SALTO ETA KRISKITINEN HISTORIA
Lanean aurrera zihoazen neurrian, gero eta argiago geratzen zen azken 25 urteetan Txapelketak izandako garapena. Hasieran, herriak beste azpiegiturarik ez zuelako, Txapelketa eliza ondoko frontoian egiten zen. Ahal ziren moduan oihalak ezarri eta eguraldi txarraren izua aldentzen zuten. Kamerino edo aldagelarik ere ez zen, eta bertako jatetxe bateko jangelan aldatzen ziren dantzariak. Egun, Baratze pilotalekuan egiten da Txapelketa, azpiegitura erosoago eta aurreratuagoekin.
Urtez urte gora egin du Segurako Txapelketaren arrakastak. 1981ean Segurako Udalak Eusko Jaurlaritzari Segurako Txapelketa Euskadiko Dantza Txapelketa izendatzea eskatu zion, azken bost urteetako arrakasta gogora ekarriz. Jaurlaritzak eskaria onartu eta Segurako Txapelketaren itzala handiagotuz joan da.
Ikusle kopuruak ere gora egin du. Ikusle hauen ezaugarriren bat aipatzeko eskatuta, Marixabel Elorzak publiko jantzia dela gogoratzen du. "Publikoa epaile bihurtzen da. Dantzari buruz asko dakite ikusleek eta pauso berri edo landu bat eginez gero, laster hasten dira txaloka. Tarteren batean hanka sartuz gero, hori ere nabaritzen dute".
Urteak ez dira alferrik pasatzen, eta oholtza gainean izan diren dantzariak eta baita dantza egiteko moduak ere aldatuz joan dira.
Txapelketaren joanean argi nabaritu den beste aldaketa bat, jantziena izan da. Dantzariek soinean eramaten dituzten jantziak ekitaldiaren ardatz nagusi bilakatu dira. Elorza ahizpek idatzitako liburuan, gai honek izan du islarik eta Axen Egaña Euskal Dantzarien Biltzarreko kidearengana jo dute iritzi eske. Dirudienez, Txapelketaren hastapenetan, dantzari gehienen janzkera antzekoa izaten zen. Orain, ordea, dantzarien artean jantzi aniztasun handiagoa dago eta ikusgarritasunak ere gora egin du. Eta Txapelketan bertan ere, ondoen jantzita dagoen bikotea saritua izaten da.
Seguran egiten den Euskal Herriko Dantza Txapelketak, maila eta ospe nabarmena lortu dituen arren, kritika nagusi bat ere jaso izan du: Euskal Herri mailako txapelketa izanda, Gipuzkoaz kanpoko parte hartzaileen eskasia duela. Epaimahaiko kide guztiak gipuzkoarrak izaten dira eta parte hartzaileak ere halatsu. Aurtengoan, antolatzaileek eta Gipuzkoako Euskal Dantzarien Biltzarrak ahalegin berezia egin, eta lortu dute Hego Euskal Herriko lau lurraldeak Txapelketan ordezkatzea.
Herrien artean, badira beraien partehartzaile kopuruagatik nabarmendu izan direnak. Bergara, Hernani eta Azkoitia dira hiru herri nabarmenenak, 25 urtetan zehar Segurara dantzari asko eraman dituztenak. Honez gain, aipamen berezia merezi du Osintxuk, hain eremu txikia izanda eman dituen dantzari ugariengatik. Txapelketan parte hartu duten gipuzkoarren %7 Osintxukoak izan dira.
Lotura berezia du Nestor Basterretxeak Segurako Txapelketarekin. Hasierako urteetatik, ikusle izan da Seguran eta gainera, berak egindako eskultura bat sari moduan ematen da. Urte batean irabaziz gero, eskultura dantzariek ordezkatzen duten herriko udaletxera eramaten da eta han geratuko da hurrengo urteko txapelketa arte. Dantzariek eskultura behin betiko eskuratu nahi badute, hiru urtetan jarraian edo bost urtetan txandan irabazi behar dute Segurako Txapelketa.
Liburu honen bi egileek zerbait argi izan badute, lanaren erakargarritasuna izan da. Bazekiten hasieratik datu pilaketa handiegia eginez gero atzeraka egingo zuela irakurlearen gehiengoak, eta gaia oso gertutik bizi izan dutenek soilik irakurriko zutela.
Datu horiekin, ordea, irudi eta argazki zaharrak tartekatu dituzte, hedabide desberdinetan Txapelketari buruz ateratakoak eta jende jantziaren iritziak: "Badakigu jendeak datuei baino gehiago begiratuko diela bitxikeriei. Sariak elizan emateari, Garaikoetxea argazki batean gazte agertzeari.... Horri erreparatuko dio gehiago, eta hori ere, Txapelketaren historia da"
Irabazleei eman izan zaizkien txapela eta lepoko zapia ere Seguran bertan bordatu izan dira. Segurako mojek hartu zuten bere gain lan hori hasieran, eta gerora Milagros Agirrek egiten du.
Txapelketa honen inguruan Segurako herriak nolako erantzuna eman izan duen ikusita, gauza bakarra egiten da harrigarri. Historia guztian, behin bakarrik parte hartu izana bi kideak segurrarak zituen bikote batek. 1979an Rafael Gerriko eta Mari Karmen Elorzak osatutako bikotea izan zen bakarra
.JPG)
ERREALITATEAREN HARRIBITXIAK
Nork: Josu Iriarte, Nerea Lizarralde, Jare Torralba eta Amets Larralde. Mikel Martinezek zuzenduta eta Jokin Oregiren testuetatik abiatuta.
Noiz: otsailaren 21ean.
Non: Bilboko 7katu... [+]
15 urteko emakume bati egin dio eraso Izarra klubean jarduten zuen pilota entrenatzaile batek.
Nafarroako Gobernuak ofizialki aitortu ditu gure lurraldean giza eskubideen urraketa larriak jasan zituzten Estatuaren indarkeriaren beste zazpi biktima. Horien artean, hitzez hitz “motibazio politikoko biktima gisa” aitortzen ditu Patxi Erdozain, Eneko Compains,... [+]
Donostiako alkate ohiak webgune bat sortu du, eta plataformarekin bat egiteko eskatu die herritarrei.
PuntuEus-ek doako tresna erabilgarri bat jarri du edonoren eskura, webguneen segurtasuna erraz ebaluatzeko. Webtest.eus izeneko autoebaluazio-tresna honi esker, erabiltzaileek beren webgunearen segurtasun-maila modu sinple eta argian azter dezakete.
"Historikotzat" jo du otsailaren 27an plazaraturiko epaia Lurraren Altxamenduak sare ekologista antikapitalistak. Bere aldetik, epaiaren "krudelkeria" salatu eta helegitea jarriko duela jakitera eman du Frantziako Estatuak. Duela hogei urte baino gehiago jarri... [+]
Joan den asteartean La Vanguardia-n argitaratutako artikuluan egin zuen proposamena Txema Montero abokatu bizkaitarrak. 30 urtez Deia egunkariko kolaboratzailea izan da eta lehenik hara bidali zuen bere artikulua, baina egunkariak ez zion argitaratu.
Hemendik aurrera egunkarian soilik "norbanakoen askatasuna eta merkatu librea" sustatzen dituzten iritziak jasoko direla adierazi du enpresaburuak. Iritzi artikuluen zuzendariak hedabidea utzi duela ere argitaratu du.
Urteak iragan dira bere azken argazkia ikusi zenetik. 26 urte daramatza preso Abdullah Öçalanek Turkiako Imrali uhartean, "erakunde terroristako" buruzagitza egotzita. Ostegun eguerdian bere bideo bat ez, baina argazki berri bat zabaltzeko baimena eman du... [+]
Elkarteak ekainaren 27, 28 eta 29an Arberatzen (Nafarroa Beherea) izango den jaialdian izateko aurresalmenta abiatu du ostegunean. Hiru eguneko sarrerak 43 euro balioko ditu eta Ipar Euskal Herriko "lau ertzetatik" festibalera hurbiltzeko autobusak antolatuko dituztela... [+]
2024ko laneko ezbeharren txostena aurkeztu dute LAB • ESK • STEILAS • EHNE-etxalde eta HIRU sindikatuek aurtengo otsailean. Emaitza larriak bildu dituzte: geroz eta behargin gehiago hiltzen dira haien lanpostuetan.
AEBek Ukrainako gerraren aurrean egindako jarrera aldaketaren barruan, “lur arraroak” deiturikoak negoziaziorako gai nagusi bilakatu dira Volodymyr Zelenskyren eta Donald Trumpen artean. Lehenak nahi du AEBek bere segurtasuna bermatu dezatela Errusiaren aurrean,... [+]
Asteburua baino lehen lau gatiburen gorpuak itzuliko ditu Hamasek. Horrela, Gazarako su-etenaren lehen faserako adostutako preso truke guztiak gauzatuko dituzte Israelek eta talde palestinarrak.
Lestelle-Betharramgo (Biarno) ikastetxe katolikoko indarkeria eta bortxaketa kasuen salaketek beste ikastetxe katoliko batzuen gainean jarri du fokua. Ipar Euskal Herriari dagokionez, Uztaritzeko San Frantses Xabier kolegioan pairaturiko indarkeria kasuak azaleratu dira... [+]
.jpg)
31 urteko emakume kolonbiarra osasun zentrora eraman ordez ertzain etxera eramatean agenteek "akatsa" egin zutela aitortu du Segurtasun sailburuak, baina azpimarratu du ez zuela "jipoirik" jaso.