Denok ditugu geure boladak. Batzuetan, bost axola zaigu zer nolako eguraldia egiten duen: ona, txarra ala nahasia, pozik gabiltza geure horretan, elkar ulertzeari berebiziko garrantzia emanaz. Besteetan, berriz... hobe kontu eta arreta handienarekin badabiltza gurekin! Zer egingo diogu, zerua ere boladaz urdin eta bestetan beltz jartzen da, ezta? Bada, ZERUKO ARGIA ezin izan gutxiago, bere editorialei zegokionez, batez ere. Eta 1971ko martxoaren erdialde hartan oso haserre zebilen, hara! Egoerarekiko onespen gehiegi somatzen zuen inguruan, eta ezin jasanezkoa zeritzon jokaera horri.

Horrelako izenburu itxaropentsua zuen aste hartako editorialak, baina haren mamiak alaitasuna baino bihotz ikara gehiago ematen zuen. Jada hasieratik somatzen zitzaion zera: "Ez gatoz noski etorkizunaren giltza eskuan dugula, geroaren ateak idekitzeko asmotan" ohartarazten zuen aldez aurretik, zertara zetozen esateko berehala: "Gutartean nabaritzen diren joera eta egokiera batzuk ikuitzeko asmotan bakarrik gatoz gaurkoan". Era xume honetan bere hitzen irakurlea lasaitu eta gero, "ikuitze" horri ekiten zioten bada.
"Ondo dakigu gure arazoak berri-berriak dirala. Egungo gizarteak bizi dituen bide-gurutzeak sekula ez bezalakoak direla. Lehenagoko erantzunetan ez dugu federik. Zerbait berriaren billa asi behar dugula. Eta berriaren billaketan, denok izan nahi dugu aurrenak. Denok agertzen gera gazte moduan: jazkeraz eta bizi-tankeraz. Baiñan, bestalde, gurea oso egoera larria da. Ez baitigu ezer egin dezakegun esperantzarik. Ezer egin, alegia, mundu onen zimentuak aldatzeko. Ikusi bai ikusten dugu gauza konkretoak egin dezazkegula: baiñan mundua, kontrola ezin ditezkeen indarrak eragiten dutela uste dugu".
Eta noski, horrela, ezin oso urrutira joan: "Praktikoak izan nahi dugu. Nahiago dugu beteko ez dan idealik ez artu, eta gauzak datozen moduan jasan".
Hori guztia "dugu" baterakoia erabiliz esaten bazuten ere, haatik ez zezala inork pentsa bihotz hil horien uste berekoak zirenik! Hauxe zen, beraien ustez, "etorkizunaren arian" ez egotearen ondorioa: "Uste oietan kokatzeak, eta loari emateak, esnatze triste bat ekarriko digu. Gure aurrerabiderako, elburu baikor eta eraginkorrak behar beharrezko ditugu. Gure etorkizunaren jabeak geu izatera iritxi gaitezen, ahaleginetan leiatu beharko dugu. Beteko ez ote dan bildurrez, nahiago dugu ez erabaki etorkizunaren aria; baiñan ez erabaki nahia ere, erabakitzeko modu bat da".

Zer ote zegoen ezinegon horren atzean? Ez da erraza bete-betean asmatzea, jakina, baina baliteke euskal gizartean egun haietan nabarmentzen omen zen zatiketak zerikusia izatea. Izan ere, "Arrantzaleak" irakur zitekeen, urrutitik ere, aldizkariaren lehenengo orrialdean. Euskaldun oharkabetuenaren atentzioa deitzeko modukoak ziren izenburu deigarri hura eta azpian zeraman argazkia, eta apika batek baino gehiagok usteko zuen hura irakurriz itsasgizon izukaitzen bizimodu bitxiaz zer edo zer gehiago ikasiko zuela-edo. Baina Z. ARGIA eskuetan hartu eta letra xeheek ziotena irakurtzen hasi orduko, herritar kementsuenaren begitarte alaia ere goibeltzen joango zen duda gabe. Hona hemen arrazoia:
"Gipuzkoarrak alde batetik, bizkaitarrak bestaldetik eta lapurtarrak berriz beretik, euskal arrantzaleen artean, ba da oraintsu istillurik eta ezin ikusirik. Zer gertatzen da? Beti bezala, euskaldunen artean itsutasuna eta berekoikeria nagusi".
Adierazpen etsikor hori egin eta gero, egoera ilun haren zergatia azaltzen zuen: "Bordeleko biltzarrean lapurditarrek lehen berea zuten 3 millatako uraldea 6 millataraiño aunditzea lortu zuten. Beraz, bizkaitar ez gipuzkoarrek ezin uralde horren barnean arrantzarik egin. Inoiz gipuzkoar ontziren bat neurri horietan arrantzan arrapatu dutenean, lapurtzat jo dute eta zigor ederra eman ere bai. Euskaldun izena benetan itz utsa bihurtu zaigu. Baina nolabait esateko are eta gehiago arritzen gaituana, Santanderren gertatutakoa da. Gipuzkoarrak etziran biltzar horretara joan, alferrikakoa zela ikusirik; bizkaitarrak berriz, han ziran. Hauek, Kantauri Itsasoko beste probintziekin bat egin zuten... Arritzekoa, baina ala da".
Honaino, aldizkariak eskaintzen zituen datuak eta kexak. Handik aurrera, ordea, Z. ARGIAk argi eta garbi uzten zuen euskaldunak bere artean banatzen zituen auzi hartan sudurra gehiegi ez sartzeko zeukan borondatea: "Ez goaz orain antxoa arazoarekin zer gertatzen den aztertzera" abisatzen zuen zintzoki, jarraian berak ateratako ondorioa huts-hutsean agertzeko: "euskaldunak, berriz ere, bakoitza gure aldetik gabiltzala bakarrik adierazi nahi genduke. Arazo bat iritxi eta elkartzea eziña zaigula. Honela ezin gindezke iñora joan!". Tamalez, hala izaki...