EZPATAK AURREZ AURRE

  • Eugen Beihlen askatasuna, Aita Larzabalen zorroztasuna eta Helder Camara, Lenin eta Maoren teoria eta burutapenak ziren urte berriko lehen albisteak.

2021eko uztailaren 15ean
Esperantzari leiho bat ireki eta indarberriturik ageri zen Z. ARGIA 1971. urtearen hasieran, nahiz editorialean, bere buruari edo bazterrak astintzen zituen haizeari, nork daki, zetorren urtea hain berria izango ote zen galdetu. Gauza da, aldizkari bezala asmo propioak zituela. Harpide multzoa gehitu nahi zuen, nola edo hala, eta horretarako metodo bat asmatua zuen eta guzti: "Eskeiñi, urtebeterako, Z. ARGIA-ren arpidetza, zure lagun, edo auzoko, edo gaixoei" proposatzen zien bere irakurleei, eta bide hori poz-pozik ontzat ematera animatzeko-edo, honako iradokizun hau egiten zien: "Artzailleari jakineraziko diogu, nai baduzu, zuk eskeiñitako oparia dala".
Baina itxaropentsu egoteko beste arrazoi bat ere bazuen. Nola ez, berri on batekin urteari hasiera emateko aukera izanda! "Eugen Beihl jauna, aske" zioen letra larriz lehen orrialdeak.


ALEMANIAKO KONTSULAREN BAHIKETA

Eugen Beihl Alemaniak Donostian zeukan kontsula zen. Burgoseko auzi militarrarena mundu guztira zabaldu zedin, ETAk bahitu egin zuen gizon hau, 1970eko abenduaren 1ean. Hogeita bost egun geroago, baina, erakunde armatuak aske utzi zuen kontsula, eta Z. ARGIAk zioenez "Euskalerri guzian arnasa artu genuen, ezpaizan txantxetakoa izan arazoa. Ogeita-bost egun aietan mundu guziak bazekien zer dan Euskalerria, zer eratan jokatzen duan, zer eskatzen duan eta nolako erantzuna artzen ari dan aspaldi ontan". Hori guztia pozgarria izanda ere, bazuen berriak beste arlo bat, zeharo estimagarria geure astekariarentzat. "Beste gauza bat ere adierazi zan Beihl jaunaren askatasunarekin", azpimarratzen zuen leunki: "Euskaldun abertzaleak ez dirala iltzaille batzuk, badutela errespetorik, merezi duanentzat". Horretaz gain, "Beihl jaunari eman zaion portuari buruz, ara zer esan zuan, ofizialki, Bonn-eko ministerioak: 'Poza ematen digu, bahitu zutenen aldetik ere, Beihl jaunak portu ona artu zuala jakiteak eta bihotzbera azaldu dutela politiko-griña baino nagusiago. Ministerio au pozik dago diplomatikoak berak hainbesteraiñoko kemenarekin etorri zaizkion nahigabeak artu ditualako'".


AITA LARZABALI EGINDAKO ITAUNKETA

Z. ARGIA bezala, jende asko alaituko zen Beihl jaunaren askatasuna hain era onean gertatu zelako. Baziren, ordea, kontuak eskatzeko gogoarekin gelditutakoak ere, "Herria" aldizkariakoak, adibidez. Eta kontu horiek ez zizkioten ETAri eskatzen, bitartekaritza lanetan ibilia zen Anai-Arteako buru bati baino, Piarres Larzabal apaizari, hain zuzen ere. "Larzabal jaun apezari zonbait galde" izenburupean gure aldizkariak jasotzen zuen elkarrizketa lekuko.
Jaurtikitako galderen artean (elkarrizketa luzea zen eta ezin, bada, hemen oso-osorik azaldu), hona hemen bat, katuak atzaparretan sagua jolasean darabilen bezala egindakoa: "Badira girixtino batzu uste baitute apezak bere lekuan egon behar duela. Ez duzuia uste ekarria izan zaitezkeela politika hortan barnasko sartzera?". Galderatxoa ez zen erraza, baina Piarres Larzabalek, apaiza izanik ere, hamaika gorabeheretan kemendutako gizon sendoa izaki, honela erantzun zien: "Hori eskatzen dauteneri errepostu hau emaiten diotet: 'Nun zinezten hola mintzatzeko ni politikak igorri nauelarik frantses politikaren zerbitzuko zazpi urte osoz, soldadogo, gerla ta bertze, nere adinik hoberenean? Politika nitaz okupatzen denaz geroz, ez ote dut nik politikaz okupatzeko zuzenbiderik?'".
Ez zen ihardespen makala, baina horregatik ez zuen "Herria"ko elkarrizketatzailea kikiltzerik lortu. "Beraz Aleman kontsula haren bahitzearen eta, berdin, hobenik gabe hiltzearen alde zira?" aurpegiratzen zion irmoki. Eta Larzabalek: "Ez dugu deusik Euskaldunek Aleman horren kontra. Bainan hori hartua izan da Euskaldunen zortea munduari ezagut-arazteko. Munduko girixtinoek bete balute beren eginbidea, hor-gaindiko gertakariak munduari ezagut-araziz, ez zen gertatuko Aleman horren bahitzerik".
Ohartuko zaretenez, ezpatak altxata zeuzkaten alde biek. Hona hemen aita Larzabali zuzendutako beste galderatxo bat, adibide gisa: "Zonbait ikusi ditugu komunixtak ere ETAko horietan. Holako behar duguia bilakatu Euskal Herrian bihar?".
Piarres Larzabalek, orduan: "Gizon baten zuzenbidea da bere joka-bidearen hautatzea. Behar dugula euskaldungoa ukatu, euskaldun bat ez delakotz gure gostuko politika alderdian? Ez da gizon bat hiltzen edo mespretxatzen, ez delakotz gure alderdikoa, bainan da, ahalaz, bere ganat tiratzen, erakutsiz eskaintzen dioguna dela biderik hoberena. Nik ikusten dutana da Euskaldun hoitarik multxo bat direla lehenengo fededun suharrak. Gutarik urrundu badira, ez ote da kausitu dutelakotz, beren iduriz, guk eskainia baino bide hobea?". Har ezak hori, to!

DON HELDER CAMARA
Zubi, 1971-I-10
Azken garai hauetan istillu haundiak sortu ditu bere lurraldean Helder Camara jaunak. Aurtengo udan Europan zehar ibilli zan, eta ibilketa honen ondoren Brasilgo agintedunak jo ta ke beraren aurka hasi ziran mintzatzen. Hauetako batek komunista dala, eta komunistek ordainduta ibilli dala, esan zion. Azkenean Helder Camara jaunari egoki iruditu zaio zer-edo-zer erantzutea (...)
"Kolonialismoa, inperialismo ekonomiko eta kultural baten ondorioa, gaitzesten denean, Brasilgatik, Ego-Amerikagatik eta hirugarren munduagatik burrukan ari naizela pentsatzen dut. Eta ontan Ego-Ameriketako jerarkia guziarekin bat nator, Medellinen 1968garrengo urtearen abuztuan barruko kolonialismoaren aurka burrukatzera lotu bai ginan. Indarkeria garaitzeko bide bakarra, gaitzaren sustraira jotzea da, alegia, indarkeriaren ama ala iturria agor beharra dago; injustiziak ala zuzengabekeriak, itxuradun antolamendu soziala, eta eragabekeria ezarritakoa, beste indarkeria ala gogorkeria guzien iturrian daudenak, agor behar ditugu". Eta bere agerpideen amaieran honela dio: "Atzerritarrak Brasiletaz iritzi obea izan dezaten hontara joka behar genuke: 1.- Aldizkariak eta berri ematea aske, libre, ager dedilla. 2.- Zihurtasun nazionalaren legea errespeta, eta epaiaren agiriarik gabe ez dedilla inor giltzaperatua izan. 3.- Gurutz-Gorriakoei gure herriko kartzelak ikus ditzaten, ateak ireki. 4.- Azkenik, munduaren errespetua irabazi, barruko kolonialismoa eta neokolonialismoa ala kolonialismo berriari burruka gogor bat eginaz" (...).

GURE MUNDU HONEN EZAGUTZE-NAHIA
Andolin Eguzkitza, 1971-I-10
Gure gaurko munduaren marxismoaren joerak hauexek dira: alde batetik, URSS-arena, hots, Burokratizismoa zenbaitek deritzoenez; beste bat Trotsky-rena, halaber, Unibersalismoa, eta azkenez, Mao-rena edo Marxismo-Leninismoa. (...) Maoismoa da, bere pentsaera Marx eta Lenin-en lanatazko adierazpen bat dena, eta horrexegatik Marxismo-Leninismo ere deritzo. Mao-k, Lenin-en bidez, Marx-en dei ospetsu hori: "munduko langile guztiok elkar zaitezte", "Gure munduko herri eta langile guztiok..." aldatu du, eta bide hori da Mao-ren lortzerik haundiena, zeren herri zapaldu asko bere alde baitago, eta baita horrexegatik alderantziz ere.


Azkenak
2025-01-16 | Hala Bedi
Larrabetzuko Hori Bai gaztetxeko bi kide
“Boterean dagoen klasearen interes nagusia beti izango da gazteen antolakuntza oztopatzea”

Larrabetzuko Hori Bai Gaztetxeak 60 urte bete ditu. Euskal Herriko Gaztetxe zaharrena da Larrabetzukoa.


2025-01-16 | El Salto
Amazonek bat egin du olatu ultrarekin, eta pertsona LGBTQ eta beltzen eskubideak babesteko politikak apaldu ditu

Hainbat enpresak aniztasun eta inklusio politikak aldatu dituzte Donald Trumpen gobernu berriari ongietorria egiteko.


Desagertzeko “arrisku handian” da ur gezetako animalien %25a

Laborantza industrialak, urtegiek eta kutsadurak ondorioztaturiko "gaitzeko presioengatik" desagertzekotan dira ehundaka espezie. Bilakaera hori saihesteko asmoz, "berehala hartu beharreko aldaketak" galdetu dituzte Nature aldizkariak urtarrilaren 8an... [+]


2025-01-15 | Mauro Saravia
La Roseraie ospitalea
Bigarren aukera bat gerraren erdian

1937 eta 1940 artean, Eusko Jaurlaritzak bere zerbitzu sozialen bidez, Iparraldeko osasun zentro handiena izango zena zabaldu zuen Bidarten: La Roseraie ospitalea. Helburua zen Hego Euskal Herritik gerraren ondorioz uholdeka zetozen zauritu eta elbarriak artatu eta... [+]


2025-01-15 | Axier Lopez
Bilboko Portua blokatu du LAB sindikatuak, Gazako genozidioarekin negozioa egin ez dezaten aldarrikatzeko

Sindikatu abertzaleko 100 bat kidek Portuko sarrera blokeatu dute Santurtzin, eserialdi baten bitartez. Ekimen horren bitartez Palestinari elkartasuna erakutsi eta genozidioa salatu dute.


2025-01-15 | ARGIA
Torturatu oro gonbidatu dute Euskal Herriko Torturatuen Sarean parte hartzera

“Ahots propioa duen sare bezala” gorpuztuta, eta torturatuen aitortza eta erreparazio publiko, sozial eta ofiziala helburu, otsailaren 15ean eratu eta aurkeztuko du bere burua Euskal Herriko Torturatuen Sareak. Tortura jasan duten 700 pertsona baino gehiagorekin... [+]


Aljerko kasbahko sastakaia: Jean-Marie Le Penen iragan torturatzailearen froga

96 urte zituela eman du azken hatsa Jean-Marie Le Penek aurtengo urtarrilaren 7an. Heriotza bat festatzea ez bada ohikoa ere, hori gertatu da beretzat: milaka herritar batu dira Frantziako Estatuko hainbat hiritan, suziri, kantu eta xanpai botila artean, eskuin muturreko... [+]


ANALISIA
Justizia klimatikoa

Inor ez ala denok. Klima larrialdia inork ez pairatzeko aldaketak bideratu ezean, behintzat guztiek pairatu dezagula. Zuk –irakurle–, nik –Jenofa–, haiek –pobreak– eta haiek –aberatsak–. Satisfaziorik ez zidaten eragin Los... [+]


Marxter Chef

Mamu batek zeharkatzen ditu sukaldeak: Karlosen mamuak.

Karlos ez da aurkeztu Master Chef Celebrity lehiaketara. Bere sukaldaritza-ondarea aztertuta, oso argi dauka ez duela lehiakideen aukeraketa gaindituko. Izan ere, hedabide eta gastronomiaren akademiaren ateak itxita izan... [+]


2025-01-15 | Euskal Irratiak
Eric Etxart, Seaskako lehendakarikidea
“Seaskaren lizeo berria eraikitzeko hiru pista ditugu: Uztaritze, Donapaleu edo Itsasu”

Eric Etxartek Seaskako lehendakarikide ardura hartu berri du urte hatsarrean, Antton Etxeberri eta Sophie Layusekin batera. Peio Jorajuriaren lekukoa hartu dute hirurek, eta Lehendakarikidetza taldea osatu dute.


Teknologia
Joan zaitez...

2018an itzali nituen sare sozialak, baita gailuen jakinarazpen gehienak ere, bizitzan arreta non jarri kontrolatzen hasteko saiatu asmoz. Egunero lan horretan jarraitzen dut, sitsa argira nola, nire jakin-minak errealitatea ulertzen lagunduko didan informazio freskoa bilatzen... [+]


Eguneraketa berriak daude