ENERGIA NUKLEARRA JAKIAK KONTSERBATZEKO
- Asteak fresko irauten duten fruta eta barazkiak, hozkailurik gabe pare bat urtez kontserbatzen diren aurrez prestatutako platerak... Behi eroen eta elikagai transgenikoen garaian, giza elikaduraren iraultzak beste urrats bat eman du: irradiazioa.
Zientifikoen ikuspuntutik, dagoeneko abantailak arlo ugaritan dira ikusgai. Alemanian, esaterako, ospitaleek minbizia, hiesa edo bestelako gaixotasun inmunologikoak dituzten gaixoei elikagai irradiatuak ematen dizkiete, astronautek horrelako elikagaiak besterik ez dituzte jaten eta herrialde askotan elikadura pozoidurak saihesteko aurrerapausoak ematen ari dira. Hala ere, badira elikagai hauen onurak zalantzan jarri eta abantaila nagusiak ekoizleentzat direla (produktuak nahi beste eta arriskurik gabe biltzeko gai dira merkaturatu aurretik) diotenak ere.
Talde ekologisten esanetan, alde batetik irradiazioan kobalto 60 bezalako material kutsakor eta arriskutsuak erabiltzen dira, beste alde batetik ionizazioak elikagaien ezaugarri kimikoak aldatu eta desnaturalizatu egiten ditu, proteina eta bitaminak gutxituz. Azkenik, irradiazioa bakteria gehienak hiltzeko gauza da, baina ez denak, eta geratzen direnak irradiazioarekiko inmune bihurtzeaz gain zabaltzeko oztoporik gabe geratzen dira.
Kritika hauei zientifikoek zera erantzuten diete: egia dela irradiatuz gero fruta eta barazkietan elikatze-balioa alda daitekeela, edozein esterilizazio prozesutan bezala, baina ez letxuga bat egosiz gero aldatzen dena baino gehiago, eta edozein kasutan, emaitza osasuntsuagoa dela adierazten dute. Kobalto 60-aren arriskuaz, berriz, elektroien azelerazioa (elektrizitatez) garbiagoa dela onartzen dute, baina aurrekoa merkeagoa eta efizienteagoa dela argitzen dute.
Estatu Batuetan oraindik produktu hauen presentzia txikia da saltokietan, irradiazioa garestia delako eta kontsumitzaileek oraindik ez dutelako prozesu honetaz informazio nahikorik, baina ikusi dugun moduan, erosleak erakartzeko saltzaileek ere ez dituzte gauzak oso argi, legearen arabera irradiazioaren logotipoa (biribil bat eta bi hosto) nola eta non jarri ekoizle bakoitzaren esku geratzen delako, eta jarrera honen emaitza sinbolo ikusgaitza izan ohi delako.
Bizkaiko Sukarrietan egoitza duen Azti elkarteak ere antzeko iritzia agertu digu eta horregatik, beraien esfortzuak energia baxuko irradiazioen ikerkuntzan oinarritu dituzte. Iñigo Martinez de Marañon teknikariak azaldu digun moduan, kobalto ala elektroien azelerazioaren bidezko teknikak energia altukoak dira. Teknika hauek irradiatua den produktuan eragin sakona dute, baina era berean kontsumitzaileak mesfidati agertzen dira, "jendeak kobaltoa eta horrelako irradiazioak Txernobilekin eta beste hainbat gauzarekin lotzen dituelako". Aztiren ikerketak, ondorioz, eguzkiaren argi naturalean oinarritu dituzte, hots, ultramoreak bezalako energia txikiko izpien erabileran. Argi honen intentsitatea 60.000 aldiz handituz, edonolako materialen -baita elikagaiak ere- bizitza dezente luzatzea eta beren segurtasuna hobetzea lortu dute. Halaber, ura esterilizatzen ere asmatu dute. Teknika "arin" hau ez da aurrekoak bezain eraginkorra, materialen azalean -ez produktuaren barruan- duelako batez ere eragina, baina kobaltoaren eta elektroi azelerazioaren ahulezien aurrean kontsumorako eragozpen gutxiago agertzen ditu, eta epe motz edo ertainean -hiruzpalau urte- horrelako produktu zein elikagaiak merkatuan izan daitezkeela uste dute Azti elkartekoek.
Nekazari eta abeltzainentzat Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektoriala (EEBB LPS) irakurtzea etsigarria izan bazen –eta izan zen–, ez pentsa askoz alaiagoa izan denik 2023ko uztailean horri jarritako 4.217 alegazio-egileri emandako erantzunen txostena... [+]
María Chivite lehendakariak esan du kezkatuta dagoela Alemaniatik Volkswagenetik datozen albisteekin, baina aldi berean, konfiantza duela multinazionalak Iruñean duen lantegian, orain arte iragarritako planak betetzen ari direlako.
Sindikatuen ustez, absentismoa ez da arazoa, “baizik eta lan osasunerako araudia errespetatzen ez duen patronala”. Patronalaren jarrera salatzeko baliatu dituzte azaroaren 7an, Bilbon, Confebaskek gai horren inguruan antolatu dituen jardunaldiak.
Ostegun arratsean abiatu da Lurrama, Bidarteko Estian egin den mahai-inguru batekin. Bertan, Korsika eta Euskal Herriaren bilakaera instituzionala jorratu dute. Besteak beste, Peio Dufau diputatua eta Jean René Etxegarai, Euskal Hirigune Elkargoko lehendakaria, bertan... [+]
Kutixik jaialdia
Non: Intxaurrondoko Kultur Etxean, Donostian.
Noiz: Urriaren 26an.
---------------------------------------------
Donostialdean sortutako musika ekimena da Balio Dute, autogestioa zimendu eta lan-tresna gisa hartuta, "musikariak prekario, bakarti eta... [+]
.jpeg)
Garazi Arrula (Tafalla, 1987) eta Iñigo Astiz (Iruñea, 1985) gonbidatu ditu Mikel Ayerbek (Azpeitia, 1980) Idazteaz beste euskal literaturari buruzko elkarrizketa-saioetako bigarrenera. Euskal ipuingintza izan da elkarrizketa saio honen gaia, eta gonbidatuen... [+]
Sendagaien garapena "bizkortzeko, tratamenduak pertsonalizatzeko eta barne-prozesuak optimizatzeko" erabiltzen ari dira adimen artifiziala. Enpresen % 33k erabiltzen du gaixotasunen analisian, eta % 29k sendagaien garapenean eta fabrikazioan.
Laborantza iraunkor eta herrikoiaren hitzordua den Lurrama azokan izanen da Karine Jacquemart, Frantziako Foodwatch elkarteko zuzendaria. Elikadura-eskubidea herritar orori bermatzeko helburuari tiraka, hainbat ekintza bideratzen dabiltza –herritar mobilizazioak, agintari... [+]
Frantziako Estatuko diputatuak eta senatariak ados jarri dira. Orain arte, alokairu turistiko bat alokatzen zutenek etekinen %50 zergapetik kentzeko aukera zuten, urte osoko alokatzaileek, berriz, %30. Lege proposamenak biak hein berdinera ekarriko ditu, hots, %30era.
Lo Que No Te Cuentan De Donosti taldeak mobilizazio berri bat antolatu du datorren astelehenean, hilak 11, Amara Berrin, Kaleko Afari Solidarioak banatzen diren ordu eta leku berean. Hiriko hainbat eragile antifaxista eta antirrazista batzen dituen plataformak... [+]
Gasteizko Errotako (Koroatze) auzoan izan diren manifestazio "anonimoek" kolokan jarri dute auzokoen arteko elkarbizitza. Azalera atera dituzte ere hauetan parte hartu duten partidu politiko batzuen eta beste kide batzuen izaera faxista eta arrazista.
Israelgo armada urria osoan bereziki gogor aritu da Gazako iparraldean, eta egunotan ere azken urteko erasorik gogorrenak egiten ari da bertan, ehunka pertsona hilda, gehien-gehienak zibilak eta tartean hamarnaka ume. Herritarrei Gazako hegoaldera joateko agindua eman diete... [+]
Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariak esan du langile eta informazio falta dagoela, itxaron zerrenda “luzea” dela eta estigmatizazio “handia” dagoela.