SARIEN ATZEAN DAGOENA
- Argia sariak egun jakin batean ematen dira, errekonozimendu hori merezi duen lana ordea, urteko egun guztietan erakusten dute irabazleek. Bestalde, aurtengoan sari berezia gure harpideei eman nahi izan diegu, hainbat urtetan zehar gugan jarritako konfiantza saritu asmoz.
"Metropoli forala" arratsaldeko magazina da, astelehenetik ostegunera seietatik zortziak bitartean entzungai dena. Orain bi urte sortu zen, lehenago zegoen "Zirika" magazinaren zabalpen eta berrikuntza gisa. Mikel Bujanda, Euskalerria irratiko zuzendariaren aburuz saioak "planteamendu berritzailea" du, errealitatearen beste ikuspuntu bat ematen saiatzen baitira. Gainera, ironia dosi handia sartzen da jokoan, baita elementu anitz ere, horrek dinamikoa bihurtzen du magazina, erritmo handikoa eta berezko pertsonalitatea duena.
Pello Argiñarenarentzat zailena kolaboratzaile guztiak gidatu eta koordinatzea da. Guztira 80-85 lagun inguru. Gainera, kolaboratzaileak aukeratzerako orduan, multzo anitza osatu nahi izan dute eta era berean eskarmentudun jendea hautatzen saiatu dira. Horrela, kolaboratzaileen artean honelako izenak aurki genitzake: Jon Alonso, Aingeru Epaltza, Gari Berasaluze, Usue Barkos, Paco Aristi, Asisko Urmeneta, Koldo Almandoz, Alberto Irazu... Zentzu horretan Argiñarenak saria "kolaboratzaileek merezi dutela" dio.
"Metropoli Forala"k atal eta eduki desberdinak ditu: minutu bateko manifestua, non zortzi kolaboratzailek minutu batean zehar nahi dutenari buruzko iritzia ematen duten; sukaldea, artea, sexua bezalako gai tematikoak; aisialdiari lotutako gaiak; komunikabideei begirada kritikoa; asteko irudia, asteko tokia eta asteko herria; dekalogoak...
Gauzak horrela, ez da harritzekoa saioak 9.000 entzule inguru izatea ezta irratiko arduradunak etorkizunean saioarekin jarraitzeko asmotan izatea ere.
Internet
www.irratia.com helbidean aurki daitekeena garai eta teknologia berriek ahalbidetzen dutenaren ildotik sortu da: grabatutako saioak, zuzenean eskaintzen direnak, musika kanalak...
"Beste kulturetan zer dagoen eta zer ez dagoen ikusi eta sareak ematen dituen baliabideak aprobetxatuz zerbait egitea pentsatu genuen" dio Jabi Zabalak ideiaren nondik norakoaz galdetzean.
Baina irratia.com helbidean eduki desberdinak entzuteaz gain, bideoak ikusi eta albisteak irakurtzeko aukera ere badago.
Oraingoz ordea, "denbora pasa" egiten dute lan irrati digitalean, momentuz dirurik ez baitie ematen. Egin duten inbertsioa diru aldetik ez da handia izan, baina laneko orduak eta nekeak konta ezinak dira.
Etorkizunari begira ideia interesgarriak dituztela diote. Besteak beste, eduki gehiago sartuz jendea animatuko dela uste dute eta Argia sariak nolabaiteko bultzada emango dielakoan daude.
Prentsa idatzia
Dobera euskara elkartearen sustapenez jaio zen proiektu honek bi orri betetzen ditu Hernani herriko berriak txukun-txukun bilduz. Jexux Mari Irazu, Unai Agirre eta Aritz Zerainek osatzen dute "Kronika"ren erredakzio taldea eta beraiek dira ostegunetik astelehenera hernaniarrek beren eskuetan izan dezaketen egunkaria aurrera ateratzeko ardura dutenak.
Guztien artean "Hernaniko Kronika" jende ugarik irakurtzea lortu dute, baita erdaldunek ere, ulermenari lehentasuna ematen saiatzen baitira, herri hizkera errespetatuz.
Sari berezia
Baina Lutxik bezala, beste harpidedun guztiek merezi dute errekonozimendu hau. Gainera, horietako asko ordiziar hau bezala, urte askotan zehar izan dira harpidedun eta aldizkariaren gora behera guztiak ezagutu dituzte.
Zeruko ARGIA hilabetekari bezala sortu zen 1919an aita kaputxinoen eskutik. Haseran biblia itxura zuen eta A3 formatoan hemengo eta mundu zabaleko berriak lantzen zituen.
1921. urtean "Argia" astekaria sortu zen. Hortik aurrera Zeruko ARGIA hilabetekaria eta "Argia" astekaria Euskal Herriko errealitatearen alde lanean aritu ziren, harik eta Frankoren diktaduraren etorrerak eten zituen arte.
60ko hamarkadaren hasieran Zeruko ARGIAk berpizteko saiakerak egin zituen, baina 1963. urtera arte ez zuen lortu. Orduan hura bultzatzeko sortu zen taldeak beregan bildu zituen gerra aurreko Zeruko ARGIAren eta "Argia"ren ildoak.
Garai latz horiek gogoratzeko asmotan aurtengo Sari bereziak 60ko hamarkada hasieran kaleratutako Zeruko ARGIAren ale baten faksimile itxura hartu du.
1980an Zeruko ARGIA gaur egungo ARGIA bihurtu zen, nahiz eta 1992an itxura berria hartu eta 1997ko martxoan kolorez hornitu. Agian aldaketa horiengatik esango du Lutxik orain "gustukoago" duela aldizkaria.
Telebista
EITBrekin urte baterako proiektua sinatua zuten. Beraien ametsa (lau zortzimilako) egi bihurtzeaz gain, esperientzia hori mundu osoari jakinarazi nahi zioten. Felixen bapateko heriotzak ordea, proiektuari beste norabide bat emanarazi zion.
Iñurrategi anaiekin batera lan egiten zuen lan taldeak garbi zuen gertaera horren aurrean zerbait egin behar zuela. Horregatik ordu erdiko dokumental bat prestatu zuten, Felix oroituz: "Bihar ere argituko dik, Felix". ETB1-ek urtarrilaren 1ean emititu zuen eta ETB2-k bost egun beranduago. Dokumental horrek jaso du hain zuzen ere, telebista saileko Argia saria.
Proiektuan Felix eta Albertoz gain, beste hiru lagunek hartu zuten parte: Asier Aranguren (errealizadore eta kazetari lanetan), Andoni Egaña (gidoilari) eta Gotzon Arribas (irudiak grabatuz).
Asier Arangurenek adierazi zuenez, dokumental hori "omenaldi bat baino, oroimen bat zen gehiago". Maitasunez egina, goxo eta xamur. Ez zuten zerbait tristea egin nahi. Felix ameslaria zen eta ametsak egi bihurtzea gustatzen zitzaion. Horregatik, "bere bizikera adierazi nahi genuen", esan zuen Arangurenek, "bere ametsak betetzen ari zela hil zela esan nahi genuen".
Udaberrian Iñurrategi anaiek urte baterako sinatutako proiektu horren emaitza ikusteko aukera izango dugu. Felixen heriotzaren aurretik jada, irudi ugari zituzten grabatuak: Patagonia, Nepal (Manaslu eta Anapurna), Pakistan (Gasherbrum 1 eta 2). Azken horretan hil zen Felix. Lan taldeak ordea, ez zuen etsi eta beste irteera bat egin zuen: Malira. Datorren otsailean Alpeetara joatekoak dira. Irudi guzti horiek ordu erdiko dokumentalak bihurtuko dituzte.
Merezimenduzko saria
Esan-Erran irratiko Fermintxo Gartxitorenak esan zuenez irrati topaketa batzutan hiru irratiak elkarrekin funtzionatzen zutela konturatu ziren. Hau da, jasotzen zuten informazio eta albiste ugari berdina edo oso antzekoa zela nabaritu zuten. Horrela sortu zen "Sarea" proiektua.
2000. urte osoa proiektua mamitzen aritu ondoren, urriaren 2tik aurrera astelehenetik ostiralera Beleixe, Esan-Erran eta Aralar irratiak 10:30etatik 12:30etara elkarrekin lanean aritzen dira. Haseran egunkarien errepasoa egiten dute eta ondoren magazin bat.
Proiektu horrek ekar zezakeenak haseran arduradunak beldurtu bazituen ere, orain oso gustora daude."Irrati hauek lokaltasuna lantzeko sortu ziren eta horregatik haseran lokaltasun hori galtzeko beldurra zegoen" esan zuen Femintxok.
Orain ordea, etorkizuna itxaropenez ikusten dute eta hemendik aurrera beste kide bat bereganatzea nahiko lukete, Leitza irratia hain zuzen ere.
Publizitatea
Lehena, "Badakizu zenbat hizkuntza erabiltzen diren Bizkaian?" izan zen, prentsa eta opi bidez zabaldua. Bigarrena, "Aurten hainbat bisitari izango dogu Bizkaian. Eta zu?", udaberrian aurkeztu zen, aurrekoa bezala prentsa eta opi euskarritan. Hirugarren eta azken kanpaina berriz, "Zer eman dezake honelako herri batek...? Nerabeek harriekin olgetan badute... Gazteek ardoarekin dantzatzen badute... Helduek tintarekin jaten badute... Guztiek antzinatik hizkuntza baten egiten badute...?" udazkenean aurkeztu zen telebistan
Hamahiru urte beteko dira asteartean, hilaren 14an, Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegi hil zela, eta hura gogoan, ekitaldi jendetsua egin dute Antiguako Gaskonia plazan. Urteroko legez, Txillardegiren senideak, lagunak eta euskaltzaleak elkartu dira bertan, Eta non du... [+]
Adimen Artifizialarekin egindako disparateen biltegia handitzen ari da. Erabiltzaile arruntok sortutakoak txorakeriak izan daitezke neurri handi batean, baina Interneteko erraldoiak berak ari dira halakoak errepikatzen eta horrek larriagoa dirudi, eragin globala izan... [+]
Negua beti gertatu izan zait malenkoniatsu. Leihotik begira eta oroitzeko garaia, besterik ez. Udazkenaren eta udaberriaren tarteko burokrazia saihestezina, paramentu bertikal batean zuriz margotzea ostera gainean nahi dena islatzeko. Ez da nire kontua bakarrik, elurra bustia... [+]
Urte hasiera honetan ere Bilboko kaleak bete ditu Sare Herritarrak larunbatean Bilbon antolatutako manifestazioa. Presoei ezartzen zaizkien salbuespeneko lege eta tratamenduekin amaitzea eskatu dute amaierako ekitaldian, eta memoria “kolektibo” bat eraikitzea... [+]
PAIk sortutako biktimak ez dira bakarrik PAIren Legeak eragindako egonkortze prozesuari esker funtzionarizatutako irakasleak, baizik askoz gehiago. Batzuei nolabaiteko ikusgarritasun mediatikoa eman zaie Steilasek jarritako errekurtsoaren ondorioz; gehienak, alabaina, ikusezinak... [+]
Azken asteotan Castejón-Soria trenbidea berreskuratzeko eta Tuterako tren-geltokia gaur egun dagoen tokian mantentzeko edo, Nafarroako Erriberako hiriburuan Abiadura Handiko Trenaren ustezko geralekuak aitzakiatzat hartuta, hirigunetik kanpo beste bat egiteko... [+]
Gerra Urte, Gezur Urte!
Horrela dio esaldiak eta horrela berresten du errealitateak.
Munduan eta Europan dagoen gerra-egoera, horren gorakada etengabea eta horrek Euskal Herrian izan dituen eta izango dituen balizko ondorioak aurreikusita, joan den abenduan hainbat... [+]
Laga hondartzaren ezaugarri naturalen leheneratzea duela hiru hamarkada abiatu zen, eta aurrera darrai etenik gabe, erlojuz kontrako lehengoratze mailakatuan.
Laga (Bizkaia) gune aparta da, natura eta gizarte ikuspegitik oso esanguratsua. Kostaldeko legeak eta Urdaibaiko... [+]
Larunbat honetan egingo da Bilbon euskal preso politikoen aldeko urteroko manifestazioa. Gero eta preso gutxiago dago, baina 2011n ETAk bere jarduera armatua eten zuenean inork gutxik irudikatuko zuen handik hamabost urtera oraindik gatazka haren ondorioz espetxeratutako... [+]
Hainbeste urte borrokan horren atzetik ibili ondoren, 34 urte, hain zuzen, oso pozik gaude orain egun batzuk, abenduaren 28an Inuzente egunean, Iruñean, Nazioarteko Euskal Pilota Federazioak antolatu zuen batzarrean hartu zen erabakiagatik. Zeren ondo bidean,... [+]
Donostiako La Cumbre Jauregian bizi ziren orduan Juan Mari Jauregi senarra eta bera, lehena Gipuzkoako Gobernadore Zibila zen garaian, 1990eko hamarkadaren erdialdean. Jauregi 2000. urtean hil zuen ETAk Tolosan.
Jar gaitezen 2025erako proposamen politiko gisa, Espainiako Auzitegi Kolonialaren (AN) epai guztiak berrikusten hasteko eta makila bakoitzak bere belari eusteko.
Unionismoarekin lerrokatutako alderdi, sindikatu eta gizarte-erakunde gehienek, eta ez bakarrik horrela... [+]
Garbiñe Elizegi baztandarra erizaina da. Abenduan, Zeelanda Berrian egin duten Osasun Ekitaterako Erizaintza Indigenari buruzko Ikerketa izenburuko bilkuran hartu du parte. Bere tesia aurkeztu du: Euskal emakumeek eta genero ez-normatiboek Euskal Herrian osasungintzan... [+]
PSNk, EH Bilduk, Geroa Baik eta Zurekin Nafarroak bat egin dute Borboiak Nafarroako kultura sari nagusitik at gera daitezen. Espainiako erregeak 2015etik, Uxue Barkos lehendakari zenetik, ez daude ekitaldi handi honetara gonbidaturik.