Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
ostirala 2025eko otsailaren 14an
«EGOERAK ESTRATEGIA POLITIKOA ALDATZEA BALDINTZATZEN DU»
Zure alderdiak (PSE-EE) emaitzik onenak Araban lortu zituen, EAEko azken hauteskundeetan. Hala ere, oro har, ez dira aski izan alternantzia politikoa gauzatu ahal izateko.
Hauteskundeen ostean garai eta egoera berri batera pasa al gara?
Nortzuk dira beste horiek?
Ibarretxerengandik ezer gutxi espero duzu antza, baina udalerrietan akordioetara iristeko proposamena egin diozue sozialistek? Laudio eta Amurrioko udaleetan, esate baterako.
EA eta EAJ alderdiek maniobra politikotzat jo dute zuen poposamena. Joseba Egibarrek protagonismoa bilatzen ari zaretela esan du.
PSE-EE Eusko Legelbiltzarrean oposizioan gelditzeko erabakia presazkotzat jo du zenbaitek.
Esparru natural beretsukoak izaki, IU-EB Gasteizko Gobernuan egoteak ez dizu arrangurarik sortarazten?
Zure alderdikide batzuen ustez garai berri batez hitz egitea ez da aski, zerbait erakutsi beharra dago. Estrategia berritu behar al dute sozialistek?
Elkarri Bake Konferentzia antolatzen ari da. Zein da zure iritzia?
Mugimendu sozialek badute politikan partehartzerik, ezta?
Eusko Legebiltzarreko alderdiek bakearen aldeko mahai eraginkor bat antolatzeko abagunerik ikusten duzu?
Ibarretxek proposatzen duen euskal erabakiunea barne?
Hori ebazteko erreferendum baten aukera ikusten al duzu?
Arabako emaitzak oso onak izan dira guretzat, bi osagai garrantzitsu dituztelako. Hau da, EAJk lehendakaria jarri zuen hautagai nagusi gisa; hobekien baloraturiko hautagaia zelarik, eta PPk Mayor Oreja. Araba politikagintzaren eredu gisa jarri zuen PPk. Bien aurka lehiatu gara arabar sozialistok, itxura guztien arabera, haientzako deus gutxi kontatu genuelarik. Arabako alderdi sozialistak, ordea, botoen %21 lortu du. Alderdi popularra erabat harrituta geratu da.
Hauteskundeen ostean garai eta egoera berri batera pasa al gara?
Hasteko eta behin, nik Ibarretxe eta EAJri ezer gutxi sinesten diet, benetan. Ez dut emaitzak onartzen ez dituenaren amorruz esaten, ez naiz euskaldunek bozkatu dutenaren aurka inola ere. Ordea, nazionalismoarekin buruturiko ibilaldi politikoaren perspektibatik begiratua desleialtasun izugarriak antzematen ditut, hitzeman ziguten gauza asko ez dira bete. Gainera, ez dut uste hori alderdi sozialistari soilik gertatu zaionik, beste alderdi batzuek ere nazionalismo demokratikoarekin izaniko itunak ez dituzte beteak ikusi.
Nortzuk dira beste horiek?
Beste batzuek. Beraiek badakite. Nik alderdi sozialistari gertatu zaiona dakit. Badakit beste batzuk nazionalistekin kexu daudela elkarrekiko izaniko desleialtasun eta itunen ez betetzea dela-eta. Edonola ere, nik Ibarretxe jaunak asmatzea nahi dut, arrakasta handiena opa diot. Izan ere, nire zoria bere arrakastaren baitan baitago, bere arrakasta nire arrakasta izango da. Oso gutxi exijitzen diot Ibarretxeri, ia ezertxo ere ez: hau da, legealdia bukatzerako bizkarzainik ez izatea. Bestela esanda: nazionalista ez garenok nazionalista bezala bizi gaitezen. Denok berdin bizitzearekin bikain biziko gara.
Ibarretxerengandik ezer gutxi espero duzu antza, baina udalerrietan akordioetara iristeko proposamena egin diozue sozialistek? Laudio eta Amurrioko udaleetan, esate baterako.
Guk Ibarretxeri koherente izaten lagundu nahi diogu, benetan diotsut. Planteatzen dudan honetan ez dago trikimailurik ez tranparik. EAEko hauteskundeak oso garrantzitsuak izan dira bi arrazoiengatik. Bat: euskaldunon %80k bozkatu dugulako. Jendea kezkatua dago, politikariok irtenbideak aurki ditzagun nahi dute herritarrek. Bi: Ibarretxe lehendakariak bete beharreko konpromiso oso garrantzizkoak dituelako. Ibarretxek zer ez duen egingo esan du. Hau da, ez zuzen ez zeharka, ez duela EHrekin harremana gauzatuko. Horretan koherente izan behar du eta hitza bete. Badakit oso zaila dela berak hori bakarrik egitea. Horregatik lagundu behar diogu, bai berari, nahiz EAJ zein EAri. Horretarako, gutxiengo batek gobernaturiko udaletan gehiengo demokratiko egonkorrak finka daitezen nahi dugu, eta udal horiek demokratikoki gobernatuak izatera pasa daitezen. EAJk du giltza. Konplikatua dela? Jakina. Politikan halaxe da dena. Baina kontrakoa egitea ez da gizalegezkoa, ez da ondradua. Joseba Permachek esaten duenez, argiki esan ere -EHk garbi hitz egiteko duen moldea gustatzen zait. Nahiz beren irizpideak nireak ez izan, EHkoak gardenak dira behintzat, eta niri ere horrela gustatzen zait izatea-, EHk biolentzia gaitzestea basarmortuan ura aurkitzea baino zailagoa da. Beraz, horra zein den norabidea. Ibarretxek horren arabera behar du jokatu orain. Instituzioak herritar gehiengoaren mesederako jarri behar ditu. Horixe da Ibarretxeri planteatzen dioguna. Halaber, EAJri eta EAri.
EA eta EAJ alderdiek maniobra politikotzat jo dute zuen poposamena. Joseba Egibarrek protagonismoa bilatzen ari zaretela esan du.
Bada, horrela bada, alderdi bi hauek ihesi dabiltza berriz ere, aurrerantz ihesi. Badakit, alderdi hauek oso etorkizun konplikatua dutela, eta hartara edozein proposamena deskalifikatzen dute. Tira, herritarrek juzka dezaten PSE-EEren jarrera. Gure proposamena zintzotasunez egina da, ordea. Ezin dutena eskatu da gu oposizioan egonda oposizio lanik ez egitea. Oposizio lana egin eta nazionalismoaren alternantzia politikoaren alde jardun behar dugu. Eta egin egingo dugu, eta hartara herritarrek juzka dezaten batzuek nahiz besteek esan eta egiten duguna.
Halaber, nik badakit Joseba Egibarrek proposamen honetaz pentsatzen duena. Nola onartuko du Egibarrek honelako proposamen bat EHko jaunekin liluratua izanda? Pertsona bat ez da aldatzen gauetik biharamunera, ez du urteetan esan eta egin duena bat-batean aldatuko. Egibar jaunari ulertzen diot. Egibar hauteskundeetan ezkutuan jarri dute alderdian. Nazionalista batzuk ezkutatu eta bestetzuk plazara atera dituzte. Egibarren ildokoak ezkutuan izan dira hauteskunde kanpainan; Arzalluz barne. Orain besteak atera dira: Atutxa, Ibarretxe... Hau da, nazionalismoaren sektore light. To! Aldatzen hasiak dira berriz ere, ezkutuan izan direnak ateratzen ari dira. Erantzukizun eta gardentasunaren garaia da ordea, mesedez, ez gaitzaten deskalifikatu.
Halaber, nik badakit Joseba Egibarrek proposamen honetaz pentsatzen duena. Nola onartuko du Egibarrek honelako proposamen bat EHko jaunekin liluratua izanda? Pertsona bat ez da aldatzen gauetik biharamunera, ez du urteetan esan eta egin duena bat-batean aldatuko. Egibar jaunari ulertzen diot. Egibar hauteskundeetan ezkutuan jarri dute alderdian. Nazionalista batzuk ezkutatu eta bestetzuk plazara atera dituzte. Egibarren ildokoak ezkutuan izan dira hauteskunde kanpainan; Arzalluz barne. Orain besteak atera dira: Atutxa, Ibarretxe... Hau da, nazionalismoaren sektore light. To! Aldatzen hasiak dira berriz ere, ezkutuan izan direnak ateratzen ari dira. Erantzukizun eta gardentasunaren garaia da ordea, mesedez, ez gaitzaten deskalifikatu.
PSE-EE Eusko Legelbiltzarrean oposizioan gelditzeko erabakia presazkotzat jo du zenbaitek.
Ez dut uste presazko erabakia izan denik, herritarrek jarri gaituzte oposizioan. EAE oso atipikoa da. Herritarrek botoa eman dute batzuek goberna dezaten eta bestetzuk oposizioan egon gaitezen, edota hirugarren batzuek, Javier Madrazo bezala, botafumeiroarekin jardun dezaten. Madrazok nahi zuen Jaurlaritzan hankaz eta buruz sartu, eta sartuko da. Madrazori sozialistak EAJ eta EArekin Gobernuan egon ginen bitartean berak esan zituenak aztertzeko eskatzen diot. Madrazok hiru parlamentarioekin hogeita hamairu dituenari oposizio politika egingo diola esaten du. Gu inozoak izan gaitezke, baina ez ergelak. Herritarrek oposizioan jarri gaituzte alternantzia politikoa gauzatzeko. Nazionalismoa ez da betiereko. Gainera, alderdi sozialista gobernuan sartu izana bai okerra litzatekeela, ez zuen inork ulertu izango. Politikak koherentzia behar du.
Esparru natural beretsukoak izaki, IU-EB Gasteizko Gobernuan egoteak ez dizu arrangurarik sortarazten?
Ezta gutxiagorik ere. Madrazo bozkatu duten ezkerreko botoemaileak ez daude Gobernuan sartzearen alde. Ez daude ados, ez duelako logikarik ez, koherentziarik, ez zentzurik. IU-EBk Gobernuan egon nahi duela, egon dadila eta Madrazo jaunari besarkada eman diezaiotela. Alajaina, Gaspar Llamazares jaunari kosta egingo zaio erabaki hori Andaluzian, Extremaduran, Valentzian edo Madrilen azaltzea. Bai horixe!
Zure alderdikide batzuen ustez garai berri batez hitz egitea ez da aski, zerbait erakutsi beharra dago. Estrategia berritu behar al dute sozialistek?
Zergatik ez? Gure politikaren hainbat atal berrikusi behar dugula? Baliteke. Baina, erne, Euskadiko politikan ez dira politika normalaren parametroak erabiltzen; ez beste inon erabiltzen diren parametroak behintzat. Politikan ari garen herritar eta sozialistok -popularrak beste hainbeste- oso baldintzatuak gaude. Gure mugimenduak ez dira nazionalisten mugimenduekin parekatzen ahal. Denok ari gara politikan, baina neurri ezberdinen arabera. Ulertzen dut nazionalistek ez ulertzea, haiek ez baitaude gure egoeran. Geure egoera pertsonala ez da logikoa politika egiteko, erabateko demokraziarik ez duen herri batean bizi gara. Politikan dihardugunon erdiak bizkartzainak behar ditugu. Politika baldintzapean dago, guztiz kondizionatua. Horregatik gure lehen baldintza da besteen baldintza berberan aritzea, hori da legealdi honetarako Ibarretxe jaunak bete behar duen lehen helburua. Ez zenbat hileta elizkizunetara joango den eta guretako zenbati deitu beharko dioen telefonoz doluminak emateko eta gurekin dagoela esateko. Horrek ez du zentzurik. Hemen, lau urte barne denok egoera berdinean izatea bermatu behar du Ibarretxek, politikaren planteamendu libreen arabera. Egungo egoerak estrategia politikoa aldatzea baldintzatzen du, aldaketa edozein eta txikiena dela ere. Euskadi bitan banaturik dago, erdiz erdi. Hori da errealitatea eta horrek izan behar du Gobernuaren kezka nagusia. Kontuz, herri hau erdibitzen duen ezpata hain zorrotza izanik, denok moztu gaitzakeenaren kontziente izan behar dugu.
Elkarri Bake Konferentzia antolatzen ari da. Zein da zure iritzia?
Herritarren %80k bozka eman du eta Eusko Legebiltzarra erabat legitimoa da beraz, erabakiak bertan hartu behar dira. Elkarrik egin nahi duena ondo dago, baina bazeukan hauteskundeetan aurkeztea. Ezin dena da debatea parlamentutik kanpora atera.
Mugimendu sozialek badute politikan partehartzerik, ezta?
Bai, bai. Munduko eskubide guztia dute. Baina egoeraren protagonismoa ez zaio herriak erabaki duenari kendu behar, hau da, Euskal Legebiltzarrari eta Jaurlaritzari. Eztabaida eta erabakien ardatza parlamentuari dagozkio, eta gero eztabaidatzeko nahi den mintegi edota konferentzia guztiak antola daitezen. Baina kontuz, instituzioetan ez dauden horiek ez dezaten erabaki herri honek nondik joan nahi duen, ezta legearen maila erabaki ere. Ez dezaten herritarrek bozkatu duten ordezkarien protagonismoa kendu, bestela denok den-dena zalantzan jarriko dugu, eta akabo.
Eusko Legebiltzarreko alderdiek bakearen aldeko mahai eraginkor bat antolatzeko abagunerik ikusten duzu?
Egin beharra ikusten dut. Baina ez gaitezen azkarregi joan, bestela helmugak gaindituko ditugu, eta, berriz ere, atzera egin beharko dugu. Hemen formula guztiak erabili dira. Ajuria-Eneako Ituna, kasu. Zailtasunak zailtasun, erkidego honen garai hoberena eman zuena. Gobernuaren funtzionamendua, aniztasuna, autonomiaren garapena eta bizikidetasunerako garai onena izan zen hura. Gero Lizarra etorri zen, desastre bat. Beraz, biak ikusita, zerbait berririk antolatzeko, lehenbizi desastretik aldendu beharra dago. Hobetu dezagun Ajuria-Eneako ituna. Ados. Ehunetik ehunean hartu gabe, har dezagun bere kontzepzioa abiapuntu gisa. Eusko Legebiltzarrak betebehar hori burutu behar du uneon. Bake mahaiaren ardatzak, aniztasuna eta herriaren ordezkaritzaren mahaia izan behar du.
Ibarretxek proposatzen duen euskal erabakiunea barne?
Ibarretxek euskal erabakiuneaz ari denean, zertaz ari den argitu behar du, ez baitu orainokoan argitu. Zein da euskal gune erabakitzailea? Euskadi hiru lurraldek osatua dago. Euskadin marko juridiko bat dago, nazionalistek egina, hain zuzen ere, beraiek gehiengoa zirela bakarrik egina. Lurralde historikoen legea, alegia. Baina, nik gauza bat ulertzen dut, Ibarretxek beste bat, eta ziur Otegik ez duela ulertzen ez Ibarretxek ez nik ulertzen duguna.
Hori ebazteko erreferendum baten aukera ikusten al duzu?
Egun dagoen ordenamendu juridikoa ez bada berritzen, ez. Konstituzioak ebazten du zein eratan egin daitekeen, eta hauxe dio: erreferendum mota hau ezin da EAEn bakarrik burutu. Aitzitik, gai honetan funtsezkoa da espainol guztien partehartzea. Erabaki daiteke, jakina. Hor dago Nafarroaren kasua. Baina bi erkidegoek erabaki behar dute. Konstituzioak metodoa markatzen du, berme juridiko bat behar da horretrako. Ordea, konplikatua da eta ez luke ezer konponduko. Zergatik? Hauteskunde mapa ez delako aldatzen, gizartea bitan banatua dago. Politikariok zuhurrak izatera, ehuneko ehunentzako politika egin behar dugu, eta ez irabazten dugunean besteak gure menpe jarri. Ibarretxek arduraz jokatu behar du. Egingo duena euskal gizarte osorako izan behar duela kontziente betiere. Batzuk nahiz besteak eroso nahiz deseroso egon behar dugu. Bestela ez dugu ezer konponduko eta orain arte bezala egongo gara
HIZKETA ZEHATZA DU GOGOKO
HIZKETA ZEHATZA DU GOGOKO
Iruñean jaioa da 1949an. Hamairu urterekin iritsi zen Gasteizera. Lanbide heziketa ikasi zuen. Politikan hasi zenez geroztik etengabe ari omen da ikasten. Zinegotzia Gasteizen, diputatu forala Araban eta Madrilen diputatu izana. Espainiako Senatuko presidenteordea da gaur egun, legebiltzarkidea eta PSE-EEko Arabako idazkari nagusia. Hizketa zuzena eta zehatza du gogoko. Bestela, alferrik ari garela, esan digu.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
Larraitz Fagundez Osa
#3
Xabier Letona Biteri
#4
Lander Arbelaitz Mitxelena
#5
Azkenak
2025-02-14
Inaxio Mendizabal Arrese
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria
Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]
2025-02-14
Xabier Letona Biteri
Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari
Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.
_2.jpg)
2025-02-14
Lander Arbelaitz Mitxelena
Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak
EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".
2025-02-14
Xabier Letona Biteri
AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?
Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]
2025-02-14
Udane Barinagarrementeria Laka
Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira
EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.
----------------------------------------------------
Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]
2025-02-14
ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute
Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]
2025-02-14
dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia
Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]
2025-02-14
Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”
Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]
2025-02-14
Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?
Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]
2025-02-14
Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek
Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.
Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita
"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.
.jpg)
2025-02-14
Xabier Letona Biteri
Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko
Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]
2025-02-14
Olaia L. Garaialde
Osasunbideak erizain lanpostu bat kendu du Erronkariko bailaran
Amparo Viñualesek, Erronkariko alkateak, salatu du Erronkariko, Burgiko, Gardeko eta Bidankozeko kontsultategiek arreta txikitu beharko dutenez prebentzioan eragingo duela.
2025-02-13
Eneko Imaz Galparsoro
Ernaik Berriozarren egingo du Gazte Topagunea, apirilaren 17tik 20ra
Berriozarren (Nafarroa) egingo da Gazteon eskutik lelopean, antolakundearen ustez gero eta gazte gehiagok egiten dutelako bat independentziaren aldeko borrokarekin. Topagunea "ekimen soil bat" baino gehiago dela aldarrikatu dute: "Euskal Herriko txoko... [+]
Eguneraketa berriak daude