketaren dekretu bat da. Madrilgo Gobernua hasi zen diputatuak hautatzen».
Gatazka ez da berria historian, ezta Kontzertu berriaren bilakaeran ere; 1982ko LOAPA dugu gogoan.
1984-85ean ere blokeoa izan zen?
Bestalde, Eusko Legebiltzarreko aurrekontuen inguruan tirabirak izan dira. Lehen ere gertatu izan ziren. Zuk ondo ezagutzen duzu bere araudia...
Legebiltzarrak bere borondatez argi eta garbi aditzera eman behar du zer eta nola egin behar den. Funtsean, Jaurlaritzak Legebiltzarraren borondateari jarraitu behar diolako. Orduan, eztabaida izan zen eta oposizioa era adeitsuan portatu zen, irizpide ezberdinak genituen arren ez zen orain gertatu dena gertatu.
Juan Mari Atutxak araudia erabili duen modua ontzat jotzen duzu?
Juan Mari Atutxak ondo interpretatu du araudia. Gainera, araudiak Legebiltzarreko lehendakariari ahalmenak eta bideak jartzen dizkio berau interpretatzeko. Gaiaren konplexutasuna kontuan hartuta, badaude irizpide objektiboak horrela interpretatzeko. Beraz, oposizioak muntatu duen iskanbilak juridikoki ez du funtsik, eta politikoki ‘filibusterismo’ arrunta da, Legebiltzarrarekiko errespeturik eza.
Legelari zaren aldetik, zelan ikusten duzu autodeterminazioaren eskubidea egun?
Gauza bat dira legeak eta beste bat praxi politikoa, ordea.
Gurean, lurraldetasuna berebiziko arazoa ote da?
Hala izanda ere, Euskal Herria eskualde horiek baino gehiago da.
Demokrazia sistema ez da une onenean, antza. Gurean ere ez. Hona hiru adibide: «Iruñeko Gaztelu plazaren auzia». «Sakanan, Guardia Zibilari buruzko erreferenduma» edo «Boroako zentral termikoaren ingurukoa». Klase politikoak ez du batere demokrazia zuzenean sinesten.
Aldeak alde, Ibarretxe lehendakariak burutu nahi duen kontsulta garatzeko, zer behar da?
Nola atera gaitezke bizi dugun gatazka honetatik, orduan?
Gizartea edo herri hau ez al dago klase politikoa baino helduagoa, hala ere?
n Araudia sortzen badu konfrontazioa gogorra izanen da. Ibarretxe lehendakaria bide onean ikusten al duzu?
Bestalde, Batasunaren «Bake proposamenean» bilakaerarik antzeman duzu zuk?
Jan-edanean zeuden denak, itxuraz alai, baina baten bat urduri zebilen aperitibo eta aperitifa artean. Bigarrenez jasoko zuen saria, baina eskuetan edukiko zuen lehenbizikoa izango zen. Eta urduri zegoen, oroigarriak bulegora heldu beharra zeukalako, joder. ARGIA Sariak ez dira,... [+]
Gauzak bizi eta azkar aldatzen badira ere, zenbait kontu ez dira aldatzen: Argia Sarien ekitaldia da horietako bat. Horixe esan dio kronikagile honi beharrera etorri den kanpoko kazetari batek, ARGIA asko aldatu dela esatearekin batera, sari-banaketa hasi aurretik. Onerako ari... [+]
EITB Kultura telebista saioak jaso du Argia Saria euskal kulturgileen lana bistaratzeagatik, Euskal Herriko txoko guztietako proiektuak telebista publikora ekartzeagatik, eta egiten duten kalitatezko ikus-entzunezkoagatik. Saria Leire Ikaranek eta Kerman Diazek jaso dute, Berde... [+]
Prentsako Argia Saria Irutxuloko Hitza-rentzat izan da, eskuin muturraren igoerari egindako jarraipenagatik eta talde erreakzionarioen benetako aurpegia erakusteko kalean hor egoteagatik. Aurten 20 urte beteko ditu Donostiako hedabideak. Aizpea Aizpurua, Andrea Bosch,... [+]
Entzunezko Argia Saria BaDA!bil podcastak jaso du, Hiru Damatxo ekoiztetxeak ekoitzitakoa, eta Gerediaga elkarteak eta EITBk finantzatutakoa. Podcastak kulturgintzan dabiltzan lau mahaikidez osaturiko bost mahai inguru jaso ditu Durangoko Azokaren bueltan. Saria jaso dute Amets... [+]
Hamabost urteotan gazteenen artean euskara sustatzeko egindako lanagatik eta lortutako arrakastagatik, Merezimenduzko Argia Saria Ene Kantak proiektuarentzat izan da. Saria Nerea Urbizu, Fermin Sarasa eta Jesus Irujok jaso dute.
Seme-alabek lehen mugikorra izateko adina atzeratzeko eskolaz eskola egindako lanagatik eta lortutako emaitzengatik, ikastetxeak mugikorrik gabeko arnasgune izateko borrokagatik, kanpaina onenaren Argia Saria guraso elkarteek osaturiko Altxa Burua ekimenarentzat izan da... [+]
Galtzaileen herri ondarea sarean jartzeko erakunde publiko batetik egindako ahaleginagatik, ahots gabeen ahotsa entzuteko aukera emateagatik, eta batez ere, Nafarroak aitzindari izaten segi dezan oroimen historikoa berreskuratzeko bidean, Interneteko Argia Saria Nafarroako... [+]
Onintza Irureta Azkunek egin du hitzartzea ARGIAko lantaldearen izenean:
"ARGIAko komunitatea osatzen duten milaka lagunetako batek berriki adierazi digu batzuetan ARGIA iluna dela, barruak mugiarazten dizkion albiste gogorrak daudela. Lan ona egiten dugula, baina... [+]
Sei sari banatu ditugu aurten: ikus-entzunezko saria EITB Kultura telebista saioari eman zaio, prentsako saria Irutxuloko Hitza Donostiako hedabideari, entzunezko saria BaDa!bil podcastari, interneteko saria Oroibidea bilatzaileari eta komunikazio kanpaina onenaren saria Altxa... [+]
Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.
Estatuaren biolentziaren biktima gisa onartzeko 125 eskaera egin zaizkio Nafarroako Gobernuari 2023an eta 2024an. Horietatik 41 onartu dira. Egiari Zor eta Torturatuen Elkarteak ongi baloratu dute egiten ari den bidea.
Arizona
Aktoreak: Aitziber Garmendia eta Jon Plazaola..
NOIZ: urtarrilaren 26an.
NON: Berrizko Kultur Etxean. plazan.
-------------------------------------------
Arizona eta Mexiko banatzen dituen muga zaintzera abiatu da Idahotik Margaret (Aitziber Garmendia) eta George (Jon... [+]