Uribealdea. Urak eta haizeak astindutako hormak


2007ko otsailaren 21ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Izen bereko bailararen bihotzean kokaturik, Butroe Gaztelua Bizkaian geratzen den bakarrenetakoa eta zalantzarik gabe ederrena da. Sendien arteko gudak amaitu ostean abandonaturik, XIX. mendean berreraikitzeari ekin zioten, gaur egun erakusten duen itxura lerden eta handiosoa hartuz. Jatorriz XIII.eko dorretxea, laister gaztelu bihurtu zuten, eta ganboatarren aurkako borroketan eta Bizkaiko historian zerikusi handia izan zuen. Gaur egun, parke botaniko eder batez inguraturik, 45 metroko altueradun gazteluak kanpoko itxura izugarria eta barruko egitura labirintikoa erakusteaz gain, Erdi Aroan girotutako atmosferan barneratuko gaitu. Zabalik: udaldean 10:30-20 artean (neguan 11-18). Sarrera 900 pzta.tik behera.
Errepidera arbola-ilara bikoitzak lagunduriko bidetxo polita batetik iritsiz, eskuinera egin eta 3 kilometrotara Getxorako bidea hartuko dugu, lehenbizi eskuinera eta gero ezkerrera. Horrela, 6. km.rako Sopelan sartuko gara. Surfaren munduan oso entzutetsua, Sopela bigarren etxebizitzez jositako herria da, San Pedro elizaz (XII. mendean egina, XVIII. mendean berreraikia) gain bere erakarpenik handiena bere inguruko hondartzak eta labarrak direlako. Errepide nagusia eskumarantz hartuz, 20 metrotara dagoeneko ezkerrera desbideratu beharko dugu, Atxabiribil Hondartza ederrera iristeko asmoz. Gaineko aparkalekutik hondartza beraren, gaineko labarren eta itsasaldearen bista politak izango dituzue.
Errepidean berriz, ezkerrera oraingoan, 3 kilometro bete ostean Barrikara iritsiko gara, erdigunean sartzeko ezkerrera eginez. Bertako elizaldea eskuinean utziz, segitu gorantzako errepidetxoa, 200 metrotara eskuinerantz jo arte. Hortik aurrera oinez, Euskal Herriko hoberen gordetako sekretuetako bat (merezi duena baino askoz ezezagunagoa behintzat) ezagutzeko aukera duzue: Barrikako labarrak... zoragarria. Parajea gu deskribatzen saiatu beharrean onena bertaratu eta zuon zeuon iritzia ematea duzue.
Hurrengo herria Plentzia da, Barrikatik banatzen duen ibaia inguratu eta zeharkatu ostean harrapatuko dugun herri turistiko gogoragarria. Plentzia zeharkatuz Gorlizen sartuko gara (etxe-multzo bakarra osatzen dutela esan dezakegu), bi herriek konpartitzen duten eta beren erakarpen turistikorik garrantzitsuena den Hondartzaren ingurutik. Hondartzaren azken muturretik hain zuzen (aldapan metro batzuk gora egin eta ezkerrera), Gorlizko Itsasargiraino eta inguruko Uztrikoetxe lur mutur ikusgarriraino eramango gaituen oinezko bidea hasten da, biziki gomendatzen duguna; besteak beste, Barrikako mirariak kontrako aldetik mirestea ahalbidetuko gaituelako.
Errepidera itzultzeko aipatutako aldapa igo (hondartza atzean utziz) eta kilometro t´erdira dagoen bidegurutzean ezkerrerantz jo. Ondorioz, Gorlizko erdigunean barneratuko gara, udaletxe eta eliza gure ezkerrean uzten ditugula geu ere ezkerrerantz joz. Kilometro batzuetara aurkituko dugun bidegurutzeak berriz ere kostalderaino hurbiltzeko aukera emango digu, ezkerrerantz Bakio-Armintza norabidea hartuz.


PLENTZIA

Butroi ibaiaren azkenetako meandro batean herri turistiko eta gogoragarri hau kokatzen da, Gorlizekin konpartitzen duen hondartza itsasadarraren eskuinaldean geratzen bazaio ere. Ibaiaren beste aldean, Barrika eta bere labar miragarriak. Horrenbestez, Plentzia bata bestea ukitzen dauden hiru herri hauen erdian kokatzen da, eta horregatik hiruak jorratuko ditugun atalaren buru izango da.

Ikustekoak
Barrikatik etorriz Plentziaren sarreran dagoen oinezkoentzako zubi politean pasealeku atsegina hasten da. Paseabideak itsasadarraren ondotik (ohar zaitezte txalupa koloretsu eta kirol-untzi xurixka mordoan) doa, portu zaharretik (gaur egun gehiago kirol-portua) eta udaletxe ondotik segitzen du, eta bata bestearen atzetik Plentziako eta Gorlizko hondartzak inguratzen ditu. Honen erdian, lehen aipatutako udaletxea eta ondoko Kasinoa aipatu behar ditugu, biak Astillero plazan kokatuak.
Alde zaharrean berriz, bere kaleen Erdi Aroko trazadura, eta herria inguratzen zuten harresien hondar batzuk azpimarratuko ditugu. Kale estu eta maldatsu hauek dominatuz Madalenako Andra Mari eliza dugu, Erdi Aroko elementuak gordetzen dituen Birpizkundeko tenplua, gotorleku itxuraduna. Eleiz Enparantzan, Santiago Atea ikusiko duzue, sarrera funtzioa zuen arkua hain zuzen ere. Bertako etxeek ere osotasun polita sortzen laguntzen dute.

Barrikako Labarrak
Plentziako itsasadarraren beste aldean Barrika herritxoa geratzen da; berdegune zabalaren erdian kokatzen den populagune atsegina, baina herriaren sarrerako Jubilatuen Etxe ikusgarria ezik azpimarratzeko moduko eraikin gutxi eskaintzen dituena. Barrikak gordetzen digun altxorra, altxor izugarria, bestelakoa da.
Horrela, udaletxea dagoen erdigunetik itsasorantz abiatzen bazarete (udaletxea eskuinean utzi eta hurrengo bidegurutzean eskubira joz adibidez), bakarrik ametsetan ikusten den paradisu horietako batera iritsiko zarete.
Barrikak, batez ere badiaz bestaldeko Astondopunteren parean, Gaztelua izeneko puntan, Euskal Herriko labarrik ikaragarrienak dituela esan genezake. Zelai irregularrez osatutako mantu orlegi eder batek estaltzen dituela, itsasotik handiosoki irtetzen diren labar basati eta xurixka hauek jada berez sekulako ikuskizuna osatzen dute, baina badago gehiagorik...
Ezkerrean ozeano zabala, gure aurrean Astondopunte-Uztrikoetxe lur mutur ikusgarriak, euren arteko kalak, eskuinean Plentzia-Gorlizko hondartza eta herriak, gure azpian Muriola hondartzatxo izkutua, atzean aipatutako zelai galantak... Gaztelu-punta zoragarri honetan orduak eta orduak eman ditzakegu, txundituta, horrelako mirari bat nolatan den posible pentsatuz.

Gorliz
Gorliz Plentziako jarraipen naturala da, herri bakarra bailiran, eta batak bestea jotzen daudenez, ez dakigu non amaitzen den bat eta hasten den bestea (hondartzan berdin gertatzen da). Herri batik bat turistikoa, jende gehien erakartzen duena bertako hondartza luze eta atsegina da, baina herriaren barnean ere badago zer ikusi: Sorkundeko Andra Mari eliza (X-XI.ean eraikia eta XVIIIan berritua, dorre barrokoa nabarmentzen da), udaletxe gorrixka, Elurretako Andra Mari edo Andra Mari Agirre ermita (bista politak dituen atsedenleku batean), edota Guruztokia (1776).

Uztrikoetxe muturra
Barrikatik alde ezin ikusgarriago honetaz gozatzeko aukera izan badugu, zilegi da beste aldera begira gauza bera egitea, honek ere sekulako ikuskizuna suposatzen duelako. Horretarako, lehenbizi Gorlizko itsasargi modernoraino hurbilduko gara, eta itzuleran Uztrikoetxe lur mutur izugarrian barneratuko gara.
Oinezko ibilbidea Gorlizko hondartzaren amaieran hasiko dugu, gorantz hasten den errepide ondoko burdinazko langa altu baten sarreran (Gorlizko faroa seinalatzen duena). Nahiz eta asfaltaturik egon, Kukulu Behekoa baserri-auzoraino igotzen den bidea oinezkoentzat bakarrik da, kanpoko kotxerik pasatzea debekatua dagoelako. Baserri eta zelaien arteko bide polit honetan zehar, beti zuzen eta gorantz goazela 45 minutu inguruan itsasargi zurira iritsiko gara, eta Billano uhartealdeko panoramika ederrez gozatzeko aukera izango dugu.
Itzultzean, eskuinera ateratzen den bidezidor bat hartuz, gure bigarren helburua lortuko dugu, itsasgaineko labarrak inguratuz Uztrikoetxe muturrera hurbiltzea. Bertan, itzelezko ikustaldiaz gozatzeaz gain, Azkorriagako gotorlekuaren hondakinak ere topa ditzakegu.
Informazio Praktikoa

BUTROE-GATIKA

Jatorduan:
Erreka-Gatika Jatetxea- Igartua auz. 4.
Loitti Jatetxea- Zurbano auzoa z/g.


SOPELA

Udaletxea: 94- 676 53 53.
Udaltzaingoa: 94- 676 41 00.
Jatorduan:
Itxas-Alde Jatetxea- Arratiera errep. 64.
Gardoki Jatetxea- Mendieta 47.
El Peñón Jatetxea- Atxabiribil Hondartza 82.
Jan eta lo egiteko:
**Hotel Goizalde- Atxabiribil Etorbidea 60. 94- 676 06 57. Logela bikoitza 9.000 pzta.
Lo egiteko:
Camping Sopelana- Hondartza ondoan. 94- 676 21 20.



BARRIKA

Udaletxea: 94- 677 28 53.
Botika:
Linares- Bide Nagusia 9. 94- 677 47 16.


PLENTZIA

Udaletxea: 94- 677 32 10.
Udaltzaingoa: 94- 677 01 30.
Ertzaintza: Frontoi kalea. 94- 677 26 54.
Anbulategia: Astillero Plaza. 94- 677 25 65.
Gurutze Gorria: Geltoki z/g. 94- 677 40 55.
Botika: Aramburu- Erribera 20. 94- 677 53 01.
Jatorduan:
Gaminiz Jatetxea- Areatza 38.
Jan eta lo egiteko:
*Hostal Palas- Erribera 42. 94- 677 08 36. Logela bikoitza 5.500-6.500.
Plentziako Aterpetxe-Egoitza- Marinel kalea z/g. 94- 677 18 66.


GORLIZ

Turismo Bulegoa: Krutzeta 5. 94- 677 40 00.
Udaletxea: Eleiz plaza z/g. 94- 677 01 93.
Udaltzaingoa: 94- 677 00 00.
Gorlizko Ospitalea: Astondo Ibiltokia z/g. 94- 677 01 50.
Gorlizko Kontsultategia: J.A. Agirre Plaza 1. 94- 677 18 16.
Botika: Mateos- Itsasbide 3. 94- 677 07 89.
Bankuak: BBK- Itsasbide 15.
Kotxe-tailerrak:
Talleres de Plentzia- Mandañu bidea 4. 94- 677 08 18.
Uribe Kosta- Gaminiz 1. 94- 677 02 29.
Jatorduan:
Begoña Jatetxea- Landa Barri 1

Ondragane Jatetxea- Eloisa Artaza 5.
Hondartzape Erretegia- Astondo Ibiltoki 5.
Okela Bar-Jatetxea- J.A. Agirre Plaza 3.
Lo egiteko:
Fonda Entrepinos- Uresarantza bidea 17. 94- 677 41 62.
Camping Arrien- Uresarantza bidea z/g. 94- 677 08 78 / 19 11.


Azkenak
2024-11-28 | Leire Ibar
Tolosan Ertzaintzak pilotakadaz zauritu zuen gaztearen kasu artxibatu dute, biktimak deklaratu aurretik

Epaileari nahikoa izan zaio azaroaren 27an Ertzaintzak egindako deklarazioa kasua artxibatzeko. Erabakiaren aurrean helegitea aurkeztuko duela adierazi du Xuhar Plataformak. “Xuharrek ez du begia galdu, Ertzainak begia galduarazi dio”, salatu du mugimenduak.


2024-11-28 | Julene Flamarique
Bi presa kendu dituztenetik, izokina Bidasoatik Baztanera heltzen hasi da

Hobekuntza horiekin izokinak eta beste espezie migratzaile batzuek erruteko eremu optimoak lortzea eta bizirik irauteko aukerak handitzea espero da. Europako funtsekin finantzatutako jarduera da, Life Kanturibai proiektuaren baitakoa.


2024-11-28 | Leire Ibar
Jasotako isun bakoitzeko helegiteak aurkeztu dizkio Ernaik Eusko Jaurlaritzari, guztira 133

Epaiketa prozesua abiatu du ostegun honetan gazte antolakundeak. 2023an egindako bi ekimenen ondorioz 290.500 euroko zigor ekonomikoa jarri dio Eusko Jaurlaritzak. Ekonomikoki "ito eta desagerrarazteko" mekanismoa dela salatu du Ernaik.


94 urteko emakume bat hil dute Gasteizko IMQ Igurko zahar-etxean, eta gizon bat atxilotu

Adinekoen egoitzako egoiliarra da asteazken gauean hildako emakumea. Larriki kolpaturikoa ospitalera eraman zuten, baina bertan hil zen emakumea. Bertako egoiliarra den 68 urteko gizon bat atxilotu dute, indarkeria matxista leporaturik.


2024-11-28 | Leire Ibar
Nabarmen igo da antsiolitikoen eta depresioaren aurkako botiken kontsumoa gazteen artean

Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]


“Petronorrek eraldaketa hitza darabil, baina enplegu suntsiketa besterik ez dugu ikusten”

Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]


2024-11-28 | Julene Flamarique
‘Feminizketak’ seriea eta ‘Ikusgela’ proiektua: aurtengo Rikardo Arregi Kazetaritza sarien irabazleak

Asteazkenean banatu dituzte Rikardo Arregi sariak, Andoainen. Kazetaritza Saria Berria-n argitaratutako Feminizketak elkarrizketa sortak jaso du, eta Komunikazio Saria Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen Ikusgela proiektuak. Ohorezko mugarria Ana Galarraga Aiestarani eman dio... [+]


Munstro aplikazioak izaki beldurgarriak batzera eramango gaitu puzzle joko frenetikoan

Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.


Jakes Bortairu eta Dominika Dagerre militanteak atxilotu dituzte Baionan goizaldean, eta eguerdian askatu

Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]


2024-11-28 | Jon Torner Zabala
Gehiago Gara jaia egingo dute Antzuolan, hil diren haurrak “bizipozetik” gogoratzeko

Hil Argi elkarteak antolatuta, Bizipoza egitasmoaren laguntzarekin, Gehiago Gara jaia egingo dute abenduaren 15ean Antzuolan. Haurrak galdu dituzten familiak, lagunak, eskolako kideak eta, oro har, hil diren umeak "bizipozetik" gogoratu nahi dituzten herritar guztiak... [+]


Frantziak “immunitatea” aitortu dio Netanyahuri, Libanoko su-etenaren truk

Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]


2024-11-28 | Gedar
Zumaiako Balenciaga ontziolako langileek mobilizazioei ekingo diete, lanpostuen defentsan

Enpresa jo dute egoeraren erantzuletzat, baita erakunde publikoak ere. Langile batzuek bost hilabete baino gehiago daramatzate kobratu gabe, eta ostiral honetan egingo dute manifestazio bat, ontziolatik abiatuta: ez dezatela itxi aldarrikatzeko.


Sindikalismo eraldatzaileaz eta lanaz eztabaidatzeko nazioarteko kongresua Leioan

Ostegun eta ostiral honetan 40 hizlari baino gehiago ariko dira EHUko Leioako campusean Lana eta sindikalismoa XXI. mendean Nazioarteko Lehen Biltzarrean. Lan munduaren eta sindikalismo eraldatzailearen erronkez eta estrategiez eztabaidatuko dute.


2024-11-28 | Irutxuloko Hitza
Mikel Zabalzaren omenezko plaka jarriko du Donostiako udalak larunbatean, Intxaurrondoko kuartelaren aurrean

Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]


Eguneraketa berriak daude