Amorrua, sortzen den sentimentua denez, nahitaezko laguna zaigu bizitzan. Gidaritzat hartzea, ordea, ezegokia da oso. Ezegokiagoa, nork bere buruari amorrua txofer duela aitortu nahi ez dionean. Horregatik ikasi behar dugu amorrua, sortzen denean, ondo bereizten eta behar bezala aprobetxatzen. Amorrua bidegabekeriaren eta krudeltasunaren kontra aritzeko kemena suspertzen duen indar sendoa izatea ona da. Baina bere eginkizuna hortxe amaitzea komeni da, hortik aurrerakoak adimenak eta errespetuzko sentsibilitateak bideratu behar dituzte. Eta, batez ere, amorruak ez du, bere buruaren gainean erabateko itzuli bildua eginez, bidegabekeria eta krudeltasuna zabaldu behar.

Zaila da, ordea, askotan amorrua identifikatzea, baduelako zerikusia giza komunikazioan dagoen arazorik handienetako batekin: elkarrizketan kontu bat aipatzen eta itxuraz haren inguruan jarduten garela, errainetako eta benetako hizketagaia beste bat izatea. Hau sarri gertatzen da, amorratuak berak ere ez duelako amorruaren arra identifikatzen uzten. Orduan konzeptu abstraktoen izenean -era inkonszientean maiz- justifikatu nahi izaten du bere jarduna. Garrantzitsua da beraz amorrua garaiz diagnostikatzea, begi zorrotza izatea, bestela guztia nahas dezake.
Medizina Fakultatean gertatua. Hilotzaren aurrean dauden medikukumeei ari zaie aurreneko irakasgai praktikoa ematen sendagile bizkor eta asto samarra:
-Bi ezaugarri behar ditu sendagile onak: begi zorrotza eta... ezeri ez nazkarik izatea. Ea -esandakoa praktikan erakutsi nahiz- zuen arteko inor nire parekoa burutzeko gauza den.
Esan eta ekin. Eskuinaren hatz luze osoa hilotzaren ipurtzulotik sartu du eta jarraian, ikasle harrituei eskua eta hatz tentea erakutsi ondoren, ahoratu eta milikatu, berea berdintzeko erronka inguruko guztiei jarriz. Denek atzera egin dute, higuinduta, taldeko astakirten zabar txoro amorratua ez bestek. Honek, bere hatza tximinian sartu eta gosetuta eta gozoki batekin bailegoen behin eta berriz milikatu ondoren, irakasleari aurre egin dio:
-Zer? Mediku ona izateko balio al dut?- Irakasleak errukior:
-Ez ba. Nik bi baldintza aipatu baititut. Eta garrantzitsuena aurrenekoa: begi zorrotza. Zuk horrelakorik bazenu, honez gero konturatuko zinen nik hatz luzea sartu dudala, baina erakuslea milikatu.
Bizi dugun egoera soziopolitikoan amorruak eragin handia izan du eta izaten du. Esaterako, euskarak -arrazoi historiko-estetiko-sikologikoak tarteko- eta euskal kutsurik duen edozerk amorrua sortu izan du hainbat jenderengan. Azken urteetan horietako batzuk ahalegin handia egin dute amorru hori gainditzeko, baita neurri batean lortu ere. Beste batzuk, ordea, sastraken artean gorde dute amorrua eta Gabonetako kapoiaren antzera elikatu, bidera noiz aterako zain. Oraingoa iruditu zaie nonbait egokiera ona.
Inori buruan tiro egiten diona edo lehergailu jartzen, edo inor torturatzen duena amorruak hartuta dagoela garbi iruditu zait beti. Ekuazio matematiko edo argudio politiko-filosofiko soil batek, frogantza indarrik handiena izanda ere, ez baitu inoiz horretaraino bultzatzen.
Amorruarena bitxia gertatzen da ETAren kontrako borrokan. Axioma faltsua zabaltzen dute batzuk (Basta ya eta antzeko taldekoek bereziki): zenbat eta amorru handiagoa erakutsi hobe eta gehiago egiten dela bide horretan. Nire ustez, diagnostiko guztiz okerra izateaz gainera, garbi dago amorrudunek kontrako amorrua eragiten dutela neurri handi batean, eta amorruaren katea luzatzen laguntzen dutela.
Politikarien artean ere, beste amorru klase berezia topatu dut azken garaietan. Beranduegi konturatu batzuk erabilitako bideak antzuak direla eta amildegira eramaten dutela. Baina iada ezin onartu. Eta, amorruaren amorruz, lehengoari eusten diote ezer onik ezin ekar dezakeela garbiro ikusi arren.
«Bizitza bidaia da: oinetako erosoak jantzi». Horrela dio Ekialdeko errefrauak. Amorrua ez da oinetako erosoa inorentzat