HELDUTASUNERA IRITSI DEN URTEKARIA AURKI KALEAN


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
ARGIAk 1984. urtean kaleratu zuen bere lehen urtekaria, urte horretako gertaera nagusienak eta euskal kulturarekin zerikusia zuten hainbat helbide jasoz. Harrezkero eta gaur egunera arte ez dio lan hori egiteari utzi eta aldaketa nabarmenak izan badira ere, urtekariari betidanik erantsia izan den «Euskal Kulturaren Agenda»k (gaur egun «Euskal Kulturaren Aurkibidea» izenarekin ezagutzen dena) zintzo jarraitu dio urteroko hitzorduari. Horrela, gaur egun urtekaria urteko gertaeren laburpena izateaz gain, oso liburu kontsultatua da, batik bat euskal kulturaren hainbat helbide, telefono, posta elektroniko eta web-gune jasotzen dituelako. Hori guztia 1984an ARGIAren inguruan mugitzen ziren idazle eta kazetari haiek beren agendatan zituzten helbideak eta erreferentziak guztion eskura jarri zituztelako. Hain zuzen ere, garai hartan kultur jabetzaren zati handi bat kazetarien esku zegoen eta ARGIAren inguruan euskal kulturan eragin nabarmena zuten pertsonak biltzen ziren: Josu Landa, Joseba Alvarez, Joxemi Zumalabe, Iñaki Uria, Ramon Saizarbitoria, Jose Luis Alvarez Enparantza «Txillardegi»... Horrela, haiek zuten hainbat erreferentzia jaso eta elkarte eta erakunde desberdinen datuak lortzeko bilketa lana egin ondoren 25 orri eta 1.000 erreferentzia inguru zituen «Euskal Kulturaren Agenda» osatzea lortu zen. 1984ko urtekari hark orotara 236 orri zituen.

Gure egunetara etorriz, hasiera haiekin alderatuz, jasotako erregistro kopuruaren igoera behintzat nabaria da. Aurki kalean izango den «Euskal Kulturaren Urtekaria 2002»k 17 sail eta 320 orri ditu, horietatik 160 «Euskal Kulturaren Aurkibidea»renak, non 8.400 erreferentzia inguru biltzen diren, 15 sailetan banatuak (Antzerkia, Artea, Bertsolaritza, Dantza, «Erakundeak, Elkarteak», Euskara, Irakaskuntza, Itzulpengintza, «Jaialdiak, Lehiaketak», Komunikabideak, Literatura, Musika, Unibertsitatea, Zerbitzu Publikoak eta Zinema).
Beraz, adin heldutasuna lortu bitartean asko aldatu da urtekariaren egitura eta itxura, kaleratze data bera ere ez da berdina. Hasieran urte amaieran ospatzen zen Argia Egunerako egiten zen eta irailetik abendura arteko kronologia hurrengo urteko urtekarian sartzen zen, 1993tik aurrera Durangoko Azoka zen erreferentzia data eta 1997. urtetik aurrera, urtarriletik abendura arteko gertaera guztiak jasotzea erabaki zenez, urtekaria hurrengo urtean kaleratzen hasi zen. Koloreak ere izan du zeresanik garapen horretan. Hasierako orri zuri beltzak bi koloretakoak bihurtu ziren 1988tik aurrera eta lau koloretakoak «Euskal Kulturaren Urtekaria 1998»an.
«Euskal Kulturaren Aurkibidea»ri eskainitako orrialdeak ere aldaketa horien lekuko izan dira, jasan duen garapena urtekariak oro har bizi izan duenaren parekoa izan baita. Pixkanaka-pixkanaka kolorez hornitzen joan da eta baita publizitatez ere, zehazki «Euskal Kulturaren Urtekaria 1998»an ikusi ahal izan ziren helbideen artean tartekatutako lehen publizitate moduloak.

Aurkibidearen garapen teknologikoa.

Teknologia garatuz joan den heinean, aurkibidea egiteko modua ere aldatu egin da. Hasieran testu jarraian idazten ziren helbide guztiak, testu prozesatzaile batekin. 1995eko urtekarian eremu bukaera bakoitzari marka bereizgarriak jarri zitzaizkion eta helbideak datu base batera pasa ziren. 1997an eta 1998an ARGIAk zituen erregistro guztiak diskete batean kaleratu ziren «Euskal Kulturaren Agenda digitala» izenarekin, MS-DOS sisteman. Bertan helbide guztiak euskaraz, gazteleraz, frantzesez eta ingelesez ageri ziren.
Hurrengo pausoa sarera salto egitea izan zen. Horrela, 1997ko abenduan, Durangoko Azokan, ARGIAren web-gunea aurkeztu zen, gaur egun SAREKO ARGIAn, www.argia.eus helbidean, aurkitu daitekeenaren lehen bertsioa. Bertan «Euskal Kulturaren Aurkibidea» jarri zen on line kontsultagarri. Hurrengo urtean, 1998an, frantsesezko, ingelesezko eta gaztelerazko bertsioa gaineratu zitzaion sarean zegoen aurkibide horri. «Euskal Kulturaren Aurkibidea»k Interneten abantaila ugari aurkitu zituen; esaterako, bilaketak modu errazean egin eta elkarteek bertan datuak eguneratzeko aukera.
Baina abantailak abantaila, euskal kulturaren kontsulta tresna honek urtero mantentze eta eguneratze lan garrantzitsua eskatzen du. ARGIAko lan taldea arduratzen da horretaz. Urtero hainbat elkarteengana zuzendu eta datu eguneratuak eta berriak eskatzen zaizkie, horrela helbide edo erreferentzia kopurua igoz doa pixkanaka-pixkanaka, eta lan hori urtero «Euskal Kulturaren Urtekaria»n islatzen da. Hemezortzigarrena ez da salbuespen bat izan eta aurki frogatzeko moduan izango gara

Argia Eguna
Euskal Herriko herriren bateko kale batean mahai bat, haren inguruan euskaltzale ugari eta mahai gainean ARGIAren produktuak. Produktu horien artean izarra, «Euskal Kulturaren Urtekaria 1984». Denboraren makinan hemezortzi urte atzera egin eta bilaketa hitz bezala «Argia Eguna» idatziko bagenu, horrelako zerbaiten aurrean aurkituko ginateke. Argia Eguna bi urte lehenago sortu zen, 1982ko azaroaren 28an hain zuzen ere, eta 1992. urtera arte iraun zuen. 1984ko Argia Egunak ordea, bazuen bereizgarri bat, urtekariaren estreinaldia hain zuzen ere.

Aldizkaria edo ARGIAren beste produktuak ezagutarazteko eta batik bat harpidetzak gehitzeko jaio zen Argia Eguna, azken finean aldizkariaren presentzia ahalik eta bazter eta txoko gehienetan ezagutarazi eta zabaltzeko. Azaroko edo abenduko egunen bat aukeratzen zen horretarako, Durangoko Azoka baino lehen, eta elkarte euskaltzaleen laguntzarekin, -garai hartan esaterako Euskal Herrian Euskeraz edo Donostiako Arrano Beltza sortu berriak ziren- Euskal Herriko gune desberdinetan zehar hainbat mahai edo postu jartzen zen.
Nafarroako Erriberan, Arabako Errioxan, Bizkaian, Gipuzkoan, Ipar Euskal Herrian... aurki zitezkeen Argia Eguneko mahaiak, guztira 200 edo 300 postu. Egun garrantzitsua izan ohi zen, eta sarritan, hasierako urteetan bereziki, mahaietan eskainitako materiala ia osorik saltzen zen.
Gauzak horrela, urtekariaren hartzaile asko Argia Eguneko postu horietara hurbiltzen ziren erosleak ziren


Azkenak
5.000 ‘erlezain’ lortzeko kanpaina nazionala abiatu du Herri Urratsek

Otsailaren 28an Hendaian eman dio hasiera kanpainari Herri Urratsek. Euskararen transmisioa bermatzen duen Seaska babestea da helburua.


8 urteko ume bati biluzik argazkiak egiteagatik ikertzen ari dira gizon bat Ortuellan

Gizonak ustez Ortuellako Jendea futbol taldean zuen posizioa baliatu zuen umeari argazkiak egiteko. Ertzaintzak ikerketa abiatu du eta aurretik antzerako salaketak zituela jaso dute.


2025-03-03 | Leire Artola Arin
ANALISIA
Karbonoa ez da neutroa

Agintari gutxik aitortzen dute publikoki, disimulurik eta konplexurik gabe, multinazional kutsatzaileen alde daudela. Nahiago izaten dute enpresa horien aurpegi berdea babestu, “planetaren alde” lan egiten ari direla harro azpimarratu, eta kutsadura eta marroiz... [+]


PKK-k su-etena deklaratu du, buruzagiaren agindua onartuta

Abdullah Öcalan buruzagiak PKKri otsailaren 27an eskatu zion armak uzteko. Taldeak egin duen adierazpenean babes osoa agertu dio buruzagiari eta Öcalanek eskatutakoa betetzeko konpromisoa adierazi du.


Istilu handiak Grezian, 57 lagun hil ziren tren istripuaren bigarren urteurrenean

Poliziaren eta manifestarien arteko talkek atxilotu eta zauritu ugari utzi dituzte ostiralean herrialdeko hiri nagusietan. Herritarrek gertatukoaren erantzuleak zigortzea eskatu diote gobernuari, ez baita oraindik istripuaren inguruko epaiketarik ireki. Greba orokorra deitu... [+]


Frantziak eta Erresuma Batuak Ukrainarako su-eten plan bat aurkeztuko diete AEBei, Trump Zelenskiri oldartu ostean Etxe Zurian

Hala iragarri du Keir Starmer Erresuma Batuko lehen ministroak Londresen eginiko goi bileran. Etxe Zurian Trumpek Zelenskiren aurka egin ostean, izandako eztabaidaren aurrean, Europako buruzagiek babesa adierazi diote Ukrainako presidenteari.


Elizako sexu abusuen biktimei kalte-ordaina emango die Iruñeko Artzapezpikutzak, “laster”

Elizak 23 kasu ditu onarturik Nafarroa Garaian. Haiek "ekonomikoki, psikologikoki eta espiritualki laguntzeko" konpromisoa adierazi du Iruñeko artzapezpikuak.


Nafarroako armarri historikoaren erabilera debekatu du Castejoneko alkateak

Karbankulu pomelatua "garai batean gure bizilagun Francisco Casanova hil zutenen ideiak babesten dituztenek erabilitako ikurra" dela, adierazi du  Noelia Guerra UPNko Castejoneko alkateak, eta sinbolo "ez ofizialak" udalaren espazioetan erabiltzea... [+]


Larhunen dabilen otsoaren presentziaren “ondorio larriak” salatu ditu ELB sindikatuak

Mendizale batek asteburuan ikusi du animalia Lapurdiko Azkaine herrian, eta otsoa dela baieztatu du Pirinio Atlantikoetako Prefeturak. ELB lurraldean "harraparien presentziaren kontra" agertu da.


Pagolarren gainean eolikoak jartzearen aurkako aldarria, plazara

Elkarretaratzea egin zuen Aiaraldeko Mendiak Bizirik plataformak atzo Laudioko Lamuza plazan, Mugagabe Trail Lasterketaren testuinguruan. 


2025-03-03 | Ahotsa.info
Iruinkokoa, Iruñeko iñauteri euskaldunen bersignifikazioaren aurka

Martxoaren 2an igandea Iruinkokoak berriz ere Iruñeko karrikak hartu ditu.


Erabat doan izango da Hondarribian euskara ikastea

EH Bilduk sustatuta, Hondarribiako udalak euskara sustatzeko diru-laguntzetan aldaketak egin eta laguntza-lerro berri bat sortu du. Horri esker, erabat doakoak izango dira euskalduntze ikastaroak, besteak beste.


Martxoak 3tik 49 urte
“1976ko Gasteizko greben mugimendua eskola politikoa izan zen”

Martxoak 3ko sarraskiaren 49. urteurrena beteko da astelehenean. Grebetan eta asanblada irekietan oinarritutako hilabetetako borroka gero eta eraginkorragoa zenez, odoletan itotzea erabaki zuten garaiko botereek, Trantsizioaren hastapenetan. Martxoak 3 elkartea orduan... [+]


Memoria bala bat da buruan

1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]


Eguneraketa berriak daude