EGUNERO BELEIXE, ASTERO OIXE ETA HILABETERO GUAIXE


2021eko uztailaren 15ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Sakanan, euskararen egoera hobetzeko Bierrik izeneko elkartea sortu zenetik urte luzeak pasa dira, eta ez alferrik, horrez geroztik hamaika harpidetzari, publizitateri nahiz udal, mankomunitate edota nafar gobernuaren laguntzei esker inguru hartako euskal komunikabideak ugaldu baitira. Izan ere, aspaldi "Guaixe" hilabetekari euskalduna martxan jarri eta, hilero, milaka ale sakanar etxeetan dohainik banatu ohi da. Ondoren, aurrekoa baztertu gabe, ekimen berriak sorrarazi dituzte, Etxarri-Aranatzen kokaturik dagoen Beleixe irratia kasu, Nafarroako bertze irrati euskaldunekin sarean elkarlanean ari dena, alegia.

Erraniko guzia guti balitz, hainbat tokitan jardun eta gero, eskualdeko hiriburuaren gisa aritzen den herri handienean, Altsasun, behin-betiko egoitza laster izanen dutela ziurtatu da, bertan bilduko baitituzte oraino sakabanaturik egon diren zerbitzuak. Hagitz toki erakargarrian eraikuntza burutu dute eta, behekaldeko solairuetan topaleku finkoa erdiesteaz landa, salduko dituzten goiko pisuak datozen urteotako plangintza aitzinerat eraman ahal izaitekotz funtsezkoa izanen zaizkie, telebistari ere inoiz ez baitiote muzin egin, horrelako jauzia emaitekotz kudeatu beharreko diru kopurua eskuratzea nahikoa zaila izan arren.
Edonola ere, Bierrik elkarteak bertze opari bat eskaini berri die Sakanako euskaldunei: "Oixe" astekariaren 0 alea. Irakurterraza, orri gutikoa eta testu laburrez osatua. Erronka handia da gero, zeren eta, urtero, hilabetekariaren 12 aleei astekariari dagozkion dozenaka ale gehitu beharko baitizkiete. Hori egiteko, baina, informazioa egon badago. Haien erranetan, "Sakanako kazeta" izenburuaz ere jantziarazi den "Oixe" astekarian eguneroko informazioa karrikaratuko dute, jadanik "Beleixe" irratian eskarmentu handia duen Alfredo Alvaroren ardurapean. "Agenda" sailari garrantzi handia eman nahi izan diote, hots, hilabetekari batean korapilatsuagoa suertatzen dena. Ondorioz, "Oixe" plazaratzeko egunik egokiena, asteburuko deialdiak zelatan, ortzirala dela erabaki da. Honek, halaber, "Guaixe" hilabetekaria askeago bilakatuko duela aitortu dute, bere orrialdeetan interes orokorreko gaiak, erreportajeak edota kronikak, era sakonagoan jorratzeko aukera irabaziz.
Hau guziaren berri "Guaixe", Sakanako hilabetekariaren 78. zenbakian irakurtzen ahal da. Batetik astekariarena, erreportaje nagusiaren gisa. Bertzetik, eta "Oixe"ren 0 alean ere nabarmendu dutenez, Bierrik elkartearen egoitza prest izanen da: "Bierrikena udazkenerako" lemapean.
Elkarteko kideek azpimarratu dutenez, "egunero Beleixe, astero Oixe eta hilabetero Guaixe". Izen hauek direla medio, Sakanan, eztabaidaren bat ere gertatu dela ezin ukatu. Egia da antzekotasunak nolabaiteko lotura eskaintzen diela, hurbileko bihurtuz. Halere, solasaldietan, hirurek itxura beretsuegia ez ote duten galde egin du jendeak. Hori izan da, alta, "Oixe"ri "Sakanako kazeta" moduko deitura gehitzearen arrazoin nagusia. Ea telebistarako zein izen asmatzen den!

Egituraketaren beharra.

Sakana eskualdea arabar eta gipuzkoar muga zabaletatik Larraun, Imotz, Lizarrerria eta Iruñerriraino hedatzen da. Esparru handi hartan, dena den, nortasun handiko hiru eremu historiko bereizten dira, Burunda, Aranatz eta Arakil, Sakanak haien harreman estua irudikatuz.
Eskualdearen erdi aldean, Lakuntzan, Mankomunitatearen egoitzak elkarrekin bizi izaitekotz gogoa erakusten badu ere, egungo errealitateak desbertebraziorako joera indartsua dela oihukatzen du. Autobideak direla medio, Gasteiz eta Iruñea inoiz baino hurbilago dira mendebalde nahiz ekialdetik; baita, laster, Etxegarateko lanen bidez, Goierriko hirixkak. Sakanan, ildo beretik, eta populazioa tikia bada ere (hemeretzi mila lagun inguru) jendearen jatorria gero eta anitzagoa da; herri ugari dago, hogei baino gehiago, hau da, udalak, konpetentziak, interesak, zenbaitetan leian aritzen diren alderdi politiko ezberdinen eskuetan direnak.
Euskararen egoera ere herri batetik bertzerat aldatzen dela kontuan harturik (batzuk UEMAn eta bertze batzuk guziz erdaldunak), "Bierrik" elkarteak Sakanako egituraketaren beharra islatzen du, euskal kulturaren aldetik eginiko saiakera sendoa, alegia. Etorkizun handiko elkarte eta komunikabideak direla erraiten ahal da, agerian utzi ditugun ezberdintasunak azken urteotako haur eta gazteen euskal matrikulazio masiboa leuntzen ari baita


Azkenak
2024-11-28 | Julene Flamarique
Bi presa kendu dituztenetik, izokina Bidasoatik Baztanera heltzen hasi da

Hobekuntza horiekin izokinak eta beste espezie migratzaile batzuek erruteko eremu optimoak lortzea eta bizirik irauteko aukerak handitzea espero da. Europako funtsekin finantzatutako jarduera da, Life Kanturibai proiektuaren baitakoa.


2024-11-28 | Leire Ibar
Jasotako isun bakoitzeko helegiteak aurkeztu dizkio Ernaik Eusko Jaurlaritzari, guztira 133

Epaiketa prozesua abiatu du ostegun honetan gazte antolakundeak. 2023an egindako bi ekimenen ondorioz 290.500 euroko zigor ekonomikoa jarri dio Eusko Jaurlaritzak. Ekonomikoki "ito eta desagerrarazteko" mekanismoa dela salatu du Ernaik.


94 urteko emakume bat hil dute Gasteizko IMQ Igurko zahar-etxean, eta gizon bat atxilotu

Adinekoen egoitzako egoiliarra da asteazken gauean hildako emakumea. Larriki kolpaturikoa ospitalera eraman zuten, baina bertan hil zen emakumea. Bertako egoiliarra den 68 urteko gizon bat atxilotu dute, indarkeria matxista leporaturik.


2024-11-28 | Leire Ibar
Nabarmen igo da antsiolitikoen eta depresioaren aurkako botiken kontsumoa gazteen artean

Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]


“Petronorrek eraldaketa hitza darabil, baina enplegu suntsiketa besterik ez dugu ikusten”

Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]


2024-11-28 | Julene Flamarique
‘Feminizketak’ seriea eta ‘Ikusgela’ proiektua: aurtengo Rikardo Arregi Kazetaritza sarien irabazleak

Asteazkenean banatu dituzte Rikardo Arregi sariak, Andoainen. Kazetaritza Saria Berria-n argitaratutako Feminizketak elkarrizketa sortak jaso du, eta Komunikazio Saria Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen Ikusgela proiektuak. Ohorezko mugarria Ana Galarraga Aiestarani eman dio... [+]


Munstro aplikazioak izaki beldurgarriak batzera eramango gaitu puzzle joko frenetikoan

Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.


Jakes Bortairu eta Dominika Dagerre militanteak atxilotu dituzte Baionan goizaldean, eta eguerdian askatu

Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]


2024-11-28 | Jon Torner Zabala
Gehiago Gara jaia egingo dute Antzuolan, hil diren haurrak “bizipozetik” gogoratzeko

Hil Argi elkarteak antolatuta, Bizipoza egitasmoaren laguntzarekin, Gehiago Gara jaia egingo dute abenduaren 15ean Antzuolan. Haurrak galdu dituzten familiak, lagunak, eskolako kideak eta, oro har, hil diren umeak "bizipozetik" gogoratu nahi dituzten herritar guztiak... [+]


Frantziak “immunitatea” aitortu dio Netanyahuri, Libanoko su-etenaren truk

Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]


2024-11-28 | Gedar
Zumaiako Balenciaga ontziolako langileek mobilizazioei ekingo diete, lanpostuen defentsan

Enpresa jo dute egoeraren erantzuletzat, baita erakunde publikoak ere. Langile batzuek bost hilabete baino gehiago daramatzate kobratu gabe, eta ostiral honetan egingo dute manifestazio bat, ontziolatik abiatuta: ez dezatela itxi aldarrikatzeko.


Sindikalismo eraldatzaileaz eta lanaz eztabaidatzeko nazioarteko kongresua Leioan

Ostegun eta ostiral honetan 40 hizlari baino gehiago ariko dira EHUko Leioako campusean Lana eta sindikalismoa XXI. mendean Nazioarteko Lehen Biltzarrean. Lan munduaren eta sindikalismo eraldatzailearen erronkez eta estrategiez eztabaidatuko dute.


2024-11-28 | Irutxuloko Hitza
Mikel Zabalzaren omenezko plaka jarriko du Donostiako udalak larunbatean, Intxaurrondoko kuartelaren aurrean

Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]


Plastiko kutsadura mugatzeko negoziaketen azken fasea abiatu du NBEk

Azaroaren 25ean hasi eta abenduaren 1era arte iraunen du Hego Koreako Busan hirian aitzina doan gailurrak. Petrolio ekoizle diren estatuak eta beraien lobbyak oztopoak jartzen dabiltza, ekoizpenaren mugatzerik ez dutelako nahi.


Eguneraketa berriak daude