Martxoaren 3an 25 urte beteko dira Gasteizko langileen greba orokorra eta poliziaren eskutik eragindako sarraskia gertatu zenetik. Garai hartan Barne Ministroa eta gaur egun, PPren ordezkari gisa, Galiziako Xuntako lehendakaria den Fraga Iribarneren agindupean poliziak benetako balak erabili zituen inolako babesik gabeko langileen aurka, eta bost langile erail eta ehundik gora zauritu zituen. Gasteizko langileek, beren batzorde ordezkarien bidez, greba orokorrerako deialdia egin zuten laneko aldarrikapen jakin batzuen alde, eta langileek nahiz hiritarrek orokorrean guztiz modu zabalean egin zuten bat deialdiarekin.
1976ko martxoaren 3ko arratsalde hartan batzar orokorra egitekoak ziren Zaramaga auzoko San Frantzisko elizan, grebaren ondorioak aztertzeko. Batzarra hasi baino minutu batzuk lehenago, eliza guztiz jendez beterik zegoela, poliziak inguratu egin zuen eta bere armak erabili zituen jendea sakabanatzeko. Poliziak berak aitortutakoaren arabera, 1.000 tiro baino gehiago egin zituzten. Onartu egin zuten ekintza hura erabateko sarraskia izan zela. Horrela ageri da Gasteizko hiritar batek poliziaren uhinetan sartuz lortutako grabaketa batean. Grabaketan, sarraski aurretik, bitartean eta ondoren polizien artean izandako elkarrizketa entzun daiteke. Romualdo Barroso, Francisco Aznar, Pedro Martinez Ocio, Jose Castillo eta Bienvenido Pereda izan ziren erail zituzten langileak.
Irakurleak, erreportaje honen beste zati batean, polizien arteko elkarrizketa hori irakur dezake. Erabateko agiri historikoa bihurtu den zinta horretako grabazioa transkribatua baitago.

Grebaren jatorria lan-hitzarmenen negoziaketarako plataforma izan zen. Hiru oinarri nagusi zituen: 5.000 eta 6.000 pezeta (200 eta 240 libera) bitarteko soldata igoera, denentzat berdina; astean 40 edo 42 orduko lanaldia, hilabeteko oporrak, zubiak eta ogitartekoa jateko ordu erdia; gizarte arloko hainbat hobekuntza, hala nola erretiroa 60 urterekin edo %100eko ordainketa, istripu edo gaixotasunak izanez gero. Plataforma hau ia Gasteizko enpresa guztietan eratu zen Gasteizko enpresa guztietan, nahiz eta modu uniformean ez izan. Plataforma aurrera eramateko Gasteizko langileen koordinadora bat eratu zen, lantegietako batzordeetako ordezkariekin osaturik, hainbat talde politikoetako ordezkariak eta bestelako independente batzuk bilduz. Batzarra (langileena, bateratua, herritarra, langabezian zeuden langileen emazteena, auzoetakoa) izan zen borroka aurrera eramatea ahalbidetu zuen bidea.
Gatazka urtarrilaren 9an sortu zen Forjas Alavesasen, eta gero Mevosa, Aranzabal, Gabilondo, Ugo, Apellaniz, Areitio, Orbegozo, Cablenor, Talleres Velasco eta Industrias Galicasen jarraitu zuen, ondoren beste batzuk gehitu zitzaizkien, egun batzutan lanik egin gabe eta beste batzutan lanean arituz. Gatazka zortzi astez luzatu zen. Lehenengo astean Sindikatu Bertikalaren aurkako borroka izan zen, eta hango zinpekoen eta bitartekoen dimisioak eragin zituen. Batzar orokorrak batzorde ordezkaria eratu eta izendatu zuen bere bozeramaile gisa aritzeko. Bigarren astean batzar guztiek erabat onartutako borrokarako kontsignak bateratu ziren: soldaten izotzaldia haustea; sindikatu bertikalaren aurka, langileen benetako ordezkariek negoziatzea; inolako kanporaketarik, atxiloketarik edo aurkako neurririk ez izatea.
Hirugarren astean patronala eta polizia gogor saiatu ziren langileen batzorde ordezkariaren izen ona galarazteko ahaleginetan. Laugarren astea, legezkotasunaren aurkako astea izan zen. Enpresek uko egin zioten langileek aukeratutako ordezkariekin hitz egiteari, legalak ez zirelako, eta eskaintza berriak egin zizkieten dagoeneko langileek arbuiatuak zituzten sindikatu bertikaleko ordezkariei. Bosgarren astean lehen erasoaldi garrantzitsua egin zuen patronalak, hainbat langileren atxiloketa eraginez. Larunbatean eta igandean egin ziren bi agerraldi handirekin erantzun zioten langileek erasoaldiari. Poliziarekin liskarrak izan ziren eta hurrengo egunean atxilotuak askatzeko greba orokorra deitu zuten.
Seigarren astean atxilotuak askatu zituzten eta langileriaren borrokaren garaipen handitzat hartu zen. Zazpigarren astean egoera aztertu eta hainbat akats onartu ziren, aurreko asteko grebak porrot egin zuelako, guztiz maila orokorrean gauzatu ez izanagatik eta Gasteizko herriak berak ere esku hartu ez izanagatik. Horregatik, zortzigarren astean, egindako akatsez jabeturik, beste greba orokor baterako deialdia zabaldu zen martxoaren 3rako. Gatazkaren garai honetan -bi hilabete greban eman ondoren- eta erakunde guztiak aurka izanik (patronala, udala, diputazioa, sindikatuak, polizia, prentsa eta legeak), dagoeneko helburua ez zen soldata, baizik eta "langileen indarra burgesen indarraren aurka neurtzea". Testuinguru horretan gauzatu zen martxoaren 3ko greba orokorra, langileek, ikasleek eta dendariek denek bat eginik, eta horren emaitza gisa etorri zen Zaramagako elizako operazio tamalgarrian gertaturiko bost langileren hilketa eta balaz zauritutako ehundik gora langileren ezbeharra.

"Langileen indar guztia Batzarrari". Horixe izan zen duela 25 urteko Gasteizko grebaren giltzarria. Batzarra izan zen oinarrizko baliabide nagusia, eta horri esker lortu zen ezerezetik abiatuz halako borroka gogor eta mamitsua gauzatzea. Horrela batzar ezberdinak eratu ziren borrokaren premietara egokiturik, lantegietan eta auzoetan, eta, geldialdi partzialez eta agerraldiz beteriko zortzi asteren ondoren, 1976ko martxoaren 3ko greba orokor nagusira iritsi ahal izan zen, eta Gasteizko lantegiak ez ezik, merkataritza eta ostalaritza ere gerarazi ziren.
Egunero batzar berriemaileak egiten ziren lantegietan, eztabaidatzeko eta erabakiak hartzeko. Boto-ematea eskua altxatuz egiten zen, sindikatu bertikalak eta patronalak bultzatu nahi zuen ezkutuko boto bidez egin ordez. Lantegi guztien arteko batzarrak ere egiten ziren astean bitan, borroka aztertzeko eta irizpideak bateratzeko. Langabezian zeuden langileen emazteek ere batzarrak egiten zituzten. Gainera, batzarrak egin ohi ziren lanean ari ziren langileekin ere, greba zabaltzeko eta greba orokorra prestatzeko. Azkenik, auzoetako batzarrak egiten ziren sektore guztietara iristeko eta sentiberatzeko.