Santa Grazitik errotondaraino itzuliko gara eta ezkerrera hartuz Larrainerantz abiatuko gara. Bide ederra da, mendi artean eta gure ezkerrean Larraine erreka daramagula. Erreka honek bidegurutze horren inguruan Uhaitza ibaiarekin bat egiten du Uhaitzandi ibaia sortzeko.
6 km. aurrerago Logibar aterpe-jatetxera helduko gara. Sarreran aparkaleku bat dute, baina nahi badugu 100 m. aurrerago (zubia pasatuta ezkerrera) badago beste bat, Holtzartera doan bidearen hasieran bertan. Holtzarteko haizpitarte izugarri hau goialdetik bisitatuko dugu, eta zeharkatu ere egingo dugu, abenturazko filmetan ikusten den bezalako zintzilikako zubi batetik.
Berriz ere errepidean, paraje basati eta bakartiak zeharkatuko ditugu, zuhaitzik gabeko mendiak, borda isolatuak eta kotxeek bakarrik apurtzen duten lasaitasuna.
Ibilbidea hasi dugunetik 42. kilometrorako Larrainen sartuko gara, eta eliza eta pilotalekua dauden kolorez berriztatutako erdigune txiki eta ederrean beste kilometro bat gehiago egingo dugu. Jar ezazu arreta herriaren ondoko mendiko harkaitzek sortzen dituzten forma bitxi eta ikusgarrietan.

Herritxoaren amaieran eskumara egingo dugu »Iratiko Txaletak» jartzen duen norabidean. Hemendik aurrera beti zuzen jarraituko dugu, ondo seinalizatutako errepide ederrean zehar.
Aurrera egin ahala eta igotzen dugun bitartean lehenbizi landaretza ugaria eta gero mendi soiletako panoramikak, zuhaixkak, larreak, ganadurako zelaiak, bordak... ikusiko ditugu. Eta noski, Pirinioetako gailurrak gero eta hurbilago eta ikusgarriago ditugu.
Igoera aldapatsu hau Organbidexka mendatean bukatzen da. Ikuspegi galantak dituen mendilepo honetan hegazti migratzaileen igarotzea behatzeko zentro bat kokatu da. Horrela, udazkenean uso, kurrilo edota bestelako txoriak pasatzen ikustea ikuskizun ahaztezina bihur daiteke.
Mendate hau pixka bat geroago ikusiko ditugun Iratiko txaleten ataria da. Hauek 1965ean eraiki ziren, mendiko etxola modernoaren itxurarekin. 80ko hamarkadan egin zen iraupen eski zentroak lagunduta zonalde honetako gune turistikorik garrantzitsuena bihurtu da, Iratin zehar txangoak egiteko abiapuntu eta atsedenlekua. Bertan ezkerreko seinalea jarraituz, jaisten hasiko gara. Bihurgune askotxo dituen bidearen alboetan berriz ere Iratiko landaretzak laztanduko gaitu, errekatxo politak lagun ditugula.
Kilometro batzuk aurrerago berriro paisajea aldatu egingo zaigu. Orain arbola gutxiago ikusiko dugu, landare eta zuhaixka baxuagoak, mendi soilak... Hau guztia 62. kilometroan Iratiko etxolara iristen garen arte. Hau bailaratxo polit eta lasaia da, inguruko erreka eta menditxoetatik paseoak egiteko aproposa. Bertaratzen direnen beharrak betetzeko pare bat ostatu daude.
Hemengo bidegurutzean eskumara joko dugu, Mendibe-Donibane Garazirako bidean. Bidean landarez beteriko tokiak ia zuhaitzik ikusiko ez dugun soiluneekin tartekatzen dira. Bidegurutzetik 3 kilometrora Burdinkurutzeta gaina harrapatuko dugu. Bertatik ditugun panoramikak kontuan hartuz atseden txiki bat hartzeak merezi du eta jaitsieran ikusiko ditugunek hori baino gehiago.
Jaitsiera hasieran ezkerrera, XVIII. mendean Maltako Ordenak antzinako Laurhibarreko ospitalea izan omen zenean altxatutako San Salbador kapera dugu. Begiratu itzazue kanpoko hormen kontra dauden gurutzebidea eta lauburua. 4 kilometro geroago Altzako mendatera helduko gara, eta zer esanik ez, hemendik ere bistak ederrak dira.
Azkenik, paregabeko ibilbide hau "arruntagoa" bihurtzen hasiko da eta lehenengo baserriak agertuko dira eta Altzatik 8 kilometrora Mendiben sartuko gara, aspaldian ikusi dugun lehen herrian. Herrian bertan nabarmentzeko moduan bere eliza dugu, eliz atari erromaniko politarekin. Baina herri hau berezi bihurtzen duena zera da, bertan agian Ipar Euskal Herriko trikuharririk haundiosoena dugula: Marietxe edo Gasteiniakoa.
Bertara iristea erraza da hurrengo pausoak segitzen badituzue. Etorri garen bidetik "Mendibe" seinalea baino 200 metro lehenago, lehen baserrietan, errepidearen ezkerraldean burdinazko gurutze bat ikusiko duzue, bidetxo bati hasiera ematen diona. Hortik sartu. Pixka bat geroago zubi bat igaro, ezkerrera egin eta gero gora jo, bihurgune askotxo dituen bide estu eta aldapatsu batetik. Hau guztia kotxez egin daiteke. Bide hau hasi dugunetik 1,5 kilometrora bidegurutze bat aurkituko dugu, eta ezkerrera baserri batzuk, baina guk beste 30 metro jarraituko dugu, bidea ixten digun langa bateraino. Hortxe aparkatu eta trikuharrira oinez abiatuko gara.
Langa zeharkatuz 100 metrora baserri bateraino helduko gara, eta honen atzetik, egurra gordetzen duten lekutik, eskumara eta gorantz bidezidor bat hasten dela ikusiko dugu. Hauxe hartu eta bost minututan trikuharriraino, bertaraino eramango gaitu. Orduantxe konturatuko gara harritzar hauen edertasunaz, nahiz eta gaur egun «biltegi txiki» funtzioa duen, ate eta guzti.

Zuberoako Pirinioaldean, Larrainetik gertu, Holtzarte Euskal Herriko parajerik ikusgarrienetakoa dugu. Izan ere, honako hau Zuberoako beste arroilekiko ezberdintzen duena zera da, zintzurraren gainean zintzilikako pasabide edo zubitxo bat dagoela, Indiana Jonesen filmetan agertzen diren modukoa.

Honek zintzurretako bat goitik eta erdi-erditik behatzea eta gozatzea ahalbidetzen du, paregabeko ikuskizuna eskainiz. Kakueta behetik gora ikusi baduzue, oraingo honetan Holtzarte behetik gora behatzeko aukera izango duzue. Dena den, zubi hau filmetakoa baino askoz seguruagoa da, burdinazko kableek eusten diotelako, eta pasabidearen ezker-eskuinean altuera handiko sare bana duelako, istripuak saihestuz.

Larraine baino hiru bat kilometro lehenago dugun Logibar aterpetxe osteko aparkalekutik irtengo gara. Aparkalekutik errekaren sorbururantz abiatuko gara, hau eskuinean dugula gorantz joaz. Bidea batzuetan gogortu egiten da, eta euria egin badu lokazturik egon daiteke, baina bide bakarra da, eta beraz ez dago galtzerik.
Erreka beti eskuinean daramagula, batzuetan pixka bat urrundu behar badugu ere, bista ederretako 40 bat minutuko bidean goraino iritsiko gara. Hemen bidea agian gogor xamarra izan dela, baina merezi izan duela konturatuko zarete. Zuen aurrean Olhadoibia (ezkerrean) eta Olhado (eskuinean) haizpitarteak elkartzen diren aparteko lekua aurkituko duzue.
Bide izugarri hau jarraituz oso gutxira txundituta utziko zaituzten zubia ikusiko duzue. 200 metroko altueran dagoen zubia basoa ustiatu ahal izateko egin zen, eta esan dugun moduan, zeharkatzea oso zirraragarria baina arriskurik gabekoa da. Pentsa ezazue bistak zorabio posiblea baino askoz indartsuagoak direla.