EKONOMIAREN BILAKERA EEBB-REN ERANTZUN MILITARRAREN MENPE
Berehalakoan, Ipar Amerikako hegazkin enpresek milaka langile kanporatzeari ekin zioten, eta gainerako herrialdeetakoak ere erasanda gertatu ziren mundu osoko hiritarrek, Manhattaneko Dorre Bikien eta Pentagonoaren aurkako erasoa telebistan zuzenean ikusi ondoren, jasandako ondorio psikologikoagatik. Aldi berean, petrolioaren prezioak ere ikaragarri gora egin zuen, nahiz eta gero prezioek orekatzeko joera hartu. Nolanahi ere, mundu osoko krisialdi politiko honen ondorio ekonomikoak epe ertain edo luzera begira aztertu beharko dira. Zein izango da ekonomiaren bilakaera mundu osoan, orokorrean, eta Euskal Herrian zehazki? Ondorio garbiak ateratzeko goizegi izan arren, nola halako zantzu batzuk suma daitezke, Amerika eta Europako ekonomiaren arduradun batzuen eta ideologikoki egungo sistema ekonomikoari atxikita dauden aditu ekonomiko batzuen eskutik.
Hala ere, Europan nahiz Euskal Herrian azterketa gehiago egin dira. Horrela, Antton Perez de Calleja euskal aztertzaileak dioenez, amerikarren erantzun militarrak mundu guztiaren itxaropenengan eragina izango du. Denboran luze jotzen duten bereizketarik gabeko erasoen okerreko bidea hartzen badute (gizarte zibila barne), ondorio neurtezineko krisialdian amilduko da ekonomia. Aldiz, egiten diren urratsak politikoak baldin badira, aliantza handi bat gorpuzten bada, eta palestinarren arazoari -bere ustez, hori baita honen guztiaren ernamuinean dagoena- ahalik eta ikuspegi objektiboenez begiratzen bazaio, nahiko azkar lor daiteke ekonomia bide onetik abiatzea berriro.
Ikertzaile honen iritziz, epe ertainean kontsumitzaileen jokabideetan izango dituen ondorioak eta gasturako joera zuzentzea izango da zailena. Gutxiago gastatu eta gehiago aurrezteko joera sortuko da, eta hori guztiz kezkagarria da egungo egoeran. Zentzu honetan, beste ikertzaile batek, Miguel Sebastian BBVAko Azterketa Zerbitzuko zuzendariak, hiru eszenatoki ekonomiko ikusten ditu erasoaren ondorioz. Etsipenaren eszenatokia, abertzaletasunaren eszenatokia eta oinarrizko eszenatokia: bizitzak aurrera darrai. Sebastianen arabera, kontsumoa da Amerikako ekonomiaren ardatz nagusienetakoa, eta ekipoan egiten duen inbertsioa bi digituko kopurura jaisten ari da. Kontsumitzaileek duten konfiantza hausten bada, dio, bat-bateko atzeraldi latza etor daiteke bertako ekonomian... Nolanahi ere, ondorio horiek oso iragankorrak izango dira. Ezin dugu ahaztu, pertsona kopuru beldurgarria galdu arren, Amerikako produkzio egiturak ez duela urraturik jasan. Gainera, dio Sebastianek, Amerikako ekonomiaren politikak nahiko maniobra aukera duela, monetaren nahiz zergen arloan, eskariaren esparruan astinaldi iragankor bati aurre egiteko. Eta, gainera, "abertzaletasunaren" eszenatoki bat eratzen bada eta gastu publikoa nahiz pribatua koordinatzen badira, eragin makroekonomikoa, doluminentzako epe baten ondoren, are susperraldi ere bihur baitaiteke. Kontsumoa, berriro ere, %3raino eror daiteke eta inbertsio pribatua berrindartu egin daiteke, defentsan, segurtasunean eta teknologian egingo den inbertsio publikoaren gorakadaren itzalean.
Hala ere, Perez Callejaren ustetan, orain arte ere munduko ekonomiaren egoera nahiko korapilatsua bazen, are nahasiagoa gertatuko da hemendik aurrera. Oso bestelakoa izango zen erasoaldia erabat ekonomi egoera oparoan gertatu izan balitz. Orain zailagoa izango da haren epe ertaineko ondorioei aurre egitea, eta horiek dira arriskutsuenak, eta ez epe motzekoak, zeren epe motzean, esan bezala, oso azkar itzul baitaiteke normaltasunera.
Euskal Herrian, Frantzia eta Espainiako estatuetan zatiturik, ikertzaileek %2,5etik beherako hazkundea aurreikusten dute; Espainian, berriz, %2,5ekoa; eta Frantzian %2tik beherakoa. Horrek esan nahi du datorren urteko ekitaldia, 2002koa, aurtengoa baino okerrago izango dela, eta Hego Euskal Herriko, Espainiako eta Frantziako hazkunde itxaropena ez dela %2tik gorakoa izango. Berez, Perez de Callejaren ustez, gure ekonomiak, Europako gainerakoek baino jokaera hobea izango zuela bazirudien ere, bere itxaropenen hondoratze oso azkarra erakusten zuen esportazioen esparruan gertatzen ari zen beherakadaren ondorioz, hain zuzen ere, nazioarteko merkataritzaren uzkurtzeari oso lotua dagoen esparruan, eta, esan gabe doa, esparru hori nabarmen kalteturik gertatuko dela erasoarekin eta haren ondoren sortu den gerra-atari giroarekin.
I-11ko erasoaldiaren ondoren, burtsak amildu egin ziren, nahiz eta oraindik ezin den esan 1929ko, 1987ko edo 1990eko crash-era iritsi zirenik. Zergatik? Burtsak ekonomiaren eta politikaren ispilu dira beti. Horrela, herrialde baten ohiko giroan gorabehera txarren bat gertatzen den bakoitzean, burtsak behera eginez erantzungo du. Esaterako, gerra baten edo politika arloko egonezinen baten beldurra sortzen bada, crash baten atarian egon gaitezke. Gaur egun, mundu guztiko burtsak gune nagusietan interesak dituzten inbertsiogile handien eskuetan daude, eta, horren ondorioz, sekulako lotura dago batzuetako eta besteetako emaitzen artean, eta horrek eragin handia du crash giroa eta urduritasuna kutsatzeko eta munduko bazter guztietara arrapalada bizian hedatzeko.
Gaur artean, beherakada handiak izan badira ere burtsetan ez da benetako "crash" egoerarik gauzatu. Baina gerta daiteke EEBBen erantzun militarra bereizketa gabea eta luzea baldin bada. Hori bai, irabazten aterako dira armagintzako industriak, pisu handiko lobbya EEBBetan, eta, halaber, eraikuntza-enpresak, gerrak suntsitutakoa berreraikitzeko garaian. Burtsetan crash giroa egon arren, enpresa horien balioek aparra bezalaxe egingo dute gora. Dagoeneko, gerra atarian egote hutsarekin ere, goraka ari dira
Adinekoen egoitzako egoiliarra da asteazken gauean hildako emakumea. Larriki kolpaturikoa ospitalera eraman zuten, baina bertan hil zen emakumea. Bertako egoiliarra den 68 urteko gizon bat atxilotu dute, indarkeria matxista leporaturik.
Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]
Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]
Asteazkenean banatu dituzte Rikardo Arregi sariak, Andoainen. Kazetaritza Saria Berria-n argitaratutako Feminizketak elkarrizketa sortak jaso du, eta Komunikazio Saria Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen Ikusgela proiektuak. Ohorezko mugarria Ana Galarraga Aiestarani eman dio... [+]
Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.
Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]
Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]
Enpresa jo dute egoeraren erantzuletzat, baita erakunde publikoak ere. Langile batzuek bost hilabete baino gehiago daramatzate kobratu gabe, eta ostiral honetan egingo dute manifestazio bat, ontziolatik abiatuta: ez dezatela itxi aldarrikatzeko.
Ostegun eta ostiral honetan 40 hizlari baino gehiago ariko dira EHUko Leioako campusean Lana eta sindikalismoa XXI. mendean Nazioarteko Lehen Biltzarrean. Lan munduaren eta sindikalismo eraldatzailearen erronkez eta estrategiez eztabaidatuko dute.
Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]
Azaroaren 25ean hasi eta abenduaren 1era arte iraunen du Hego Koreako Busan hirian aitzina doan gailurrak. Petrolio ekoizle diren estatuak eta beraien lobbyak oztopoak jartzen dabiltza, ekoizpenaren mugatzerik ez dutelako nahi.
Eguneroko abiadura itogarritik atera eta eskola-proiektua amesteko, gogoetatzeko denbora hartzea aldarrikatu dute solaskideek, Superbotereak liburua aurkezteko mahai-inguruan. Patxadatsu aritu dira, hain justu, eraldatzeaz, inpotentziaz, ilusioaz, eskola bakoitzak egin beharreko... [+]
Barakaldoko Udalak euskararen erabilera “umiliagarria” egin duela salatu du Sasiburu euskara elkarteak. Salaketa argitaratu ostean kanpainaren euskarazko bertsioa ezabatu du udalak. Halakorik berriz gerta ez dadin arduradunen barkamen publikoa eta behar diren... [+]