Gezurra ematen badu ere, egia da. Bertoko Gar, eskulangintzazko garagardoa, Arratiako ibarreko herri txiki batean, Barazarko gainean, Zeanurin, egiten dena, urritik, Ameriketako Estatu Batuetara esportatzen da, eta abian dago dagoeneko Australia, Txile eta Ukrainara esportatzeko proiektua. Lehenago, ekainean, zabalkunde planari ekin zitzaionean, garagardoaren tradizio bizi-bizia duten bi herrialdeetara, Errusiara eta Letoniara, eraman zen Bertoko Gar.
Bertoko Garrek Barazarko gainean, Zeanurin, du lantegia eta duela gutxi sortu bada ere, badauzka bi produktu merkatuan: Bertoko Sue eta Bertoko Leizuri. Lehena "kobre kolorekoa da, azidotasun eskasekoa, leuna da aho-sabaian eta edalontzian irauten duen aparra du", ekoizleek deskribatzen duten moduan. Bigarrena, Bertoko Leizuri, "oso garagardo freskagarria da, hartzidura handikoa, urre kolore bizi eta distiratsukoa. Aurrenekoari "xigortua" esaten diote, eta bigarrenari "horaila". Joan den maiatzean ekoiztetxe honek Eusko Jaurlaritzaren Elika berme zigilua eskuratu zuen, eta garagardoaren ekoizpen prozesua guztiz naturala dela bermatzen du agiri honek.
SEATTLEKO DASTALDITIK ESPORTAZIORA. Seattleko hirian egin zen dastaldi batean Bertoko garagardoak izan zuen arrakastaren ondorioz, hartu zen Arratiako ibarrean ekoizten den garagardo hau Ameriketako Estatu Batuetako hainbat hiritara esportatzeko erabakia. Izan ere, oso gogo onez hartu zen produktu hau berez garagardo hiria den leku honetan. Era horretan, Bertokoko arduradunek, joan den ekainean zabalkunde plan bat egin zutelarik, eskulangintzazko beste euskal produktuen egileek ere parte hartzen duten talde batean sartzea deliberatu zuten, eta era horretan AEBtako hainbat hiritara esportatu beren garagardoa. Bi garagardoen, horailaren eta beltzaranaren 30.000 litro esportatu dituzte, beste hirien artean, New York, Washington, Idaho eta Kaliforniara. Ez da ahaztu behar hiri hauetan guztietan dagoela halaber euskal diasporaren parte handi bat.
Garagardoa Estatu Batuetara esportatzen hasi aurretik, Bertokoko arduradunek, uda baino lehen, garagardoa esportatu zuten Letoniara eta Errusiara. Esportatzen zuten lehen aldia zen, eta batean zein bestean oso harrera ona izan du euskal garagardo honek, Bertoko enpresaren arduradunen arabera. Era berean, balitekeela beren produktuak Australiara, Txilera eta Ukrainara esportatzea iragarri dute. Esportazioa dela-eta, alabaina, Barazarreko ekoizleek ez dituzte ahaztu ez euskal barne merkatua ez ingurukoa. Duela bi urte baino gehiago sortu zen enpresa, eta ordutik hona ekoizpenaren %85etik gora Bizkaian merkaturatu da. Enpresako kudeatzaile eta zabalkunde plagintzaren arduradun den Juan Izetak adierazi du banaketa bideak ugaltzea dela enpresaren beste helburu garrantzitsuenetako bat, eta orobat Euskal Herri osoko merkaturatzea berdintzea eta bateratzea.
Inguruko eremuak ere ez dituzte ahaztu. Zentzu honetan, gaur egungo banaketa sarea Madril eta Kantabria aldera hedatzea da zabalkunde plangintzaren beste helburu pisuzko bat, eta orobat penintsularen hegoalderantz eta Frantziako Estatura zabaltzea, badira-eta bertan euskaldun talde garrantzitsuak.
Bizkaian ekoizten den garagardo honen iraungitzearen ikuspegitik, enpresaren arduradunek diotenez, garagardoaren bizitza luzatzea lortu dute, horretarako fabrikazioaren prozesu naturala aldatu gabe ordea. Hala bada, sei hilabeteko epea du euskal garagardo honek. Garagardo lantegiak, hala diote euskal ekoizleek, aldez aurretik hautaturiko garagar malten hartzidura kontrolatua erabiltzen du. Pasteurizaziorik gabe eta gehigarririk gabe botilaratzen da likidoa, eta hotzaren katea hautsi gabe kontserbatzen da; era horretan iraungitze epea mugatzen da.
Bertoko Garrek laboratorio berri bat ipini du duela gutxi bere enpresan, eta Susana Etxeberria kimikaria da laboratorio horren arduraduna. Laboratorio honetan egiten ari diren ikerketei esker, bertako arduranek diotenez, garagardo horailaren gustua hobetu ahal izan da, Leizurirena, eta freskoagoa, distiratsuagoa eta horailagoa da orain. Garagardoaren euskal etxe hau produktu berrien sorreran ari da une honetan lanean, eta apirilerako ISO 9002 agiria lortzea espero du.
HEINEKEN, MERKATUKO LIDERRA ESPAINIAKO ESTATUAN. Bertoko Gar euskal enpresa oso urruti dago oraindik Espainiako Estatuko garagardoaren ekoizle handienetatik, nahiz eta bere lekuaren bila dabilen 2000. urtean guztira 26.413.557 hektolitro garagardo egin zituzten ekoizleen artean. Horregatik, komenigarria da sektore honek gaur egun duen egoeraren berri izatea, testuinguru egokian kokatu nahi bada.
Heineken holandar taldea ezin eztabaidatuzko liderra da Espainiako Estatuko garagardoaren merkatuan, Aguila eta Cruzcampo marken bitartez. Bost fabrikazio gune ditu, Nafarroan horietako bat, Madril, Valentzia, Jaen eta Sevillan daudenez gainera. 2000. urtean guztira 10.386.235 hektolitro ekoitzi zituen, hau da, aurreko urtean, 1999an baino %0,2 gutxiago. Merkatuko kuotari dagokionez, %39,3koa da. Urte horretan, guztira 739 milioi pezeta fakturatu zituen. Mundu osoan, bigarren ekoizlea da, 97,7 milioi hektolitrorekin. 110 fabrika dauzka berrogeita hamar bat herrialdetan, eta 170 herrialdetan merkaturatzen ditu bere produktuak. 2000. urtean, mundu osoan, 8.100 milioi euro fakturatu zituen, eta 621 milioi euroko irabaziak izan zituen.
Holandar talde hau Aguila enpresaren bitartez ailegatu zen Espainiako Estatura, 331 milioi euroko inbertsioa eginez. Geroago, 1999. urtean, Cruzcamporen %88 erosi zuen, 871 milioi euro ordainduz. Espainiako Gobernuak erosketa hori egiteko baimena eman bazuen ere, Madrileko eta Valentziako bi lantegi uztera behartu zuen, monopoliozko egoerak saihesteko. Horregatik, gaur egun, langileen berregituratze eta egokitze prozesuan dago.
Holandar talde honek akzio eskaintza publiko bat kaleratu du enpresaren %100eko jabetza lortzeko, bertako bazkide batzuk, gutxi izanik ere, enpresaren %15,2ren jabe baitira, eta eskuak libre eduki nahi ditu Espainiako Estatuan izan dezakeen etorkizuna nolakoa izango den erabakitzeko.
Ondoko koadroan ikus daitekeen bezala, hauek dira Espainiako Estatuan Heinekenen ondoren datozen garagardo talde nagusiak, 2000. urteko datuen arabera: Mahou-San Miguel Taldea, %33,4ko merkatuko kuota duena; Damm Taldea, %16,6ko merkatuko kuota duena; Cia Cervecera de Canarias SA, %3,8ko merkatuko kuota duena; Cervecera Alhambra Taldea, %2,6ko kuota duena; Hijos de Rivera SA, %2,6ko kuota duena; La Zaragozana SA, %1,5eko kuota duena; eta Coors Brewing Iberica SA, %0,3ko kuota duena