I.U. ETA BERE LAGUNAK
(m)
BALEIKE48 orrialde
500 pezeta
20 libera
JON MANZISIDORREN AZKENENGO KOMIKIA
Komiki baten sinadura gisa (m) xume bat ikusiz gero, Jon Manzisidor zumaiar gaztearen marrazki lan baten aurrean zaudete. Eta hain zuzen Zumaian argitaratzen den "Baleike" aldizkarian ekin zion bere zeregin honi, duela zortzi bat urte, herri horretako gazte batzuek euskara bultzatzeko asmoz plazaratu zuten hilabetekarian. Testuen lagungarri izango ziren marrazkiak egiten zituen hasiera hartan, baina arian-arian animatu, eta komiki zerrendak eta binetak egiteari ekin zion. Harrera ona izan zuen aldizkariak oro har -laster bilakatuko zen hamabostekari- eta beste hainbeste esan daiteke Jon Manzisidorren marrazkiez ere: herriko gorabeherak jasotzen zituztenez, bertako gazteen hizkera mota erabiliaz, oso ezagunak egin ziren Zumaian... eta baita urrutixeago ere. Hainbeste, halako batean, "Euskaldunon Egunkaria"koen deia jaso zuela, eta geroztik haren orrialdeetan ere ikus daitezke. Orain Baleike kultur elkartearen eskutik kaleratu du bere azken emaitza, "I.U. eta bere lagunak" komikia, non Izaki Unizelularra, Gafosua, Juan Andres eta Maria Eugenia bezalako pertsonaiak agertzen diren, gauza orori eraso egiten ohituak egon arren, aldi berean samurrak izaten dakiten horiek.
AMODIOA BATZUETAN
Juan Ramón Madariaga Abaitua
EUSKALTZAINDIA/
BBK FUNDAZIOA97 orrialde
800 pezeta
32 libera
FELIPE ARRESE BEITIA OLERKI SARIAREN IRABAZLEA
Euskaltzaindiak eta BBK Fundazioak urtero burutu ohi duten Felipe Arrese Beitia olerki saria Juan Ramon Madariaga Abaituaren "Amodioa batzuetan" poemarioak irabazi zuen iaz. Nolanahi ere, ez da hau poeta honek sariren bat eskuratzen duen lehen aldia: 1988an, Bizkaiko Foru Aldundiaren olerki saria jaso zuen "Imentzioaren Pergamuak" poema bildumarekin, eta 1997an, kritika saria, "Argia sortzen den izartegia"rekin. Oraingo honetan, udazkena zer den ulertzen saiatzen da poeta, uste oso hau duelako: "Udagoienean nola, hala agitzen da amodioaren estratan ere". Eta ezustean amodioaren eszenak identifikatzeari ekin zion, derrotaz, aladurez, sofrikarioz, poztasunez beterik agertzen zaion amodioa sailkatzeari, ahalik eta "Amodio batzuetan" poemarioa sortu zuen arte.
JOXE TAKOLO
Enekoitz Esnaola
UZTARRIA188 orrialde
1.000 pezeta
40 libera
"TAKOLO", KONTRARIORIK GABEKO GIZONA
Hauxe da Azpeitiko Uztarria kultur koordinadoraren eskutik Enekoitz Esnaolak plazaratu duen liburuaren izenburu zehatza: "Joxe Urbieta 'Takolo', kontrariorik gabeko gizona". Eta bertan, Xoxote mendiaren magalean datzan Takolo baserrian jaio eta bizitza osoan mendizale sutsua izandako Joxe Urbieta "Takolo"ren bizitza kontatzen zaigu. Hamalau urterekin lanean hasi zenekoa, Lagun Onak Mendi Bazkunean lortutako dominak, Auñamendira hemezortzi urterekin eginiko irteera, soldadutza Ferrolen, mendian serio hasi zenekoa, 1967an Mont Blanc, Pako Lertxundiren "desgrazia", Urrejolan egindako eskapada, erreskateetan izandako parte hartzeak, iheslariei emandako laguntza, Everestera zihoan espedizioan onartu zutenekoa, hartan bizitakoak, Himalayako beste une bereziak... eta "Takolo"ren adioa, besteak beste.
Edorta Jimenez
TXALAPARTA 345 orrialde
2.300 pezeta
92 libera
HIZKUNTZA EUROPARRETAKO IDAZLEEN BIDAIA BITXIA
Ehun eta hiru idazle bildu ziren "Literaturaren Expressoa Europa 2000" trenean, Europan bizirik dirauten hizkuntza ezberdinen ordezkari gisa. Euskal literaturak, Edorta Jimenez idazlea izan zuen ordezkari. Begi-belarriak erne zeramatzan gizonak, hainbeste ezberdintasunetatik jaso zezakeena atzeman eta gero guri kontatzeko asmoz. Izan ere, Lisboan hasi eta Berlinen amaitu zen bidaia hartan, makina bat herrialde bisitatu zituzten eta egoera aldaketa ugari ikusi eta bizi. Eta idazle bidaiariei dagokienean ere, beste hainbeste esan daiteke, hizkuntzen arteko ezberdintasunaz gaindi bakoitzak jasan eta gozatutakoa ez zelako berdina. Alde handia behar, Haitiko idazle frantziarraren eta duela gutxi bonbardaturiko Serbiatik datorrenaren artean, adibidez... Eta horren guztiaren berri ematen digu Edorta Jimenezek bere liburuan.
HATSARREAK ETA PARAMETROAK LANTZEN
Xabier Artiagoitia
ARABAKO FORU ALDUNDIA
446 orrialde
2.000 pezeta
80 libera
GRAMATIKA UNIBERTSALA IKERTZEN DUEN LIBURUA
Aldez aurretik ohartarazten zaigu: Xabier Artiagoitiaren "Hatsarreak eta Parametroak lantzen" ez da euskararen gramatika bat, gramatika unibertsala ikertzea helburu duen euskarazko liburua baizik. Hizkuntzari begiratzeko modu bat aurkezten du, hain zuzen Noam Chomskyk eta bestek azken hogei urteotan bultzatu duten ikuspegia. Horren arabera, hizkuntza gizaki guztiok jaiotzez bereizten eta definitzen gaituen berezko gaitasun edo sena da. Horregatik esaten da hizkuntzak esaera biologikoa eta unibertsala daukala. Baina nola ez dugun guztiok hizkuntza bera geureganatzen, hortxe dago hizkuntzalarientzako erronka ere: berdintasunaren eta aniztasunaren berri ematea, hizkuntzatik hizkuntzara dauden molde eta egitura desberdinen berri emanez. Eta hain zuzen horixe egiten saiatu da Xabier Artiagoitia euskaraz.
JOSU AZALAREN ABENTURAK
Iñaki Zubeldia
IBAIZABAL175 orrialde
1.250 pezeta
50 libera
. MISIOLARI IZAN NAHI ZUEN MUTIKO BARRABASA
Bihotz onekoa eta jatorra izan arren, astakilo samarra eta nahiko barrabasa ere bazen Josu Azala, handitzen zenean fraide egin eta Ameriketako indioengana joatekotan zen mutikoa. Eta fraide izan nahi horretan, hasieran Arantzazun eta Urbian, Foruan gero, berriro Arantzazura itzuli arteko haren abenturak kontatzen dizkigu Iñaki Zubeldiak, Ibaizabal argitaletxean kaleratu duen gazteentzako nobela honetan. Bidaniako Aritzeta baserrian sortua zen Josu Azala. Zortzi seme-alabetatik zortzigarrena, sasoi handiko mutila eta akerra baino arinago saltatzen zekien omen, nekerik edo beldurrik ezagutzen ez duten horietakoa. Horrela bada, onerako edo txarrerako, harekin abenturak bizi izatea eguneroko ogia zen Pello, Koldo eta Imanol bezala lagun zituenentzat.
OIHALA GORA!
Paco Capdevila
AIZKORRI24 orrialde
395 pezeta
15 libera
HAURREZ OSATUTAKO ANTZERKI TALDEA
Haurrak antzezle agertzen dira "Oihala gora!"n, Aizkorri argitaletxeak hiru-sei urte bitarteko irakurleei eskaintzen dien Paco Capdevilaren ipuin honetan. Josu Lartategik euskaratua izan da. Jone, Jon eta bere laguntxoak eskolan daude. Halako batean, zera bururatzen zaio maistrari: antzezlan bat egin behar dutela. Zein ote gustuen egingo luketen papera? Nola bakoitzari antzerki mota bat gustatzen zaion eta den-denak protagonista izan nahi duten, berak erabaki behar izaten du zer antzeztu: Txanogorritxo antzeztuko dute. Hortik aurrera, haien artean iskanbila gehiagorik ez da sortzen. Izan ere, badute nahikoa lan maistrak banatu dizkien paperak ikasten, funtziorako jantziak josten, mozorroak eta apaindurak prestatzen, dekoratuak pintatzen... eta behin eta berriz antzeztu behar dutena entseatzen.