ERBESTEKO EUSKALDUNAK
- HABEren eskutik Euskal Herritik kanpo ematen diren helduentzako euskara eskolak sendotzeko plana abian da. Ikastaro hauetan 1.100 pertsonatik gora ari dira, erdia baino gehiago Amerikan. Planak irakasleen trebakuntzari arreta berezia eskainiko dio.
Jose Frantzisko Zinkunegik, HABEren teknikari eta egitasmo honen arduradunak, azaldu digunez, 2003 bitarteko plan hau funtsean 1990ean hasitakoaren 3. fasea litzateke, orain arte burutu diren irakasleen euskalduntze, trebakuntza eta eskolak ematen hasi ondorengo fasea alegia. Gainera, Hizkuntzen Urte Europarra 2001 izeneko egitasmoaren barnean kokatu beharko litzateke.
Bere garapenean teknologia berriek garrantzi handia izango dute; batetik, ikasle eta irakasleen arteko komunikazioa hobetzeko euskal etxeetan ezarriko den Habenet sarearen bidez; eta bestetik, Hezinet izeneko autoikaskuntzarako multimedia programaren bitartez. Azken hau ikasle-irakasleek bere kabuz hizkuntza maila hobetzeko erabili ahal izango dute.
Euskal Herritik kanpo, munduan zehar, 1.100 pertsonatik gora ari dira euskara ikasten helduentzako eskoletan, gehienak mundu osoan barreiaturik dauden 35 euskal etxeetan, 40 bat irakasleren laguntzarekin. Espainiako Estatuan, esaterako, Madril (200 ikasle), Bartzelona (100 inguru), Valladolid, Valentzia eta Mallorcako Palma-ren kasuak aipatu beharko lirateke. Europan, berriz, beste ehun bat lagun ari dira ikasketa prozesuan, Paris eta Londres izanik gunerik nagusienak.
Dena den, euskara eskola hauek jende gehien biltzen duten kontinentea Amerika da, 600dik gora ikaslerekin. Aipatzeko modukoak dira EEBBetan New York eta mendebaldeko (Idaho, Nevada...) euskal etxeen kasuak, eta baita Uruguai (125 ikasle), Txileko, Brasilgo eta Venezuelakoak ere. Baina denen gainetik Argentinako adibidea azpimarratu behar da, batetik plan honetan bera izan delako aitzindaria, eta bestetik, Ameriketako euskal etxe (eta beraz, azpiegitura) gehienak bertan daudelako.
Datuetan, dena den, ikasle eta irakasleen mugikortasun handia izan ohi da, kontuan hartu behar baita ez dela berdina euskara Euskal Herrian edo testuinguru erabat erdaldun eta arrotzean ikastea, eta oso gutxik lortzen dutela oinarrizko mailatik harantzago egitea. Espainiako Estatuan, esaterako, asko dira lan edo ikasketak direla-eta barreiaturik dauden euskaldunak, eta hauen beharrak ere ezberdinak dira, kanpoan hiruzpalau urte egin eta gero itzultzeko asmoa dutelako; ez da agurtzeko eta oinarrizko lau gauza esateko gai izan nahi duen argentinarraren kasua, itzuleran euskara normaltasunez erabiliko duen pertsona gaztearena baizik. Azken hauei euskalduntze prozesu osoa eskaini behar zaie.
Gazte horietako bat Luzia Mendez dugu, Montevideoko 19 urteko uruguaitarra, historia ikaslea, eta nahiz eta euskal jatorri zuzenik gabekoa izan, duela lau urte euskara ikasten hasi eta dagoeneko bederatzigarren urratsean Lazkaoko Maizpide barnetegira trebatzera etorri zaiguna. Azaldu digun moduan, euskal dantzak ikasten hasi zen Montevideoko Haize-Hegoa euskal etxean eta hortik euskara ikastera igaro zen, motibazio handiz gainera.
Beraren eta bere lagunen asmoa Montevideoko euskal etxeetan euskal kultura zabaltzea da, eta hor euskarak garrantzi handia duenez, beste lagun batekin bertan euskara klaseak ematen hasi da, Uruguaiko hiriburuko hiru euskal etxeetako bitan. Denetara bost talde dituzte, lehenengo urratsean 10 pertsonakoak eta hortik aurrera gutxiagokoak. Mendezek dioenez, "han euskara ikastea oso zaila eta luzea delako; ikasleen artean motibazioak era guztietakoak izan daitezke, eta adibidez, gazte asko musikak erakarrita etortzen zaizkigu, Negu Gorriak bezalako taldeen abestiak ulertu nahian esaterako"
Mugimendu feministak manifestazioak egin ditu goizean Donostian, Gasteizen eta Iruñean eta arratsaldean Baionan eta Bilbon. Oinarrizko irakurketa partekatu dute, eta horri gehitu diote hiri bakoitzean bertako problematika, eragile eta ekimenen erreferentzia.
Bilgune Feministak Heldulekuak argi, Euskal Herria feminista leloa baliatu du M8an, azpimarratzeko feminismoak ematen dituela “datorrenari aurre egiteko tresnak”, eta gogorarazteko faxismoaren gorakadaren testuinguru hau helduleku horretatik irakurri eta borrokatu... [+]
Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.
11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]
MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]
Josu Estarrona EH Bilduko Arabako senatariak egindako galderari erantzun dio Espainiako Sustapen Ministerioak, eta hor berretsi du Ezkioko aukera zailtasunez beteta dagoela.
Matxismoa normalizatzen ari da, eskuin muturreko alderdien nahiz sare sozialetako pertsonaien eskutik, ideia matxistak zabaltzen eta egonkortzen ari baitira gizarte osoan. Egoera larria da, eta are larriagoa izan daiteke, ideia zein jarrera matxistei eta erreakzionarioei ateak... [+]
“Askatasunaren” izenean, ikastetxean zein oinarrizko hizkuntza nahi duten galdetu diete guraso valentziarrei. Helburua katalana zokoratzea zen. PPren eta Voxen gobernuak ez du lortu. 33 eskualdeetatik 22tan katalana gailendu da. Emaitzarekin oso pozik agertu dira... [+]
Europar Kontseiluak onartu du Ursula Von der Leyenek gastu militarrean proposatu duen 800.000 milioi euroko gastuarekin aurrera egitea. Horretarako bi arrazoi nagusi argudiatu ditu: Errusiari aurrea egitea eta Europar Batasunak aurrerantzean bere burua AEBen babes militarrik... [+]
Gizakunde (Inauteriak)
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Arizkun eta Erratzun. plazan.
------------------------------------------------
Amaitu dira inauteriak, sutan erre ditugu gaiztoak, gaizkiak, sardinak eta panpinak. Baina xomorroak esnatu dira eta badator... [+]
Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]
Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.
Karmela espazio autogestionastuan egingo ditu, eta Euskal Herriko zein nazioarteko gonbidatuak egongo dira bertan. "Koiuntura analisi orokorretik abiatu eta Euskal Herriko borroka internazionalistaren gakoetarainoko bidea" egingo dutela adierazi du Askapenak... [+]