Varanasi: heriotza uretan

Varanasi historia bera baino zaharragoa da, tradizioa baino zaharragoa, baita legenda baino zaharragoa ere, eta hau guztia batera baino bi aldiz zaharragoa dirudi». Mark Twainek 1896an idatzitako hitz hauek irakurtzean, batek baino gehiagok Varanasin zibilizazio zahar baten arrasto hilen lasaitasuna esperoko du. Alferrik.

Milioi bat biztanle ditu Varanasik. Ehunka tenplu. Laurogeita hamarretik gora kremazio eta bainu gune. Milioi erdi jainko irudi. Eta izenak ere, mordoxka bat baditu; sorreran Avimukta zena, Benares izan zen ondoren eta hortik dator Varanasi egungo izena. Kashi ere esaten zaio, Argiaren hiria. Baita Mahashamshana ere, kremazio gune handia, alegia. Ugaritasunaren hirian koloreak ere ugariak dira, baita kontraesanak ere: zaharra eta berria, zikinkeria eta garbitasuna, miseria eta irribarrea, bizitza eta heriotza.
Edo agian irudimen urriko turista ustez orojakileon begietan dago soilik kontraesana.
Goizeko lauetan abiatu gara ontzi txiki batean purifikazio bila. Edo bueltan lagunei erakusteko postal bukolikoaren bila. Zetazko sariz jantzitako emakumeak imajinatu ditugu Gangeseko ur gardenetan Shiva jainkoaren presentziaz gozatzen (elefante zerutiarra ez baita inon Varanasin bezain gertu sentitu ahal), kremazioen suak irudikatu ditugu eguzki anitzeko egunsenti ederrean eta gure burua plisti-plasta ikusi dugu, hinduismoaz zipitzik ere ez ulertu arren, hinduisten jainko talde zabaletik bateren batek mesedetxoren bat egingo digun itxaropenez.
Azken ideia berehala baztertu dugu; Gangeseko ur santu garbitzailea kaki kolorekoa da. Egia da sariz jantzitako emakumeak badirela ghat-etan bekatuak garbitzeko erritualean. Baita gizonezko mordoxka ere. Baina garbiketa ez da soilik espirituala, eta han eta hemen ikus daiteke bat hortzak garbitzen, bestea txanpua eskutan edo arroparen jatorrizko koloreak berreskuratu nahian.
Gangeseko urek ez dute soilik eguneroko kanpo eta barne garbiketarako balio. Varanasi Yama heriotzaren jainko beldurgarriaren jurisdikziotik kanpo dago. Hiri honetan heriotza ezaguna eta onartua da. Bertan hil edo krematua izateak moksha ziurtatzen baitu, hots, jaiotza, heriotza eta birjaiotza ziklo etengabean aurrera egin eta azkenik infinituan arima askatzea. Horrek zer esan nahi du praktikan? Varanasi hildakoz, hil zorian daudenez, gaixotasunez beteta dagoela. Gorpuak sandalo egurrez erre behar dira eta horrek arazo bat dakar, egur hau urria eta garestia baita. Horrek esan nahi du askotan gorpuak ez direla guztiz erretzen Gangeseko uretara bota baino lehen. Batzuetan gorpu osoak ere topatuko ditu bisitariak. Izan ere, zazpi urtez azpiko haurrak, emakume ezkongabeak edo pozoiturik hildako emakumeak ezin dira krematu. Behi sakratuak ere bere horretan botatzen dira ibaira hildakoan. Horrelakoren bat tolatuz gero haren kiratsa oilasko errearen usainarekin nahastuko da une batez. Kremazioetatik oilasko errearen usaina baitator. Ikuskizun danteskoa. Baina baita zirraragarria ere. Batzuk errezoan ari dira extasiraino, beste batzuk euren burua hiru aldiz murgiltzen dute uretan, beste batzuk geldirik daude yoga postura sinestezinean eta mantraren errepikapenaren oihartzuna ere iristen da.
Hinduen ustez mundu honek eskain dezakeen guztia topa daiteke hiri honetan. Eta arrazoi dute, baina zentzurik onenean zein txarrenean. Ibai bazterretako kale bizi eta koloretsuetan sarnaz gaixotutako haurrak, miseriaren irudi gordinena grabatu baitigu buruan. Eta hala ere irribarrea beti ahoan. Baina gure higienerako obsesioak ez digu gauza handirik ikasten utzi. Eta hegazkina Delhitik aireratu den unean heriotzari betiko beldurra diogula konturatu gara. Berriro ere Kontxako ur zikinetan bainatu nahiko genukeela, alegia


Azkenak
Langile bat hil da Arbizun, lanean ari zela kamioi batetik karga gainera erorita

52 urteko altsasuar bat hil da ostegunean Arbizun lan istripua izan ostean, Nafarroako Foruzaingoak jakinarazi duenez. Urtea hasi zenetik Euskal Herrian lan istripu batean hildako laugarren langilea da. Ezbeharra herriko erdigunean dagoen etxebizitza bat zaharberritzeko lanetan... [+]


Greba Nafarroako hezkuntza publikoan
Ikasturteko hirugarren greba deialdia ere arrakastatsua izan dela diote sindikatuek

Ikasturtea hasi denetik hirugarren greba eguna izan da ostegunekoa Nafarroako Hezkuntza Publikoan eta goizeko mobilizazioen ondoren, LAB, Steilas, ELA eta CCOO –protestaren deitzaileak– pozik agertu dira. Euri jasak eta hotzak lagundu ditu etengabe irakasleak... [+]


Jerusalem ekialdean UNRWA debekatu izanak are gehiago zailduko du Gazarako laguntza

Urtarrilaren 30 honetan abian jarri du Israelek Jerusalem ekialderako UNRWA Palestinar Iheslarientzako Laguntza eta Lan Bulegoaren debekua. Urtarrilaren 15ean adosturiko su-etenari segi, bahituen eta presoen hirugarren trukea dute ostegun honetan.


2025-01-30 | Julene Flamarique
Erantzukizunak eskatuko dituzte Zaldibarko tragediaren bosgarren urteurrenean

Joaquin Beltran eta Alberto Sololuze gogoratzeko eta hondamendiaren erantzukizunak eskatzeko elkarretaratzea egingo dute igandean Zaldibarko Eitzaga auzoan. Luizia “enpresarien diru goseak” eragin zuela, eta Eusko Jaurlaritzak “ardura txikiena ere ez duela... [+]


Zigor gehiago espero dituzte Zarauzko EAJko zinegotzi ohiaren etxearen auzian

EAEko Auzitegi Nagusiaren epaiak ez duela "zirrikiturik utzi" dio SOS Talaimendi plataformak, eta "oraindik merezi duten legezko zehapena jaso ez duten zenbait erabaki arbitrario eta ia delituzko" geratzen direla adierazi du. Besteak beste, Zarauzko Udalak... [+]


2025-01-30 | Leire Ibar
Osasun publikoaren alde otsailaren 1ean Bilbon, Gasteizen eta Donostian kaleak betetzera deitu dute

Osasun Publikoaren Aldeko Herri Plataformak (OPA) manifestazioak deitu ditu otsailaren 1erako. Mobilizatzeko deia egin dute osasunaren pribatizazioari aurre egiteko, lehen arreta indartzeko, osasun arloko langileen baldintzak hobetzeko, prekaritateari aurre egiteko eta kudeaketa... [+]


2025-01-30 | Julene Flamarique
“Irabazi egin dugu”: Burlatako etxegabetzea gelditu du Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak

Genero-indarkeriaren biktima den emakume bat eta haren bost seme-alabak, horietatik hiru hemezortzi urte beherakoak, etxetik bota nahi izan dituzte ostegunean. Erabakia aurrera eramateko baldintzarik ez zegoela argudiatuta ez dute kaleratzea burutu, baina beste data bat... [+]


Isunak kendu dizkiete ertzainei euskaraz hitz egiteagatik zigortutako donostiarrei

Eusko Jaurlaritzak isunak kendu dizkie ertzainei euskaraz hitz egiteagatik zigortuak izan ziren Donostiako herritarrei. Manex Ralla eta Amaia Abendaño dira herritar horiek, isunak kendu dizkietela baieztatu diote hedabide honi.


2025-01-30 | Leire Ibar
EITBko Euskara Batzordeak salatu du euskararen eskakizuna baztertu dela zuzendaritza postuetan

EITBko Euskara Batzordeak gaitzespena adierazi du azken hilabeteetan egindako zuzendaritza postuetarako hautaketa prozesuak direla eta. Salatu dutenez, euskarazko C1 maila ez duten hiru pertsona hautatu dituzte postu garrantzitsuetarako: EITB Mediaren zuzendaritzarako, Social... [+]


Adifek dio AHTko obretan salatutako lan-esklabotza egoerak “gezurra” direla

AHT Geldituk Nafarroako Abiadura Handiko Trenaren obretan lan esklabotza egoerak daudela salatzen duen lekukotza eskandalagarria jaso ondoren, obra horiek sustatzen dituen Adif sozietateak publikoki erantzun behar izan du: "Gezurra dira".


2025-01-30 | Aiaraldea
Amurrioko Udalak uko egin dio Aiaraldea Komunikabidearen dirulaguntza 2025eko udal aurrekontuetan sartzeari

Ostegun honetako Udal Osoko Bilkuran eztabaidatu eta bozkatuko dira Amurrioko Udaleko 2025erako aurrekontuak eta, beste behin ere, Udal Gobernuak uko egin dio Aiaraldea Komunikabidearen hitzarmen eta dirulaguntza berrezartzeari.


2025-01-30 | Ahotsa.info
KarKarCar, mugikortasun kooperatiboko proposamen berria Iruñerrian

Kar Kar Car auto elektrikoen erabiltzaileen kooperatiba ibilgailuen flota handitzen eta bere zerbitzua Iruñerriara zabaltzen ari da.


Guardianeko langileek mobilizazioekin jarraituko dute, instituzioen “promesa faltsuen” aurrean

Asteazkenean ekin zion Laudioko enpresak labea hozteko prozesuari, Eusko Jaurlaritzako teknikarien bermearekin. Langileak haserre eta "engainatuta" azaldu dira erakundeen jarrerarekin: "Gu babestera joan eta langileen ondoan egon behar zuena, ez da egon"... [+]


2025-01-30 | Gedar
Otsailaren 12an epaituko dute Raimundo El Canastero taldea

Lizarrako Udalaren jarrera autoritarioa salatzeko sortu zuten Beef D'Alda abestia, eta horren harira auzipetu dituzte. Adierazpen askatasuna aldarrikatzeaz gain, otsailaren 8rako egitarau bat antolatzen ari dela jakinarazi du musika taldeak.


Etorkizuneko belaunaldiak gurpil gainean eramanez Gasteizen

Bizieskola ekimenaren bitartez Gasteizko Eraman kooperatiba ikastetxeetako umeak trebatzen hasi da ikasturte honetan, hirian bizikletaz segurtasunez eta modu independentean ibiltzeko. Gasteizko Udalarekin batera parte hartzen du ekimenean, eta kooperatibako kideek ikastetxeetako... [+]


Eguneraketa berriak daude