Lapurdiko Kostaldea. Penintsulatik kontinenterako atea

  • Turismoa "aurkitu" baino lehen, betidaniko jarduera ekonomikorik garrantzitsuena balearen eta geroago Atlantikoan bakailaoaren arrantza zen. XVI-XVII. mendeetan berriz, horietako itsasgizon asko kortsari bihurtu ziren. Euskal Kortsarien balentrien aurrean ingelesek kostalde honi "sugegorri-habia" deitu zioten. Turistikoki XIX. mendean ezagutzen hasiko da, batez ere Napoleon III enperadorea eta Eugenia de Montijo enperatrizak beren udako gortea Miarritzera eramatea erabakitzen dutenean. Ondorioz, Europako aristokrazia ere bertara hurbilduko da, Miarritze eta orokorrean kostalde osoa modan jarriz, gaur arte.

2007ko otsailaren 21ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Txingudiko badia

Ibilbide hau Gipuzkoa eta Lapurdi banatzen dituen Bidasoa ibaian hasiko dugu, Hendaiako sarreran. Ezkerrean tren-geltokia utziz zentru historikora iritsiko gara, herriaren parte altuan. Gero Txingudiko Badia oinez inguratzea aholkatzen dugu, izen bereko boulevarda jarraituz, hegaztien paradisu honetaz gusturago gozatzeko. Herriaren parte baxuan arrantza eta kirol kaiak eta Euskal Herriko hondar fineko hondartzarik luzeena (3 km) eta politenetakoa dugu.
Abbadiako Parke Natural eta Jauregira hondartzaren muturretik oinez edo Hendaiatik irtetzean kotxez gertura gaitezke. Santa Ana Muturraren ondoan dago, eta hemendik "Dunbak" edo "Bi Bikiak" izeneko haitzak oso hurbiletik behatzeko aukera izango dugu, aurrean ozeanoa bakarrik geratzen zaigula.
Kostaldeko errepidea jarraituz handik bi kilometrora "Dunbak" beste aldetik ikusiko ditugu, eta pixka bat aurrerago "flisch" izeneko fenomeno geologikoa behatu ahal izango dugu, "hostopil" labarrak nolabait esateko.

HENDAIA
Pribilejiatuki kokatua, alde batean Bidasoa ibaia, Txingudi badia eta orokorrean penintsula iberiarra, eta bestean hondartza luzea, Abbadia Parkea eta europar kontinentea dituela, Hendaia betidanik pasabide garrantzitsua izan da.


Gertaera historikoak

Antzinean Urruñako hiriska, historian XII. mendean sartzen da, Santiagoko erromesentzako ospitale bat aitzaki. Populatzen zutenak batez ere itsasoari begira bizi ziren, arrantzan, itsasgintzan ala kortsari (aktibitate honek XIX. mendea arte iraun zuen), eta batez ere balearen arrantzan.
Bestalde, bere kokapena zela-eta, askotan ondoko Hondarribiari eraso egiteko erabili izan da, nazio askotako militarren aldetik. Guda askotxo ezagutu ostean, Iraultzaren eta Napoleonen ostean hondatuta geratu zen.
Bere birpizkundea XIX. erdialdean hasiko da, turismoaren garapenak lagundurik. Azkenik, 1940ko urriaren 23an bertako tren geltokian Hitler eta Franco diktadoreen arteko elkarrizketa ospetsua izan zen. Gaur egun, Hendaia turismoaren urrezko garaietara itzultzeko ahaleginetan ari den herria da.


Hendaia Garaia

Bidasoan hasiz, Hendaiak ondo bereiztutako bi zati ditu: tren geltokia eta erdigunea herriaren parte altuan, eta Txingudiko Badia, Hondartza eta Abbadiako Parkea itsasoaren parean.
Bidasoaren gaineko zubitik, berehala ezkerrera aipatutako bi faxisten arteko elkarrizketa izan zen tren geltokia dugu, eta handik gutxira zentrua. Erdigune txiki hau herriaren jatorria eta alderik animatuena da. Bertako Errepublikaren Enparantzan (pare bat kale eskuinera joaz) Saint Vincent eliza aurkituko dugu.
XVI. mendekoa, suntsipen eta erreforma franko ezagutu du; barrualdea estilo lapurtarrekoa da, nabe bakarra eta gizonentzako galeriekin. Sarreraren eskumaldean bataio-ponte bitxia topatuko dugu, eta kanpoaldean bere sinboloen misterioa gorde duen harrizko gurutzea.
Bidasoaren gaineko balkoi moduko Rue des Pécheurs-ean, Pierre Loti idazlearen Baker Etxea geratzen zaigu. Hemendik aurrera, ibilera zoragarrian, Bidasoaren gainetik goazela, jaisten hasiko gara. Lehenbizi ibaia eta badia balkoi natural moduko batetik ikusten joango gara, eta jaitsi ahala gero eta gertuago, baina beti eder.


Txingudiko Badia

Txingudi Euskal Herri eta Kantauri osoko hezegunerik garrantzitsuenetakoa da. Hegazti mota ugarik (belatzak, kaioak, usapalak...) badia hau negua igarotzeko aukeratu ohi dute, eta beste batzuk (lertxoenak, enarak, arranoak...) bertatik pasatzen dira, Txingudi paradisu ornitologiko izugarria bihurtuz. Esandakoa, Hondarribia ederra atzean dugula, ur gaineko sekulako paseoa.
Tamalez, inguruan hainbeste jende bizi denez, eta normalean ekologiaren gainetik interes turistikoak (kirol-portu berria esaterako) jartzen direnez, ekosistema garrantzitsu honen biziraupena ez dago ziurtaturik.


Ondarraitz Hondartza

Hendaiakoa Euskal Herriko hondar fineko hondartzarik luzeena dugu, guztira 3 km. ditu-eta. Era berean politenetakoa ere bada, bertatik ezkerraldean Hondarribialdea eta eskuinaldean Santa Ana muturra eta "Dunba" ikusgarriak behatu ditzakegulako. Hondartzaren erdian antzinako Kasino neo-arabiar ikusgarria dugu.


Abbadia Parke Naturala

Antoine Abbadia (1810-1897) hendaiar abenturazale, zientzialari eta euskaltzaleak ("Zazpiak Bat" leloa berea da), aita euskalduna eta ama irlandarra zituen eta Dublinen jaio zen. Lehenbizi Urruñan 1853an, eta gero beste leku askotan ospatutako lehen Euskal Jaiak berak antolatu zituen; gero lurralde asko esploratu eta ikertu zituen eta azkenik bere izena daraman gaztelua eraikiarazi zuen.
Gaztelua Ertaroko gotorleku-jauregietan, Loirako gazteluetan eta ingeles jauregietan inspiratutako lan neogotikoa da, eta gaur egun astronomia-behatoki funtzioa dauka. Jauregia izen bereko parkearen erdian dago, Hendaiako Hondartzaren eta Loiako Badiatxoaren bitartean, tartean Santa Ana muturra eta "Dunbak" edo "Bi Bikiak" bilduz, eta sarrera dohainik da.
Hemendik aurrera, parke handi, dotore eta atsegin honetan pasiatuz, itsasoraino, Santa Ana muturreraino hurbiltzea merezi du, bertatik ozeanoaren gaineko bistak eder-ederrak baitira. Ondoan Pirinioen amaiera eta kostaldearen atzerapena adierazten duten ur gaineko bi haitz haundi horiek ditugu, "Dunbak" edo "Bi Bikiak".
Kondairak dioenez, Jentilek habaila batez lagundurik haitz horiek jaurti zituzten, Baionako Katedrala suntsitu asmoz, baina bekorotz batean labainduz jentilak oreka galdu eta haitzak Hendaiaraino iritsi ziren, "Dunba Zabala" eta "Dunba Luzie" izenak hartuz. Beste bertsio batzuek zera diote: Jaungorri pirinioarrak gose zelako haserre, Aiako Harritik bota zituela, Jentilen hilobia markatzen dutela...
Santa Ana muturraren eskuinaldean Loia badiatxoa daukagu, bere barnean hondartzatxo edo kala basati samarra gordetzen duena. Parkea egunero dago zabalik, 15:00-18:00 artean, eta uztail-abuztuan 10:00-13:00 eta 15:00-19:00 ordutegiekin.
Informazio Praktikoa
HENDAIA

Turismo Bulegoa: Rue des Aubépines 12 (hondartza). (0)5 59 20 00 34.
Gendarmetegia: (0)5 59 20 78 20.

Anbulantziak: (0)5 59 48 13 00.
Bankuak:
BBVA- Rue des Déportés 25 (Gare).

Credit Agricole- Rue du Port 3.
BNP- Av. Allées 5.
Kotxe-Tailerrak:
Citroen- Santiago 41. (0)5 59 20 00 86
Renault- Bv. de Gaulle 49. (0)5 59 48 25 48.

Fiat- Rue Gare 23. (0)5 59 20 70 86.
Kotxeak alokatzeko:
Avis- Boulevard General de Gaulle 107. (0)5 59 20 79 04.
Jatorduan:
Enbata Jatetxea- Av. des Mimosas 82.
Chez Caké Jatetxea- Av. des Mimosas.
Buffet de la Gare Jatetxea- Bv. de Gaulle.

Ikaztegia Sagardotegia- Irandatz 17.
Calabre Jatetxea- Bv. de la Mer.
Jan eta lo egiteko:
****Hôtel Ibaia- Av.des Mimosas 76. (0)5 59 48 88 88. Logelav bikoitza 325-510.
***Hôtel eta Thalassotherapie S. Blanco- Bv. de la Mer 125. (0)5 59 51 35 35. Logela bikoitza 375-595 libera.

**Hôtel Les Buissonets- Rue Seringats 29. (0)5 59 20 04 75. Logela bikoitza 260-390.
*Hôtel Bellevue- Bv. Gral. Leclerc 36. (0)5 59 20 00 26. Logela bikoitza 250-320.
Lo egiteko:
**Hôtel de la Gare- Rue des Déportés 1. (0)5 59 20 81 90. Logela 250-300.

**Hôtel Valencia- Bv. de la Mer 29. (0)5 59 20 01 62. Logela 250-390.
TSEHôtel La Palombe Bleue- Rue du Commerce 38. (0)5 59 20 43 80. Logela 200-240 libera.
***Camping Ametza- Route. de L'Empereur. (0)5 59 20 07 05.
***Camping Eskualduna- Route de la Cor-niche D-912. (0)5 59 20 04 64.
***Camping Acacias- Route de la Glaciére D-658. (0)5 59 20 78 76

Azkenak
2024-11-19 | Leire Ibar
Langile bat hil da Petronorren konortea galdu ostean

Astelehen honetan zendu da langilea Muskizeko enpresan, mantentze lanak egiten zituen bitartean. Zerbitzu medikuek berehala esku hartu bazuten ere, ez zuten lortu suspertzea. UGT sindikatuak lan istripu honen arrazoiak ikertzea exijitu du.


2024-11-19 | Leire Ibar
Palestinako genozidioa salatuko du ikasturte honetan ere Gure Haurrak Ere Badira mugimenduak

Azaroak 20an, Haurren Nazioarteko Eguna, ikastetxe sarreretan krespoi belzdun bandera palestinarra eta bi zapata pare jartzea proposatu du hezkuntza arloko ekimen herritarrak. Azaroaren 30etik urtarrilaren 31ra bitartean haur palestinarrentzako elkartasun mezuak jaso eta ondoren... [+]


2024-11-19 | Leire Ibar
Ijito herria ikusarazteko programazio didaktiko bat prestatu du Hezkuntza Sailak

“Te Siklârel Romanipen” ikasketa plana prestatu dute Ijito Herriaren historia eta kultura Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan txertatzeko. Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak sortu du proiektua, EHUrekin eta Amuge Euskadiko Emakume Ijitoen Elkartearekin... [+]


2024-11-19 | Leire Ibar
Nafarroako Unibertsitate Publikoak Justizia Errestauratiboko Titulua eskainiko du 2025ean

Bitartekaritzaren eta pertsonen arteko komunikazio zuzenaren bidez, izaera penaleko gatazka bati konponbidea aurkitzea da Justizia Errestauratiboaren helburua. NUPek eskainiko duen prestakuntza 100 ordukoa izango da eta ikasleei titulazioaren gastuen %90 ordainduko zaie. 


2024-11-19 | Pau Lluc i Pérez
Hainbaten artean, bat

Vicent Andrés Estellés poetaren hitzak harturik, bat naiz hainbat eta hainbat kasuren artean, eta ez kasu bakan, arraro edo ezohiko bat. Zoritxarrez, ez. Hainbaten artean, bat. Zehazki, Europako Kontseiluaren arabera, eta ibilbide handiko beste erakunde batzuen... [+]


2024-11-19 | Jon Torner Zabala
Fermin Muguruza: “Pradales lehendakaria bere Justizia Sailarekin ados dagoen jakin nahiko nuke”

Fermin Muguruzak kontzertua eskaini zuen pasa den larunbatean Martuteneko kartzelan, Iñaki Pikabea 'Piti' eta Joseba Sarrionandia ETAko kideek espetxe horretatik ihes egin eta 39 urtera. Orain, kontzertua dela-eta hainbat jenderen kexak jaso ostean, Eusko... [+]


2024-11-19 | Mikel Aramendi
G20ko protokoloa eta Txinaren lau marra gorri

Argazkia bai, ala argazkia ez? Oraintxe bertan, ez dago argi Rio de Janeiron hasi berri-berria den G20aren goi bileran argazkia izango ote dugun ala ez. Bertaratu diren agintari gorenen “familia-argazkia”, alegia. Horrelakoetan arauzkoa bihurtu dena: turista... [+]


Jaurlaritzak pobreenak berriro lotu ditu iruzurrarekin, dirulaguntzetan salaketak egiteko postontzi anonimoa jarrita

Duin bizi ahal izateko prestazio ekonomikoa jasotzen dutenak lupapean ditu, berriro ere, Eusko Jaurlaritzak: postontzia jarri du martxan, herritarrek modu anonimoan “jardun irregularren edozein susmo” jakinarazi dezaten, eta Lanbideko Kontrol Unitatea indartu du,... [+]


‘Bizkarsoro’ Donostiako zinemetara iritsiko da, Bageraren, udalaren eta SADEren elkarlanari esker

Bizkarsoro filma (Josu Martinez, 2023) Donostiako zinema aretoetan proiektatuko dute ostiral honetatik aurrera (hilak 22); SADEko Iñaki Elorzak azaldu duenez, bi aste inguruz proiektatuko dute printzipioz, eta, arrakasta baldin badu, denbora gehiagoz. Hala azaldu dute... [+]


2024-11-19 | Gedar
Kartzelatik irtetean ematen zen diru-laguntza apurra desagerrarazi dute Espainiako Estatuan

Nafarroako Salhaketak jakinarazi duenez, laguntza hori ezinbestekoa zen preso egondako pertsonek "gutxieneko oinarri ekonomiko bat" eduki zezaten, "askatasunean bizitzen hastera igarotzean". 480 eurokoa baino ez zen subsidioa.


2024-11-18 | Euskal Irratiak
Palestinar herriari elkartasuna helarazi diote Makeatik

Palestina, mediatikoki aurkeztua ez den bezala, aipatu zen joan den larunbatean Makean, mintzaldi, tailer, merkatu eta kontzertuen bidez.


2024-11-18 | Uriola.eus
Bilboko Higiezinen Azokan protesta egin dute asteburuan Euskal Herriko etxebizitza sindikatuek

Asteburu honetan Euskalduna Jauregian Euskadiko Etxebizitza eta Dekorazio Higiezinen-aretoa egon da. Sustatzaile eta higiezinen agentziek eraikuntza berriko promozioak eta bigarren eskuko etxebizitzak eskaini dituzte partikular eta profesionalen erosketa eta inbertsiorako... [+]


Eguneraketa berriak daude