Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
astelehena 2024ko abenduaren 30ean
«REDONDOREN DIMISIOA BERRI ONA DA NORMALIZAZIORAKO BIDEAN»
E usko Legebiltzarreko mahaiaren partaidea zara EB (Ezker Batua) alderdiaren izenean. Zure hautaketa biziki kritikatua izan zen Batasunaren aldetik. Nola hartu zenuen kargua?
Hautaketak zeharkako norabide bat zekarrela kontzientea izan nintzen. Hau da, Ezker Batuak hiru eserleku ditu Legebiltzarrean, eta berez, mahaian ez dagokigu eserleku bat. Gure alderdiak talde politiko guztiek mahaian leku izan beharko luketela defendatu du beti, hartara, Batasunak ere mahaian leku izan beharko luke. Hautaketaren okerra aurreko legealditik heldu zen. EHk mahaia utzi zuen eta horrek mahaiaren hautaketan arazoak sorrarazi zituen. EAJ-EA koalizioa irabazlea izanik, normala zen ere mahaiaren lehendakaritza eta lehendakaritzaordea berauek bereganatzea. Gu EAJ-EAk planteaturik sartu ginen, mahaia ez zela eskubide osoz osatzen kontziente izanda. Hala ere, Juan Mari Atutxa bozkatu genuen baina EAren kideari ez genion botoa eman.
Nola ikusten duzu politika mahai horretatik?
Legebiltzarra eta mahaia aurkikuntza erabatekoa izan da niretzat, oso ezberdina da bertatik eta kanpotik ikusten dena. Batzordeei buruzko eztabaida zailen ondoren aurrekontuarenak heldu dira, salbuespenezko egoerak bizitzen ari gara, Juan Mari Atutxak esan didanez, mahaiaren funtzionamenduari buruzko ikastaro trinko bat burutzen ari naiz.
Mahaian egoteak legebiltzarrean planteatzen eta ehuntzen den guztia ezagutzeko parada ematen dizu. Bere araubidea sakon ezagutzea, kasu. Legebiltzarrean hainbat urte daramaten askok baino hobeto ezagutzen dut araubidea dagoeneko, legebiltzarkideek eskuarki ez baitute kezka hori. Alderdi bakoitzaren politika egituratzeko defentsa moduak, beren argudioak eta interesak mahaian ezagutzen dituzu, halaber.
Mahaian egoteak legebiltzarrean planteatzen eta ehuntzen den guztia ezagutzeko parada ematen dizu. Bere araubidea sakon ezagutzea, kasu. Legebiltzarrean hainbat urte daramaten askok baino hobeto ezagutzen dut araubidea dagoeneko, legebiltzarkideek eskuarki ez baitute kezka hori. Alderdi bakoitzaren politika egituratzeko defentsa moduak, beren argudioak eta interesak mahaian ezagutzen dituzu, halaber.
Zeri erantzuten dio Legebiltzarreko egungo egoerak? Araubidea ondo interpretatua al dago?
Oposizioko taldeek Jaurlaritza gutxiengoan gobernatzen ari dela ikusarazi nahi izan dute, hori da beren saiakera. Nahiz eta horretarako (eta kuoruma eman ez dadin) PP, PSE eta Batasunaren jarrera bateratua eman behar izan den. Eusko Legebiltzarraren araubideak (Nafarroako Legebiltzarrean bezala, kasu) aurrekontuak banan bana bozkatzea baimentzen du. PP eta PSE bat etortzea naturala ez bada ere -azken urteotan ohikoa bihurtu bada ere, denok dakigun arrazoiengatik- Batasunarekin bat etortzea ikusigabea zen egundaino. Hau da, hemen zerbaitek huts egiten du, harrigarria da gertatzen ari dena, aurrekontuak ezin dira subiranozaleak eta konstituzionalistak izan aldi berean, ez eta bi aldetiko arrazoibideak baliagarriak izatea ere. Edo bata edo bestea da, arrazoibideak txanpon bereko bi aldeak baitira.
EB oposizioan balego, Atutxaren interpretazioa zilegitzat joko zenuke?
Bai. Beste gauza bat da interpretazioa amorragarria edo gustukoa ez izatea, PP, PSE eta Batasunari gertatu zaien bezala. Baina, juridikoki, aukera hori araubideetan dago, 1986an erabili zen azken aldiz. Orduan ere, eztabaidak eztabaida, erabili zen, ez gara ezer berririk egiten ari. Araudiak aurrekontuak banan bana onartzea edo ez onartzea baimentzen du.
n Demagun kuoruma ematen dela. Zein egoera islatuko litzateke ganbaran?
Kuoruma balego, eta osoko zuzenketa bat egin beharrean emendakinak banan bana bozkatuko balira -nire iritzia da- ziur aski aurrekontuak ez lirateke itzuliko, PP eta PSEk bat egingo lukete banan bana bozkatzeko orduan, baina Batasunak zailagoa izango luke PP eta PSErekin batera emendakinak banan bana ez onartzea. Alegia, orain ez bezala, oposizioak gobernua gutxiegoan agertarazteko egiten duen ahalegin hori zailagoa izango lukete. Egoera oso paradoxikoa da, hala ere. PP, PSE eta Batasunak batzordeetako eztabaidetan gehiengoa izango lukete eta banan banako emendakinak bozkatzean adostasun batera iritsiz gero, zuzenketak atzera botako lituzkete. Gerta daiteke ere aurrekontuak banan bana bozkatzean ez itzultzea, baina azkeneko bozkaldian denok aho batez ez onartzea. Horregatik ez dut irteera erraza ikusten.
Egoera desblokeatzeko aukerarik ikusten al duzu?
Egoera desblokeatzea zaila ikusten dut, PPk eta PSEk ganbararen presidenteak bere norabidea zuzentzea eskatzen baitute; modu inplizitu batez hori nahi dute, Atutxaren aldetik aldaketa bat nahi dute batez ere. Nik egoera desblokeatzeko bi aukera ikusten ditut: presidentearen zuzenketa -emango ez dena, nik uste- edo Ibarretxe lehendakariak alderdiekin elkarrizketatzeko hartu duen bidea. Jaurlaritzatik egoera desblokeatzeko itxaropen bat ikusten dut, hori litzateke egokiena denontzat, oraingo gatazka uxatzeko eta gobernagarritasuna bideratzeko, bestela hau enkistatuko da.
n Aurrekontuen luzapenak zer suposatuko lioke Ezker Batuari?
Aurrekontuen luzapenarekin segi genezake gobernatzen, IU-EBk kudeatzen dituen eremuetan oinarrizko aurrekontuak erabiltzen direlako. Alabaina, gure politikarako oso kaltegarria litzateke. Gizarte politika kudeatzeko negoziazioan eskatu eta eman zitzaiguna ez genuke eskuratuko, aurreko legealdian adostutako aurrekontua izango genuke. Esaterako, etxebizitzako politika 13.000 milioietatik 21.000 milioietara pasatzea lortu badugu, eta hau ez bada gauzatzen, diru murrizketa nabarmen batekin aritu beharko dugu. Inmigrazio politikan, besteak beste, aurrekontu berriaren ordez, 2000ko aurrekontuarekin segitu beharko genuke. Aurrekontuak onartzea berebizikoa da guretzat, hiruko gobernuaren barruan hitzartutako politika aurrerakoia gauzatzeko modu bakarra baita.
Redondo Terrerosen dimisioak zer suposa dezake alderdi sozialistaren politikan, EAEri begira?
Redondo Terrerosen dimisioa berri on bat da bake prozesu eta normalizaziorako bidean, baina ez dut uste alderdi honen politikan sakoneko aldaketa bat emango denik; oso eszeptikoa naiz bere dimisioaren aurrean. PSE alderdiak, PPrekin batera, maiatzeko hauteskundeetarako programa aho batez onartu zuela kontuan hartu behar da, eta berean, herri honetako gehiengoak onartzen duen bake eta normalizaziorako elkarrizketa bideari uko egiten diola.
PSErekin duzuen harreman eskasa, bestalde, agerikoa da. Zer gertatzen da?
Ez daukat esplikaziorik, nahiz eta EB beti egon den PSErengana hurbiltzearen alde. Maitasun ezinezkoa da, antza. Bi alderdien oinarrizko militanteen arteko joera naturala hurbiltzea da, baina praktikan alderdi sozialistak errefusatzen du EB.
Alderdi sozialistak, legebiltzar honetan behintzat, gurekiko aurkakotasun izugarria dauka, itsua esan genezake. Ez dugu ulertzen zer egin diogun horren gorrotatuak izateko, historikoki ez baitago horretarako argudiorik. Gurekiko oldarkortasuna begi bistakoa da, bere begietara ez gara esistitzen. Ezkerraren ohiko paradoxa bat da, tamalez. Batu beharrean zatitzeko joera historikoa daukagu, eskuineko alderdien artean gertatzen ez dena.
Alderdi sozialistak, legebiltzar honetan behintzat, gurekiko aurkakotasun izugarria dauka, itsua esan genezake. Ez dugu ulertzen zer egin diogun horren gorrotatuak izateko, historikoki ez baitago horretarako argudiorik. Gurekiko oldarkortasuna begi bistakoa da, bere begietara ez gara esistitzen. Ezkerraren ohiko paradoxa bat da, tamalez. Batu beharrean zatitzeko joera historikoa daukagu, eskuineko alderdien artean gertatzen ez dena.
n EBren zereginetara etorriz, egin al daiteke ezkerreko politika bat zentro-eskuineko gobernu honetan?
Ezker Batuak gobernu honetan izan dezakeen eragina mugatua da, baina gure txikian eraginkorrak izan gaitezke. Izatezko bikoteen legea aurrera ateratzea, adibidez, lorpen handia izango da. Jakina, ez da populazioaren %50rentzako aurrerapen bat izango, baina ukitzen duen populazioaren partea modu oso adierazgarri batez hunkitzen du, ezkerreko baloreen pentsamoldetik betiere. EB gobernu honetan sartu izana mesedegarria izango da hiritar hauentzat.
n Funtsean, ez al zarete gobernuan EAJ eta EArekin baketze politikan duzuen ikuspuntu komunagatik?
Baketze prozesua gai funtsezkoa da, denok harrapatzen gaituena, baina hori ez da gu gobernuan egoteko arrazoi bakarra. Etxebizitzaren politikaren norabidea gure esku izatea edo beste alderdi baten esku izatea ez da gauza bera. Populazio konkretu baten bizitzan eragin ezberdina du gure partaidetzak. Araban badaude 8.000 pertsona etxebizitza bat izateko zerrendetan, agian ez dugu guztien nahia beteko, baina aurreko gobernuak 3.000 pertsonaren beharrei erantzuteko asmoa baldin bazuen, EB gobernuan izanda, 4.000 pertsonek lortuko dute etxebizitza hori. Ez dira gai handiak, baina gai honetan hala nola familiaren bitarteko legean, lur zoruaren legean, adin gutxikoen defentsarako legean... gure eskuhartzea eraginkorra izango da. Gai hauetan guztietan ez da berdin eragiten ezkerreko eta eskuineko politika eginez.
Inmigrazioaren atalean nabarituko al da zuen eragina?
Inmigrazioaren atalean, eremu eta jokamolde berriak zabaldu nahi ditugu burutzen ari garen ikerketen bitartez. Euskadi etorkinen babesleku izan dadin nahi dugu. Ezkerreko ikuspuntu batetik, ez da gauza bera EB gobernu honetan izatea edo ez, bere eragina begi bistakoa da. Ezkerrak desberdintasunak ezabatzea helburu ditu. Eskuinak ezberdintasunak naturaltzat jotzen dituen bitartean, ezkerrak ezberdintasun sozialak gainditu eta saihestu behar ditu, hau da, ezberdintasunak ez dira berez sortuak, ez dira naturalak, historian barrena gauzatuak baizik
n Egoera desblokeatzeko hauteskunde berriak burutzea egingarria ikusten duzu?
Hauteskunde berriak indar xahutze ikaragarria lirateke, eta ez lirateke koherenteak izango. Egoera desblokeatzeko alderdi bakar batek 38 eserleku lortu beharko luke eta ez dirudi hori posible denik. Legebiltzar honetan paradoxa bat ematen da, beste parlamentu batean, egoera berean, gobernagarritasuna bermatua legoke. Hemen botere interes handiak daude. PSEk, esaterako, hausteskundeen ondoren gobernagarritasuna lagunduko zuela esan zuen, baina ez du horrela jokatu. PPren menpe dago. PP legebiltzarra konkistatzera etorri zen, gobernuaren alternatiba izatera, Mayor Oreja lehendakari nahi zuela. PPk ez du gobernagarritasuna bermatu nahi, baina PSEk (hauteskundeetan galtzailea izaki) elkarrizketarako irekiago agertu beharko luke.
Alderdi sozialistak Legebiltzar honetan behintzat, aurkakotasun izugarri bat du gurekiko, aurkakotasun itsua esan genezake. Ez dugu ulertu zer egin diogu, non dago egin izan ote diogun gakoa, koska, PSEk horrenbeste gorrotatuak izateko, zerrikeri handiren bat behar da horrela jokatzeko, historikoki ez baitago horretarako argudiorik. Baina gurekin oldarkortasuna begi bistakoa da, eta aldi berean bere begietara ez existitzea ere hor dago. Paradoxa bat da. Ezkerreko paradoxa da, tamalez. Batu beharrean, zatitzeko joera historikoa, bildu beharrean, bereizi egiten dugu, eskuineko alderdien artean gertatzen ez dena.
Alderdi sozialistak Legebiltzar honetan behintzat, aurkakotasun izugarri bat du gurekiko, aurkakotasun itsua esan genezake. Ez dugu ulertu zer egin diogu, non dago egin izan ote diogun gakoa, koska, PSEk horrenbeste gorrotatuak izateko, zerrikeri handiren bat behar da horrela jokatzeko, historikoki ez baitago horretarako argudiorik. Baina gurekin oldarkortasuna begi bistakoa da, eta aldi berean bere begietara ez existitzea ere hor dago. Paradoxa bat da. Ezkerreko paradoxa da, tamalez. Batu beharrean, zatitzeko joera historikoa, bildu beharrean, bereizi egiten dugu, eskuineko alderdien artean gertatzen ez dena.
HEZITZAILE BAT POLITIKAN
1958an Bilbon jaioa. Magisteritza Gazteizen eta psikologia Donostian ikasi zituen. Gizarte hezitzaile lanetan zaildua da eta Gasteizko udaletxeko psikologo teknikaria da gizarte kasuetarako; borondatezko lan-uztaldian dago gaur egun. Mugimendu sindikalean aritua. 1997an sartu zen IU-EBn. EAEko eta Arabako kontseilu politikoaren zuzendaritzako kidea da eta Arabatik legebiltzarkidea.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#2
Sabina Hourcade
|
Lucie Francini
#3
#4
Urko Apaolaza Avila
Azkenak
2024-12-30
ZIliport Kolektiboa
Antton Luku: Libertimendua, erro eta aldaketen artean
MULTIMEDIA - solasaldia
2024-12-27
Julene Flamarique
EuskarAbentura 2025: izena emateko epea zabalik martxoaren 5era arte
EuskarAbentura 2025 espedizioak aukera emango die 127 gazteri zazpi lurraldeak oinez zeharkatzeko kulturan, historian eta paisaietan murgilduta. EuskarAbenturako parte-hartzaileen hautaketa ez da proiektuen kalitatean bakarrik oinarritzen, baita generoa,... [+]
.jpg)
2024-12-27
Leire Ibar
AEBek eta aliatuek 260.000 milioi dolar eman dizkiote Ukrainari laguntza militarrerako
AEBek eta Mendebaldeko aliatuek guztira 260.000 milioi dolarreko laguntza eman diote Ukrainari, gehienbat armamentuan eta laguntza militarrean, Errusiak 2022an egindako inbasioaren ostean. Nahiz eta laguntza horrek Ukrainaren defentsa indartzea helburu duen, Nazio Batuen... [+]
2024-12-27
Julene Flamarique
Elkarte memorialistek manifestatzera deitu dute urtarrilaren 18an, Erorien Monumentua eraistea galdegiteko
Elkarte memorialistek kritikatu egin dute Iruñeko Udalak Erorien Monumentua eraisteari uko egiteko hartutako erabakia. Memoria Demokratikoaren Legea “oker interpretatzea” egotzi diote Joseba Asiron alkateari, eta mobilizazio batera deitu dute urtarrilaren... [+]
2024-12-27
Mikel Aramendi
ANALISIA
Myanmarreko gerra zibila, laugarren urtera
Hutsaren hurrengo arreta mediatikoarekin –batez ere Ekialde Hurbileko edo Ukrainako gatazkekin alderatzen badugu; baina Sudangoaren aldean ere bai–, laugarren urtea betetze bidean da Myanmarreko gerra zibila.
-(1).jpg)
2024-12-27
Leire Ibar
Txanpainaren industriaren arrakastaren oinarrian eskulan esplotatua dago
The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.
2024-12-27
ARGIA
Gutxienez 5.212 eraso matxista salatu dituzte aurten EAEn, iaz baino %8 gehiago
2024ko azarora bitarte 683 sexu eraso salatu dituzte, iaz baino %16,7 gehiago, Emakunderen arabera. Familia barruko indarkeria salatu duten emakumeen kopurua ere handitu da (975 izan dira), baita bikotekide edo bikotekide ohiek egindakoa ere (3.554).
2024-12-27
Euskal Irratiak
Benito Lertxundi
“Zuzeneko emanaldietan beharrezko den xarma galtzen ari nintzela sentitzen nuen”
Benito Lertxundi 60 urte iraun duen kantugintza uzten zuela jakinarazi du Durangoko azoka aitzin. 2023an Gernikan grabatu zuen kontzertu baten diskoarekin bururatuko du bere ibilbide handia bezain aberatsa. Bazuen urtea hartua zuela erabakia, ez da erraza izan horren berri... [+]
2024-12-27
Gedar
Eguberrietan 110 osasun-zentrotan ezarri ditu murrizketak Osakidetzak
Iazko Gabonetan, hamabi ordurainoko itxaronaldiak izan ziren. Urtean 180 egunetan ezartzen ditu nolabaiteko murrizketak Osakidetzak.
Ibai Ripodas: “Balorazio oso positiboa egiten dugu, orain gazteek sortu beharko dituzte presoei elkartasuna helarazteko bide berriak”
Hatortxu Rock jaialdiko 29. edizioa egingo da larunbatean Atarrabian. Sarrerak jada agortuta daude, baina txandak osatzeko laguntza behar da oraindik.
2024-12-27
ARGIA
“Euskaraz ez dakien pertsona bat” izendatu dute Eitb.eus-eko zuzendari, LABek salatu duenez
"Euskalduna ez den pertsona bat –Nagore de los Rios– hautatu du EITBko zuzendaritza nagusiak Eitb.eus eta Social Media atalerako zuzendari posturako, eta, ondorioz, euskaraz ez dakien pertsona bat izendatu dute helburuen artean euskararen... [+]
Eguneraketa berriak daude