ZUBITIK ZINTZILIK
- Ezkerralde langile eta eskuinalde burgesaren artean, edo berauek lotuz, Portugalete dugu, bien arteko nahasketa atsegin eta kontzentratua, eta, batez ere, Bizkaia zubia ala zubi esekia deiturikoa, Bizkaiako sinboloetako bat.
"Portu" (ingurukoen artean hala izendatua baita) kasu bitxia da, batetik hiru kilometro karratutan 50.000 pertsonatik gora bizitzeak, imajina dezakezuenez, herrian sekulako giro eta animazioa sortzen dituelako eta bestetik, nahiz eta Ezkerraldean kokatu, beti langile baino burges kutsu handiagoa izan duelako.
Gaur egun, Portugaletek pozik eskaintzen ditu bere alde zahar gogoragarria, Nerbioi ondoko pasealeku polita, eta batez ere, honen gaineko Bizkaia edota zubi esekia, Bizkaia osoko ziluetarik ezagunenetarikoa eta portugaletetarrak harrotzeko arrazoi nagusia.
Laburpen historikoa
Bitartean, itsasadarraren ondoko gotorleku gisa sortutako hiria merkataritza eta industrian murgiltzen hasten da, XVI. mendean gaur arte iraun duen garapen ekonomiko eta demografikoa hasiz. Hirugarren Karlistadan (1871-75) setioa eta hiria hartzea jasan ondoren, hortik aurrera bere modernizazioa azeleratu egin zen, trenbidea, zubi ospetsua eta abar inauguratuz.
Urte horietan Portugalete modan jarri zen burgesiaren baitan, hondartzak eta bainuetxearengatik batik bat, eta gaur berau edertzen duten eraikinetako asko egin ziren. Mende honen bigarren erdian berriz, ondoko guneetako industrializazioak eraginda, hiriak sekulako hazkunde demografikoa izan du, Euskal Herriko "Hong-Kong txikia" dei genezakeena bihurtzeraino.
Ikustekoak
Erdigunerantz, aldiz, Txurruka kaia hasten da, portuko lanak zuzendu zituen injeniariaren omenez. Bere gainean XIX-XX. mendeko etxe burges ederrak altxatzen dira. Halere, bertatik paseatzen hasi aurretik eskuinean dugun Areilza Doktorearen parkean sartu gaitezke.
Txurruka kaiaren erdian hiri honetako sinboloa hasten da, itsasadarra zeharkatzen duen Bizkaia zubi ospetsua. 1893an eraikia, munduan bere moduko lehenengoa izan zen, hots, bi mutur dituen zintzilikako lehen zubia, (gaur egun bederatzi daude soilik), itsasontzi handiak pasatu beharrak ez baitzuen zubi arrunta egiteko aukerarik uzten. Burdinazko eraikin harrigarri honek ibaiaren zabalerak dituen 160 metroak lotzeko sistemarik erabiliena izaten jarraitzen du, eta bere interesagatik, Gizateriaren Ondaregai izendatu dute.
Zubia igaro eta laster Orubearen plaza ederrera iritsiko gara, herriaren erdigunea markatzen duen zabalgunera.
Plazan bertan, estilo nahasketa nabaria erakusten duen mende hasierako Musika kiosko ikusgarria dago. Plazaren erdi-erdian, berriz, Victor Txabarriri eskainitako monumentua dago, XIX. mende amaierako euskal ekonomia eta politikagintzan eragin handia izan zuen portugaletetarraren oroimenean.
Enparantza edertzen laguntzen duten beste bi eraikinak 1884ko udaletxe barroko-neoklasikoa (arkupeduna eta tonu urdinetan margotua dagoenez oso ikusgarria), eta estilo kolonialeko (beste batzuentzat neoklasikoa) hotela dira. Azken hau Bizkaiko mende hasierako aristokraziaren topagune zen. Azkenik, udaletxearen alboan, Santa Maria eta Salcedo kaleen kantoian, Portugaleteko urrezko garaiko beste eraikin ikusgarri pare bat ikusiko dugu, plaza ederrari amaiera ezinhobea emanez.
Salcedotik jarraitu eta Iturrizar kalean ezkerrera joz Santa Clara komentura iritsiko gara. Bertan Errenazimentuko plateresko estiloko kanpandorrea azpimarra dezakegu. Herriko beste tenplu erlijioso nagusira joateko, aldiz, bide beretik itzultzea eta Santa Maria kale aldapatsua igotzea gomendatzen dizuegu, horrela "Portu"ko kalerik girotsuenetarikoa ezagutuko duzue-eta. Kale honetan bertan, lehenbizi topatuko duzuena Salazar dorretxea izango da, 1379. urtean egina eta 1934an berreraikia izan zena.
Itsasadarra behatzeko begiratoki aparta osatzen duen inguru honetan antzinako harresien zatitxo bat ere ikusiko duzue, erdi puntuko arku bat eta guzti. Ondoan dagoen Santa Maria basilika hiriko eraikin historikorik garrantzitsuena da. Gotiko-Errenazimenduko estilokoa, gurutze latindarrean hiru nabe ditu. Barruan zutabeak, triforioa, gurutzeriako sabaia eta erretaula nagusia nabarmentzen dira. Azkenik, bisitaldia La Canilla pasealekuan buka dezakegu, lau urtaroak irudikatzen dituzten estatuen inguruan.
Turismo Bulegoa:
Udaletxea:
Udaltzaingoa:
Anbulategiak: <
General Castaños 34. 94- 483 66 02.
Gurutze Gorria: Geltoki z/g. 94- 462 83 97.
Botikak:
- Sarria- General Castaños 20. 94- 496 21 26.
Bankuak:
- BBVA eta BBK- General Castaños.
Kotxe-tailerrak:
- Taller La Estrella- Axular 1. 94- 495 68 30.
Jatorduan:
- Nervión Jatetxea- Maria Diaz de Haro 7.
- Baserri Amaike Erretegia- Jose Zaldua 31
- Unai Bar-Jatetxea- Gipuzkoa 12.
Lo egiteko:
- Pensión La Guía- Virgen de la Guía 4. 94- 483 75 30.
Berangoko euskal preso politikoa Zaballako espetxean dago gaur egun eta bertatik helarazitako idazkian Euskal Preso Politikoen Kolektiboa utzi duela iragarri du.
NO2 eta PM2.5 partikulak bezalako kutsatzaileei aurre egiteko hobekuntza planik ez dagoela salatu du Ekologistak Martxan elkarteak. Trafikoa murriztea eta airearen kalitatea hobetzeko alternatiba jasangarriak lehenestea galdegin du.
Editore Kurduen Elkarteak abenduaren 22an egin zuen salaketa: azken hiru asteetan Turkiako agintariek kurduei buruzko 120 liburu, aldizkari, egunkari edo bestelako argitalpen debekatu dituzte, Duvar hedabide kurduak jakinarazi duenez.
Garraio publikoak erdi prezioan jarraituko du datorren urtean ere, Espainiako Gobernuak bere hobarien parteari eutsiko diola iragarri ostean.
Realaren eta PSGren arteko futbol partidu batean larri zauritu zuten zalearen kasuan, epaileak onartu du familiaren abokatuek egun hartako bideo irudi guztietara sarbidea izatea. Oldarraldian parte hartu zuten ertzain taldeetako arduradunak identifikatzeko ikerketa ere eskatu du.
Kopenhage, 1974ko abenduaren 18a. Eguerdiko hamabietan ferry bat iritsi zen portura eta bertatik 100 Santa Klaus inguruz osatutako taldea lehorreratu zen. Antzara erraldoi bat zeramaten haiekin. Asmoa “Troiako antzara” moduko bat egitea zen, eta, hirira iristean,... [+]
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]
Erik Etxartek, Sophie Layusek eta Antton Etxeberrik osatutako lehendakaritzak ordezkatuko du Peio Jorajuria, 2019tik Seaskako lehendakari dena.
Santa Marta komunitateko (El Salvador) ADES Garapen Ekonomiko eta Sozialerako Elkarteko presidentea da Vidalina Morales. “Rol horretatik harago, ingurumen ekintzailea ere banaiz, giza eskubideen defendatzailea eta emakume baserritarra; hainbat urtez borrokan egon diren... [+]
Mundu osoko 70.000 gizonek baino gehiagok hartzen dute parte emakumeak nola drogatu eta bortxatu hitz egiteko txat-talde batean. Alemaniako ARD irrati publikoko bi kazetarik egin dute ikerketa urtebetez eta erakutsi dute kasu batzuetan biktimak bikotekideak, arrebak eta amak... [+]
HTX ROCK jaialdiaren azken-aurreko edizioa izanen da abenduaren 28an, eta Atarrabiako herrian ospatuko den azkenekoa, alegia.
Gabonetako Loteriaren datuak eman berri ditu Espainiako Gobernuaren menpeko Estatuko Loteriak eta Apustuak elkarteak. Horien arabera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan batez beste 84,33 euro gastatu ditu herritar bakoitzak, eta nafarrek, berriz, 53,38 euro, EiTBn irakur daitekeenez... [+]
Hainbat euskal presok salatu duenez, Zaballako espetxezainek "ezkutuko greba" hasi dute, haien erdiak gaixotasun baja hartuta. "Ezkutuko greba honen bitartez, 'zerbitzuaren gabeziak' salatzea dute helburu, baina benetako greba bati ekin ez, eta preso... [+]