"GAZTEEI ERROMANTIZISMOA GERATZEN ZAIEN ESPERANTZA DUT"
- XIX. Lizardi Saria Begoña Bilbao bermeotarrak irabazi du "Ibaia maitasunaren oztopo" ipuinari esker. Gazte literaturako lehiaketa batera lan bat aurkeztu duen lehen aldia izan da, eta asmatu egin du maitasun istorio erromantiko eta tragiko honekin.
"Ibaia maitasunaren oztopo" izenburuak dion bezala, maitasun istorio bat da hau, eta horren oztopo, ibaia.
Liburu honetan ibaiak itxura desberdinak hartzen ditu. Eta horiek nik ondo ezagutzen ditut. Hasieran erreka estu bat da, hemen etxe ondotik pasatzen den huraxe bezalakoa. Baina gero eta zabalagoa izango da.
Beste oztopo batzuk ere ageri dira: arrazismoa, klaseen arteko bereizketa...
Dena dela, liburuak interpretazio asko izan ditzake irakurlearen arabera.
Aurkezpenean norbaitek esan zuen amaieran maitasuna dela garaile.
Baina ez al da ordainketa garestiegia?
Zein adinetakoei dago zuzendua ipuin hau?
Gazteak lehen aldiz maitemindu daitezke adin horretan. Kontatzen duzun istorioa ez al da pixka bat gogorra haientzat?
Zergatik egiten dute errekan behera eta ez, zuzenean, gora?
Gero, behera eginez elkartu ezin zitezkeenez, gora egin zuten. Bazekiten errekaren iturburuan posible dela elkartzea. Eta iritsi eta elkar ukitu behar duten unean, past!
Amaiera tragikoa eta beste elementu batzuek kontuan hartuta istorio erromantiko gisa hartu daiteke, zentzu guztietan.
Protagonistek ez dute harreman fisikorik, beraz. Egungo gazteengana iristeko oztopoa ez al da hori?
Gazteentzat idazterakoan, mezuren bat igortzea izan al duzu gogoan?
Gauza irensgarri bat egin nahi nuen, ez moralizantea, ez nuen moralejarik egin nahi.
Horregatik ez zara sartu pertsonaien psikologian?
Dena dela, salbuespenak baditut. Badut nolabaiteko autobiografia bat idatzita. Nik gerra ezagutu dut eta 1936tik 1948a arteko biografia idatzi dut. Garai hartan aita kartzelan izan zen eta orduko pertsonetaz, berbetaz gogoratzen naiz. Gero, duela bost-sei urte ezagutu nuen pertsona bati buruz badauzkat gauza batzuk eginda. Kasu horretan apropos sartu nahi izan dut pertsona horren psikologian. Pertsona berezia da oso, beste mundu batean bizi da, adinekoa da eta fantasia asko dauka. Nobela bat idazteko moduko pertsonaia psikologikoa da.
Unibertsitatean izan nintzenean, kritikako irakasleak zera esaten zigun: "Pertsonaia psikologiko baten inguruko obra idazten duzuenean, arrakasta ziurtatuta izango duzue".
Eta nobela argitaratzeko asmorik bai?
Baina arrakasta ziurtatua baduzu?
Adibidez, "Gutiziak" bildumarako idatzi zenuen "Amodio berantiarra" ipuinean neurri handiagoan sartzen zara protagonistaren izaeran.
Errazagoa egiten zait hirugarren pertsonan idaztea. Baina gehien gustatzen zaidana lehen pertsonan idaztea da. Eta nire lan guztietan beti dago zeozer, oinarri bat benetan ezagutu dudana. Ipuin honetan beharbada ez. Ibaia soilik da ezaguna. Ibaia bere itxura guztietan.
Ipuinaren barruan beste bi ipuin sartu dituzu: Pottorro txoriarena eta Xixili laminarena. Horiek nondik atera dituzu?
Lizardi sariak ilusio berezia egin omen dizu.
Solasean jarraitu dugu Begoña Bilbaorekin. Emakumeek idatzitako literaturaz hizketan hasi eta Lucia Etxebarria "erdi-bermeotarra"ren iritziak zalantzan jarri ditu, ondoren. Izaroko monastegiko monje baten amodio istorioa ere kontatu digu. Eta Bermeon PPk izandako igoeraren arrazoiak bilatu nahian ere ibili da. Eta hala ere bere irakurleek erromantizismoari tokia egingo dioten esperantza du.
Solasaldia amaitu, Ibarrangelu atzean utzi eta bere aholkuari jarraiki, Laidako hondartzan osteratxoa egin dugu. Itsas-behera egokitu zaigu eta erreka bare dator. Erraza dirudi alde batetik bestera pasatzea.
Enpresa jo dute egoeraren erantzuletzat, baita erakunde publikoak ere. Langile batzuek bost hilabete baino gehiago daramatzate kobratu gabe, eta ostiral honetan egingo dute manifestazio bat, ontziolatik abiatuta: ez dezatela itxi aldarrikatzeko.
Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]
Azaroaren 25ean hasi eta abenduaren 1era arte iraunen du Hego Koreako Busan hirian aitzina doan gailurrak. Petrolio ekoizle diren estatuak eta beraien lobbyak oztopoak jartzen dabiltza, ekoizpenaren mugatzerik ez dutelako nahi.
Eguneroko abiadura itogarritik atera eta eskola-proiektua amesteko, gogoetatzeko denbora hartzea aldarrikatu dute solaskideek, Superbotereak liburua aurkezteko mahai-inguruan. Patxadatsu aritu dira, hain justu, eraldatzeaz, inpotentziaz, ilusioaz, eskola bakoitzak egin beharreko... [+]
Barakaldoko Udalak euskararen erabilera “umiliagarria” egin duela salatu du Sasiburu euskara elkarteak. Salaketa argitaratu ostean kanpainaren euskarazko bertsioa ezabatu du udalak. Halakorik berriz gerta ez dadin arduradunen barkamen publikoa eta behar diren... [+]
Abenduaren 14an Bilbon etxebizitzaren negozioaren aurkako mobilizazio nazionala antolatu dute Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak eta Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatuen Sareak. Ia 200 izan dira auziarekiko elkartasuna adierazi duten eragileak.
2024ko otsailean Astigarraga-Hernani tartea amaitu zutenean Abiadura Handiko Trena 2027an prest egongo zela aurreikusten zuen Eusko Jaurlaritzak. Orain Arkautiko lotunearen obren lizitazioari ekin dio Jaurlaritzak; Euskal Trenbide Sarea enpresaren esku utzi du, eta 2027an hasiko... [+]
82 urteko abeslari oriotarrak azken disko bikoitza kaleratu du, Gernikan 2023ko azaroaren 11n eskainitako kontzertuaren zuzenekoa. Eta horrekin bere ibilbideari amaiera eman diola iragarri du.
2006. urtean, Baltasar Garzonek, orduko epaile izarrak, errebelazio moduko bat izan zuen, eta jardunbide bat idatzi zuen, terrorismoagatik inkomunikatutako atxilotuen eskubideak bermatzeko. Epaile berak ehunka atxilotu inkomunikatu pasatzen ikusi zituen bere aretotik, horietako... [+]
Duela gutxi, larrialdi klimatikoa zertan zetzan galderaren aurrean, zientzialari batek erantzun bikain hau eman zuen: “Begira, larrialdi klimatikoa hauxe da, zure mugikorrean muturreko fenomeno meteorologikoei loturiko gero eta bideo gehiago ikusten dituzu, eta konturatzen... [+]
Bihotzean ditudan oroitzapenik politenetakoak dira. Euskal Filologia egiten ari nintzen garai hartan, eta Arbizuko elkarte batera joan ginen Ruper Ordorikaren kontzertu batera. Han zeuden Rikardo Arregi Diaz de Heredia eta Juanjo Olasagarre. Ez nintzen Arregiri esatera ausartu... [+]
Gutxi ateratzen naiz azken urteetan. Askotan esan dut, badakit, baina badaezpada ere. Bertso saio batera joan naiz gaur. “Bejondeizula”. Bai, horregatik abisatu dut gutxi ateratzen naizela, pentsatzen dut zuek kultur ekitaldi askotara joaten zaretela, eta... [+]
