Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

asteartea 2024ko urriaren 15ean

«EZ DUGU BIDE ERTZEAN LOKARTU NAHI»

2021eko uztailaren 23an

Hasten dena bukatzen da. Ez dago bukaerarik gabeko hasierarik. Iñigo Muguruzak ongi dakien leloa da hori, eta leloari, ez beste ezeri, zor dio betiko fideltasuna irundarrak musikari dagokionean. Hala dirudi behintzat, gauzak hasiera eta amaiera bat izan ohi dutelako bere ibilbidean. Kortatu hasi eta bukatu zen, Negu Gorriak lez, Joxe Ripiau lez. Eta inork espero ez zuenean bukatu zen «Positibo» errepikakor hori behin eta berriro botatzen zuen taldearen abentura euskal-karibearra. Egia da baina, gauzak ez direla debalde gertatzen, nola ez den debaldekoa izan Ripiauren desagerpena, Iñigo Muguruzak buruan zerabilen proiektua gorpuztu ahal izan duelako: Sagarroi taldea. Rock eta hardcore doinuak nahasten dituen ñabardura anitzeko taldea, zeinak «Mehatzaldea» izenburuko diskoa argitara eman berri duen.

Orain Sagarroi ezagutzera ematen ari da zuzeneko emanaldiekin, baina Iñigok baditu esku artean proiektu gehiago. Uztaila osoa emanen du raï doinuak eta rocka uztartzen dituen Cheb Balowski Bartzelonako taldearen lehen diskoa ekoizten. Erronka berria musikari beterano batentzat.

Nola eta zergatik eman duzu Joxe Ripiautik Sagarroirako jauzia?

Ez dakit oso ondo zergatik eman dudan pauso hau. Aurreko astean Bartzelonan egin zidaten elkarrizketa batean elkarrizketatzaileak galdetu zidan ea «penduluaren legea» jarraitzen nuen. Eta esan nion: «Begira, ez dut pentsatu, beharbada inkonszienteki hori izan da». Nik neukan alde ilun eta kañeroa ateratzeko irrikitan nengoen eta azkenean eman diot bidea alde horri.

Deigarria da hala ere Joxe Ripiau uztea taldeak publikoaren onespena eta errespetua irabazita zuenean.

Ez du zerikusirik, baina kontatuko dizut anekdota bat. Joxe Ripiaurekin Japoniara joan ginenean Japoniako kulturari buruzko liburu bat irakurri nuen. Liburuak kontatzen zuen nola joan den mendean, korronte baten barruan zeuden margolari askok onespena lortzen zutenean izenez eta bizilekuz aldatzen zuten. Beste toki batera joaten ziren bizitzera eta beste izen batekin zerotik hasten ziren. Eta nik, nolabait halako zeozer egiten dudala pentsatzen dut, talde batekin hasten naizenean gogorra izaten baita, jendea begira dagoelako, kontzertuetan inor mugitzen ez delako. Jendea «ea zer gertatzen den hemen» dago. Beharbada japoniarren aldaketa horiek egiten ditut nolabait nik ere. Egia esanda, Ripiaurekin iritsi zen memento bat instrumentazioaren aldetik-eta nahiko mugatuak geundela eta orduan esan nuen: edo taldea big-band bat bilakatzen da eta bateria eta gitarra sartzen ditugu kantei bidea emateko edo bestela aldatu egin behar da. Taldea funtsean oso instrumentazio gutxikoa zen, bateriarik gabe, gitarrarik gabe...

Orduan Joxe Ripiau agortu zela esan genezake?

Bai. Baietz, esango nuke. Konposatzen nengoenean beti pentsatzen nuen kanta hori eskusoinu, bonbo eta tronboi batekin egin behar zela, eta orduan zenbait kanta karpeta batean gordetzen nuen formato horretan sartzen ez zelako. Kanta horiek pilatzen joan ziren eta azkenean, hemen dago emaitza. Orain dela bi urte-edo hasi nintzen abestiak karpeta batean sartzen. Dena den, esan nahiko nuke Joxe Ripiaukoek harreman ona daukagula, oso ondo konpontzen gara.

Joxe Ripiaurekin lau disko argitaratu eta bost urte eman dituzu. Zein da gelditu zaizun sentsazioa?

Niretzat koadro edo argazki bat geratu da, errepikaezina dena, alde batetik maitea eta bestetik errepikatzeko oso zaila. Joxe Ripiauren antzeko talde bat ateratzea arraroa izango litzateke. Nahiko talde berezia zen, baina hasiera gogorra izan zen. Jendea harrituta zegoen eta esaten zuen: «Zer ari dira hauek? Zer formazio pintoreskoa da hau?»

Gero ordea, oso ongi funtzionatu zuen...

Bai, oso ondo. Kontzertuak eman genituen gelditu gabe Euskal Herria osoan eta Estatuan ere dezente. Gero Frantzian hamar bat kontzertu eman genituen, Suitzan, Italian, Japonian... Balantzea oso positiboa izan zen.

Penduluaren horretara bueltatuz, punk rockean, hardcorean edo doinu bortitzetan hasten diren musikari askok denborarekin lasaiagoa den zerbaitera edo esperimentaziora jotzen dute. Nolabait lehengora itzuli zara... Atzera begirako zerbait al da?

Bai. Hori komentatu didate baita ere, nahiko aldaketa berezia izan dela. Lehengoan Nerea Iriarte aurkezleak esaten zidan: «Guk uste genuen Joxe Ripiaurekin jada heldutasuna-edo iritsi zitzaizula eta bat-batean ‘kaña’ra bueltatzen zara, eta ‘venga zapatilla’, zer gertatzen da hemen?». Orduan esan nion kanta bat daukagula diskoan, «Ezin soseau», ez dugula lasai egon nahi, ez dugula bide ertzean lokartu nahi esaten duena.

Egia da aldaketa oso nabaria dela...

Aipatutako penduluaren legearen arabera joera hori orekatzen joango dela uste dut. Disko hau oso zorrotza, gordina edo «kañero»a egitea, Joxe Ripiauren eta proiektu honen artean inkonszienteki muga bat markatzeko izan daiteke. Alde batetik, Joxe Ripiauren bertsio bat egin dugu ezeri uko egiten ez diogula adierazteko, baina aldi berean ere, aldaketa nabaria dagoela markatzeko. Beharbada bigarren diskoa ez da hain gogorra izango. Ez dakit zer gertatuko den.

Baxua utzi eta gitarra hartu duzu.

Bai. Hori penduluaren legea da baita ere. Lehenengo taldean baxua jotzen nuen, gero Deliriumen eta Negun gitarra. Hurrengoan, Joxe Ripiaurekin, baxua hartu eta orain Sagarroin berriz gitarra. Nik gitarra jo dudanean talde «kañero»etan izan da beti. Aldiz, baxua jo dudanean talde festiboetan izan da, Kortatu talde festibo horien barruan sartzen badugu behintzat.

Sagarroi hirukotea da, oinarrizko taldea. Pablo Cabezak idatzitako promozio orrian irakurtzen ahal da nola zuk sortu dituzun talde guztietan hirukote moduan hasi zaren, gerora jende gehiago sartu bada ere. Ba al dago arrazoi berezirik hori hala izateko?

Nik uste dut talde hau hirukote formazioan geldituko dela. Zenbaki polita da rock talde bat egin eta osatzeko eta hala izango da ia ziur. Gero ez dut baztertzen kolaborazioak eta horrelako gauzak egitea. Disko hau taldearen aurkezpena izan da eta zuzenean hirukote moduan funtzionatzen ari gara. Auskalo gero. Datorren urtean agian perkusio talde batekin aterako gara, 20 danbor jolerekin edo DJ batzuekin... ez dut ezer baztertzen.

Karlos Zubikoa eta Gorka Baskaran dira bi taldekideak. Izen ezezagunak publiko zabalarentzat. Nola ezagutu zenituen?

Gitarra eta baxu klaseak ematen ditut hemen, Irunen, eta baxularia nire ikaslea izan da hiru urtez. Batzuetan txantxetan esaten dut klaseak estalkia direla talentu berriak aurkitzeko. Baina bateria-jolearen kasua nahiko kuriosoa izan zen. Gasteizko taberna batean ikusi nuen bere talde zahar batekin orain dela bi urte-edo. Orain dela sei hilabete deitu eta galdetu nion ea Sagarroin jo nahi zuen. Nahiko harrituta gelditu zen. Hirurok ilusio handia daukagu.

Pozik gelditu al zarete diskoarekin? Buruan zeneukana islatu al duzu?

Pozik geratu gara. Niretzat sekulako soinua dauka. Lehenengo diskoa dela ikusten da eta oraindik hobeagoak egingo ditugula, baina aurkezpen bezala oso baliozkoa dela uste dut. Gero, denetik entzuten duzu, batzuek «kañero»agoa izango zela pentsatzen zuten.

Zer nolakoa izan da publikoaren harrera orain arte?

Denetik egon da. Adibidez, Egiako kontzertua nahiko txarra izan zen, oso jende gutxi bildu zen, Oñatin ere bost talde izan ginen eta talde baino publiko gutxiago zegoen. Esaten nuen bezala, hasierak beti gogorrak izaten dira. Hala ere, Madrilen egon gara eta kristoren giroa zegoen.Bartzelonan ere oso ondo, baziren mila eta koska lagun... nahiko harrigarria, ez? Bestalde, Euskal Herrian kontzertu batzuk ongi atera dira, Erandion, adibidez.

Gaia aldatuz, nola bizi izan zenituen Negu Gorriak-en azken hiru kontzertuak?

Hasieran kontzertu bakarra egitea pentsatu genuen, taldearen agurra kontzertu bat emanaz egingo genuela hitz eman genuen Galindoren auzia irabazten genuenean. Gero bi egitea erabaki genuen, bat Iparraldean eta bestea Hegoaldean, baina sarrerak hamar egunetan-edo agortu ziren. Jende asko gelditu zen sarrerarik gabe eta igandean beste kontzertu bat egitea erabaki genuen. Azkenean hau ere bete zen. Jende asko kanpotik etorri zen baita ere, katalanak, galiziarrak... 25.000 lagun inguru bildu ziren eta oso ondo atera zen dena. Ikusteko dago zenbat denbora emango duen gure lagun Galindok kartzelan, ea Barrionuevo eta Vera baino pixka bat gehiago gelditzen den barruan.

Zenbat urte daramazu musikan?

Musikan hogei bat urte, baina entzuten oso txikitatik.

Hasi zinenean uste zenuen hala bukatuko zenuela?

Beno, ez dut oraindik bukatu, kristoren «paliza» emango dut oraindik (irriak). Kortaturekin hasi ginenean garaiak oso intentsoak eta biszeralak ziren. Egunero bizitzen zen dena, beharbada zer egiten ari ginen, zer eraikitzen ari ginen, zein musika egiten ari ginen pentsatzeko denborarik gabe. Kontzertu pilo bat ziren... leherketa izan zen: irrati libreak, etxe okupatuak, gaztetxeak, fanzineak, taldeak... Kortaturekin hasi ginenean ez nintzen oso konszientea gertatzen ari zenaz. Diskoetxekoek esaten ziguten: «70.000 disko salduta daramatzazue», eta guk: «Asko dira horiek». Kortaturen lehen diskoaren 100.000 ale baino gehiago saldu ziren eta hori ez da erraza. Eta gainera kuriosoa izan zen: euskarazko kantak izan ziren arrakasta gehien lortu zutenak, «Sarri sarri» eta «Zu hatrapatu arte». Sevillara edo Granadara jotzera joaten ginenean, jendeak «Zu hatrapatu arte» kantatzen zuen euskaraz, baina guk ingelesez kantatzen dugun moduan

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Udalatx mendiko gurutzea eraitsi eta... idazki misteriotsu bat utzi dute

Julene Flamarique

Hori barkaezina da, Rafa

Gorka Bereziartua

Eskola-jantokietan catering-enpresen zerbitzua blindatu du Jaurlaritzak

Mikel Garcia Idiakez

Galizieraren egoera larriaz ohartarazi dute, azken datuak ikusita

Onintza Irureta Azkune

Guardia Zibilaren terrorearen apologia, plaza erdi huts batean

Zigor Olabarria Oleaga

“Fabrikaren erosketa publikoa behar dugu”

Hiruka .eus | Nahia Martinez Gondra

Azkenak

2024-10-15 | Leire Ibar

Hiru pertsona atxilotu ditu Ertzaintzak sexu-esplotaziorako gizakien salerosketa egotzita

Prostituzioan aritzera behartuta zeuden lau emakume askatu dituzte Donostian eta Gasteizen, eta giza salerosketa leporatu diete operazioan atxilotutako bi emakume eta gizon bati. Biktimen salaketari esker hasi zuen ikerketa Ertzaintzak. Atxilotuak Ertzain-etxera eraman dituzte... [+]

2024-10-15 | Estitxu Eizagirre

Aixeindar enpresak Iturrietako mendilerroan jarria duen dorreak ez ditu hegaztien babeserako neurriak bermatzen, Arabako Mendiak Askek salatu duenez

Aixeindar enpresak haizea neurtzeko 82,5 metroko dorre meteorologikoa instalatua du 2023tik Analamendin. Dorrearen egonkortasuna eta segurtasuna bermatzeko, lurrera altzairuzko hainbat kablerekin ainguratu zuen enpresak. Arabako Mendiak Aske elkarteak salatu du hegaztiek... [+]

2024-10-15 | Mikel Aramendi

Urriak 10: komeria bihur ote daiteke mundu mailako drama?

Zeurea ez dela –eta ez duela izan behar– deritzozun herrialde bateko gertakari historikoa izan al daiteke nonbaiteko festa nazionalaren sorburua? Bai, horixe. Gertatu ere gertatzen da Taiwanen: “Hamar Bikoitzean”, alegia, urriaren 10ean ospatzen da... [+]

2024-10-15 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

“Tratu iraingarria” salatu dute Laudioko San Roke adinekoen egoitzan

"Duintasuna urratzerainoko gertakariak" sarri errepikatzen direla seinalatu dute egoitza horretako senideek Arabako Foru Aldundiari bidalitako gutunean. Aldundiak dio egoera ez dela "hain larria".

2024-10-15 | iametza

Euskarazko ahots teknologia zertan da? Norantz goaz?

Euskal Herriko hainbat zentro teknologikotako ordezkariek parte hartuko dute euskarazko ahots teknologiaren egoera eta etorkizuna aztertuko dituen mahai-inguruan, Jon Torner ARGIAko kazetariak gidatuta. Topaketa urriaren 17an izango da, Donostiako San Telmo museoan egingo den... [+]

2024-10-15 | Leire Ibar

Fiskaltzak EHUko zuzenbideko irakaslearen “mezu faxistak” ikertzeko eskatu dio Ertzaintzari

Urri hasieran kaleratutako EHUko irakaslearen inguruko txosten bat egiteko eskatu dio Fiskaltzak Ertzaintzari. Kasuaren nondik norakoak sakonki ikertzeko eta gorroto deliturik egon den ala ez aztertzeko helburua du, salaketa jartzea erabaki aurretik.

2024-10-15 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Hobari fiskalak gazteei: ‘On falling' filmaren eragina?

Gazteei PFEZa murriztea edota zenbait kasutan deuseztatzea proposatu du Portugalgo Gobernuak, baina momentuz hizpidea baino ez du ipini, ez baitago argi aurrekontuak onartu ahalko dituen, gobernua osatzen duten alderdiek ez baitute-eta gehiengo parlamentariorik. Espainiako... [+]

2024-10-15 | Mikel Garcia Idiakez

Eskola-jantokietan catering-enpresen zerbitzua blindatu du Jaurlaritzak

Catering-enpresarik gabe jardun nahi duten eskolentzat bestelako eredu bat arautzea adostu zuen Eusko Legebiltzarrak 2019an. Horren ordez, catering-enpresen bidezko zerbitzua ematera derrigortzen ditu ikastetxeak Eusko Jaurlaritzak berriki argitaratu duen aginduak. Bitartean,... [+]

2024-10-15 | Julene Flamarique

Gabriel Arestiren argitaratu gabeko olerki bat eskuratu du Jon Kortazarrek

Urriaren 14an 91 urte bete dira bilbotar idazlea jaio zenetik. Errota gorria poema eta idazleak dedikaturiko argazki bat Jon Kortazar EHUko katedradunaren esku utzi ditu Zubiri Moragues familiak. Orain arte ezezaguna zen olerkia laster argitaratuko dutela ziurtatu du... [+]

2024-10-15 | Jon Torner Zabala

Zubietako erraustegiaren “ezohiko” jarduera onartu du Jaurlaritzak

Hondakinak tratatzeko Artaxoako plantara Zubietako erraustegitik milaka tona lixibiatu modu ilegalean eraman izanaz galdetu dio EH Bilduko parlamentari Mikel Oterok, Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailburu Mikel Jauregiri. Iragan... [+]

2024-10-15 | ARGIA

3x05: Agoantaitzank, heuk!

MULTIMEDIA - Oroimen Histerikoa

2024-10-15 | Antxeta Irratia | Aitor Errazkin

Urruña eta Segurako udalek ofizialdu egin dituzte herritarrek sortutako zubiak

Herritarrengandik sortu eta hiru hamarkadaz eraikitako harremanaren ondotik, Hego Lapurdi eta Goierriko bi herri hauen arteko senidetze edo birazkatze ofiziala egin dute igandean Urruñako plazan. 30 urteko mugarri, egun «historikotzat» jo dute Filipe Aramendi... [+]

2024-10-15 | Hiruka .eus | Nahia Martinez Gondra

Mecaner Herriarentzat

“Fabrikaren erosketa publikoa behar dugu”

Stellantis multinazionalak Mecaner lantokia itxi eta 148 behargin kalean utzi ditu Urdulizen (Bizkaia); horren aurrean, "Mecaner Herriarentzat" alternatiba ekosoziala sortu dute hainbat eragilek. LAB sindikatuko Iraide Juaristik eta Jauzi Ekosozialeko Aitor Gallastegik... [+]

2024-10-15 | Julen Orbea | Zuzeu

Bizitza oroit dezagun

1944an, Stauffenberg-en agindupean, Hitler bonba batekin hiltzen saiatu ziren, soldadu eta herritar alemaniar batzuen artean prestatutako ekintza baten. Hurrengo hilabeteetan naziek 90 pertsona exekutatu zituzten ekintza haren ondorioz.

2024-10-15 | Onintza Irureta Azkune

Galizieraren egoera larriaz ohartarazi dute, azken datuak ikusita

Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera Galiziako Estatistika Institutuak jakinarazitako azken datuetan. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez dakiela.

Eguneraketa berriak daude