EGUNERO BELEIXE, ASTERO OIXE ETA HILABETERO GUAIXE


2021eko uztailaren 15ean
Sakanan, euskararen egoera hobetzeko Bierrik izeneko elkartea sortu zenetik urte luzeak pasa dira, eta ez alferrik, horrez geroztik hamaika harpidetzari, publizitateri nahiz udal, mankomunitate edota nafar gobernuaren laguntzei esker inguru hartako euskal komunikabideak ugaldu baitira. Izan ere, aspaldi "Guaixe" hilabetekari euskalduna martxan jarri eta, hilero, milaka ale sakanar etxeetan dohainik banatu ohi da. Ondoren, aurrekoa baztertu gabe, ekimen berriak sorrarazi dituzte, Etxarri-Aranatzen kokaturik dagoen Beleixe irratia kasu, Nafarroako bertze irrati euskaldunekin sarean elkarlanean ari dena, alegia.

Erraniko guzia guti balitz, hainbat tokitan jardun eta gero, eskualdeko hiriburuaren gisa aritzen den herri handienean, Altsasun, behin-betiko egoitza laster izanen dutela ziurtatu da, bertan bilduko baitituzte oraino sakabanaturik egon diren zerbitzuak. Hagitz toki erakargarrian eraikuntza burutu dute eta, behekaldeko solairuetan topaleku finkoa erdiesteaz landa, salduko dituzten goiko pisuak datozen urteotako plangintza aitzinerat eraman ahal izaitekotz funtsezkoa izanen zaizkie, telebistari ere inoiz ez baitiote muzin egin, horrelako jauzia emaitekotz kudeatu beharreko diru kopurua eskuratzea nahikoa zaila izan arren.
Edonola ere, Bierrik elkarteak bertze opari bat eskaini berri die Sakanako euskaldunei: "Oixe" astekariaren 0 alea. Irakurterraza, orri gutikoa eta testu laburrez osatua. Erronka handia da gero, zeren eta, urtero, hilabetekariaren 12 aleei astekariari dagozkion dozenaka ale gehitu beharko baitizkiete. Hori egiteko, baina, informazioa egon badago. Haien erranetan, "Sakanako kazeta" izenburuaz ere jantziarazi den "Oixe" astekarian eguneroko informazioa karrikaratuko dute, jadanik "Beleixe" irratian eskarmentu handia duen Alfredo Alvaroren ardurapean. "Agenda" sailari garrantzi handia eman nahi izan diote, hots, hilabetekari batean korapilatsuagoa suertatzen dena. Ondorioz, "Oixe" plazaratzeko egunik egokiena, asteburuko deialdiak zelatan, ortzirala dela erabaki da. Honek, halaber, "Guaixe" hilabetekaria askeago bilakatuko duela aitortu dute, bere orrialdeetan interes orokorreko gaiak, erreportajeak edota kronikak, era sakonagoan jorratzeko aukera irabaziz.
Hau guziaren berri "Guaixe", Sakanako hilabetekariaren 78. zenbakian irakurtzen ahal da. Batetik astekariarena, erreportaje nagusiaren gisa. Bertzetik, eta "Oixe"ren 0 alean ere nabarmendu dutenez, Bierrik elkartearen egoitza prest izanen da: "Bierrikena udazkenerako" lemapean.
Elkarteko kideek azpimarratu dutenez, "egunero Beleixe, astero Oixe eta hilabetero Guaixe". Izen hauek direla medio, Sakanan, eztabaidaren bat ere gertatu dela ezin ukatu. Egia da antzekotasunak nolabaiteko lotura eskaintzen diela, hurbileko bihurtuz. Halere, solasaldietan, hirurek itxura beretsuegia ez ote duten galde egin du jendeak. Hori izan da, alta, "Oixe"ri "Sakanako kazeta" moduko deitura gehitzearen arrazoin nagusia. Ea telebistarako zein izen asmatzen den!

Egituraketaren beharra.

Sakana eskualdea arabar eta gipuzkoar muga zabaletatik Larraun, Imotz, Lizarrerria eta Iruñerriraino hedatzen da. Esparru handi hartan, dena den, nortasun handiko hiru eremu historiko bereizten dira, Burunda, Aranatz eta Arakil, Sakanak haien harreman estua irudikatuz.
Eskualdearen erdi aldean, Lakuntzan, Mankomunitatearen egoitzak elkarrekin bizi izaitekotz gogoa erakusten badu ere, egungo errealitateak desbertebraziorako joera indartsua dela oihukatzen du. Autobideak direla medio, Gasteiz eta Iruñea inoiz baino hurbilago dira mendebalde nahiz ekialdetik; baita, laster, Etxegarateko lanen bidez, Goierriko hirixkak. Sakanan, ildo beretik, eta populazioa tikia bada ere (hemeretzi mila lagun inguru) jendearen jatorria gero eta anitzagoa da; herri ugari dago, hogei baino gehiago, hau da, udalak, konpetentziak, interesak, zenbaitetan leian aritzen diren alderdi politiko ezberdinen eskuetan direnak.
Euskararen egoera ere herri batetik bertzerat aldatzen dela kontuan harturik (batzuk UEMAn eta bertze batzuk guziz erdaldunak), "Bierrik" elkarteak Sakanako egituraketaren beharra islatzen du, euskal kulturaren aldetik eginiko saiakera sendoa, alegia. Etorkizun handiko elkarte eta komunikabideak direla erraiten ahal da, agerian utzi ditugun ezberdintasunak azken urteotako haur eta gazteen euskal matrikulazio masiboa leuntzen ari baita


Azkenak
2025-01-30 | Aiaraldea
Amurrioko Udalak uko egin dio Aiaraldea Komunikabidearen dirulaguntza 2025eko udal aurrekontuetan sartzeari

Ostegun honetako Udal Osoko Bilkuran eztabaidatu eta bozkatuko dira Amurrioko Udaleko 2025erako aurrekontuak eta, beste behin ere, Udal Gobernuak uko egin dio Aiaraldea Komunikabidearen hitzarmen eta dirulaguntza berrezartzeari.


2025-01-30 | Ahotsa.info
KarKarCar, mugikortasun kooperatiboko proposamen berria Iruñerrian

Kar Kar Car auto elektrikoen erabiltzaileen kooperatiba ibilgailuen flota handitzen eta bere zerbitzua Iruñerriara zabaltzen ari da.


Guardianeko langileek mobilizazioekin jarraituko dute, instituzioen “promesa faltsuen” aurrean

Asteazkenean ekin zion Laudioko enpresak labea hozteko prozesuari, Eusko Jaurlaritzako teknikarien bermearekin. Langileak haserre eta "engainatuta" azaldu dira erakundeen jarrerarekin: "Gu babestera joan eta langileen ondoan egon behar zuena, ez da egon"... [+]


2025-01-30 | Gedar
Otsailaren 12an epaituko dute Raimundo El Canastero taldea

Lizarrako Udalaren jarrera autoritarioa salatzeko sortu zuten Beef D'Alda abestia, eta horren harira auzipetu dituzte. Adierazpen askatasuna aldarrikatzeaz gain, otsailaren 8rako egitarau bat antolatzen ari dela jakinarazi du musika taldeak.


Etorkizuneko belaunaldiak gurpil gainean eramanez Gasteizen

Bizieskola ekimenaren bitartez Gasteizko Eraman kooperatiba ikastetxeetako umeak trebatzen hasi da ikasturte honetan, hirian bizikletaz segurtasunez eta modu independentean ibiltzeko. Gasteizko Udalarekin batera parte hartzen du ekimenean, eta kooperatibako kideek ikastetxeetako... [+]


Mendebaldeak Kongon dituen hainbat enbaxada jo-mugan hartu dituzte M23ren kontrako protestetan

Kongoko Ipar-Kivuko Goma hiriburura sartu eta bereganatu du Martxoak 23 talde armatuak. Zabalpena aitzina doa eta Bukavu Hego-Kivuko hiriburua dute orain xede. Herritarrak karrikara atera dira, M23aren aurka eta Ruandak eta Mendebaldeak erakunde armatu horri erakutsitako... [+]


2025-01-30 | Axier Lopez
Mugikorrik gabeko eskolak Brasilen

Gure bizitzetan pantailen inbasioa azkartu da azken urteotan. Euskal Herrian, alde batetik, “pantailak euskaraz” nahi ditugula diogu ikus-entzunezkoen eskaintza handitzeko, eta bestetik, antolatzen gara eskoletan askotariko pantailek irabazi dituzten eremuak... [+]


2025-01-29 | Julene Flamarique
Greba mugagabea hasiko dute Trapagarango MFS enpresaren 104 langileen kanporatzearen aurka

ELAk eta LABek EREa baztertu eta berau erretiratzea galdegin dute. Sindikatu biek gogoratu dute 2023an antzeko neurriak geldiaraztea lortu zutela mobilizazioen bitartez


2025-01-29 | Julene Flamarique
Marokok “inolako azalpenik eman gabe” El Aaiunen sartzea eragotzi die Eusko Legebiltzarreko ordezkariei

Mendebaldeko Saharako giza-eskubideen egoeraren azterketa egiteko bidaia egin dute Euskal Fondoko eta Eusko Legebiltzarreko kide batzuek. Hegazkinetik ezin izan dute jaitsi ere egin. Legebiltzarkideek Marokoren jarrera “lotsagarria eta onartezina” dela adierazi dute.


2025-01-29 | Leire Ibar
Urriaren 7ra atzeratu dute Korrikan migratzaileei muga zeharkatzen laguntzea egotzi zietenen epaiketa

Astearte honetan Baionan egitekoa zen zazpi herritarren aurkako epaiketa zortzi hilabetez atzeratu dute. Iazko Korrikan, Irun eta Hendaia arteko Santiago zubia zeharkatuz, 36 migratzaileri Ipar Euskal Herrian sartzen lagundu izana egotzi die Frantziako Justiziak. Defentsak... [+]


2025-01-29 | Aramaixo Bizirik
“Itsaraz” zentral eolikoaren kontrako ingurumen txostenaren balorazioa

Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]


Teknologia
Estetikoa

Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]


Eguneraketa berriak daude