Bitxia badirudi ere, Espainiako Estatuko zenbait hiriburutan eta Europa eta Ameriketako hainbat hiri eta herritako euskal etxeetan helduentzako euskara klaseak ematen dira. Hauek izaten dituzten baliabideak, ordea, ez dira nahi bezain ugariak. Hori dela eta, HABEk sendotu egin nahi ditu plan baten bitartez, eta horretarako irakasleen trebakuntzari garrantzi berezia eskainiko dio. Honez gain, eskola horiek materialez eta teknologia berriez hornituko ditu.
Jose Frantzisko Zinkunegik, HABEren teknikari eta egitasmo honen arduradunak, azaldu digunez, 2003 bitarteko plan hau funtsean 1990ean hasitakoaren 3. fasea litzateke, orain arte burutu diren irakasleen euskalduntze, trebakuntza eta eskolak ematen hasi ondorengo fasea alegia. Gainera, Hizkuntzen Urte Europarra 2001 izeneko egitasmoaren barnean kokatu beharko litzateke.
Bere garapenean teknologia berriek garrantzi handia izango dute; batetik, ikasle eta irakasleen arteko komunikazioa hobetzeko euskal etxeetan ezarriko den Habenet sarearen bidez; eta bestetik, Hezinet izeneko autoikaskuntzarako multimedia programaren bitartez. Azken hau ikasle-irakasleek bere kabuz hizkuntza maila hobetzeko erabili ahal izango dute.
Euskal Herritik kanpo, munduan zehar, 1.100 pertsonatik gora ari dira euskara ikasten helduentzako eskoletan, gehienak mundu osoan barreiaturik dauden 35 euskal etxeetan, 40 bat irakasleren laguntzarekin. Espainiako Estatuan, esaterako, Madril (200 ikasle), Bartzelona (100 inguru), Valladolid, Valentzia eta Mallorcako Palma-ren kasuak aipatu beharko lirateke. Europan, berriz, beste ehun bat lagun ari dira ikasketa prozesuan, Paris eta Londres izanik gunerik nagusienak.
Dena den, euskara eskola hauek jende gehien biltzen duten kontinentea Amerika da, 600dik gora ikaslerekin. Aipatzeko modukoak dira EEBBetan New York eta mendebaldeko (Idaho, Nevada...) euskal etxeen kasuak, eta baita Uruguai (125 ikasle), Txileko, Brasilgo eta Venezuelakoak ere. Baina denen gainetik Argentinako adibidea azpimarratu behar da, batetik plan honetan bera izan delako aitzindaria, eta bestetik, Ameriketako euskal etxe (eta beraz, azpiegitura) gehienak bertan daudelako.

Euskara ikasteko gogorik handiena euskal argentinarrengan sumatzen da, eta horrela, gaur egun euskal jatorriko 50 bat argentinar irakaslegai daude, euskara -hutsetik hasita- bertan ikasi eta Euskal Herriko barnetegietara hobetzera etorri ohi direnak. Argentinar ikasle helduen kopurua, berriz, 300en bueltan mugitzen da, beste ehun bat umerekin batera, datuak nahikoa aldakorrak badira ere. Hauek guztiak Hego Amerikako herrialde honetako 68 euskal etxeen artean euskarazko eskolak emateko gai diren 20etan biltzen dira.
Datuetan, dena den, ikasle eta irakasleen mugikortasun handia izan ohi da, kontuan hartu behar baita ez dela berdina euskara Euskal Herrian edo testuinguru erabat erdaldun eta arrotzean ikastea, eta oso gutxik lortzen dutela oinarrizko mailatik harantzago egitea. Espainiako Estatuan, esaterako, asko dira lan edo ikasketak direla-eta barreiaturik dauden euskaldunak, eta hauen beharrak ere ezberdinak dira, kanpoan hiruzpalau urte egin eta gero itzultzeko asmoa dutelako; ez da agurtzeko eta oinarrizko lau gauza esateko gai izan nahi duen argentinarraren kasua, itzuleran euskara normaltasunez erabiliko duen pertsona gaztearena baizik. Azken hauei euskalduntze prozesu osoa eskaini behar zaie.

Argentinako kasura itzuliz, FEVAren (Euskal Argentinar Entitateen Federakuntza) datuen arabera, herrialde honetan bakarrik euskal jatorriko lau milioi pertsona egon daitezke, baina horietatik oso gutxik mantentzen dute gure hizkuntza bizirik, Euskal Herrian jaiotako zaharrek eta orain ikasten ari diren gazte apurrek batez ere. "Orokorrean, -dio Jose Frantzisko Zinkunegik- euskal etxeetan euskararen presentzia galdu egin da, belaunaldi berriak testuinguru erabat arrotz eta erdaldunean hezi direlako eta oso zaila delako horrelako egoera batean gure hizkuntza mantentzea. Zaharrek manten dezakete, baina gazteak jada erabat argentinar, uruguaitar edo estatubatuarrak dira eta beren euskalduntasuna abizenaren bidez, Euskal Herriko irudi erromantikoaren bidez eta folkloreak lagundurik aldarrikatzen dute".
Gazte horietako bat Luzia Mendez dugu, Montevideoko 19 urteko uruguaitarra, historia ikaslea, eta nahiz eta euskal jatorri zuzenik gabekoa izan, duela lau urte euskara ikasten hasi eta dagoeneko bederatzigarren urratsean Lazkaoko Maizpide barnetegira trebatzera etorri zaiguna. Azaldu digun moduan, euskal dantzak ikasten hasi zen Montevideoko Haize-Hegoa euskal etxean eta hortik euskara ikastera igaro zen, motibazio handiz gainera.
Beraren eta bere lagunen asmoa Montevideoko euskal etxeetan euskal kultura zabaltzea da, eta hor euskarak garrantzi handia duenez, beste lagun batekin bertan euskara klaseak ematen hasi da, Uruguaiko hiriburuko hiru euskal etxeetako bitan. Denetara bost talde dituzte, lehenengo urratsean 10 pertsonakoak eta hortik aurrera gutxiagokoak. Mendezek dioenez, "han euskara ikastea oso zaila eta luzea delako; ikasleen artean motibazioak era guztietakoak izan daitezke, eta adibidez, gazte asko musikak erakarrita etortzen zaizkigu, Negu Gorriak bezalako taldeen abestiak ulertu nahian esaterako"