Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

asteartea 2024ko urriaren 15ean

«BATASUNA, GU BEZALA, ALDERDI BERRIA DA, NAHIZ ETA EZ AITORTU»

2021eko uztailaren 19an

Aralar ildokoek beti esan izan duzue zuen ustez ezker abertzalearen gehiengo soziologikoak zuen tesiekin bat egiten duela. Batasuna prozesuan parte hartu eta %10era ez zineten iritsi batez beste. Gehiago espero al zenuten?

Hala uste genuen eta hala uste dugu. Emaitza horrek adierazten du Batasuna prozesuak ez zuela ezker abertzalea ordezkatu, ezta gutxiago ere. Batasuna prozesuan une batzuetan 4.000-5.000 pertsonek parte hartu zuten gehienez, eta beste batzuetan 3.000 pertsonek. Esate baterako Aralarko jende askok ez genuen parte hartu; nik neuk ez nuen inoiz bozkatu. Orain gugana hurbiltzen ari den jendean, batzuk lehen HBn egondakoak dira, baina badira ezker abertzalekoa izanik ere mugimendu egituratuetan sartu gabekoak. Ezker abertzalearen gehiengo zabala ez dago Bateginezen dauden tesiekin. Batasuna prozesuaren hasieran berau garbia izan zedin bi proposamen egin genituen: bata, partehartzen zutenen zerrenda egitea, nor ginen jakiteko; bigarrena, prozesuak zirauen bitartean bertako ordezkaritzari ahalmen politikoa ematea. Hau egin ezean, betiko asanblada boluntario horietan -gaur agertu eta bihar ez- geldituko zela uste genuen eta horrela gertatu zen.

Zuen ponentzia, ordea, besteekin batera zegoen berdintasun mailan, batzarretan ofizialki hartzen zenuten parte eta mahainguru publiko eta halakoetan eztabaidatu. Joera guztietatik Aralarrekoek bakarrik esan dute ez dela prozesu garbia izan.

Guk ez dugu interesik prozesu harekin gora eta behera aritzeko, baina oso argi dugu ezker abertzaleko gehiengo handi bat ezin zitekeela hara joan eta gainera ez dela joango. Behin-behineko batzarrak izaten dira, militanterik gabekoak, eta erredurak sortzeko bideak. 18-19 urteko gazte bat doa, egin dezakeen baino lan gehiago eraginez borondatea zurgatzen zaio eta azkenean egiturak dira nagusitzen direnak; eta militanteak eskubiderik gabe daude. Horregatik ez doa jendea.

Beraz, prozesu horretan parte hartu zenuten askorako balioko ez zuela pentsatuz.

Ez, gauza asko zuzentzeko asmoarekin parte hartu genuen, baina zuzentzeko behin eta berriro proposatu genituen neurriak ez ziren onartu eta Bateginez atera zen aurrera. Bateginezekin 1977an HASIrekin gertatu zena gertatu da, jarrera erradikal soiletara mugatzen dela. Ondoren, aldiz, goitik behera aldatzen ari dira Bateginezek esaten duena, adibidez erakundeetan parte hartzen ari baita, militantziari buruz... Gure sentsibilitatea betikoa da ezker abertzalean, Oldartzenen aurka aurkeztutako Erkiden ere han dira eta beste agiri askotan ere bai; berriak direnak eraikuntza nazionala orain ulertzen den modu berrian ulertzea eta halakoak dira.

n Batasunarekin izandako azken bilera ofizialen ondoren, ordea, zuek ezker abertzalekoak ez zaretela esan zizueten.

(Barre egiten du) Ni EHASen egon nintzen, gero Altsasuko Mahaian egondakoa naiz, orduko agiria orain gauden mahai honetan egin zen, gero HB sortzen aritu nintzen... Labela, historiarekin ezezik etorkizunarekin ere demostratzen da. Ez dugu labelaz eztabaidarik egingo, baina ezker abertzalekoa izatea zer den hor aritu garenok esan beharko dugu.

Altsasuko Mahaia aipatu duzu. ANVk dio ezker abertzaleak halako zerbaitera jo beharko lukeela. ABk ere, alderdi gisa eratu ondoren, halako koordinazio gune bat sortu beharko litzatekeela aditzera eman du. Zuk ikusten al duzu 1978an eman zen ezaugarririk gaur egun halako Altsasuko Mahaiaren gisako batera jotzeko?

Garai politiko desberdina da eta erantzun politiko desberdinak behar dira, baina Altsasuko Mahaiaren garaiko baldintza politikoren bat orain ere balegoke. Politikagintzan egin nahi dena politikaren bidetik bermatu beharko da inongo mugarik gabe, eta bakegintza demokraziaren bideetan sakontzearekin lotuz egin behar da. Horretarako egituraketa estrategikoak eta taktikoak egin beharko ditugu. Iparraldean, esate batera, guk agurtzen dugu AB alderdi politiko bilakatu izana, hori Euskal Herriaren etorkizunerako notizia oso ona delako; eta gutxiengoan geratu diren Batasunakoek ere ongi egin dutela uste dugu, leial izateaz gain ezker abertzalearen argitasunerako balioko duena onuragarria delako.

Zeintzuk lirateke aipatutako egituraketa estrategiko eta taktiko horiek?

Estrategia mailan, autodeterminazioaren alde dauden indarren batuketa; eta taktika mailan, arerio artean egin daitekeen akordioa, normalkuntza demokratikoa eta bakegintzaren bidean sakontzeko. Soberania eta independentziaren aldarrikapenak ideologia mailako helburu bateratzaile gisa utzi behar dira, egoera politiko honetan soberania taktika mailara jaisteko asmoa gatazka etengabe luzatzearen oinarria ezezik, beste jokabide batzuei lehentasuna emateko bidea ere izan daiteke.

Aralarrek, alderdi gisa, izan al ditu harreman formalak AB, ANV, Batzarrerekin...?

Izan ditugu harremanak, baina formalki orain ekingo diogu halako prozesu bati. Batasunari lehentasunezko harremanak izatea proposatu genion, ezetz eranzun ziguten eta, beraz, gainerako alderdiekin izango ditugun harremanak izango ditugu Batasunarekin ere. ABrekin bai, lehentasunezko harremanak izango ditugu. Guztiz beste jokabide batzuetan dauden alderdiekin ere harremanak izan nahi ditugu eta, besteak beste, Iruñeko Foroak hori posible dela demostratu du bere hamasei artikuluekin. Desberdintasunak desberdintasun, Batzarrerekin ere lehentasunezko harremanak izango ditugu.

2003an udal eta foru hauteskundeak izango dira. Posible ikusten duzu Batzarre eta Aralar elkarrekin aurkeztea?

Bai eta ez. Hori hauteskunde garaiko kontua da eta guk ez diogu muzin egiten inongo jokabideri, gutxienez helburua zein den oso argi badugu. Eta Nafarroan, UPNren gobernuari alternatiba serio bat egin eta dagoen lekutik kentzea da helburua. Horretarako baldintzak sortzen saiatuko gara, eta dagoeneko baldintza batzuk egon badaude.

Alternantzia horretarako PSN giltzarri da. Azken boladan oposizioa gogortu du, alternantzia gauzatzeko zantzurik ikusten al diozu?

Bai zantzuak eta bai kontraesanak, baina hori guztia sortu egiten da, Galizian sortzen ari den bezala. Autonomiek Europan izan behar duten zereginaz, PSG Ibarretxeren eskaritik harantzago doa, esate batera. EAEk eta Nafarroak izan behar duten harremanari buruz guk baditugu ideia zehatzak eta arloren batean proposamen zehatzak ere bai. Euskararen aurkako UPNren jarrera lagundu izan du neurri handi batean PSNk, eta Iruñeko Udalean ere UPNk egin duen politika ankerrenarekin batera gobernatzen du PSNk. Hala ere, oso bestelako urratsak ere eman ditzake beste baldintza batzuetan, eta gainera ez dago beste biderik.

PSNren baitan gero eta gehiago entzuten da zuk diozun alternantzia hori gauza litekeela, baina horretarako su-etena ezinbestekoa litzatekeela.

Normala da PSNk hori esatea, dena den, PSN ez da eroriko ETAk bere esku daukan erabaki baten morrontzan. Halako egoera bat emango balitz, arrazoi bat gehiago ETAk su-etena aldarrikatzeko.

Aralar Nafarroan sortu zen, eta dakigunez, hor du indarra. Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan nola ari da eratzen alderdia?

Egituratzen ari da, Bizkaian lehenbiziko asanblada egina dute jada eta Gipuzkoan egitura sortzen ari dira. Araban ere baditugu talde batzuk. Oraindik Nafarroan dago sustraituen, baina laster han ez gara gehiengoa izanen.

Ezker abertzaleko pertsona kualifikatuek, prentsa artikuluen bidez eta, Aralar Euskadiko Ezkerrarekin parekatu dute. Zer diotsu horrek?

Mina emateko egiten dute hori, baina azkenean barregura sortzen dute, eta hiru arrazoi emango ditut. Bat, Euskadiko Ezkerra, EIA alderdian oinarrituta, ETApm-ren tresna bat zen, borroka militarra eta borroka politikoa elkar lotuta bultzatu behar zirela zioen ideiatik sortutakoa. Aralarrek hasieratik dio jokabide politikoak duela lehentasuna, beraz guztiz kontrakoa da. Bi, Euskadiko Ezkerrak politikan egin daitekeen nahasketa ideologikorik handiena egin zuen: helburu taktiko bat, Estatutua, sakralizatu eta goraipatu zuen maila ideologikoraino eramanez («Estatutu honekin presoak Euskadin, Estatutu honekin Nafarroa Euskadin...»), azkenean Ajuria Eneko ‘Pepito Kilkerra’ bihurtuz. Orain ere gauza berdintsuak egiten ari dira, baina alderantziz, «soberania bakea da» eta halakoekin, ideologia mailako eskakizun bat taktika mailara jaisten da.
Gu ez gara halako akusazioei erantzuten hasi, ezta leialtasun ezari eta abar, baina ABrekin gertatutakoa hor dago; guk ez diogu inori leporatzen estrategia politiko-militarrak nahastearena, baina ikusi nahi duenak ikusiko ditu. EEren konparaziora itzuliz, desberdintasunaren hirugarren arrazoi bat aipatuko dut: EEk bere sorreratik zuen beste ildo bat, ez zen bereizketa batetik sortua, zeren Batasunak ez du aitortzen baina alderdi berri bat da, guk aitortu egiten dugu. Beste asko ere aipatu daitezke inolako antzekotasunik ez dugula ikusteko. Analisi hori egin dutenek eraso programa baten barruan egin dute. Bagenekien etorriko zela, jasan dugu, eutsi diogu, baina bukatu da.

Beste alde batean, PP, PSOE eta, oro har, gainerako indar politikoak poztu egin dira Aralar alderdi politiko bilakatzearekin.

Hori normala da, eta gainera hori ere bukatu da. Batasunarekin egindako bileran atera zen hori ere. Baina begira, Lakuntzako Universal dantzalekuaren aurkako atentatuaren ondoren, Sanz Jauna ez zen Batasunaren aurka agertu, gure aurka baizik. UPN eta PSN biak ibiltzen dira halako lehian Batasunaz baliatzeko, eta egiazki biak baliatzen dira. Hemendik urtebetera Sanz askoz gehiago sartuko da gurekin beste inorekin baino.

Presoak aipatu izan dituzue behin baino gehiagotan, baina presoen aldetik orain arte egon den aipamen publiko bakarra Iruñeko preso talde batek egin zuen eta zuen aurkakoa zen. Aditzera ematen duzuenagatik, ordea, zenbait presoren atxikimendua ere izan duzue.

Politikagintzan presoak beste herritar batzuk gehiago dira eta guk ez dugu goraipatuko haiek diotena haiek presoak direlako, hori presoen kontrako jarrera delako. Hori beste batzuk egiten dute, eta gainera politika eginez.

Nori buruz ari zara?

Argi dago. Hemen presoen inguruan aritzen diren eta politika egiten duten talde egituratuez ari naizenean, batez ere talde bati buruz ari naiz, eta badakigu noretaz ari garen. Hori argitu egin behar da. Politika egiteko politikagintzarako dauden tresnak daude, esate baterako, Batasuna alderdia, eta bejondeiola politika egiten badu. Ez gaude preso politikoei aitorpenik eskatzeko eta ez dugu halakorik egingo, baina gero eta preso gehiago gure proposamenak aztertzen ari dira eta horietatik batzuek, kalean bezala, bat egingo dute gurekin eta beste batzuek ez. Ez dugu ez kolektiborik ez ezer hautsi nahi, gizartean politikagintzarako bideak zabaldu nahi ditugu eta horretan parte hartu nahi duenak ateak zabalik izango ditu. Kito!

Patxi Zabaleta ia bera bakarrik ari da han hemenka hitz egiten. Ona da hori Aralarrentzat?

Ez da ona, baina hasierako gaitza da. Dena den, bai zuenean eta bai beste batzuetan beste pertsona batzuk ere agertu dira. Pixkanaka beste jende bat ere agertzen ari da: Iparralderako harremanetan beste bat agertu da, Elkarriko Konferentzian beste batzuk, Tuterako aurkezpenean hiru pertsona guztiz adierazgarriak egongo dira. Arazo hori laster gaindituko dugu

Patxi Zabaletak bide luzea egin du ezker abertzalearen baitan, eta une guztietan izan du protagonismo berezi bat sortu diren erakunde nagusienetan. 1972an sortu zen EHASen hartu zuen parte, 1977an HASI sortu zen arte. HBren aurretiko izan zen Altsasuko Mahaian ere zeregin garrantzitsua izan zuen eta gerora HBn parte-hartze instituzionala eta militante figuraren banderak haizatu ditu etengabe, Erkide ponentzia ospetsuarekin adibidez (Oldartzeneko garaian). Aralarreko buruzagi ezagunena da.

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Udalatx mendiko gurutzea eraitsi eta... idazki misteriotsu bat utzi dute

Julene Flamarique

Hori barkaezina da, Rafa

Gorka Bereziartua

Eskola-jantokietan catering-enpresen zerbitzua blindatu du Jaurlaritzak

Mikel Garcia Idiakez

Galizieraren egoera larriaz ohartarazi dute, azken datuak ikusita

Onintza Irureta Azkune

Guardia Zibilaren terrorearen apologia, plaza erdi huts batean

Zigor Olabarria Oleaga

“Fabrikaren erosketa publikoa behar dugu”

Hiruka .eus | Nahia Martinez Gondra

Azkenak

2024-10-15 | LAB sindikatua

EPE baten azterketa erditze egunean egin behar zuen langileak beste data bat ematea lortu du

2024-10-15 | Leire Ibar

Hiru pertsona atxilotu ditu Ertzaintzak sexu-esplotaziorako gizakien salerosketa egotzita

Prostituzioan aritzera behartuta zeuden lau emakume askatu dituzte Donostian eta Gasteizen, eta giza salerosketa leporatu diete operazioan atxilotutako bi emakume eta gizon bati. Biktimen salaketari esker hasi zuen ikerketa Ertzaintzak. Atxilotuak Ertzain-etxera eraman dituzte... [+]

2024-10-15 | Estitxu Eizagirre

Aixeindar enpresak Iturrietako mendilerroan jarria duen dorreak ez ditu hegaztien babeserako neurriak bermatzen, Arabako Mendiak Askek salatu duenez

Aixeindar enpresak haizea neurtzeko 82,5 metroko dorre meteorologikoa instalatua du 2023tik Analamendin. Dorrearen egonkortasuna eta segurtasuna bermatzeko, lurrera altzairuzko hainbat kablerekin ainguratu zuen enpresak. Arabako Mendiak Aske elkarteak salatu du hegaztiek... [+]

2024-10-15 | Mikel Aramendi

Urriak 10: komeria bihur ote daiteke mundu mailako drama?

Zeurea ez dela –eta ez duela izan behar– deritzozun herrialde bateko gertakari historikoa izan al daiteke nonbaiteko festa nazionalaren sorburua? Bai, horixe. Gertatu ere gertatzen da Taiwanen: “Hamar Bikoitzean”, alegia, urriaren 10ean ospatzen da... [+]

2024-10-15 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

“Tratu iraingarria” salatu dute Laudioko San Roke adinekoen egoitzan

"Duintasuna urratzerainoko gertakariak" sarri errepikatzen direla seinalatu dute egoitza horretako senideek Arabako Foru Aldundiari bidalitako gutunean. Aldundiak dio egoera ez dela "hain larria".

2024-10-15 | iametza

Euskarazko ahots teknologia zertan da? Norantz goaz?

Euskal Herriko hainbat zentro teknologikotako ordezkariek parte hartuko dute euskarazko ahots teknologiaren egoera eta etorkizuna aztertuko dituen mahai-inguruan, Jon Torner ARGIAko kazetariak gidatuta. Topaketa urriaren 17an izango da, Donostiako San Telmo museoan egingo den... [+]

2024-10-15 | Leire Ibar

Fiskaltzak EHUko zuzenbideko irakaslearen “mezu faxistak” ikertzeko eskatu dio Ertzaintzari

Urri hasieran kaleratutako EHUko irakaslearen inguruko txosten bat egiteko eskatu dio Fiskaltzak Ertzaintzari. Kasuaren nondik norakoak sakonki ikertzeko eta gorroto deliturik egon den ala ez aztertzeko helburua du, salaketa jartzea erabaki aurretik.

2024-10-15 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Hobari fiskalak gazteei: ‘On falling' filmaren eragina?

Gazteei PFEZa murriztea edota zenbait kasutan deuseztatzea proposatu du Portugalgo Gobernuak, baina momentuz hizpidea baino ez du ipini, ez baitago argi aurrekontuak onartu ahalko dituen, gobernua osatzen duten alderdiek ez baitute-eta gehiengo parlamentariorik. Espainiako... [+]

2024-10-15 | Mikel Garcia Idiakez

Eskola-jantokietan catering-enpresen zerbitzua blindatu du Jaurlaritzak

Catering-enpresarik gabe jardun nahi duten eskolentzat bestelako eredu bat arautzea adostu zuen Eusko Legebiltzarrak 2019an. Horren ordez, catering-enpresen bidezko zerbitzua ematera derrigortzen ditu ikastetxeak Eusko Jaurlaritzak berriki argitaratu duen aginduak. Bitartean,... [+]

2024-10-15 | Julene Flamarique

Gabriel Arestiren argitaratu gabeko olerki bat eskuratu du Jon Kortazarrek

Urriaren 14an 91 urte bete dira bilbotar idazlea jaio zenetik. Errota gorria poema eta idazleak dedikaturiko argazki bat Jon Kortazar EHUko katedradunaren esku utzi ditu Zubiri Moragues familiak. Orain arte ezezaguna zen olerkia laster argitaratuko dutela ziurtatu du... [+]

2024-10-15 | Jon Torner Zabala

Zubietako erraustegiaren “ezohiko” jarduera onartu du Jaurlaritzak

Hondakinak tratatzeko Artaxoako plantara Zubietako erraustegitik milaka tona lixibiatu modu ilegalean eraman izanaz galdetu dio EH Bilduko parlamentari Mikel Oterok, Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailburu Mikel Jauregiri. Iragan... [+]

2024-10-15 | ARGIA

3x05: Agoantaitzank, heuk!

MULTIMEDIA - Oroimen Histerikoa

2024-10-15 | Antxeta Irratia | Aitor Errazkin

Urruña eta Segurako udalek ofizialdu egin dituzte herritarrek sortutako zubiak

Herritarrengandik sortu eta hiru hamarkadaz eraikitako harremanaren ondotik, Hego Lapurdi eta Goierriko bi herri hauen arteko senidetze edo birazkatze ofiziala egin dute igandean Urruñako plazan. 30 urteko mugarri, egun «historikotzat» jo dute Filipe Aramendi... [+]

2024-10-15 | Sustatu

Jabetze Eskola Gasteizen, feminismoaren adibideen ildotik, euskalgintzarako

Gasteizko Izaskun Arrue Kulturguneak (IAK) eta UEUk elkarlanean Euskaldunentzako Jabetze Eskola martxan jarriko dute, euskaldunok ahaldundu, eta ondorioz, jendartea eraldatzeko asmoz. Aurkezpen hitzaldia urriaren 30ean egingo du Garikoitz Goikoetxeak. "Hizkuntzaren... [+]

2024-10-15 | Onintza Irureta Azkune

Galizieraren egoera larriaz ohartarazi dute, azken datuak ikusita

Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera Galiziako Estatistika Institutuak jakinarazitako azken datuetan. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez dakiela.

Eguneraketa berriak daude