MERKATALGUNE ETA KARRIKETAN BIZI ALA HIL


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Euskararen erabilpena bizitza publikoan sustatzeko egitasmo berezi bat abiatu zuen EKEk iazko udazkenean. Pantxika Maitiak euskararen sailaren ardura hartu eta 2001. urterako egitaraua zertu zuen. EKE, aurten nagusiki, euskara bizitza publikoan presente izan dadin ahalegindu da. EKEren finantzazioaren parte handiena Iparraldeko herriko etxeen eskutik heldu da. Udalerriak, beraz, EKEko partaide zuzenak dira. Udalerriek, halaber, berebiziko ardura dute -edo beharko lukete- euskara bizitza publikoan sustatzeko:«Nire lehen zeregina herriko etxeetako euskararen erabilpena ebaluatzea izan zen, idazkietan nahiz harremanetan nola gauzatzen zen aztertzea. Ebaluazioak euskararen egoera larria erakutsi zigun. Herriko Etxeetan Errepublikako hizkuntza frantsesa dela diote, hori da beren aitzakia», erran digu Pantxika Maitiak.



GIDA LIBURUA.

Euskarak udaletxeetan bizi duen egoera larriaz ohartuta, zer-nolako baliabideak ezar zitezkeen aztertu zuten EKEkoek. Anartean, Euskal Konfederazioak Herriko Etxeetarako Gida liburua burutzeko asmoa zuenez, EKEk eta Euskal Konfederazioak egitasmoan elkarrekin esku hartzea deliberatu zuten. Euskara bizitza publikoan gauzatzeko gida liburua aurki plazaratuko da. Gida honek hiru atal eskaintzen ditu: atal juridikoa, baliabideen atala eta atal praktikoa. Hirugarren atala, bide eta eremu publikoetako seinaleak euskaraz ontsa taxutzeko landua izan da. Tokian tokiko hitzak eta esaldi zerrenda dakartza. Karriken eta gune historikoen izenak hala nola informazio seinaleak euskaratzeko prestatua dago, alegia. Euskararen baliabideak biltzen dituen bigarren atala Herriko Etxeei zuzendua da bereziki. Batzar agiriak edo aktak euskaraz idazteko xedez landua. Maitiak berak azaldu digu lehen atalaren funtsa:«Abokatu batek egina izan da. Hautetsiei esaten zaie beren eginbidea euskara baliatzea dela, euskararen erabilpena herritarren aitzinean eskubide bat bezala ager dezaten. Izan ere, Frantziako legeak frantsesa erabili behar dela esaten badu ere, ez dago euskara erabiltzea debekatzen duen ezein lege dekreturik». Frantziak hizkuntza gutxituekiko lehia berezia mantentzen duen arren (Europako Hizkuntz Gutxituen Ituna ez du onetsi, kasu), EKEko kide honen iritziz, premiazkoa da frantses legeak utz ditzakeen zirrikituak aurkitzea eta baliatzea.
Gida liburu hau gauzatu bitartean, Herriko Etxeetaz haratago ibili dira EKEko kideak. Udalen agindupean diharduten zerbitzu publikoei egitasmo honen berri eman zaie eta euskaraz aritzeko dituzten zailtasun teknikoak gainditzeko laguntza eskaini ere bai. Lapurdi eta Nafarroa Behereko hainbat mediateketan euskararen presentzia finkatzeko, kasu. Amikuzeko Herri Elkargoarekin aritu dira, bestalde. Bertako oihan bateko ibilbide pedagogikoa euskaraz ezarri dute. Hirietako hainbat zerbitzu publikoetako arduradunekin ari dira lanean orain. Oraingoz berehalako emaitzak lortzea zaila da, ordea. Baionako ospitalearekin elkarlana emeki-emeki doa, zuzendaritza ez baita euskararen aldekoa. France Telecom-en izendegian, herrietako nahiz etxeen izenak euskaraz behar bezala ager daitezen burubelarri ari dira, berriz ere. Laborantza Zuzendaritza, Zergen Etxea, Posta, SNCF eta ANPEri beren egoitzetako errotuloak euskaraz azal daitezen proposatu zaie:«Zerbitzu etxe hauetako paisaian euskarak leku izatea nahi genuke, besterik ez bada, jendea euskaraz ere idazten dela ohartu dadin. Baina biziki zaila da, kontzientzia eskasa baita etxeotako arduradunen artean».
baM (baiona-angelu-miarritze) euskaldun! Eskolatik kanpoko euskararen erabilpena arras murritza da Iparraldean. Euskara eskola barneko hizkuntza da, bizitza publikoa biziki frantsestua da. Euskara bizitza publikoan sustatzeko egitasmoa Europako Hizkuntzen Urtean burutzen ari da. Kari honetara, EKE eta Euskal Konfederazioa ekitaldi kanpaina bat burutzen ari dira azaroan. Ekintza hauetako batez mintzatu zaigu gure solaskidea:«Azkaineko liburutegian izandako ekitaldian 120 haurrek parte hartu zuten. Ez da aise haurrak euskararen mundura bereganatzea. Alabaina, Kattalin Totorika kontalariaren joko eta ipuinen bidez sartu ziren euskararen munduan. Euskara lanerako, jostatzeko eta gozatzeko hizkuntza baliagarria dela onetsi zuten».
Kanpaina honen azken ekitaldiak hil honen 19tik 24ra burutuko dira BAM-2 Merkatalgunean. Aste honetan, Baionako Unibertsitateko liburutegian izan den «Euskararen Hatsa» erakusketa BAM-2ko korridore nagusian izanen da ikusgai. Ekintza ikusgarrienak ostiralean eta larunbatean burutuko dira. Euskara elkarteek (EKE, AEK, Ikas, Udaleku, Su-Azia eta Euskal Konfederazioa) beren erakus-mahaiak paratuko dituzte eta animazio ekitaldiak burutuko bertatik bertara. AEK-k bere ohiko ikastaroak korridoreetan emango ditu euskara entzunarazteko; goizez eta arratsaldez, bi orenez. Merkatalgune honetatik 25.000 pertsona inguru pasatzen da egunero. Neguaren atarian, aterbe bila dabilen jendearengana iristeko kontzientziazio kanpainan ari dira Iparraldeko euskaltzaleak


Azkenak
2024-11-25 | Leire Ibar
Euskal Herriko I. Hikadromoa antolatu dute Durangoko Azokan

Durangoko Azokako berrikuntzetako bat izango da ZirHika taldeak sortu duen hikalarien bilgunea. Hika hitz egitea eta ongi pasatzea izango da helburua, abenduaren 7an Landako ikastetxean.


2024-11-25 | Euskal Irratiak
Alokairuak mugatzeko legea indarrean jada, Lapurdiko 24 herritan

Alokairuen bidezko espekulazioa oztopatzeko neurria azaroaren 25etik goiti izanen da indarrean Ipar Euskal Herrian. Momentuko, tentsiopean diren Lapurdiko 24 herriei eraginen die: Ahetze, Angelu, Arbona, Arrangoitze, Azkaine, Basusarri, Baiona, Biarritz, Bidarte, Biriatu,... [+]


'Superbotereak' liburua
Eskola-proiektuak izango dira mintzagai asteazkenean, Larraulen

Larraulgo eskolan da hitzordua, azaroaren 27an, 17:30ean. 'Superbotereak' liburuaren egile Koldo Rabadan ez ezik, hitzaurrea idatzi duen Nora Salbotx eta hainbat kide izango dira mahaiaren bueltan: Ainhoa Azpirotz (Hik Hasi-ko koordinatzailea), Irati Manzisidor... [+]


Lan istripu hilgarrien gaineko datuak estaltzea leporatu dio LABek Nafarroako Gobernuari

Azken astean sindikatuak 5 heriotzaren berri izan du eta dagoeneko 26 dira Nafarroan lanean hil egin diren edo beste erkidegotan beharrean zendu diren nafarrak. Alarma gorria pizteko moduko datuak LAB sindikatuaren iritziz.


2024-11-25 | ARGIA
Nazio auzia “erdigunean” ipintzeko eskatu du EH Bilduk, “jauzi” bat egin eta estatusaren eztabaida abiatzeko

Jendetza elkartu da Bilboko Casillatik abiatu den manifestazioan, Nazioa gara aldarrikatzeko. Buruan, EH Bilduko Mahai Politikoko kideak joan dira, eta atzeraxeagotik jarraitu diote ERC, BNG, CUP, Compromis eta Mes Per Mallorca alderdietako kideek. Ikurrinak, Nafarroako ikurrak... [+]


Gobernuarekin kritiko den ‘Haaretz’ egunkaria itotzeko neurriak hartu ditu Israelek, hura desagerraraztea helburu

Egunkariaren editoreak egindako adierazpen batzuen harira hartu du neurria Israelgo Gobernuak. "Netanyahuren erregimena krudela da eta apartheid-a ari da egiten", esan zuen Amos Shocken editoreak Londresen emandako hitzaldi batean, duela hilabete.


2024-11-25 | Jon Torner Zabala
EHUko errektoretzarako bozketaren atarian
Bengoetxeak eskatu du Ferreiraren hautagaitzaren “jardunbide irregularrak” ikertzeko

Asteartean, hilak 26, egingo dira EHUko errektoretzarako hauteskundeak. Kanpaina nahasia izaten ari da, eta, horren erakusgarri, Joxerramon Bengoetxearen taldeak eskatu izana "ustez Eva Ferreiraren hautagaitzako pertsonek edo ingurukoek egindako ekintzak eta kanpainako... [+]


2024-11-25 | Leire Ibar
Fronte Zabala itzuliko da boterera Uruguain, bost urteren ostean

95.000 botogatik gailendu da Fronte Zabala azaroaren 24an eginiko hauteskundeetan. Yamandu Orsi izango da Uruguaiko hurrengo presidentea, Álvaro Delgado eskuineko Alderdi Nazionaleko presidentegaiari aurre hartuta.


2024-11-25 | Bertsozale.eus
Alaia Martin Etxebestek irabazi du Zarauzko finalaurrekoa
Finalerako pase zuzena eskuratu du Martinek, finalaurrekoa irabaztearekin bat. Azken finalaurrekoa datorren igandean jokatuko da, Arrasaten, eta orduan osatuko da finala.

Gure gorputza gudu zelai bat da

Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]


“Irtenbidea Polizia kopurua handitzea balitz, arazoa jadanik konponduta legoke”

Azken asteetan albiste izan da Gasteizko Errota auzoa, urriaren 8az geroztik delinkuentziaren aurkako eta segurtasunaren aldeko mobilizazioak egiten baitituzte zenbait auzokidek asteartero, bi lonja huts okupatu zituzten gazte migratzaile batzuk jo-puntuan jarrita. Inguruan... [+]


2024-11-25 | ARGIA
Mugimendu feministak gizonei dei egin die konplizitatea eta justifikazioa desagerrarazteko konpromisoa hartzera

Azaroak 25 Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Eguna da. Mugimendu feministak Bilbo, Iruñea, Gasteiz, Donostia eta Baionan mobilizazioak egingo ditu. Mugimenduak argitaratu duen manifestuan, 2024an Euskal Herrian eraildako bost emakumeak gogoratu dituzte. Aurtengo... [+]


Eguneraketa berriak daude